Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya |
၃. သောဏကာယနသုတ္တံ
3. Soṇakāyanasuttaṃ
၂၃၄. အထ ခော သိခာမောဂ္ဂလ္လာနော ဗ္ရာဟ္မဏော ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝတာ သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိ။ သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခော သိခာမောဂ္ဂလ္လာနော ဗ္ရာဟ္မဏော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ –
234. Atha kho sikhāmoggallāno brāhmaṇo yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho sikhāmoggallāno brāhmaṇo bhagavantaṃ etadavoca –
‘‘ပုရိမာနိ, ဘော ဂောတမ, ဒိဝသာနိ ပုရိမတရာနိ သောဏကာယနော မာဏဝော ယေနာဟံ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ မံ ဧတဒဝောစ – ‘သမဏော ဂောတမော သဗ္ဗကမ္မာနံ အကိရိယံ ပညပေတိ, သဗ္ဗကမ္မာနံ ခော ပန အကိရိယံ ပညပေန္တော ဥစ္ဆေဒံ အာဟ လောကသ္သ – ကမ္မသစ္စာယံ 1, ဘော, လောကော ကမ္မသမာရမ္ဘဋ္ဌာယီ’’’တိ။
‘‘Purimāni, bho gotama, divasāni purimatarāni soṇakāyano māṇavo yenāhaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā maṃ etadavoca – ‘samaṇo gotamo sabbakammānaṃ akiriyaṃ paññapeti, sabbakammānaṃ kho pana akiriyaṃ paññapento ucchedaṃ āha lokassa – kammasaccāyaṃ 2, bho, loko kammasamārambhaṭṭhāyī’’’ti.
‘‘ဒသ္သနမ္ပိ ခော အဟံ, ဗ္ရာဟ္မဏ, သောဏကာယနသ္သ မာဏဝသ္သ နာဘိဇာနာမိ; ကုတော ပနေဝရူပော ကထာသလ္လာပော! စတ္တာရိမာနိ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ကမ္မာနိ မယာ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ပဝေဒိတာနိ။ ကတမာနိ စတ္တာရိ? အတ္ထိ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ကမ္မံ ကဏ္ဟံ ကဏ္ဟဝိပာကံ; အတ္ထိ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ကမ္မံ သုက္ကံ သုက္ကဝိပာကံ; အတ္ထိ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ကမ္မံ ကဏ္ဟသုက္ကံ ကဏ္ဟသုက္ကဝိပာကံ; အတ္ထိ , ဗ္ရာဟ္မဏ, ကမ္မံ အကဏ္ဟအသုက္ကံ အကဏ္ဟအသုက္ကဝိပာကံ ကမ္မက္ခယာယ သံဝတ္တတိ။
‘‘Dassanampi kho ahaṃ, brāhmaṇa, soṇakāyanassa māṇavassa nābhijānāmi; kuto panevarūpo kathāsallāpo! Cattārimāni, brāhmaṇa, kammāni mayā sayaṃ abhiññā sacchikatvā paveditāni. Katamāni cattāri? Atthi, brāhmaṇa, kammaṃ kaṇhaṃ kaṇhavipākaṃ; atthi, brāhmaṇa, kammaṃ sukkaṃ sukkavipākaṃ; atthi, brāhmaṇa, kammaṃ kaṇhasukkaṃ kaṇhasukkavipākaṃ; atthi , brāhmaṇa, kammaṃ akaṇhaasukkaṃ akaṇhaasukkavipākaṃ kammakkhayāya saṃvattati.
‘‘ကတမဉ္စ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ကမ္မံ ကဏ္ဟံ ကဏ္ဟဝိပာကံ? ဣဓ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဧကစ္စော သဗ္ယာဗဇ္ဈံ ကာယသင္ခာရံ အဘိသင္ခရောတိ, သဗ္ယာဗဇ္ဈံ ဝစီသင္ခာရံ အဘိသင္ခရောတိ, သဗ္ယာဗဇ္ဈံ မနောသင္ခာရံ အဘိသင္ခရောတိ။ သော သဗ္ယာဗဇ္ဈံ ကာယသင္ခာရံ အဘိသင္ခရိတ္ဝာ, သဗ္ယာဗဇ္ဈံ ဝစီသင္ခာရံ အဘိသင္ခရိတ္ဝာ, သဗ္ယာဗဇ္ဈံ မနောသင္ခာရံ အဘိသင္ခရိတ္ဝာ သဗ္ယာဗဇ္ဈံ လောကံ ဥပပဇ္ဇတိ။ တမေနံ သဗ္ယာဗဇ္ဈံ လောကံ ဥပပန္နံ သမာနံ သဗ္ယာဗဇ္ဈာ ဖသ္သာ ဖုသန္တိ။ သော သဗ္ယာဗဇ္ဈေဟိ ဖသ္သေဟိ ဖုဋ္ဌော သမာနော သဗ္ယာဗဇ္ဈံ ဝေဒနံ ဝေဒိယတိ ဧကန္တဒုက္ခံ, သေယ္ယထာပိ သတ္တာ နေရယိကာ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ကမ္မံ ကဏ္ဟံ ကဏ္ဟဝိပာကံ။
‘‘Katamañca, brāhmaṇa, kammaṃ kaṇhaṃ kaṇhavipākaṃ? Idha, brāhmaṇa, ekacco sabyābajjhaṃ kāyasaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti, sabyābajjhaṃ vacīsaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti, sabyābajjhaṃ manosaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti. So sabyābajjhaṃ kāyasaṅkhāraṃ abhisaṅkharitvā, sabyābajjhaṃ vacīsaṅkhāraṃ abhisaṅkharitvā, sabyābajjhaṃ manosaṅkhāraṃ abhisaṅkharitvā sabyābajjhaṃ lokaṃ upapajjati. Tamenaṃ sabyābajjhaṃ lokaṃ upapannaṃ samānaṃ sabyābajjhā phassā phusanti. So sabyābajjhehi phassehi phuṭṭho samāno sabyābajjhaṃ vedanaṃ vediyati ekantadukkhaṃ, seyyathāpi sattā nerayikā. Idaṃ vuccati, brāhmaṇa, kammaṃ kaṇhaṃ kaṇhavipākaṃ.
‘‘ကတမဉ္စ , ဗ္ရာဟ္မဏ, ကမ္မံ သုက္ကံ သုက္ကဝိပာကံ? ဣဓ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဧကစ္စော အဗ္ယာဗဇ္ဈံ ကာယသင္ခာရံ အဘိသင္ခရောတိ, အဗ္ယာဗဇ္ဈံ ဝစီသင္ခာရံ အဘိသင္ခရောတိ, အဗ္ယာဗဇ္ဈံ မနောသင္ခာရံ အဘိသင္ခရောတိ။ သော အဗ္ယာဗဇ္ဈံ ကာယသင္ခာရံ အဘိသင္ခရိတ္ဝာ, အဗ္ယာဗဇ္ဈံ ဝစီသင္ခာရံ အဘိသင္ခရိတ္ဝာ , အဗ္ယာဗဇ္ဈံ မနောသင္ခာရံ အဘိသင္ခရိတ္ဝာ အဗ္ယာဗဇ္ဈံ လောကံ ဥပပဇ္ဇတိ။ တမေနံ အဗ္ယာဗဇ္ဈံ လောကံ ဥပပန္နံ သမာနံ အဗ္ယာဗဇ္ဈာ ဖသ္သာ ဖုသန္တိ။ သော အဗ္ယာဗဇ္ဈေဟိ ဖသ္သေဟိ ဖုဋ္ဌော သမာနော အဗ္ယာဗဇ္ဈံ ဝေဒနံ ဝေဒိယတိ ဧကန္တသုခံ, သေယ္ယထာပိ ဒေဝာ သုဘကိဏ္ဟာ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ကမ္မံ သုက္ကံ သုက္ကဝိပာကံ။
‘‘Katamañca , brāhmaṇa, kammaṃ sukkaṃ sukkavipākaṃ? Idha, brāhmaṇa, ekacco abyābajjhaṃ kāyasaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti, abyābajjhaṃ vacīsaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti, abyābajjhaṃ manosaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti. So abyābajjhaṃ kāyasaṅkhāraṃ abhisaṅkharitvā, abyābajjhaṃ vacīsaṅkhāraṃ abhisaṅkharitvā , abyābajjhaṃ manosaṅkhāraṃ abhisaṅkharitvā abyābajjhaṃ lokaṃ upapajjati. Tamenaṃ abyābajjhaṃ lokaṃ upapannaṃ samānaṃ abyābajjhā phassā phusanti. So abyābajjhehi phassehi phuṭṭho samāno abyābajjhaṃ vedanaṃ vediyati ekantasukhaṃ, seyyathāpi devā subhakiṇhā. Idaṃ vuccati, brāhmaṇa, kammaṃ sukkaṃ sukkavipākaṃ.
‘‘ကတမဉ္စ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ကမ္မံ ကဏ္ဟသုက္ကံ ကဏ္ဟသုက္ကဝိပာကံ? ဣဓ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဧကစ္စော သဗ္ယာဗဇ္ဈမ္ပိ အဗ္ယာဗဇ္ဈမ္ပိ ကာယသင္ခာရံ အဘိသင္ခရောတိ, သဗ္ယာဗဇ္ဈမ္ပိ အဗ္ယာဗဇ္ဈမ္ပိ ဝစီသင္ခာရံ အဘိသင္ခရောတိ, သဗ္ယာဗဇ္ဈမ္ပိ အဗ္ယာဗဇ္ဈမ္ပိ မနောသင္ခာရံ အဘိသင္ခရောတိ။ သော သဗ္ယာဗဇ္ဈမ္ပိ အဗ္ယာဗဇ္ဈမ္ပိ ကာယသင္ခာရံ အဘိသင္ခရိတ္ဝာ, သဗ္ယာဗဇ္ဈမ္ပိ အဗ္ယာဗဇ္ဈမ္ပိ ဝစီသင္ခာရံ အဘိသင္ခရိတ္ဝာ, သဗ္ယာဗဇ္ဈမ္ပိ အဗ္ယာဗဇ္ဈမ္ပိ မနောသင္ခာရံ အဘိသင္ခရိတ္ဝာ သဗ္ယာဗဇ္ဈမ္ပိ အဗ္ယာဗဇ္ဈမ္ပိ လောကံ ဥပပဇ္ဇတိ။ တမေနံ သဗ္ယာဗဇ္ဈမ္ပိ အဗ္ယာဗဇ္ဈမ္ပိ လောကံ ဥပပန္နံ သမာနံ သဗ္ယာဗဇ္ဈာပိ အဗ္ယာဗဇ္ဈာပိ ဖသ္သာ ဖုသန္တိ။ သော သဗ္ယာဗဇ္ဈေဟိပိ အဗ္ယာဗဇ္ဈေဟိပိ ဖသ္သေဟိ ဖုဋ္ဌော သမာနော သဗ္ယာဗဇ္ဈမ္ပိ အဗ္ယာဗဇ္ဈမ္ပိ ဝေဒနံ ဝေဒိယတိ ဝောကိဏ္ဏသုခဒုက္ခံ, သေယ္ယထာပိ မနုသ္သာ ဧကစ္စေ စ ဒေဝာ ဧကစ္စေ စ ဝိနိပာတိကာ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ကမ္မံ ကဏ္ဟသုက္ကံ ကဏ္ဟသုက္ကဝိပာကံ။
‘‘Katamañca, brāhmaṇa, kammaṃ kaṇhasukkaṃ kaṇhasukkavipākaṃ? Idha, brāhmaṇa, ekacco sabyābajjhampi abyābajjhampi kāyasaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti, sabyābajjhampi abyābajjhampi vacīsaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti, sabyābajjhampi abyābajjhampi manosaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti. So sabyābajjhampi abyābajjhampi kāyasaṅkhāraṃ abhisaṅkharitvā, sabyābajjhampi abyābajjhampi vacīsaṅkhāraṃ abhisaṅkharitvā, sabyābajjhampi abyābajjhampi manosaṅkhāraṃ abhisaṅkharitvā sabyābajjhampi abyābajjhampi lokaṃ upapajjati. Tamenaṃ sabyābajjhampi abyābajjhampi lokaṃ upapannaṃ samānaṃ sabyābajjhāpi abyābajjhāpi phassā phusanti. So sabyābajjhehipi abyābajjhehipi phassehi phuṭṭho samāno sabyābajjhampi abyābajjhampi vedanaṃ vediyati vokiṇṇasukhadukkhaṃ, seyyathāpi manussā ekacce ca devā ekacce ca vinipātikā. Idaṃ vuccati, brāhmaṇa, kammaṃ kaṇhasukkaṃ kaṇhasukkavipākaṃ.
‘‘ကတမဉ္စ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ကမ္မံ အကဏ္ဟအသုက္ကံ အကဏ္ဟအသုက္ကဝိပာကံ ကမ္မက္ခယာယ သံဝတ္တတိ? တတ္ရ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ယမိဒံ ကမ္မံ ကဏ္ဟံ ကဏ္ဟဝိပာကံ တသ္သ ပဟာနာယ ယာ စေတနာ, ယမိဒံ ကမ္မံ သုက္ကံ သုက္ကဝိပာကံ တသ္သ ပဟာနာယ ယာ စေတနာ, ယမိဒံ ကမ္မံ ကဏ္ဟသုက္ကံ ကဏ္ဟသုက္ကဝိပာကံ တသ္သ ပဟာနာယ ယာ စေတနာ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ကမ္မံ အကဏ္ဟအသုက္ကံ အကဏ္ဟအသုက္ကဝိပာကံ ကမ္မက္ခယာယ သံဝတ္တတိ။ ဣမာနိ ခော, ဗ္ရာဟ္မဏ, စတ္တာရိ ကမ္မာနိ မယာ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ပဝေဒိတာနီ’’တိ။ တတိယံ။
‘‘Katamañca, brāhmaṇa, kammaṃ akaṇhaasukkaṃ akaṇhaasukkavipākaṃ kammakkhayāya saṃvattati? Tatra, brāhmaṇa, yamidaṃ kammaṃ kaṇhaṃ kaṇhavipākaṃ tassa pahānāya yā cetanā, yamidaṃ kammaṃ sukkaṃ sukkavipākaṃ tassa pahānāya yā cetanā, yamidaṃ kammaṃ kaṇhasukkaṃ kaṇhasukkavipākaṃ tassa pahānāya yā cetanā – idaṃ vuccati, brāhmaṇa, kammaṃ akaṇhaasukkaṃ akaṇhaasukkavipākaṃ kammakkhayāya saṃvattati. Imāni kho, brāhmaṇa, cattāri kammāni mayā sayaṃ abhiññā sacchikatvā paveditānī’’ti. Tatiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ၃. သောဏကာယနသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 3. Soṇakāyanasuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ၃-၉. သောဏကာယနသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ • 3-9. Soṇakāyanasuttādivaṇṇanā