Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / थेरगाथापाळि • Theragāthāpāḷi |
१३. तेरसनिपातो
13. Terasanipāto
१. सोणकोळिविसत्थेरगाथा
1. Soṇakoḷivisattheragāthā
६३२.
632.
‘‘याहु रट्ठे समुक्कट्ठो, रञ्ञो अङ्गस्स पद्धगू 1।
‘‘Yāhu raṭṭhe samukkaṭṭho, rañño aṅgassa paddhagū 2;
स्वाज्ज धम्मेसु उक्कट्ठो, सोणो दुक्खस्स पारगू॥
Svājja dhammesu ukkaṭṭho, soṇo dukkhassa pāragū.
६३३.
633.
‘‘पञ्च छिन्दे पञ्च जहे, पञ्च चुत्तरि भावये।
‘‘Pañca chinde pañca jahe, pañca cuttari bhāvaye;
पञ्चसङ्गातिगो भिक्खु, ओघतिण्णोति वुच्चति॥
Pañcasaṅgātigo bhikkhu, oghatiṇṇoti vuccati.
६३४.
634.
सीलं समाधि पञ्ञा च, पारिपूरिं न गच्छति॥
Sīlaṃ samādhi paññā ca, pāripūriṃ na gacchati.
६३५.
635.
उन्नळानं पमत्तानं, तेसं वड्ढन्ति आसवा॥
Unnaḷānaṃ pamattānaṃ, tesaṃ vaḍḍhanti āsavā.
६३६.
636.
‘‘येसञ्च सुसमारद्धा, निच्चं कायगता सति।
‘‘Yesañca susamāraddhā, niccaṃ kāyagatā sati;
अकिच्चं ते न सेवन्ति, किच्चे सातच्चकारिनो।
Akiccaṃ te na sevanti, kicce sātaccakārino;
सतानं सम्पजानानं, अत्थं गच्छन्ति आसवा॥
Satānaṃ sampajānānaṃ, atthaṃ gacchanti āsavā.
६३७.
637.
‘‘उजुमग्गम्हि अक्खाते, गच्छथ मा निवत्तथ।
‘‘Ujumaggamhi akkhāte, gacchatha mā nivattatha;
अत्तना चोदयत्तानं, निब्बानमभिहारये॥
Attanā codayattānaṃ, nibbānamabhihāraye.
६३८.
638.
‘‘अच्चारद्धम्हि वीरियम्हि, सत्था लोके अनुत्तरो।
‘‘Accāraddhamhi vīriyamhi, satthā loke anuttaro;
वीणोपमं करित्वा मे, धम्मं देसेसि चक्खुमा।
Vīṇopamaṃ karitvā me, dhammaṃ desesi cakkhumā;
तस्साहं वचनं सुत्वा, विहासिं सासने रतो॥
Tassāhaṃ vacanaṃ sutvā, vihāsiṃ sāsane rato.
६३९.
639.
‘‘समथं पटिपादेसिं, उत्तमत्थस्स पत्तिया।
‘‘Samathaṃ paṭipādesiṃ, uttamatthassa pattiyā;
तिस्सो विज्जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं॥
Tisso vijjā anuppattā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
६४०.
640.
६४१.
641.
‘‘तण्हक्खयाधिमुत्तस्स, असम्मोहञ्च चेतसो।
‘‘Taṇhakkhayādhimuttassa, asammohañca cetaso;
दिस्वा आयतनुप्पादं, सम्मा चित्तं विमुच्चति॥
Disvā āyatanuppādaṃ, sammā cittaṃ vimuccati.
६४२.
642.
‘‘तस्स सम्मा विमुत्तस्स, सन्तचित्तस्स भिक्खुनो।
‘‘Tassa sammā vimuttassa, santacittassa bhikkhuno;
कतस्स पटिचयो नत्थि, करणीयं न विज्जति॥
Katassa paṭicayo natthi, karaṇīyaṃ na vijjati.
६४३.
643.
एवं रूपा रसा सद्दा, गन्धा फस्सा च केवला॥
Evaṃ rūpā rasā saddā, gandhā phassā ca kevalā.
६४४.
644.
‘‘इट्ठा धम्मा अनिट्ठा च, नप्पवेधेन्ति तादिनो।
‘‘Iṭṭhā dhammā aniṭṭhā ca, nappavedhenti tādino;
ठितं चित्तं विसञ्ञुत्तं, वयञ्चस्सानुपस्सती’’ति॥
Ṭhitaṃ cittaṃ visaññuttaṃ, vayañcassānupassatī’’ti.
… सोणो कोळिविसो थेरो…।
… Soṇo koḷiviso thero….
तेरसनिपातो निट्ठितो।
Terasanipāto niṭṭhito.
तत्रुद्दानं –
Tatruddānaṃ –
सोणो कोळिविसो थेरो, एकोयेव महिद्धिको।
Soṇo koḷiviso thero, ekoyeva mahiddhiko;
तेरसम्हि निपातम्हि, गाथायो चेत्थ तेरसाति॥
Terasamhi nipātamhi, gāthāyo cettha terasāti.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / थेरगाथा-अट्ठकथा • Theragāthā-aṭṭhakathā / १. सोणकोळिविसत्थेरगाथावण्णना • 1. Soṇakoḷivisattheragāthāvaṇṇanā