Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / தே²ரகா³தா²-அட்ட²கதா² • Theragāthā-aṭṭhakathā |
13. தேரஸனிபாதோ
13. Terasanipāto
1. ஸோணகோளிவிஸத்தே²ரகா³தா²வண்ணனா
1. Soṇakoḷivisattheragāthāvaṇṇanā
தேரஸனிபாதே யாஹு ரட்டே²திஆதி³கா ஆயஸ்மதோ ஸோணஸ்ஸ கோளிவிஸஸ்ஸ கா³தா². கா உப்பத்தி? அயம்பி புரிமபு³த்³தே⁴ஸு கதாதி⁴காரோ தத்த² தத்த² ப⁴வே புஞ்ஞானி உபசினி. அயங் கிர அனோமத³ஸ்ஸிஸ்ஸ ப⁴க³வதோ காலே மஹாவிப⁴வோ ஸெட்டி² ஹுத்வா உபாஸகேஹி ஸத்³தி⁴ங் விஹாரங் க³ந்த்வா ஸத்து² ஸந்திகே த⁴ம்மங் ஸுத்வா பஸன்னமானஸோ ஸத்து² சங்கமனட்டா²னே ஸுதா⁴ய பரிகம்மங் காரெத்வா நானாவண்ணேஹி புப்பே²ஹி ஸந்த²ரித்வா உபரி நானாவிராக³வத்தே²ஹி விதானங் ப³ந்தா⁴பேஸி, ததா² ஸத்து² பி⁴க்கு²ஸங்க⁴ஸ்ஸ ச தீ³க⁴ஸாலங் காரெத்வா நிய்யாதே³ஸி. ஸோ தேன புஞ்ஞகம்மேன தே³வமனுஸ்ஸேஸு ஸங்ஸரந்தோ பது³முத்தரஸ்ஸ ப⁴க³வதோ காலே ஹங்ஸவதீனக³ரே ஸெட்டி²குலே நிப்³ப³த்தி, ஸிரிவட்³டோ⁴திஸ்ஸ நாமங் அஹோஸி. ஸோ வயப்பத்தோ விஹாரங் க³ந்த்வா ஸத்து² ஸந்திகே த⁴ம்மங் ஸுணந்தோ ஸத்தா²ரங் ஏகங் பி⁴க்கு²ங் ஆரத்³த⁴வீரியானங் அக்³க³ட்டா²னே ட²பெந்தங் தி³ஸ்வா, ஸயம்பி தங் டா²னந்தரங் பத்தெ²ந்தோ ஸத்தாஹங் மஹாதா³னங் பவத்தெத்வா பணிதா⁴னமகாஸி. ஸத்தா²பி தஸ்ஸ பத்த²னாய ஸமிஜ்ஜ²னபா⁴வங் தி³ஸ்வா ப்³யாகரித்வா பக்காமி.
Terasanipāte yāhu raṭṭhetiādikā āyasmato soṇassa koḷivisassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave puññāni upacini. Ayaṃ kira anomadassissa bhagavato kāle mahāvibhavo seṭṭhi hutvā upāsakehi saddhiṃ vihāraṃ gantvā satthu santike dhammaṃ sutvā pasannamānaso satthu caṅkamanaṭṭhāne sudhāya parikammaṃ kāretvā nānāvaṇṇehi pupphehi santharitvā upari nānāvirāgavatthehi vitānaṃ bandhāpesi, tathā satthu bhikkhusaṅghassa ca dīghasālaṃ kāretvā niyyādesi. So tena puññakammena devamanussesu saṃsaranto padumuttarassa bhagavato kāle haṃsavatīnagare seṭṭhikule nibbatti, sirivaḍḍhotissa nāmaṃ ahosi. So vayappatto vihāraṃ gantvā satthu santike dhammaṃ suṇanto satthāraṃ ekaṃ bhikkhuṃ āraddhavīriyānaṃ aggaṭṭhāne ṭhapentaṃ disvā, sayampi taṃ ṭhānantaraṃ patthento sattāhaṃ mahādānaṃ pavattetvā paṇidhānamakāsi. Satthāpi tassa patthanāya samijjhanabhāvaṃ disvā byākaritvā pakkāmi.
ஸோபி யாவஜீவங் குஸலங் கத்வா தே³வமனுஸ்ஸேஸு ஸங்ஸரந்தோ பரினிப்³பு³தே கஸ்ஸபத³ஸப³லே அனுப்பன்னே அம்ஹாகங் ப⁴க³வதி பா³ராணஸியங் குலகே³ஹே நிப்³ப³த்தித்வா விஞ்ஞுதங் பத்தோ க³ங்கா³தீரே பண்ணஸாலங் கரித்வா ஏகங் பச்சேகபு³த்³த⁴ங் தேமாஸங் சதூஹி பச்சயேஹி ஸக்கச்சங் உபட்ட²ஹி. பச்சேகபு³த்³தோ⁴ வுட்ட²வஸ்ஸோ பரிபுண்ணபரிக்கா²ரோ க³ந்த⁴மாத³னமேவ க³தோ. ஸோபி குலபுத்தோ யாவஜீவங் தத்த² புஞ்ஞானி கத்வா ததோ சவித்வா தே³வமனுஸ்ஸேஸு ஸங்ஸரந்தோ அம்ஹாகங் ப⁴க³வதோ காலே சம்பானக³ரே உஸப⁴ஸெட்டி²ஸ்ஸ கே³ஹே படிஸந்தி⁴ங் க³ண்ஹி. தஸ்ஸ படிஸந்தி⁴க்³க³ஹணதோ பட்டா²ய ஸெட்டி²ஸ்ஸ மஹாபோ⁴க³க்க²ந்தோ⁴ அபி⁴வட்³டி⁴. தஸ்ஸ ஜாததி³வஸே ஸகலனக³ரே மஹாஸக்காரஸம்பன்னோ அஹோஸி, தஸ்ஸ புப்³பே³ பச்சேகபு³த்³த⁴ஸ்ஸ ஸதஸஹஸ்ஸக்³க⁴னிகரத்தகம்ப³லபரிச்சாகே³ன ஸுவண்ணவண்ணோ ஸுகு²மாலதரோ ச அத்தபா⁴வோ அஹோஸி, தேனஸ்ஸ ஸோணோதி நாமங் அகங்ஸு. மஹதா பரிவாரேன வட்³ட⁴தி , தஸ்ஸ ஹத்த²பாத³தலானி ப³ந்து⁴ஜீவகபுப்ப²வண்ணானி அஹேஸுங், ஸதவிஹதகப்பாஸஸ்ஸ விய ஸம்ப²ஸ்ஸோ பாத³தலேஸு மணிகுண்ட³லாவட்டவண்ணானி லோமானி ஜாயிங்ஸு. வயப்பத்தஸ்ஸ தஸ்ஸ திண்ணங் உதூனங் அனுச்ச²விகே தயோ பாஸாதே³ காரெத்வா நாடகானி உபட்டா²பேஸுங். ஸோ தத்த² மஹதிங் ஸம்பத்திங் அனுப⁴வந்தோ தே³வகுமாரோ விய படிவஸதி.
Sopi yāvajīvaṃ kusalaṃ katvā devamanussesu saṃsaranto parinibbute kassapadasabale anuppanne amhākaṃ bhagavati bārāṇasiyaṃ kulagehe nibbattitvā viññutaṃ patto gaṅgātīre paṇṇasālaṃ karitvā ekaṃ paccekabuddhaṃ temāsaṃ catūhi paccayehi sakkaccaṃ upaṭṭhahi. Paccekabuddho vuṭṭhavasso paripuṇṇaparikkhāro gandhamādanameva gato. Sopi kulaputto yāvajīvaṃ tattha puññāni katvā tato cavitvā devamanussesu saṃsaranto amhākaṃ bhagavato kāle campānagare usabhaseṭṭhissa gehe paṭisandhiṃ gaṇhi. Tassa paṭisandhiggahaṇato paṭṭhāya seṭṭhissa mahābhogakkhandho abhivaḍḍhi. Tassa jātadivase sakalanagare mahāsakkārasampanno ahosi, tassa pubbe paccekabuddhassa satasahassagghanikarattakambalapariccāgena suvaṇṇavaṇṇo sukhumālataro ca attabhāvo ahosi, tenassa soṇoti nāmaṃ akaṃsu. Mahatā parivārena vaḍḍhati , tassa hatthapādatalāni bandhujīvakapupphavaṇṇāni ahesuṃ, satavihatakappāsassa viya samphasso pādatalesu maṇikuṇḍalāvaṭṭavaṇṇāni lomāni jāyiṃsu. Vayappattassa tassa tiṇṇaṃ utūnaṃ anucchavike tayo pāsāde kāretvā nāṭakāni upaṭṭhāpesuṃ. So tattha mahatiṃ sampattiṃ anubhavanto devakumāro viya paṭivasati.
அத² அம்ஹாகங் ஸத்த²ரி ஸப்³ப³ஞ்ஞுதங் பத்வா பவத்திதவரத⁴ம்மசக்கே ராஜக³ஹங் உபனிஸ்ஸாய விஹரந்தே பி³ம்பி³ஸாரரஞ்ஞா பக்கோஸாபிதோ அஸீதியா கா³மிகஸஹஸ்ஸேஹி ஸத்³தி⁴ங் ராஜக³ஹங் ஆக³தோ, ஸத்து² ஸந்திகங் க³ந்த்வா த⁴ம்மங் ஸுத்வா படிலத்³த⁴ஸத்³தோ⁴ மாதாபிதரோ அனுஜானாபெத்வா ஸாஸனே பப்³ப³ஜித்வா லத்³தூ⁴பஸம்பதோ³ ஸத்து² ஸந்திகே கம்மட்டா²னங் க³ஹெத்வா, ஜனஸங்ஸக்³க³பரிஹரணத்த²ங் ஸீதவனே வஸந்தோ ‘‘மம ஸரீரங் ஸுகு²மாலங், ந ச ஸக்கா ஸுகே²னேவ ஸுக²ங் அதி⁴க³ந்துங், காயங் கிலமெத்வா ஸமணத⁴ம்மங் காதுங் வட்டதீ’’தி டா²னசங்கமமேவ அதி⁴ட்டா²ய, பதா⁴னமனுயுஞ்ஜந்தோ பாத³தலேஸு போ²டேஸு உட்ட²ஹிதேஸுபி வேத³னங் அஜ்ஜு²பெக்கி²த்வா த³ள்ஹங் வீரியங் கரொந்தோ அச்சாரத்³த⁴வீரியதாய விஸேஸங் நிப்³ப³த்தேதுங் அஸக்கொந்தோ, ‘‘ஏவங் வாயமந்தோபி அஹங் மக்³க³ங் வா ப²லங் வா நிப்³ப³த்தேதுங் ந ஸக்கோமி, கிங் மே பப்³ப³ஜ்ஜாய, ஹீனாயாவத்தித்வா போ⁴கே³ ச பு⁴ஞ்ஜிஸ்ஸாமி, புஞ்ஞானி ச கரிஸ்ஸாமீ’’தி சிந்தேஸி. ஸத்தா² தஸ்ஸ சித்தாசாரங் ஞத்வா தத்த² க³ந்த்வா வீணூபமோவாதே³ன ஓவதி³த்வா வீரியஸமதாயோஜனவிதி⁴ங் த³ஸ்ஸெந்தோ கம்மட்டா²னங் ஸோதெ⁴த்வா கி³ஜ்ஜ²கூடங் க³தோ. ஸோணத்தே²ரோபி ஸத்து² ஸம்முகா² ஓவாத³ங் லபி⁴த்வா வீரியஸமதங் யோஜெத்வா விபஸ்ஸனங் உஸ்ஸுக்காபெத்வா அரஹத்தே பதிட்டா²ஸி. தேன வுத்தங் அபதா³னே (அப॰ தே²ர 1.5.25-53) –
Atha amhākaṃ satthari sabbaññutaṃ patvā pavattitavaradhammacakke rājagahaṃ upanissāya viharante bimbisāraraññā pakkosāpito asītiyā gāmikasahassehi saddhiṃ rājagahaṃ āgato, satthu santikaṃ gantvā dhammaṃ sutvā paṭiladdhasaddho mātāpitaro anujānāpetvā sāsane pabbajitvā laddhūpasampado satthu santike kammaṭṭhānaṃ gahetvā, janasaṃsaggapariharaṇatthaṃ sītavane vasanto ‘‘mama sarīraṃ sukhumālaṃ, na ca sakkā sukheneva sukhaṃ adhigantuṃ, kāyaṃ kilametvā samaṇadhammaṃ kātuṃ vaṭṭatī’’ti ṭhānacaṅkamameva adhiṭṭhāya, padhānamanuyuñjanto pādatalesu phoṭesu uṭṭhahitesupi vedanaṃ ajjhupekkhitvā daḷhaṃ vīriyaṃ karonto accāraddhavīriyatāya visesaṃ nibbattetuṃ asakkonto, ‘‘evaṃ vāyamantopi ahaṃ maggaṃ vā phalaṃ vā nibbattetuṃ na sakkomi, kiṃ me pabbajjāya, hīnāyāvattitvā bhoge ca bhuñjissāmi, puññāni ca karissāmī’’ti cintesi. Satthā tassa cittācāraṃ ñatvā tattha gantvā vīṇūpamovādena ovaditvā vīriyasamatāyojanavidhiṃ dassento kammaṭṭhānaṃ sodhetvā gijjhakūṭaṃ gato. Soṇattheropi satthu sammukhā ovādaṃ labhitvā vīriyasamataṃ yojetvā vipassanaṃ ussukkāpetvā arahatte patiṭṭhāsi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 1.5.25-53) –
‘‘அனோமத³ஸ்ஸிஸ்ஸ முனினோ, லோகஜெட்ட²ஸ்ஸ தாதி³னோ;
‘‘Anomadassissa munino, lokajeṭṭhassa tādino;
ஸுதா⁴ய லேபனங் கத்வா, சங்கமங் காரயிங் அஹங்.
Sudhāya lepanaṃ katvā, caṅkamaṃ kārayiṃ ahaṃ.
‘‘நானாவண்ணேஹி புப்பே²ஹி, சங்கமங் ஸந்த²ரிங் அஹங்;
‘‘Nānāvaṇṇehi pupphehi, caṅkamaṃ santhariṃ ahaṃ;
ஆகாஸே விதானங் கத்வா, போ⁴ஜயிங் பு³த்³த⁴முத்தமங்.
Ākāse vitānaṃ katvā, bhojayiṃ buddhamuttamaṃ.
‘‘அஞ்ஜலிங் பக்³க³ஹெத்வான, அபி⁴வாதெ³த்வான ஸுப்³ப³தங்;
‘‘Añjaliṃ paggahetvāna, abhivādetvāna subbataṃ;
தீ³க⁴ஸாலங் ப⁴க³வதோ, நிய்யாதே³ஸிமஹங் ததா³.
Dīghasālaṃ bhagavato, niyyādesimahaṃ tadā.
‘‘மம ஸங்கப்பமஞ்ஞாய, ஸத்தா² லோகே அனுத்தரோ;
‘‘Mama saṅkappamaññāya, satthā loke anuttaro;
படிக்³க³ஹேஸி ப⁴க³வா, அனுகம்பாய சக்கு²மா.
Paṭiggahesi bhagavā, anukampāya cakkhumā.
‘‘படிக்³க³ஹெத்வான ஸம்பு³த்³தோ⁴, த³க்கி²ணெய்யோ ஸதே³வகே;
‘‘Paṭiggahetvāna sambuddho, dakkhiṇeyyo sadevake;
பி⁴க்கு²ஸங்கே⁴ நிஸீதி³த்வா, இமா கா³தா² அபா⁴ஸத².
Bhikkhusaṅghe nisīditvā, imā gāthā abhāsatha.
‘‘யோ ஸோ ஹட்டே²ன சித்தேன, தீ³க⁴ஸாலங் அதா³ஸி மே;
‘‘Yo so haṭṭhena cittena, dīghasālaṃ adāsi me;
தமஹங் கித்தயிஸ்ஸாமி, ஸுணாத² மம பா⁴ஸதோ.
Tamahaṃ kittayissāmi, suṇātha mama bhāsato.
‘‘இமஸ்ஸ மச்சுகாலம்ஹி, புஞ்ஞகம்மஸமங்கி³னோ;
‘‘Imassa maccukālamhi, puññakammasamaṅgino;
ஸஹஸ்ஸயுத்தஸ்ஸரதோ², உபட்டி²ஸ்ஸதி தாவதே³.
Sahassayuttassaratho, upaṭṭhissati tāvade.
‘‘தேன யானேனயங் போஸோ, தே³வலோகங் க³மிஸ்ஸதி;
‘‘Tena yānenayaṃ poso, devalokaṃ gamissati;
அனுமோதி³ஸ்ஸரே தே³வா, ஸம்பத்தே குலஸம்ப⁴வே.
Anumodissare devā, sampatte kulasambhave.
‘‘மஹாரஹங் ப்³யம்ஹங் ஸெட்ட²ங், ரதனமத்திகலேபனங்;
‘‘Mahārahaṃ byamhaṃ seṭṭhaṃ, ratanamattikalepanaṃ;
கூடாகா³ரவரூபேதங், ப்³யம்ஹங் அஜ்ஜா²வஸிஸ்ஸதி.
Kūṭāgāravarūpetaṃ, byamhaṃ ajjhāvasissati.
‘‘திங்ஸகப்பஸஹஸ்ஸானி, தே³வலோகே ரமிஸ்ஸதி;
‘‘Tiṃsakappasahassāni, devaloke ramissati;
பஞ்சவீஸதி கப்பானி, தே³வராஜா ப⁴விஸ்ஸதி.
Pañcavīsati kappāni, devarājā bhavissati.
‘‘ஸத்தஸத்ததிக்க²த்துஞ்ச, சக்கவத்தீ ப⁴விஸ்ஸதி;
‘‘Sattasattatikkhattuñca, cakkavattī bhavissati;
யஸோத⁴ரஸனாமா தே, ஸப்³பே³பி ஏகனாமகா.
Yasodharasanāmā te, sabbepi ekanāmakā.
‘‘த்³வே ஸம்பத்தீ அனுபொ⁴த்வா, வட்³டெ⁴த்வா புஞ்ஞஸஞ்சயங்;
‘‘Dve sampattī anubhotvā, vaḍḍhetvā puññasañcayaṃ;
அட்ட²வீஸதிகப்பம்ஹி, சக்கவத்தீ ப⁴விஸ்ஸதி.
Aṭṭhavīsatikappamhi, cakkavattī bhavissati.
‘‘தத்ராபி ப்³யம்ஹங் பவரங், விஸ்ஸகம்மேன மாபிதங்;
‘‘Tatrāpi byamhaṃ pavaraṃ, vissakammena māpitaṃ;
த³ஸஸத்³தா³விவித்தங் தங், புரமஜ்ஜா²வஸிஸ்ஸதி.
Dasasaddāvivittaṃ taṃ, puramajjhāvasissati.
‘‘அபரிமெய்யே இதோ கப்பே, பூ⁴மிபாலோ மஹித்³தி⁴கோ;
‘‘Aparimeyye ito kappe, bhūmipālo mahiddhiko;
ஓக்காகோ நாம நாமேன, ராஜா ரட்டே² ப⁴விஸ்ஸதி.
Okkāko nāma nāmena, rājā raṭṭhe bhavissati.
‘‘ஸோளஸித்தி²ஸஹஸ்ஸானங், ஸப்³பா³ஸங் பவரா ச ஸா;
‘‘Soḷasitthisahassānaṃ, sabbāsaṃ pavarā ca sā;
அபி⁴ஜாதா க²த்தியானீ, நவ புத்தே ஜனெஸ்ஸதி.
Abhijātā khattiyānī, nava putte janessati.
‘‘நவ புத்தே ஜனெத்வான, க²த்தியானீ மரிஸ்ஸதி;
‘‘Nava putte janetvāna, khattiyānī marissati;
தருணீ ச பியா கஞ்ஞா, மஹேஸித்தங் கரிஸ்ஸதி.
Taruṇī ca piyā kaññā, mahesittaṃ karissati.
‘‘ஓக்காகங் தோஸயித்வான, வரங் கஞ்ஞா லபி⁴ஸ்ஸதி;
‘‘Okkākaṃ tosayitvāna, varaṃ kaññā labhissati;
வரங் லத்³தா⁴ன ஸா கஞ்ஞா, புத்தே பப்³பா³ஜயிஸ்ஸதி.
Varaṃ laddhāna sā kaññā, putte pabbājayissati.
‘‘பப்³பா³ஜிதா ச தே ஸப்³பே³, க³மிஸ்ஸந்தி நகு³த்தமங்;
‘‘Pabbājitā ca te sabbe, gamissanti naguttamaṃ;
ஜாதிபே⁴த³ப⁴யா ஸப்³பே³, ப⁴கி³னீஹி வஸிஸ்ஸரே.
Jātibhedabhayā sabbe, bhaginīhi vasissare.
‘‘ஏகா ச கஞ்ஞா ப்³யாதீ⁴ஹி, ப⁴விஸ்ஸதி பரிக்க²தா;
‘‘Ekā ca kaññā byādhīhi, bhavissati parikkhatā;
மா நோ ஜாதி பபி⁴ஜ்ஜீதி, நிக²ணிஸ்ஸந்தி க²த்தியா.
Mā no jāti pabhijjīti, nikhaṇissanti khattiyā.
‘‘க²த்தியோ நீஹரித்வான, தாய ஸத்³தி⁴ங் வஸிஸ்ஸதி;
‘‘Khattiyo nīharitvāna, tāya saddhiṃ vasissati;
ப⁴விஸ்ஸதி ததா³ பே⁴தோ³, ஓக்காககுலஸம்ப⁴வோ.
Bhavissati tadā bhedo, okkākakulasambhavo.
‘‘தேஸங் பஜா ப⁴விஸ்ஸந்தி, கோளியா நாம ஜாதியா;
‘‘Tesaṃ pajā bhavissanti, koḷiyā nāma jātiyā;
தத்த² மானுஸகங் போ⁴க³ங், அனுபொ⁴ஸ்ஸதினப்பகங்.
Tattha mānusakaṃ bhogaṃ, anubhossatinappakaṃ.
‘‘தம்ஹா காயா சவித்வான, தே³வலோகங் க³மிஸ்ஸதி;
‘‘Tamhā kāyā cavitvāna, devalokaṃ gamissati;
தத்ராபி பவரங் ப்³யம்ஹங், லபி⁴ஸ்ஸதி மனோரமங்.
Tatrāpi pavaraṃ byamhaṃ, labhissati manoramaṃ.
‘‘தே³வலோகா சவித்வான, ஸுக்கமூலேன சோதி³தோ;
‘‘Devalokā cavitvāna, sukkamūlena codito;
ஆக³ந்த்வான மனுஸ்ஸத்தங், ஸோணோ நாம ப⁴விஸ்ஸதி.
Āgantvāna manussattaṃ, soṇo nāma bhavissati.
‘‘ஆரத்³த⁴வீரியோ பஹிதத்தோ, பத³ஹங் ஸத்து² ஸாஸனே;
‘‘Āraddhavīriyo pahitatto, padahaṃ satthu sāsane;
ஸப்³பா³ஸவே பரிஞ்ஞாய, நிப்³பா³யிஸ்ஸதினாஸவோ.
Sabbāsave pariññāya, nibbāyissatināsavo.
‘‘அனந்தத³ஸ்ஸீ ப⁴க³வா, கோ³தமோ ஸக்யபுங்க³வோ;
‘‘Anantadassī bhagavā, gotamo sakyapuṅgavo;
விஸேஸஞ்ஞூ மஹாவீரோ, அக்³க³ட்டா²னே ட²பெஸ்ஸதி.
Visesaññū mahāvīro, aggaṭṭhāne ṭhapessati.
‘‘வுட்ட²ம்ஹி தே³வே சதுரங்கு³லம்ஹி, திணே அனிலேரிதஅங்க³ணம்ஹி;
‘‘Vuṭṭhamhi deve caturaṅgulamhi, tiṇe anileritaaṅgaṇamhi;
ட²த்வான யோக³ஸ்ஸ பயுத்ததாதி³னோ, ததொத்தரிங் பாரமதா ந விஜ்ஜதி.
Ṭhatvāna yogassa payuttatādino, tatottariṃ pāramatā na vijjati.
‘‘உத்தமே த³மதே² த³ந்தோ, சித்தங் மே ஸுபணீஹிதங்;
‘‘Uttame damathe danto, cittaṃ me supaṇīhitaṃ;
பா⁴ரோ மே ஓஹிதோ ஸப்³போ³, நிப்³பு³தொம்ஹி அனாஸவோ.
Bhāro me ohito sabbo, nibbutomhi anāsavo.
‘‘அங்கீ³ரஸோ மஹானாகோ³, அபி⁴ஜாதோவ கேஸரீ;
‘‘Aṅgīraso mahānāgo, abhijātova kesarī;
பி⁴க்கு²ஸங்கே⁴ நிஸீதி³த்வா, ஏதத³க்³கே³ ட²பேஸி மங்.
Bhikkhusaṅghe nisīditvā, etadagge ṭhapesi maṃ.
‘‘படிஸம்பி⁴தா³ சதஸ்ஸோ…பே॰… கதங் பு³த்³த⁴ஸ்ஸ ஸாஸன’’ந்தி.
‘‘Paṭisambhidā catasso…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.
அரஹத்தங் பன பத்வா அத்தனோ படிபத்திங் பச்சவெக்கி²த்வா உதா³னவஸேன அஞ்ஞாப்³யாகரணவஸேன ச –
Arahattaṃ pana patvā attano paṭipattiṃ paccavekkhitvā udānavasena aññābyākaraṇavasena ca –
632.
632.
‘‘யாஹு ரட்டே² ஸமுக்கட்டோ², ரஞ்ஞோ அங்க³ஸ்ஸ பத்³த⁴கூ³;
‘‘Yāhu raṭṭhe samukkaṭṭho, rañño aṅgassa paddhagū;
ஸ்வாஜ்ஜ த⁴ம்மேஸு உக்கட்டோ², ஸோணோ து³க்க²ஸ்ஸ பாரகூ³.
Svājja dhammesu ukkaṭṭho, soṇo dukkhassa pāragū.
633.
633.
‘‘பஞ்ச சி²ந்தே³ பஞ்ச ஜஹே, பஞ்ச சுத்தரி பா⁴வயே;
‘‘Pañca chinde pañca jahe, pañca cuttari bhāvaye;
பஞ்சஸங்கா³திகோ³ பி⁴க்கு², ஓக⁴திண்ணோதி வுச்சதி.
Pañcasaṅgātigo bhikkhu, oghatiṇṇoti vuccati.
634.
634.
‘‘உன்னளஸ்ஸ பமத்தஸ்ஸ, பா³ஹிராஸஸ்ஸ பி⁴க்கு²னோ;
‘‘Unnaḷassa pamattassa, bāhirāsassa bhikkhuno;
ஸீலங் ஸமாதி⁴ பஞ்ஞா ச, பாரிபூரிங் ந க³ச்ச²தி.
Sīlaṃ samādhi paññā ca, pāripūriṃ na gacchati.
635.
635.
‘‘யஞ்ஹி கிச்சங் அபவித்³த⁴ங், அகிச்சங் பன கரீயதி;
‘‘Yañhi kiccaṃ apaviddhaṃ, akiccaṃ pana karīyati;
உன்னளானங் பமத்தானங், தேஸங் வட்³ட⁴ந்தி ஆஸவா.
Unnaḷānaṃ pamattānaṃ, tesaṃ vaḍḍhanti āsavā.
636.
636.
‘‘யேஸஞ்ச ஸுஸமாரத்³தா⁴, நிச்சங் காயக³தா ஸதி;
‘‘Yesañca susamāraddhā, niccaṃ kāyagatā sati;
அகிச்சங் தே ந ஸேவந்தி, கிச்சே ஸாதச்சகாரினோ;
Akiccaṃ te na sevanti, kicce sātaccakārino;
ஸதானங் ஸம்பஜானானங், அத்த²ங் க³ச்ச²ந்தி ஆஸவா.
Satānaṃ sampajānānaṃ, atthaṃ gacchanti āsavā.
637.
637.
‘‘உஜுமக்³க³ம்ஹி அக்கா²தே, க³ச்ச²த² மா நிவத்தத²;
‘‘Ujumaggamhi akkhāte, gacchatha mā nivattatha;
அத்தனா சோத³யத்தானங், நிப்³பா³னமபி⁴ஹாரயே.
Attanā codayattānaṃ, nibbānamabhihāraye.
638.
638.
‘‘அச்சாரத்³த⁴ம்ஹி வீரியம்ஹி, ஸத்தா² லோகே அனுத்தரோ;
‘‘Accāraddhamhi vīriyamhi, satthā loke anuttaro;
வீணோபமங் கரித்வா மே, த⁴ம்மங் தே³ஸேதி சக்கு²மா;
Vīṇopamaṃ karitvā me, dhammaṃ deseti cakkhumā;
தஸ்ஸாஹங் வசனங் ஸுத்வா, விஹாஸிங் ஸாஸனே ரதோ.
Tassāhaṃ vacanaṃ sutvā, vihāsiṃ sāsane rato.
639.
639.
‘‘ஸமத²ங் படிபாதே³ஸிங், உத்தமத்த²ஸ்ஸ பத்தியா;
‘‘Samathaṃ paṭipādesiṃ, uttamatthassa pattiyā;
திஸ்ஸோ விஜ்ஜா அனுப்பத்தா, கதங் பு³த்³த⁴ஸ்ஸ ஸாஸனங்.
Tisso vijjā anuppattā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
640.
640.
‘‘நெக்க²ம்மே அதி⁴முத்தஸ்ஸ, பவிவேகஞ்ச சேதஸோ;
‘‘Nekkhamme adhimuttassa, pavivekañca cetaso;
அப்³யாப³ஜ்ஜா²தி⁴முத்தஸ்ஸ, உபாதா³னக்க²யஸ்ஸ ச.
Abyābajjhādhimuttassa, upādānakkhayassa ca.
641.
641.
‘‘தண்ஹக்க²யாதி⁴முத்தஸ்ஸ, அஸம்மோஹஞ்ச சேதஸோ;
‘‘Taṇhakkhayādhimuttassa, asammohañca cetaso;
தி³ஸ்வா ஆயதனுப்பாத³ங், ஸம்மா சித்தங் விமுச்சதி.
Disvā āyatanuppādaṃ, sammā cittaṃ vimuccati.
642.
642.
‘‘தஸ்ஸ ஸம்மா விமுத்தஸ்ஸ, ஸந்தசித்தஸ்ஸ பி⁴க்கு²னோ;
‘‘Tassa sammā vimuttassa, santacittassa bhikkhuno;
கதஸ்ஸ பதிசயோ நத்தி², கரணீயங் ந விஜ்ஜதி.
Katassa paticayo natthi, karaṇīyaṃ na vijjati.
643.
643.
‘‘ஸேலோ யதா² ஏகக⁴னோ, வாதேன ந ஸமீரதி;
‘‘Selo yathā ekaghano, vātena na samīrati;
ஏவங் ரூபா ரஸா ஸத்³தா³, க³ந்தா⁴ ப²ஸ்ஸா ச கேவலா.
Evaṃ rūpā rasā saddā, gandhā phassā ca kevalā.
644.
644.
‘‘இட்டா² த⁴ம்மா அனிட்டா² ச, நப்பவேதெ⁴ந்தி தாதி³னோ;
‘‘Iṭṭhā dhammā aniṭṭhā ca, nappavedhenti tādino;
டி²தங் சித்தங் விஸஞ்ஞுத்தங், வயஞ்சஸ்ஸானுபஸ்ஸதீ’’தி. – இமா கா³தா² அபா⁴ஸி;
Ṭhitaṃ cittaṃ visaññuttaṃ, vayañcassānupassatī’’ti. – imā gāthā abhāsi;
தத்த² யாஹு ரட்டே² ஸமுக்கட்டோ²தி யோ அஹு அஹோஸி அங்க³ரட்டே² அஸீதியா கா³மிகஸஹஸ்ஸேஹி போ⁴க³ஸம்பத்தியா இஸ்ஸரியஸம்பத்தியா ச ஸம்மா அதிவிய உக்கட்டோ² ஸெட்டோ². ரஞ்ஞோ அங்க³ஸ்ஸ பத்³த⁴கூ³தி சதூஹி ஸங்க³ஹவத்தூ²ஹி பரிஸாய ரஞ்ஜனட்டே²ன ரஞ்ஞோ அங்கா³தி⁴பதினோ பி³ம்பி³ஸாரஸ்ஸ பரிவாரபூ⁴தோ க³ஹபதிவிஸேஸோ தஸ்ஸ ரட்டே² குடும்பி³கோ அஹூதி யோஜேதப்³ப³ங். ஸ்வாஜ்ஜ த⁴ம்மேஸு உக்கட்டோ²தி ஸோ ஸோணோ அஜ்ஜேதரஹி லோகுத்தரத⁴ம்மேஸு உக்கட்டோ² ஜாதோ, கி³ஹிகாலேபி கேஹிசி உக்கட்டோ²யேவ ஹுத்வா இதா³னி பப்³ப³ஜிதகாலேபி உக்கட்டோ²யேவ ஹோதீதி அத்தானமேவ பரங் விய த³ஸ்ஸேதி. து³க்க²ஸ்ஸ பாரகூ³தி ஸகலஸ்ஸ வட்டது³க்க²ஸ்ஸ பாரங் பரியந்தங் க³தோ, ஏதேன த⁴ம்மேஸு உக்கட்டோ²தி அவிஸேஸேன வுத்தங் உக்கட்ட²பா⁴வங் விஸேஸேதி அரஹத்தாதி⁴க³மதீ³பனதோ.
Tattha yāhu raṭṭhe samukkaṭṭhoti yo ahu ahosi aṅgaraṭṭhe asītiyā gāmikasahassehi bhogasampattiyā issariyasampattiyā ca sammā ativiya ukkaṭṭho seṭṭho. Rañño aṅgassa paddhagūti catūhi saṅgahavatthūhi parisāya rañjanaṭṭhena rañño aṅgādhipatino bimbisārassa parivārabhūto gahapativiseso tassa raṭṭhe kuṭumbiko ahūti yojetabbaṃ. Svājja dhammesu ukkaṭṭhoti so soṇo ajjetarahi lokuttaradhammesu ukkaṭṭho jāto, gihikālepi kehici ukkaṭṭhoyeva hutvā idāni pabbajitakālepi ukkaṭṭhoyeva hotīti attānameva paraṃ viya dasseti. Dukkhassa pāragūti sakalassa vaṭṭadukkhassa pāraṃ pariyantaṃ gato, etena dhammesu ukkaṭṭhoti avisesena vuttaṃ ukkaṭṭhabhāvaṃ viseseti arahattādhigamadīpanato.
இதா³னி யாய படிபத்தியா து³க்க²பாரகூ³ ஜாதோ, அஞ்ஞாபதே³ஸேன தங் த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘பஞ்ச சி²ந்தே³’’தி கா³த²மாஹ. தஸ்ஸத்தோ² – அபாயகாமஸுக³திஸம்பாபகானி பஞ்சோரம்பா⁴கி³யானி ஸங்யோஜனானி புரிஸோ ஸத்தே²ன பாதே³ ப³த்³த⁴ரஜ்ஜுகங் விய ஹெட்டி²மேன மக்³க³த்தயேன சி²ந்தெ³ய்ய, ரூபாரூபப⁴வஸம்பாபகானி பஞ்ச உத்³த⁴ம்பா⁴கி³யானி ஸங்யோஜனானி புரிஸோ கீ³வாய ப³த்³த⁴ரஜ்ஜுகங் விய அக்³க³மக்³கே³ன ஜஹெய்ய, சி²ந்தெ³ய்ய, தேஸங் பன உத்³த⁴ம்பா⁴கி³யஸங்யோஜனானங் பஹானாய பஞ்ச ஸத்³தா⁴தீ³னி இந்த்³ரியானி உத்தரி பா⁴வயே பா⁴வெய்ய. ஏவங்பூ⁴தோ பன பி⁴க்கு² ராக³ஸங்கோ³ தோ³ஸமோஹமானதி³ட்டி²ஸங்கோ³தி பஞ்சன்னங் ஸங்கா³னங் அதிக்கமனேன பஞ்சஸங்கா³திகோ³ ஹுத்வா, காமோகோ⁴, ப⁴வோகோ⁴, தி³ட்டோ²கோ⁴, அவிஜ்ஜோகோ⁴தி சதுன்னங் ஓகா⁴னங் திண்ணத்தா ஓக⁴திண்ணோதி வுச்சதி.
Idāni yāya paṭipattiyā dukkhapāragū jāto, aññāpadesena taṃ dassento ‘‘pañca chinde’’ti gāthamāha. Tassattho – apāyakāmasugatisampāpakāni pañcorambhāgiyāni saṃyojanāni puriso satthena pāde baddharajjukaṃ viya heṭṭhimena maggattayena chindeyya, rūpārūpabhavasampāpakāni pañca uddhambhāgiyāni saṃyojanāni puriso gīvāya baddharajjukaṃ viya aggamaggena jaheyya, chindeyya, tesaṃ pana uddhambhāgiyasaṃyojanānaṃ pahānāya pañca saddhādīni indriyāni uttari bhāvaye bhāveyya. Evaṃbhūto pana bhikkhu rāgasaṅgo dosamohamānadiṭṭhisaṅgoti pañcannaṃ saṅgānaṃ atikkamanena pañcasaṅgātigo hutvā, kāmogho, bhavogho, diṭṭhogho, avijjoghoti catunnaṃ oghānaṃ tiṇṇattā oghatiṇṇoti vuccati.
அயஞ்ச ஓக⁴தரணபடிபத்திஸீலாதீ³னங் பாரிபூரியாவ ஹோதி, ஸீலாத³யோ ச மானாதி³ப்பஹானேன பாரிபூரிங் க³ச்ச²ந்தி, ந அஞ்ஞதா²தி த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘உன்னளஸ்ஸா’’தி கா³த²மாஹ. தத்த² உன்னளஸ்ஸாதி உக்³க³ததுச்ச²மானஸ்ஸ. மானோ ஹி உன்னமனாகாரவுத்தியா துச்ச²பா⁴வேன நளோ வியாதி ‘‘நளோ’’தி வுச்சதி. பமத்தஸ்ஸாதி ஸதிவொஸ்ஸக்³கே³ன பமாத³ங் ஆபன்னஸ்ஸ. பா³ஹிராஸஸ்ஸாதி பா³ஹிரேஸு ஆயதனேஸு ஆஸாவதோ, காமேஸு அவீதராக³ஸ்ஸாதி அத்தோ². ஸீலங் ஸமாதி⁴ பஞ்ஞா ச, பாரிபூரிங் ந க³ச்ச²தீதி தஸ்ஸ ஸீலாதீ³னங் படிபக்க²ஸேவினோ லோகியோபி தாவ ஸீலாதி³கு³ணோ பாரிபூரிங் ந க³ச்ச²தி, பகே³வ லோகுத்தரோ.
Ayañca oghataraṇapaṭipattisīlādīnaṃ pāripūriyāva hoti, sīlādayo ca mānādippahānena pāripūriṃ gacchanti, na aññathāti dassento ‘‘unnaḷassā’’ti gāthamāha. Tattha unnaḷassāti uggatatucchamānassa. Māno hi unnamanākāravuttiyā tucchabhāvena naḷo viyāti ‘‘naḷo’’ti vuccati. Pamattassāti sativossaggena pamādaṃ āpannassa. Bāhirāsassāti bāhiresu āyatanesu āsāvato, kāmesu avītarāgassāti attho. Sīlaṃ samādhi paññā ca, pāripūriṃ na gacchatīti tassa sīlādīnaṃ paṭipakkhasevino lokiyopi tāva sīlādiguṇo pāripūriṃ na gacchati, pageva lokuttaro.
தத்த² காரணமாஹ ‘‘யஞ்ஹி கிச்ச’’ந்திஆதி³னா. பி⁴க்கு²னோ ஹி பப்³ப³ஜிதகாலதோ பட்டா²ய அபரிமாணஸீலக்க²ந்த⁴கோ³பனங் அரஞ்ஞவாஸோ து⁴தங்க³பரிஹரணங் பா⁴வனாராமதாதி ஏவமாதி³ கிச்சங் நாம. யேஹி பன இத³ங் யதா²வுத்தங் அத்தனோ கிச்சங், தங் அபவித்³த⁴ங் அகரணேன ச²ட்³டி³தங். அகிச்சந்தி பத்தமண்ட³னங் சீவரகாயப³ந்த⁴னஅங்ஸப³த்³த⁴ச²த்துபாஹனதாலவண்டத⁴ம்மகரணமண்ட³னந்தி ஏவமாதி³ பரிக்கா²ரமண்ட³னங் பச்சயபா³ஹுலியந்தி ஏவமாதி³ பி⁴க்கு²னோ அகிச்சங் நாம, தங் கயிரதி, தேஸங் மானநளங் உக்கி²பித்வா சரணேன உன்னளானங் ஸதிவொஸ்ஸக்³கே³ன பமத்தானங் சத்தாரோபி ஆஸவா வட்³ட⁴ந்தி.
Tattha kāraṇamāha ‘‘yañhi kicca’’ntiādinā. Bhikkhuno hi pabbajitakālato paṭṭhāya aparimāṇasīlakkhandhagopanaṃ araññavāso dhutaṅgapariharaṇaṃ bhāvanārāmatāti evamādi kiccaṃ nāma. Yehi pana idaṃ yathāvuttaṃ attano kiccaṃ, taṃ apaviddhaṃ akaraṇena chaḍḍitaṃ. Akiccanti pattamaṇḍanaṃ cīvarakāyabandhanaaṃsabaddhachattupāhanatālavaṇṭadhammakaraṇamaṇḍananti evamādi parikkhāramaṇḍanaṃ paccayabāhuliyanti evamādi bhikkhuno akiccaṃ nāma, taṃ kayirati, tesaṃ mānanaḷaṃ ukkhipitvā caraṇena unnaḷānaṃ sativossaggena pamattānaṃ cattāropi āsavā vaḍḍhanti.
யேஸங் பன பஞ்ஞாதி³கு³ணோ வட்³ட⁴தி, தே த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘யேஸ’’ந்திஆதி³ வுத்தங். தத்த² ஸுஸமாரத்³தா⁴தி ஸுட்டு² பக்³க³ஹிதா. காயக³தா ஸதீதி, காயானுபஸ்ஸனாபா⁴வனா. அகிச்சங் தேதி தே ஏதங் பத்தமண்ட³னாதி³அகிச்சங். ந ஸேவந்தீதி ந கரொந்தி. கிச்சேதி, பப்³ப³ஜிதகாலதோ பட்டா²ய கத்தப்³பே³ அபரிமாணஸீலக்க²ந்த⁴கோ³பனாதி³கே. ஸாதச்சகாரினோதி ஸததகாரினோ தேஸங் ஸதியா அவிப்பவாஸேன ஸதானங் ஸாத்த²கஸம்பஜஞ்ஞங், ஸப்பாயஸம்பஜஞ்ஞங், கோ³சரஸம்பஜஞ்ஞங், அஸம்மோஹஸம்பஜஞ்ஞந்தி சதூஹி ஸம்பஜஞ்ஞேஹி ஸம்பஜானானங், சத்தாரோபி ஆஸவா அத்த²ங் க³ச்ச²ந்தி பரிக்க²யங் அபா⁴வங் க³ச்ச²ந்தீதி அத்தோ².
Yesaṃ pana paññādiguṇo vaḍḍhati, te dassetuṃ ‘‘yesa’’ntiādi vuttaṃ. Tattha susamāraddhāti suṭṭhu paggahitā. Kāyagatā satīti, kāyānupassanābhāvanā. Akiccaṃ teti te etaṃ pattamaṇḍanādiakiccaṃ. Na sevantīti na karonti. Kicceti, pabbajitakālato paṭṭhāya kattabbe aparimāṇasīlakkhandhagopanādike. Sātaccakārinoti satatakārino tesaṃ satiyā avippavāsena satānaṃ sātthakasampajaññaṃ, sappāyasampajaññaṃ, gocarasampajaññaṃ, asammohasampajaññanti catūhi sampajaññehi sampajānānaṃ, cattāropi āsavā atthaṃ gacchanti parikkhayaṃ abhāvaṃ gacchantīti attho.
இதா³னி அத்தனோ ஸந்திகே டி²தபி⁴க்கூ²னங் ஓவாத³ங் தெ³ந்தோ ‘‘உஜுமக்³க³ம்ஹீ’’தி கா³த²மாஹ. தத்த² உஜுமக்³க³ம்ஹி அக்கா²தேதி அந்தத்³வயபரிவஜ்ஜனேன காயவங்காதி³ப்பஹானேன ச உஜுகே மஜ்ஜி²மபடிபதா³பூ⁴தே அரியமக்³கே³ ஸத்தா²ரா பா⁴ஸிதே. க³ச்ச²தா²தி படிபஜ்ஜத². மா நிவத்ததா²தி அந்தரா வோஸானங் மாபஜ்ஜத². அத்தனா சோத³யத்தானந்தி இத⁴ அத்த²காமோ குலபுத்தோ அபாயப⁴யபச்சவெக்க²ணாதி³னா அத்தனாவ அத்தானங் சோதெ³ந்தோ. நிப்³பா³னமபி⁴ஹாரயேதி, அத்தானங் நிப்³பா³னங் அபி⁴ஹரெய்ய உபனெய்ய, யதா² நங் ஸச்சி²கரோதி, ததா² படிபஜ்ஜெய்யாதி அத்தோ².
Idāni attano santike ṭhitabhikkhūnaṃ ovādaṃ dento ‘‘ujumaggamhī’’ti gāthamāha. Tattha ujumaggamhi akkhāteti antadvayaparivajjanena kāyavaṅkādippahānena ca ujuke majjhimapaṭipadābhūte ariyamagge satthārā bhāsite. Gacchathāti paṭipajjatha. Mā nivattathāti antarā vosānaṃ māpajjatha. Attanā codayattānanti idha atthakāmo kulaputto apāyabhayapaccavekkhaṇādinā attanāva attānaṃ codento. Nibbānamabhihārayeti, attānaṃ nibbānaṃ abhihareyya upaneyya, yathā naṃ sacchikaroti, tathā paṭipajjeyyāti attho.
இதா³னி மயாபி ஏவமேவ படிபன்னந்தி, அத்தனோ படிபத்திங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘அச்சாரத்³த⁴ம்ஹீ’’திஆதி³ வுத்தங். அச்சாரத்³த⁴ம்ஹி வீரியம்ஹீதி விபஸ்ஸனங் பா⁴வெந்தேன மயா ஸமாதி⁴னா வீரியங் ஸமரஸங் அகத்வா அதிவிய வீரியே பக்³க³ஹிதே. அச்சாரத்³த⁴வீரியதா சஸ்ஸ ஹெட்டா² வுத்தாயேவ. வீணோபமங் கரித்வா மேதி ஆயஸ்மதோ ஸோணஸ்ஸ ‘‘யே கோ² கேசி ப⁴க³வதோ ஸாவகா ஆரத்³த⁴வீரியா விஹரந்தி. அஹங் தேஸங் அஞ்ஞதரோ, அத² ச பன மே நானுபாதா³ய ஆஸவேஹி சித்தங் விமுச்சதி, தஸ்மாஹங் விப்³ப⁴மிஸ்ஸாமீ’’தி சித்தே உப்பன்னே ஸத்தா² இத்³தி⁴யா தஸ்ஸ ஸம்முகே² அத்தானங் த³ஸ்ஸெத்வா ‘‘கஸ்மா த்வங், ஸோண, ‘விப்³ப⁴மிஸ்ஸாமீ’தி சித்தங் உப்பாதே³ஸி, குஸலோ த்வங் புப்³பே³ அகா³ரியபூ⁴தோ வீணாய தந்திஸ்ஸரே’’தி புச்சி²த்வா தேன ‘‘ஏவங், ப⁴ந்தே’’தி வுத்தே ‘‘தங் கிங் மஞ்ஞஸி, ஸோண? யதா³ தே வீணாய தந்தியோ அச்சாயதா ஹொந்தி, அபி நு தே வீணா தஸ்மிங் ஸமயே ஸரவதீ வா ஹோதி கம்மஞ்ஞா வாதி? நோ ஹேதங், ப⁴ந்தே! தங் கிங் மஞ்ஞஸி, ஸோண, யதா³ தே வீணாய தந்தியோ அதிஸிதி²லா ஹொந்தி, அபி நு தே வீணா தஸ்மிங் ஸமயே ஸரவதீ வா ஹோதி கம்மஞ்ஞா வாதி? நோ ஹேதங், ப⁴ந்தே. தங் கிங் மஞ்ஞஸி, ஸோண, யதா³ பன தே வீணாய தந்தியோ நேவ அச்சாயதா ஹொந்தி, நாதிஸிதி²லா ஸமே கு³ணே பதிட்டி²தா, அபி நு தே வீணா தஸ்மிங் ஸமயே ஸரவதீ வா ஹோதி கம்மஞ்ஞா வாதி? ஏவங், ப⁴ந்தே. ஏவமேவ கோ², ஸோண, அச்சாரத்³த⁴வீரியங் உத்³த⁴ச்சாய ஸங்வத்ததி, அதிலீனவீரியங் கோஸஜ்ஜாய ஸங்வத்ததி, தஸ்மாதிஹ த்வங், ஸோண, வீரியஸமதங் அதி⁴ட்ட²ஹ, இந்த்³ரியானஞ்ச ஸமதங் படிவிஜ்ஜா²’’தி ஏவங் வீணங் உபமங் கத்வா பவத்திதேன வீணோபமோவாதே³ன மய்ஹங் த⁴ம்மங் தே³ஸேஸி. தஸ்ஸாஹங் வசனங் ஸுத்வாதி தஸ்ஸ ப⁴க³வதோ வசனங் வீணோபமோவாத³ங் ஸுத்வா அந்தரா உப்பன்னங் விப்³ப⁴மிதுகாமதங் பஹாய ஸத்து² ஸாஸனே ரதோ அபி⁴ரதோ விஹரிங்.
Idāni mayāpi evameva paṭipannanti, attano paṭipattiṃ dassetuṃ ‘‘accāraddhamhī’’tiādi vuttaṃ. Accāraddhamhi vīriyamhīti vipassanaṃ bhāventena mayā samādhinā vīriyaṃ samarasaṃ akatvā ativiya vīriye paggahite. Accāraddhavīriyatā cassa heṭṭhā vuttāyeva. Vīṇopamaṃ karitvā meti āyasmato soṇassa ‘‘ye kho keci bhagavato sāvakā āraddhavīriyā viharanti. Ahaṃ tesaṃ aññataro, atha ca pana me nānupādāya āsavehi cittaṃ vimuccati, tasmāhaṃ vibbhamissāmī’’ti citte uppanne satthā iddhiyā tassa sammukhe attānaṃ dassetvā ‘‘kasmā tvaṃ, soṇa, ‘vibbhamissāmī’ti cittaṃ uppādesi, kusalo tvaṃ pubbe agāriyabhūto vīṇāya tantissare’’ti pucchitvā tena ‘‘evaṃ, bhante’’ti vutte ‘‘taṃ kiṃ maññasi, soṇa? Yadā te vīṇāya tantiyo accāyatā honti, api nu te vīṇā tasmiṃ samaye saravatī vā hoti kammaññā vāti? No hetaṃ, bhante! Taṃ kiṃ maññasi, soṇa, yadā te vīṇāya tantiyo atisithilā honti, api nu te vīṇā tasmiṃ samaye saravatī vā hoti kammaññā vāti? No hetaṃ, bhante. Taṃ kiṃ maññasi, soṇa, yadā pana te vīṇāya tantiyo neva accāyatā honti, nātisithilā same guṇe patiṭṭhitā, api nu te vīṇā tasmiṃ samaye saravatī vā hoti kammaññā vāti? Evaṃ, bhante. Evameva kho, soṇa, accāraddhavīriyaṃ uddhaccāya saṃvattati, atilīnavīriyaṃ kosajjāya saṃvattati, tasmātiha tvaṃ, soṇa, vīriyasamataṃ adhiṭṭhaha, indriyānañca samataṃ paṭivijjhā’’ti evaṃ vīṇaṃ upamaṃ katvā pavattitena vīṇopamovādena mayhaṃ dhammaṃ desesi. Tassāhaṃ vacanaṃ sutvāti tassa bhagavato vacanaṃ vīṇopamovādaṃ sutvā antarā uppannaṃ vibbhamitukāmataṃ pahāya satthu sāsane rato abhirato vihariṃ.
விஹரந்தோ ச ஸமத²ங் படிபாதே³ஸிங் வீரியஸமதங் யோஜெந்தோ ஸத்³தா⁴பஞ்ஞானங் விய ஸமாதி⁴வீரியானங் ஸமரஸதங் உப்பாதெ³ந்தோ ஜா²னாதி⁴ட்டா²னங் விபஸ்ஸனாஸமாதி⁴ங் ஸம்பாதே³ஸிங் விபஸ்ஸனங் உஸ்ஸுக்காபேஸிங். தத்த² பயோஜனங் ஆஹ ‘‘உத்தமத்த²ஸ்ஸ பத்தியா’’தி. உத்தமத்த²ஸ்ஸ பத்தியாதி அரஹத்தாதி⁴க³மாயாதி அத்தோ².
Viharanto ca samathaṃ paṭipādesiṃ vīriyasamataṃ yojento saddhāpaññānaṃ viya samādhivīriyānaṃ samarasataṃ uppādento jhānādhiṭṭhānaṃ vipassanāsamādhiṃ sampādesiṃ vipassanaṃ ussukkāpesiṃ. Tattha payojanaṃ āha ‘‘uttamatthassa pattiyā’’ti. Uttamatthassa pattiyāti arahattādhigamāyāti attho.
இதா³னி யதா² படிபன்னஸ்ஸ ஸமத²விபஸ்ஸனா ஸம்பஜ்ஜிங்ஸு, தங் அஞ்ஞாபதே³ஸேன த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘நெக்க²ம்மே’’திஆதி³மாஹ. தத்த² நெக்க²ம்மேதி பப்³ப³ஜ்ஜாதி³கே காமனிஸ்ஸரணே. அதி⁴முத்தஸ்ஸாதி தத்த² நின்னபோணபப்³பா⁴ரபா⁴வேன யுத்தப்பயுத்தஸ்ஸ, பட²மங் தாவ பப்³ப³ஜ்ஜாபி⁴முகோ² ஹுத்வா காமே பஹாய பப்³ப³ஜித்வா ச ஸீலவிஸோத⁴னங் அரஞ்ஞவாஸோ து⁴தங்க³பரிஹரணங் பா⁴வனாபி⁴யோகோ³தி ஏவமாதீ³ஸு அனவஜ்ஜத⁴ம்மேஸு யுத்தப்பயுத்தஸ்ஸாதி அத்தோ². பவிவேகஞ்ச சேதஸோதி சேதஸோ பவிவேகஞ்ச அதி⁴முத்தஸ்ஸ ஏவங் நெக்க²ம்மாதி⁴முத்தஸ்ஸ ஸதோ சதுக்கபஞ்சகஜ்ஜா²னானங் நிப்³ப³த்தனேன விவேகே யுத்தஸ்ஸ பயுத்தஸ்ஸ. அப்³யாப³ஜ்ஜா²தி⁴முத்தஸ்ஸாதி அப்³யாப³ஜ்ஜே² நிது³க்க²தாய அதி⁴முத்தஸ்ஸ ஜா²னஸமாபத்தியோ நிப்³ப³த்தெத்வா ஸமத²ஸுகே² யுத்தப்பயுத்தஸ்ஸ. உபாதா³னக்க²யஸ்ஸ சாதி சதுன்னம்பி உபாதா³னானங் க²யந்தே அரஹத்தே அதி⁴முத்தஸ்ஸ. பு⁴ம்மத்தே² ஹி ஏதங் ஸாமிவசனங். தங் யதா²தி⁴க³தங் ஜா²னங் பாத³கங் கத்வா அரஹத்தாதி⁴க³மாய விபஸ்ஸனங் அனுயுஞ்ஜந்தஸ்ஸாதி அத்தோ².
Idāni yathā paṭipannassa samathavipassanā sampajjiṃsu, taṃ aññāpadesena dassento ‘‘nekkhamme’’tiādimāha. Tattha nekkhammeti pabbajjādike kāmanissaraṇe. Adhimuttassāti tattha ninnapoṇapabbhārabhāvena yuttappayuttassa, paṭhamaṃ tāva pabbajjābhimukho hutvā kāme pahāya pabbajitvā ca sīlavisodhanaṃ araññavāso dhutaṅgapariharaṇaṃ bhāvanābhiyogoti evamādīsu anavajjadhammesu yuttappayuttassāti attho. Pavivekañca cetasoti cetaso pavivekañca adhimuttassa evaṃ nekkhammādhimuttassa sato catukkapañcakajjhānānaṃ nibbattanena viveke yuttassa payuttassa. Abyābajjhādhimuttassāti abyābajjhe nidukkhatāya adhimuttassa jhānasamāpattiyo nibbattetvā samathasukhe yuttappayuttassa. Upādānakkhayassa cāti catunnampi upādānānaṃ khayante arahatte adhimuttassa. Bhummatthe hi etaṃ sāmivacanaṃ. Taṃ yathādhigataṃ jhānaṃ pādakaṃ katvā arahattādhigamāya vipassanaṃ anuyuñjantassāti attho.
தண்ஹக்க²யாதி⁴முத்தஸ்ஸாதி தண்ஹா கீ²யதி எத்தா²தி தண்ஹக்க²யோ, நிப்³பா³னங், தஸ்மிங் அதி⁴முத்தஸ்ஸ உபாதி³ங் ப⁴யதோ, அனுபாதி³ஞ்ச கே²மதோ த³ஸ்ஸனேன நிரோதே⁴ நின்னபோணபப்³பா⁴ரஸ்ஸ. அஸம்மோஹஞ்ச சேதஸோதி அஸம்மோஹஸம்பஜஞ்ஞவஸேன சித்தஸ்ஸ அஸம்மோஹபவத்திங் ஸம்மோஹஸமுச்சி²ந்த³னேன வா சித்தஸ்ஸ அஸம்மோஹபூ⁴தங் அரியமக்³க³ங் அதி⁴முத்தஸ்ஸ. தி³ஸ்வா ஆயதனுப்பாத³ந்தி சக்கா²தீ³னங் ஆயதனானங் யதா²ஸகபச்சயேஹி க²ணே க²ணே உப்பாத³ங், தப்படிபக்க²தோ நிரோத⁴ஞ்ச விபஸ்ஸனாபஞ்ஞாஸஹிதாய மக்³க³பஞ்ஞாய தி³ஸ்வா த³ஸ்ஸனஹேது ஸம்மா சித்தங் விமுச்சதீதி ஸம்மா ஹேதுனா ஞாயேன மக்³க³படிபாடியா ஸப்³பா³ஸவதோ சித்தங் விமுச்சதி.
Taṇhakkhayādhimuttassāti taṇhā khīyati etthāti taṇhakkhayo, nibbānaṃ, tasmiṃ adhimuttassa upādiṃ bhayato, anupādiñca khemato dassanena nirodhe ninnapoṇapabbhārassa. Asammohañca cetasoti asammohasampajaññavasena cittassa asammohapavattiṃ sammohasamucchindanena vā cittassa asammohabhūtaṃ ariyamaggaṃ adhimuttassa. Disvā āyatanuppādanti cakkhādīnaṃ āyatanānaṃ yathāsakapaccayehi khaṇe khaṇe uppādaṃ, tappaṭipakkhato nirodhañca vipassanāpaññāsahitāya maggapaññāya disvā dassanahetu sammā cittaṃ vimuccatīti sammā hetunā ñāyena maggapaṭipāṭiyā sabbāsavato cittaṃ vimuccati.
‘‘தஸ்ஸ ஸம்மா விமுத்தஸ்ஸா’’திஆதீ³ஸு அயங் ஸங்கே²பத்தோ² – தஸ்ஸ வுத்தனயேன ஸம்மதே³வ ஸப்³ப³ஸங்கிலேஸதோ விமுத்தஸ்ஸ, ததோ ஏவ அச்சந்துபஸமேன ஸந்தசித்தஸ்ஸ கீ²ணாஸவபி⁴க்கு²னோ கதஸ்ஸ குஸலஸ்ஸ அகுஸலஸ்ஸ வா உபசயோ நத்தி² மக்³கே³னேவ ஸமுக்³கா⁴திதத்தா, பரிஞ்ஞாதி³பே⁴த³ங் கரணீயங் ந விஜ்ஜதி கதகிச்சத்தா. ஏவங் பூ⁴தஸ்ஸ யதா² ஏகக⁴னோ ஸேலோ பப்³ப³தோ பகதிவாதேன ந ஸமீரதி ந ஸங்கம்பதி, ஏவங் இட்டா² ச அனிட்டா² ச ரூபாத³யோ ஆரம்மணத⁴ம்மா தாதி³னோ தாதி³பா⁴வப்பத்தஸ்ஸ டி²தங் அனேஜங் பஹீனஸப்³ப³ஸோகதாய விஸங்யுத்தங் சித்தங் நப்பவேத⁴ந்தி ந சாலெந்தி. அஸ்ஸ ச ஆரம்மணத⁴ம்மஸ்ஸ காலேன காலங் ப²லஸமாபத்திங் ஸமாபஜ்ஜித்வா விபஸ்ஸந்தோ வயங் நிரோத⁴ங் க²ணே க²ணே பி⁴ஜ்ஜனஸபா⁴வங் அனுபஸ்ஸதீதி அஞ்ஞங் ப்³யாகாஸி.
‘‘Tassa sammā vimuttassā’’tiādīsu ayaṃ saṅkhepattho – tassa vuttanayena sammadeva sabbasaṃkilesato vimuttassa, tato eva accantupasamena santacittassa khīṇāsavabhikkhuno katassa kusalassa akusalassa vā upacayo natthi maggeneva samugghātitattā, pariññādibhedaṃ karaṇīyaṃ na vijjati katakiccattā. Evaṃ bhūtassa yathā ekaghano selo pabbato pakativātena na samīrati na saṃkampati, evaṃ iṭṭhā ca aniṭṭhā ca rūpādayo ārammaṇadhammā tādino tādibhāvappattassa ṭhitaṃ anejaṃ pahīnasabbasokatāya visaṃyuttaṃ cittaṃ nappavedhanti na cālenti. Assa ca ārammaṇadhammassa kālena kālaṃ phalasamāpattiṃ samāpajjitvā vipassanto vayaṃ nirodhaṃ khaṇe khaṇe bhijjanasabhāvaṃ anupassatīti aññaṃ byākāsi.
ஸோணகோளிவிஸத்தே²ரகா³தா²வண்ணனா நிட்டி²தா.
Soṇakoḷivisattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
தேரஸனிபாதவண்ணனா நிட்டி²தா.
Terasanipātavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / தே²ரகா³தா²பாளி • Theragāthāpāḷi / 1. ஸோணகோளிவிஸத்தே²ரகா³தா² • 1. Soṇakoḷivisattheragāthā