Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಥೇರಗಾಥಾ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Theragāthā-aṭṭhakathā

    ೪. ಸೋಪಾಕತ್ಥೇರಗಾಥಾವಣ್ಣನಾ

    4. Sopākattheragāthāvaṇṇanā

    ದಿಸ್ವಾ ಪಾಸಾದಛಾಯಾಯನ್ತಿಆದಿಕಾ ಆಯಸ್ಮತೋ ಸೋಪಾಕತ್ಥೇರಸ್ಸ ಗಾಥಾ। ಕಾ ಉಪ್ಪತ್ತಿ? ಅಯಮ್ಪಿ ಪುರಿಮಬುದ್ಧೇಸು ಕತಾಧಿಕಾರೋ ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಭವೇ ಪುಞ್ಞಾನಿ ಉಪಚಿನನ್ತೋ ಸಿದ್ಧತ್ಥಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಕಾಲೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಕುಲೇ ನಿಬ್ಬತ್ತಿತ್ವಾ ವಿಞ್ಞುತಂ ಪತ್ತೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ವಿಜ್ಜಾಸಿಪ್ಪೇಸು ನಿಪ್ಫತ್ತಿಂ ಗತೋ ಕಾಮೇಸು ಆದೀನವಂ ದಿಸ್ವಾ ಘರಾವಾಸಂ ಪಹಾಯ ತಾಪಸಪಬ್ಬಜ್ಜಂ ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಪಬ್ಬತೇ ವಿಹರತಿ। ಸತ್ಥಾ ಆಸನ್ನಮರಣಂ ತಂ ಞತ್ವಾ ತಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕಂ ಅಗಮಾಸಿ। ಸೋ ಭಗವನ್ತಂ ದಿಸ್ವಾ ಪಸನ್ನಚಿತ್ತೋ ಉಳಾರಂ ಪೀತಿಸೋಮನಸ್ಸಂ ಪವೇದೇನ್ತೋ ಪುಪ್ಫಮಯಂ ಆಸನಂ ಪಞ್ಞಪೇತ್ವಾ ಅದಾಸಿ। ಸತ್ಥಾ ತತ್ಥ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ, ಅನಿಚ್ಚತಾಪಟಿಸಂಯುತ್ತಂ ಧಮ್ಮಿಂ ಕಥಂ ಕಥೇತ್ವಾ ತಸ್ಸ ಪಸ್ಸನ್ತಸ್ಸೇವ ಆಕಾಸೇನ ಅಗಮಾಸಿ। ಸೋ ಪುಬ್ಬೇ ಗಹಿತಂ ನಿಚ್ಚಗ್ಗಾಹಂ ಪಹಾಯ ಅನಿಚ್ಚಸಞ್ಞಂ ಹದಯೇ ಠಪೇತ್ವಾ, ಕಾಲಙ್ಕತ್ವಾ, ದೇವಲೋಕೇ ಉಪ್ಪಜಿತ್ವಾ, ಅಪರಾಪರಂ ದೇವಮನುಸ್ಸೇಸು ಸಂಸರನ್ತೋ, ಇಮಸ್ಮಿಂ ಬುದ್ಧುಪ್ಪಾದೇ ರಾಜಗಹೇ ಸೋಪಾಕಯೋನಿಯಂ ನಿಬ್ಬತ್ತಿ। ಸೋ ಜಾತಿಆಗತೇನ ಸೋಪಾಕೋತಿ ನಾಮೇನ ಪಞ್ಞಾಯಿ। ಕೇಚಿ ಪನ ‘‘ವಾಣಿಜಕುಲೇ ನಿಬ್ಬತ್ತೋ, ‘ಸೋಪಾಕೋ’ತಿ ಪನ ನಾಮಮತ್ತ’’ನ್ತಿ ವದನ್ತಿ। ತಂ ಅಪದಾನಪಾಳಿಯಾ ವಿರುಜ್ಝತಿ ‘‘ಪಚ್ಛಿಮೇ ಭವೇ ಸಮ್ಪತ್ತೇ, ಸೋಪಾಕಯೋನುಪಾಗಮಿ’’ನ್ತಿ ವಚನತೋ।

    Disvāpāsādachāyāyantiādikā āyasmato sopākattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave puññāni upacinanto siddhatthassa bhagavato kāle brāhmaṇakule nibbattitvā viññutaṃ patto brāhmaṇānaṃ vijjāsippesu nipphattiṃ gato kāmesu ādīnavaṃ disvā gharāvāsaṃ pahāya tāpasapabbajjaṃ pabbajitvā ekasmiṃ pabbate viharati. Satthā āsannamaraṇaṃ taṃ ñatvā tassa santikaṃ agamāsi. So bhagavantaṃ disvā pasannacitto uḷāraṃ pītisomanassaṃ pavedento pupphamayaṃ āsanaṃ paññapetvā adāsi. Satthā tattha nisīditvā, aniccatāpaṭisaṃyuttaṃ dhammiṃ kathaṃ kathetvā tassa passantasseva ākāsena agamāsi. So pubbe gahitaṃ niccaggāhaṃ pahāya aniccasaññaṃ hadaye ṭhapetvā, kālaṅkatvā, devaloke uppajitvā, aparāparaṃ devamanussesu saṃsaranto, imasmiṃ buddhuppāde rājagahe sopākayoniyaṃ nibbatti. So jātiāgatena sopākoti nāmena paññāyi. Keci pana ‘‘vāṇijakule nibbatto, ‘sopāko’ti pana nāmamatta’’nti vadanti. Taṃ apadānapāḷiyā virujjhati ‘‘pacchime bhave sampatte, sopākayonupāgami’’nti vacanato.

    ತಸ್ಸ ಚತುಮಾಸಜಾತಸ್ಸ ಪಿತಾ ಕಾಲಮಕಾಸಿ, ಚೂಳಪಿತಾ ಪೋಸೇಸಿ। ಅನುಕ್ಕಮೇನ ಸತ್ತವಸ್ಸಿಕೋ ಜಾತೋ। ಏಕದಿವಸಂ ಚೂಳಪಿತಾ ‘‘ಅತ್ತನೋ ಪುತ್ತೇನ ಕಲಹಂ ಕರೋತೀ’’ತಿ ಕುಜ್ಝಿತ್ವಾ, ತಂ ಸುಸಾನಂ ನೇತ್ವಾ, ದ್ವೇ ಹತ್ಥೇ ರಜ್ಜುಯಾ ಏಕತೋ ಬನ್ಧಿತ್ವಾ, ತಾಯ ಏವ ರಜ್ಜುಯಾ ಮತಮನುಸ್ಸಸ್ಸ ಸರೀರೇ ಗಾಳ್ಹಂ ಬನ್ಧಿತ್ವಾ ಗತೋ ‘‘ಸಿಙ್ಗಾಲಾದಯೋ ಖಾದನ್ತೂ’’ತಿ। ಪಚ್ಛಿಮಭವಿಕತಾಯ ದಾರಕಸ್ಸ ಪುಞ್ಞಫಲೇನ ಸಯಂ ಮಾರೇತುಂ ನ ವಿಸಹಿ, ಸಿಙ್ಗಾಲಾದಯೋಪಿ ನ ಅಭಿಭವಿಂಸು। ದಾರಕೋ ಅಡ್ಢರತ್ತಸಮಯೇ ಏವಂ ವಿಪ್ಪಲಪತಿ –

    Tassa catumāsajātassa pitā kālamakāsi, cūḷapitā posesi. Anukkamena sattavassiko jāto. Ekadivasaṃ cūḷapitā ‘‘attano puttena kalahaṃ karotī’’ti kujjhitvā, taṃ susānaṃ netvā, dve hatthe rajjuyā ekato bandhitvā, tāya eva rajjuyā matamanussassa sarīre gāḷhaṃ bandhitvā gato ‘‘siṅgālādayo khādantū’’ti. Pacchimabhavikatāya dārakassa puññaphalena sayaṃ māretuṃ na visahi, siṅgālādayopi na abhibhaviṃsu. Dārako aḍḍharattasamaye evaṃ vippalapati –

    ‘‘ಕಾ ಗತಿ ಮೇ ಅಗತಿಸ್ಸ, ಕೋ ವಾ ಬನ್ಧು ಅಬನ್ಧುನೋ।

    ‘‘Kā gati me agatissa, ko vā bandhu abandhuno;

    ಸುಸಾನಮಜ್ಝೇ ಬನ್ಧಸ್ಸ, ಕೋ ಮೇ ಅಭಯದಾಯಕೋ’’ತಿ॥

    Susānamajjhe bandhassa, ko me abhayadāyako’’ti.

    ಸತ್ಥಾ ತಾಯ ವೇಲಾಯ ವೇನೇಯ್ಯಬನ್ಧವೇ ಓಲೋಕೇನ್ತೋ ದಾರಕಸ್ಸ ಹದಯಬ್ಭನ್ತರೇ ಪಜ್ಜಲನ್ತಂ ಅರಹತ್ತೂಪನಿಸ್ಸಯಂ ದಿಸ್ವಾ ಓಭಾಸಂ ಫರಿತ್ವಾ ಸತಿಂ ಜನೇತ್ವಾ ಏವಮಾಹ –

    Satthā tāya velāya veneyyabandhave olokento dārakassa hadayabbhantare pajjalantaṃ arahattūpanissayaṃ disvā obhāsaṃ pharitvā satiṃ janetvā evamāha –

    ‘‘ಏಹಿ ಸೋಪಾಕ ಮಾ ಭಾಯಿ, ಓಲೋಕಸ್ಸು ತಥಾಗತಂ।

    ‘‘Ehi sopāka mā bhāyi, olokassu tathāgataṃ;

    ಅಹಂ ತಂ ತಾರಯಿಸ್ಸಾಮಿ, ರಾಹುಮುಖೇವ ಚನ್ದಿಮ’’ನ್ತಿ॥

    Ahaṃ taṃ tārayissāmi, rāhumukheva candima’’nti.

    ದಾರಕೋ ಬುದ್ಧಾನುಭಾವೇನ ಛಿನ್ನಬನ್ಧನೋ ಗಾಥಾಪರಿಯೋಸಾನೇ ಸೋತಾಪನ್ನೋ ಹುತ್ವಾ ಗನ್ಧಕುಟಿಸಮ್ಮುಖೇ ಅಟ್ಠಾಸಿ। ತಸ್ಸ ಮಾತಾ ಪುತ್ತಂ ಅಪಸ್ಸನ್ತೀ ಚೂಳಪಿತರಂ ಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ತೇನಸ್ಸ ಪವತ್ತಿಯಾ ಅಕಥಿತಾಯ ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಗನ್ತ್ವಾ ವಿಚಿನನ್ತೀ ‘‘ಬುದ್ಧಾ ಕಿರ ಅತೀತಾನಾಗತಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಂ ಜಾನನ್ತಿ, ಯಂನೂನಾಹಂ ಭಗವನ್ತಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಮಮ ಪುತ್ತಸ್ಸ ಪವತ್ತಿಂ ಜಾನೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ ಸತ್ಥು ಸನ್ತಿಕಂ ಅಗಮಾಸಿ। ಸತ್ಥಾ, ಇದ್ಧಿಯಾ ತಂ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತ್ವಾ, ‘‘ಭನ್ತೇ, ಮಮ ಪುತ್ತಂ ನ ಪಸ್ಸಾಮಿ, ಅಪಿಚ ಭಗವಾ ತಸ್ಸ ಪವತ್ತಿಂ ಜಾನಾತೀ’’ತಿ ತಾಯ ಪುಟ್ಠೋ –

    Dārako buddhānubhāvena chinnabandhano gāthāpariyosāne sotāpanno hutvā gandhakuṭisammukhe aṭṭhāsi. Tassa mātā puttaṃ apassantī cūḷapitaraṃ pucchitvā tenassa pavattiyā akathitāya tattha tattha gantvā vicinantī ‘‘buddhā kira atītānāgatapaccuppannaṃ jānanti, yaṃnūnāhaṃ bhagavantaṃ upasaṅkamitvā mama puttassa pavattiṃ jāneyya’’nti satthu santikaṃ agamāsi. Satthā, iddhiyā taṃ paṭicchādetvā, ‘‘bhante, mama puttaṃ na passāmi, apica bhagavā tassa pavattiṃ jānātī’’ti tāya puṭṭho –

    ‘‘ನ ಸನ್ತಿ ಪುತ್ತಾ ತಾಣಾಯ, ನ ಪಿತಾ ನಾಪಿ ಬನ್ಧವಾ।

    ‘‘Na santi puttā tāṇāya, na pitā nāpi bandhavā;

    ಅನ್ತಕೇನಾಧಿಪನ್ನಸ್ಸ, ನತ್ಥಿ ಞಾತೀಸು ತಾಣತಾ’’ತಿ॥ (ಧ॰ ಪ॰ ೨೮೮) –

    Antakenādhipannassa, natthi ñātīsu tāṇatā’’ti. (dha. pa. 288) –

    ಧಮ್ಮಂ ಕಥೇಸಿ। ತಂ ಸುತ್ವಾ ಸಾ ಸೋತಾಪನ್ನಾ ಅಹೋಸಿ। ದಾರಕೋ ಅರಹತ್ತಂ ಪಾಪುಣಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ ಅಪದಾನೇ (ಅಪ॰ ಥೇರ ೧.೨.೧೧೨-೧೨೩) –

    Dhammaṃ kathesi. Taṃ sutvā sā sotāpannā ahosi. Dārako arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 1.2.112-123) –

    ‘‘ಪಬ್ಭಾರಂ ಸೋಧಯನ್ತಸ್ಸ, ವಿಪಿನೇ ಪಬ್ಬತುತ್ತಮೇ।

    ‘‘Pabbhāraṃ sodhayantassa, vipine pabbatuttame;

    ಸಿದ್ಧತ್ಥೋ ನಾಮ ಭಗವಾ, ಆಗಚ್ಛಿ ಮಮ ಸನ್ತಿಕಂ॥

    Siddhattho nāma bhagavā, āgacchi mama santikaṃ.

    ‘‘ಬುದ್ಧಂ ಉಪಗತಂ ದಿಸ್ವಾ, ಲೋಕಜೇಟ್ಠಸ್ಸ ತಾದಿನೋ।

    ‘‘Buddhaṃ upagataṃ disvā, lokajeṭṭhassa tādino;

    ಸನ್ಥರಂ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾನ, ಪುಪ್ಫಾಸನಮದಾಸಹಂ॥

    Santharaṃ santharitvāna, pupphāsanamadāsahaṃ.

    ‘‘ಪುಪ್ಫಾಸನೇ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ, ಸಿದ್ಧತ್ಥೋ ಲೋಕನಾಯಕೋ।

    ‘‘Pupphāsane nisīditvā, siddhattho lokanāyako;

    ಮಮಞ್ಚ ಗತಿಮಞ್ಞಾಯ, ಅನಿಚ್ಚತಮುದಾಹರಿ॥

    Mamañca gatimaññāya, aniccatamudāhari.

    ‘‘ಅನಿಚ್ಚಾ ವತ ಸಙ್ಖಾರಾ, ಉಪ್ಪಾದವಯಧಮ್ಮಿನೋ।

    ‘‘Aniccā vata saṅkhārā, uppādavayadhammino;

    ಉಪ್ಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ನಿರುಜ್ಝನ್ತಿ, ತೇಸಂ ವೂಪಸಮೋ ಸುಖೋ॥

    Uppajjitvā nirujjhanti, tesaṃ vūpasamo sukho.

    ‘‘ಇದಂ ವತ್ವಾನ ಸಬ್ಬಞ್ಞೂ, ಲೋಕಜೇಟ್ಠೋ ನರಾಸಭೋ।

    ‘‘Idaṃ vatvāna sabbaññū, lokajeṭṭho narāsabho;

    ನಭಂ ಅಬ್ಭುಗ್ಗಮೀ ವೀರೋ, ಹಂಸರಾಜಾವ ಅಮ್ಬರೇ॥

    Nabhaṃ abbhuggamī vīro, haṃsarājāva ambare.

    ‘‘ಸಕಂ ದಿಟ್ಠಿಂ ಜಹಿತ್ವಾನ, ಭಾವಯಾನಿಚ್ಚಸಞ್ಞಹಂ।

    ‘‘Sakaṃ diṭṭhiṃ jahitvāna, bhāvayāniccasaññahaṃ;

    ಏಕಾಹಂ ಭಾವಯಿತ್ವಾನ, ತತ್ಥ ಕಾಲಂ ಕತೋ ಅಹಂ॥

    Ekāhaṃ bhāvayitvāna, tattha kālaṃ kato ahaṃ.

    ‘‘ದ್ವೇ ಸಮ್ಪತ್ತೀ ಅನುಭೋತ್ವಾ, ಸುಕ್ಕಮೂಲೇನ ಚೋದಿತೋ।

    ‘‘Dve sampattī anubhotvā, sukkamūlena codito;

    ಪಚ್ಛಿಮೇ ಭವೇ ಸಮ್ಪತ್ತೇ, ಸಪಾಕಯೋನುಪಾಗಮಿಂ॥

    Pacchime bhave sampatte, sapākayonupāgamiṃ.

    ‘‘ಅಗಾರಾ ಅಭಿನಿಕ್ಖಮ್ಮ, ಪಬ್ಬಜಿಂ ಅನಗಾರಿಯಂ।

    ‘‘Agārā abhinikkhamma, pabbajiṃ anagāriyaṃ;

    ಜಾತಿಯಾ ಸತ್ತವಸ್ಸೋಹಂ, ಅರಹತ್ತಮಪಾಪುಣಿಂ॥

    Jātiyā sattavassohaṃ, arahattamapāpuṇiṃ.

    ‘‘ಆರದ್ಧವೀರಿಯೋ ಪಹಿತತ್ತೋ, ಸೀಲೇಸು ಸುಸಮಾಹಿತೋ।

    ‘‘Āraddhavīriyo pahitatto, sīlesu susamāhito;

    ತೋಸೇತ್ವಾನ ಮಹಾನಾಗಂ, ಅಲತ್ಥಂ ಉಪಸಮ್ಪದಂ॥

    Tosetvāna mahānāgaṃ, alatthaṃ upasampadaṃ.

    ‘‘ಚತುನ್ನವುತಿತೋ ಕಪ್ಪೇ, ಯಂ ಕಮ್ಮಮಕರಿಂ ತದಾ।

    ‘‘Catunnavutito kappe, yaṃ kammamakariṃ tadā;

    ದುಗ್ಗತಿಂ ನಾಭಿಜಾನಾಮಿ, ಪುಪ್ಫದಾನಸ್ಸಿದಂ ಫಲಂ॥

    Duggatiṃ nābhijānāmi, pupphadānassidaṃ phalaṃ.

    ‘‘ಚತುನ್ನವುತಿತೋ ಕಪ್ಪೇ, ಯಂ ಸಞ್ಞಂ ಭಾವಯಿಂ ತದಾ।

    ‘‘Catunnavutito kappe, yaṃ saññaṃ bhāvayiṃ tadā;

    ತಂ ಸಞ್ಞಂ ಭಾವಯನ್ತಸ್ಸ, ಪತ್ತೋ ಮೇ ಆಸವಕ್ಖಯೋ॥

    Taṃ saññaṃ bhāvayantassa, patto me āsavakkhayo.

    ‘‘ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ಚತಸ್ಸೋ…ಪೇ॰… ಕತಂ ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಸಾಸನ’’ನ್ತಿ॥

    ‘‘Paṭisambhidā catasso…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.

    ಅಥ ಭಗವಾ ಇದ್ಧಿಂ ಪಟಿಸಂಹರಿ। ಸಾಪಿ ಪುತ್ತಂ ದಿಸ್ವಾ ಹಟ್ಠತುಟ್ಠೋ ತಸ್ಸ ಖೀಣಾಸವಭಾವಂ ಸುತ್ವಾ ಪಬ್ಬಾಜೇತ್ವಾ ಗತಾ। ಸೋ ಸತ್ಥಾರಂ ಗನ್ಧಕುಟಿಚ್ಛಾಯಾಯಂ ಚಙ್ಕಮನ್ತಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ, ವನ್ದಿತ್ವಾ ಅನುಚಙ್ಕಮಿ। ತಸ್ಸ ಭಗವಾ ಉಪಸಮ್ಪದಂ ಅನುಜಾನಿತುಕಾಮೋ ‘‘ಏಕಂ ನಾಮ ಕಿ’’ನ್ತಿಆದಿನಾ ದಸ ಪಞ್ಹೇ ಪುಚ್ಛಿ। ಸೋಪಿ ಸತ್ಥು ಅಧಿಪ್ಪಾಯಂ ಗಣ್ಹನ್ತೋ ಸಬ್ಬಞ್ಞುತಞ್ಞಾಣೇನ ಸಂಸನ್ದೇನ್ತೋ ‘‘ಸಬ್ಬೇ ಸತ್ತಾ ಆಹಾರಟ್ಠಿತಿಕಾ’’ತಿಆದಿನಾ (ಖು॰ ಪಾ॰ ೪.೧) ತೇ ಪಞ್ಹೇ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇಸಿ। ತೇನೇವ ತೇ ಕುಮಾರಪಞ್ಹಾ ನಾಮ ಜಾತಾ। ಸತ್ಥಾ ತಸ್ಸ ಪಞ್ಹಬ್ಯಾಕರಣೇನ ಆರಾಧಿತಚಿತ್ತೋ ಉಪಸಮ್ಪದಂ ಅನುಜಾನಿ। ತೇನ ಸಾ ಪಞ್ಹಬ್ಯಾಕರಣೂಪಸಮ್ಪದಾ ನಾಮ ಜಾತಾ। ತಸ್ಸಿಮಂ ಅತ್ತನೋ ಪವತ್ತಿಂ ಪಕಾಸೇತ್ವಾ ಥೇರೋ ಅಞ್ಞಂ ಬ್ಯಾಕರೋನ್ತೋ –

    Atha bhagavā iddhiṃ paṭisaṃhari. Sāpi puttaṃ disvā haṭṭhatuṭṭho tassa khīṇāsavabhāvaṃ sutvā pabbājetvā gatā. So satthāraṃ gandhakuṭicchāyāyaṃ caṅkamantaṃ upasaṅkamitvā, vanditvā anucaṅkami. Tassa bhagavā upasampadaṃ anujānitukāmo ‘‘ekaṃ nāma ki’’ntiādinā dasa pañhe pucchi. Sopi satthu adhippāyaṃ gaṇhanto sabbaññutaññāṇena saṃsandento ‘‘sabbe sattā āhāraṭṭhitikā’’tiādinā (khu. pā. 4.1) te pañhe vissajjesi. Teneva te kumārapañhā nāma jātā. Satthā tassa pañhabyākaraṇena ārādhitacitto upasampadaṃ anujāni. Tena sā pañhabyākaraṇūpasampadā nāma jātā. Tassimaṃ attano pavattiṃ pakāsetvā thero aññaṃ byākaronto –

    ೪೮೦.

    480.

    ‘‘ದಿಸ್ವಾ ಪಾಸಾದಛಾಯಾಯಂ, ಚಙ್ಕಮನ್ತಂ ನರುತ್ತಮಂ।

    ‘‘Disvā pāsādachāyāyaṃ, caṅkamantaṃ naruttamaṃ;

    ತತ್ಥ ನಂ ಉಪಸಙ್ಕಮ್ಮ, ವನ್ದಿಸ್ಸಂ ಪುರಿಸುತ್ತಮಂ॥

    Tattha naṃ upasaṅkamma, vandissaṃ purisuttamaṃ.

    ೪೮೧.

    481.

    ‘‘ಏಕಂಸಂ ಚೀವರಂ ಕತ್ವಾ, ಸಂಹರಿತ್ವಾನ ಪಾಣಯೋ।

    ‘‘Ekaṃsaṃ cīvaraṃ katvā, saṃharitvāna pāṇayo;

    ಅನುಚಙ್ಕಮಿಸ್ಸಂ ವಿರಜಂ, ಸಬ್ಬಸತ್ತಾನಮುತ್ತಮಂ॥

    Anucaṅkamissaṃ virajaṃ, sabbasattānamuttamaṃ.

    ೪೮೨.

    482.

    ‘‘ತತೋ ಪಞ್ಹೇ ಅಪುಚ್ಛಿ ಮಂ, ಪಞ್ಹಾನಂ ಕೋವಿದೋ ವಿದೂ।

    ‘‘Tato pañhe apucchi maṃ, pañhānaṃ kovido vidū;

    ಅಚ್ಛಮ್ಭೀ ಚ ಅಭೀತೋ ಚ, ಬ್ಯಾಕಾಸಿಂ ಸತ್ಥುನೋ ಅಹಂ॥

    Acchambhī ca abhīto ca, byākāsiṃ satthuno ahaṃ.

    ೪೮೩.

    483.

    ‘‘ವಿಸ್ಸಜ್ಜಿತೇಸು ಪಞ್ಹೇಸು, ಅನುಮೋದಿ ತಥಾಗತೋ।

    ‘‘Vissajjitesu pañhesu, anumodi tathāgato;

    ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಂ ವಿಲೋಕೇತ್ವಾ, ಇಮಮತ್ಥಂ ಅಭಾಸಥ॥

    Bhikkhusaṅghaṃ viloketvā, imamatthaṃ abhāsatha.

    ೪೮೪.

    484.

    ‘‘‘ಲಾಭಾ ಅಙ್ಗಾನಂ ಮಗಧಾನಂ, ಯೇಸಾಯಂ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ।

    ‘‘‘Lābhā aṅgānaṃ magadhānaṃ, yesāyaṃ paribhuñjati;

    ಚೀವರಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಞ್ಚ, ಪಚ್ಚಯಂ ಸಯನಾಸನಂ।

    Cīvaraṃ piṇḍapātañca, paccayaṃ sayanāsanaṃ;

    ಪಚ್ಚುಟ್ಠಾನಞ್ಚ ಸಾಮೀಚಿಂ, ತೇಸಂ ಲಾಭಾ’ತಿ ಚಾಬ್ರವಿ॥

    Paccuṭṭhānañca sāmīciṃ, tesaṃ lābhā’ti cābravi.

    ೪೮೫.

    485.

    ‘‘‘ಅಜ್ಜದಗ್ಗೇ ಮಂ ಸೋಪಾಕ, ದಸ್ಸನಾಯೋಪಸಙ್ಕಮ।

    ‘‘‘Ajjadagge maṃ sopāka, dassanāyopasaṅkama;

    ಏಸಾ ಚೇವ ತೇ ಸೋಪಾಕ, ಭವತು ಉಪಸಮ್ಪದಾ’’’॥

    Esā ceva te sopāka, bhavatu upasampadā’’’.

    ೪೮೬.

    486.

    ‘‘ಜಾತಿಯಾ ಸತ್ತವಸ್ಸೇನ, ಲದ್ಧಾನ ಉಪಸಮ್ಪದಂ।

    ‘‘Jātiyā sattavassena, laddhāna upasampadaṃ;

    ಧಾರೇಮಿ ಅನ್ತಿಮಂ ದೇಹಂ, ಅಹೋ ಧಮ್ಮಸುಧಮ್ಮತಾ’’ತಿ॥ – ಇಮಾ ಗಾಥಾ ಅಭಾಸಿ।

    Dhāremi antimaṃ dehaṃ, aho dhammasudhammatā’’ti. – imā gāthā abhāsi;

    ತತ್ಥ ಪಾಸಾದಛಾಯಾಯನ್ತಿ ಗನ್ಧಕುಟಿಚ್ಛಾಯಾಯಂ। ವನ್ದಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಅಭಿವನ್ದಿಂ।

    Tattha pāsādachāyāyanti gandhakuṭicchāyāyaṃ. Vandissanti, abhivandiṃ.

    ಸಂಹರಿತ್ವಾನ ಪಾಣಯೋತಿ ಉಭೋ ಹತ್ಥೇ ಕಮಲಮಕುಳಾಕಾರೇನ ಸಙ್ಗತೇ ಕತ್ವಾ, ಅಞ್ಜಲಿಂ ಪಗ್ಗಹೇತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅನುಚಙ್ಕಮಿಸ್ಸನ್ತಿ ಚಙ್ಕಮನ್ತಸ್ಸ ಸತ್ಥುನೋ ಅನುಪಚ್ಛತೋ ಅನುಗಮನವಸೇನ ಚಙ್ಕಮಿಂ। ವಿರಜನ್ತಿ ವಿಗತರಾಗಾದಿರಜಂ।

    Saṃharitvāna pāṇayoti ubho hatthe kamalamakuḷākārena saṅgate katvā, añjaliṃ paggahetvāti attho. Anucaṅkamissanti caṅkamantassa satthuno anupacchato anugamanavasena caṅkamiṃ. Virajanti vigatarāgādirajaṃ.

    ಪಞ್ಹೇತಿ ಕುಮಾರಪಞ್ಹೇ। ವಿದೂತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ ವಿದಿತವಾ, ಸಬ್ಬಞ್ಞೂತಿ ಅತ್ಥೋ। ‘‘ಸತ್ಥಾ ಮಂ ಪುಚ್ಛತೀ’’ತಿ ಉಪ್ಪಜ್ಜನಕಸ್ಸ ಛಮ್ಭಿತತ್ತಸ್ಸ ಭಯಸ್ಸ ಚ ಸೇತುಘಾತೇನ ಪಹೀನತ್ತಾ ಅಚ್ಛಮ್ಭೀಅಭೀತೋ ಚ ಬ್ಯಾಕಾಸಿ।

    Pañheti kumārapañhe. Vidūti veditabbaṃ viditavā, sabbaññūti attho. ‘‘Satthā maṃ pucchatī’’ti uppajjanakassa chambhitattassa bhayassa ca setughātena pahīnattā acchambhī ca abhīto ca byākāsi.

    ಯೇಸಾಯನ್ತಿ ಯೇಸಂ ಅಙ್ಗಮಗಧಾನಂ ಅಯಂ ಸೋಪಾಕೋ। ಪಚ್ಚಯನ್ತಿ ಗಿಲಾನಪಚ್ಚಯಂ। ಸಾಮೀಚಿನ್ತಿ ಮಗ್ಗದಾನಬೀಜನಾದಿಸಾಮೀಚಿಕಿರಿಯಂ।

    Yesāyanti yesaṃ aṅgamagadhānaṃ ayaṃ sopāko. Paccayanti gilānapaccayaṃ. Sāmīcinti maggadānabījanādisāmīcikiriyaṃ.

    ಅಜ್ಜದಗ್ಗೇತಿ ದ-ಕಾರೋ ಪದಸನ್ಧಿಕರೋ, ಅಜ್ಜ ಅಗ್ಗೇ ಆದಿಂ ಕತ್ವಾ, ಅಜ್ಜ ಪಟ್ಠಾಯ। ‘‘ಅಜ್ಜತಗ್ಗೇ’’ತಿಪಿ ಪಾಳಿ, ಅಜ್ಜತಂ ಆದಿಂ ಕತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ದಸ್ಸನಾಯೋಪಸಙ್ಕಮಾತಿ ‘‘ಹೀನಜಚ್ಚೋ, ವಯಸಾ ತರುಣತರೋ’’ತಿ ವಾ ಅಚಿನ್ತೇತ್ವಾ ದಸ್ಸನಾಯ ಮಂ ಉಪಸಙ್ಕಮ। ಏಸಾ ಚೇವಾತಿ ಯಾ ತಸ್ಸ ಮಮ ಸಬ್ಬಞ್ಞುತಞ್ಞಾಣೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂಸನ್ದೇತ್ವಾ ಕತಾ ಪಞ್ಹವಿಸ್ಸಜ್ಜನಾ। ಏಸಾಯೇವ ತೇ ಭವತು ಉಪಸಮ್ಪದಾ ಇತಿ ಚ ಅಬ್ರವೀತಿ ಯೋಜನಾ। ‘‘ಲದ್ಧಾ ಮೇ ಉಪಸಮ್ಪದಾ’’ತಿಪಿ ಪಾಳಿ। ಯೇ ಪನ ‘‘ಲದ್ಧಾನ ಉಪಸಮ್ಪದ’’ನ್ತಿಪಿ ಪಠನ್ತಿ, ತೇಸಂ ಸತ್ತವಸ್ಸೇನಾತಿ ಸತ್ತಮೇನ ವಸ್ಸೇನಾತಿ ಅತ್ಥೋ, ಸತ್ತವಸ್ಸೇನ ವಾ ಹುತ್ವಾತಿ ವಚನಸೇಸೋ। ಯಂ ಪನೇತ್ಥ ಅವುತ್ತಂ, ತಂ ಸುವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಮೇವ।

    Ajjadaggeti da-kāro padasandhikaro, ajja agge ādiṃ katvā, ajja paṭṭhāya. ‘‘Ajjatagge’’tipi pāḷi, ajjataṃ ādiṃ katvāti attho. Dassanāyopasaṅkamāti ‘‘hīnajacco, vayasā taruṇataro’’ti vā acintetvā dassanāya maṃ upasaṅkama. Esā cevāti yā tassa mama sabbaññutaññāṇena saddhiṃ saṃsandetvā katā pañhavissajjanā. Esāyeva te bhavatu upasampadā iti ca abravīti yojanā. ‘‘Laddhā me upasampadā’’tipi pāḷi. Ye pana ‘‘laddhāna upasampada’’ntipi paṭhanti, tesaṃ sattavassenāti sattamena vassenāti attho, sattavassena vā hutvāti vacanaseso. Yaṃ panettha avuttaṃ, taṃ suviññeyyameva.

    ಸೋಪಾಕತ್ಥೇರಗಾಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।

    Sopākattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ • Khuddakanikāya / ಥೇರಗಾಥಾಪಾಳಿ • Theragāthāpāḷi / ೪. ಸೋಪಾಕತ್ಥೇರಗಾಥಾ • 4. Sopākattheragāthā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact