| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya |
(೨೦) ೫. ಮಹಾವಗ್ಗೋ
(20) 5. Mahāvaggo
೧. ಸೋತಾನುಗತಸುತ್ತಂ
1. Sotānugatasuttaṃ
೧೯೧. ‘‘ಸೋತಾನುಗತಾನಂ , ಭಿಕ್ಖವೇ, ಧಮ್ಮಾನಂ, ವಚಸಾ ಪರಿಚಿತಾನಂ, ಮನಸಾನುಪೇಕ್ಖಿತಾನಂ, ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಸುಪ್ಪಟಿವಿದ್ಧಾನಂ ಚತ್ತಾರೋ ಆನಿಸಂಸಾ ಪಾಟಿಕಙ್ಖಾ। ಕತಮೇ ಚತ್ತಾರೋ? ಇಧ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಧಮ್ಮಂ ಪರಿಯಾಪುಣಾತಿ – ಸುತ್ತಂ, ಗೇಯ್ಯಂ, ವೇಯ್ಯಾಕರಣಂ, ಗಾಥಂ, ಉದಾನಂ, ಇತಿವುತ್ತಕಂ, ಜಾತಕಂ, ಅಬ್ಭುತಧಮ್ಮಂ, ವೇದಲ್ಲಂ। ತಸ್ಸ ತೇ ಧಮ್ಮಾ ಸೋತಾನುಗತಾ ಹೋನ್ತಿ, ವಚಸಾ ಪರಿಚಿತಾ, ಮನಸಾನುಪೇಕ್ಖಿತಾ, ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಸುಪ್ಪಟಿವಿದ್ಧಾ। ಸೋ ಮುಟ್ಠಸ್ಸತಿ 1 ಕಾಲಂ ಕುರುಮಾನೋ ಅಞ್ಞತರಂ ದೇವನಿಕಾಯಂ ಉಪಪಜ್ಜತಿ। ತಸ್ಸ ತತ್ಥ ಸುಖಿನೋ ಧಮ್ಮಪದಾ ಪ್ಲವನ್ತಿ 2। ದನ್ಧೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸತುಪ್ಪಾದೋ; ಅಥ ಸೋ ಸತ್ತೋ ಖಿಪ್ಪಂಯೇವ ವಿಸೇಸಗಾಮೀ ಹೋತಿ। ಸೋತಾನುಗತಾನಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಧಮ್ಮಾನಂ, ವಚಸಾ ಪರಿಚಿತಾನಂ, ಮನಸಾನುಪೇಕ್ಖಿತಾನಂ, ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಸುಪ್ಪಟಿವಿದ್ಧಾನಂ ಅಯಂ ಪಠಮೋ ಆನಿಸಂಸೋ ಪಾಟಿಕಙ್ಖೋ।
191. ‘‘Sotānugatānaṃ , bhikkhave, dhammānaṃ, vacasā paricitānaṃ, manasānupekkhitānaṃ, diṭṭhiyā suppaṭividdhānaṃ cattāro ānisaṃsā pāṭikaṅkhā. Katame cattāro? Idha, bhikkhave, bhikkhu dhammaṃ pariyāpuṇāti – suttaṃ, geyyaṃ, veyyākaraṇaṃ, gāthaṃ, udānaṃ, itivuttakaṃ, jātakaṃ, abbhutadhammaṃ, vedallaṃ. Tassa te dhammā sotānugatā honti, vacasā paricitā, manasānupekkhitā, diṭṭhiyā suppaṭividdhā. So muṭṭhassati 3 kālaṃ kurumāno aññataraṃ devanikāyaṃ upapajjati. Tassa tattha sukhino dhammapadā plavanti 4. Dandho, bhikkhave, satuppādo; atha so satto khippaṃyeva visesagāmī hoti. Sotānugatānaṃ, bhikkhave, dhammānaṃ, vacasā paricitānaṃ, manasānupekkhitānaṃ, diṭṭhiyā suppaṭividdhānaṃ ayaṃ paṭhamo ānisaṃso pāṭikaṅkho.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಧಮ್ಮಂ ಪರಿಯಾಪುಣಾತಿ – ಸುತ್ತಂ, ಗೇಯ್ಯಂ, ವೇಯ್ಯಾಕರಣಂ, ಗಾಥಂ, ಉದಾನಂ, ಇತಿವುತ್ತಕಂ, ಜಾತಕಂ, ಅಬ್ಭುತಧಮ್ಮಂ, ವೇದಲ್ಲಂ। ತಸ್ಸ ತೇ ಧಮ್ಮಾ ಸೋತಾನುಗತಾ ಹೋನ್ತಿ, ವಚಸಾ ಪರಿಚಿತಾ, ಮನಸಾನುಪೇಕ್ಖಿತಾ, ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಸುಪ್ಪಟಿವಿದ್ಧಾ। ಸೋ ಮುಟ್ಠಸ್ಸತಿ ಕಾಲಂ ಕುರುಮಾನೋ ಅಞ್ಞತರಂ ದೇವನಿಕಾಯಂ ಉಪಪಜ್ಜತಿ। ತಸ್ಸ ತತ್ಥ ನ ಹೇವ ಖೋ ಸುಖಿನೋ ಧಮ್ಮಪದಾ ಪ್ಲವನ್ತಿ; ಅಪಿ ಚ ಖೋ ಭಿಕ್ಖು ಇದ್ಧಿಮಾ ಚೇತೋವಸಿಪ್ಪತ್ತೋ ದೇವಪರಿಸಾಯಂ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ। ತಸ್ಸ ಏವಂ ಹೋತಿ – ‘ಅಯಂ ವಾ ಸೋ ಧಮ್ಮವಿನಯೋ, ಯತ್ಥಾಹಂ ಪುಬ್ಬೇ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಅಚರಿ’ನ್ತಿ। ದನ್ಧೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸತುಪ್ಪಾದೋ; ಅಥ ಸೋ ಸತ್ತೋ ಖಿಪ್ಪಮೇವ ವಿಸೇಸಗಾಮೀ ಹೋತಿ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪುರಿಸೋ ಕುಸಲೋ ಭೇರಿಸದ್ದಸ್ಸ। ಸೋ ಅದ್ಧಾನಮಗ್ಗಪ್ಪಟಿಪನ್ನೋ ಭೇರಿಸದ್ದಂ ಸುಣೇಯ್ಯ। ತಸ್ಸ ನ ಹೇವ ಖೋ ಅಸ್ಸ ಕಙ್ಖಾ ವಾ ವಿಮತಿ ವಾ – ‘ಭೇರಿಸದ್ದೋ ನು ಖೋ, ನ ನು ಖೋ ಭೇರಿಸದ್ದೋ’ತಿ! ಅಥ ಖೋ ಭೇರಿಸದ್ದೋತ್ವೇವ ನಿಟ್ಠಂ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ। ಏವಮೇವಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಧಮ್ಮಂ ಪರಿಯಾಪುಣಾತಿ – ಸುತ್ತಂ, ಗೇಯ್ಯಂ, ವೇಯ್ಯಾಕರಣಂ, ಗಾಥಂ, ಉದಾನಂ, ಇತಿವುತ್ತಕಂ, ಜಾತಕಂ, ಅಬ್ಭುತಧಮ್ಮಂ, ವೇದಲ್ಲಂ। ತಸ್ಸ ತೇ ಧಮ್ಮಾ ಸೋತಾನುಗತಾ ಹೋನ್ತಿ, ವಚಸಾ ಪರಿಚಿತಾ, ಮನಸಾನುಪೇಕ್ಖಿತಾ, ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಸುಪ್ಪಟಿವಿದ್ಧಾ। ಸೋ ಮುಟ್ಠಸ್ಸತಿ ಕಾಲಂ ಕುರುಮಾನೋ ಅಞ್ಞತರಂ ದೇವನಿಕಾಯಂ ಉಪಪಜ್ಜತಿ। ತಸ್ಸ ತತ್ಥ ನ ಹೇವ ಖೋ ಸುಖಿನೋ ಧಮ್ಮಪದಾ ಪ್ಲವನ್ತಿ; ಅಪಿ ಚ ಖೋ ಭಿಕ್ಖು ಇದ್ಧಿಮಾ ಚೇತೋವಸಿಪ್ಪತ್ತೋ ದೇವಪರಿಸಾಯಂ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ। ತಸ್ಸ ಏವಂ ಹೋತಿ – ‘ಅಯಂ ವಾ ಸೋ ಧಮ್ಮವಿನಯೋ, ಯತ್ಥಾಹಂ ಪುಬ್ಬೇ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಅಚರಿ’ನ್ತಿ। ದನ್ಧೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸತುಪ್ಪಾದೋ; ಅಥ ಸೋ ಸತ್ತೋ ಖಿಪ್ಪಂಯೇವ ವಿಸೇಸಗಾಮೀ ಹೋತಿ। ಸೋತಾನುಗತಾನಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಧಮ್ಮಾನಂ , ವಚಸಾ ಪರಿಚಿತಾನಂ, ಮನಸಾನುಪೇಕ್ಖಿತಾನಂ, ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಸುಪ್ಪಟಿವಿದ್ಧಾನಂ ಅಯಂ ದುತಿಯೋ ಆನಿಸಂಸೋ ಪಾಟಿಕಙ್ಖೋ।
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu dhammaṃ pariyāpuṇāti – suttaṃ, geyyaṃ, veyyākaraṇaṃ, gāthaṃ, udānaṃ, itivuttakaṃ, jātakaṃ, abbhutadhammaṃ, vedallaṃ. Tassa te dhammā sotānugatā honti, vacasā paricitā, manasānupekkhitā, diṭṭhiyā suppaṭividdhā. So muṭṭhassati kālaṃ kurumāno aññataraṃ devanikāyaṃ upapajjati. Tassa tattha na heva kho sukhino dhammapadā plavanti; api ca kho bhikkhu iddhimā cetovasippatto devaparisāyaṃ dhammaṃ deseti. Tassa evaṃ hoti – ‘ayaṃ vā so dhammavinayo, yatthāhaṃ pubbe brahmacariyaṃ acari’nti. Dandho, bhikkhave, satuppādo; atha so satto khippameva visesagāmī hoti. Seyyathāpi, bhikkhave, puriso kusalo bherisaddassa. So addhānamaggappaṭipanno bherisaddaṃ suṇeyya. Tassa na heva kho assa kaṅkhā vā vimati vā – ‘bherisaddo nu kho, na nu kho bherisaddo’ti! Atha kho bherisaddotveva niṭṭhaṃ gaccheyya. Evamevaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu dhammaṃ pariyāpuṇāti – suttaṃ, geyyaṃ, veyyākaraṇaṃ, gāthaṃ, udānaṃ, itivuttakaṃ, jātakaṃ, abbhutadhammaṃ, vedallaṃ. Tassa te dhammā sotānugatā honti, vacasā paricitā, manasānupekkhitā, diṭṭhiyā suppaṭividdhā. So muṭṭhassati kālaṃ kurumāno aññataraṃ devanikāyaṃ upapajjati. Tassa tattha na heva kho sukhino dhammapadā plavanti; api ca kho bhikkhu iddhimā cetovasippatto devaparisāyaṃ dhammaṃ deseti. Tassa evaṃ hoti – ‘ayaṃ vā so dhammavinayo, yatthāhaṃ pubbe brahmacariyaṃ acari’nti. Dandho, bhikkhave, satuppādo; atha so satto khippaṃyeva visesagāmī hoti. Sotānugatānaṃ, bhikkhave, dhammānaṃ , vacasā paricitānaṃ, manasānupekkhitānaṃ, diṭṭhiyā suppaṭividdhānaṃ ayaṃ dutiyo ānisaṃso pāṭikaṅkho.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಧಮ್ಮಂ ಪರಿಯಾಪುಣಾತಿ – ಸುತ್ತಂ, ಗೇಯ್ಯಂ, ವೇಯ್ಯಾಕರಣಂ, ಗಾಥಂ, ಉದಾನಂ, ಇತಿವುತ್ತಕಂ, ಜಾತಕಂ, ಅಬ್ಭುತಧಮ್ಮಂ, ವೇದಲ್ಲಂ। ತಸ್ಸ ತೇ ಧಮ್ಮಾ ಸೋತಾನುಗತಾ ಹೋನ್ತಿ, ವಚಸಾ ಪರಿಚಿತಾ, ಮನಸಾನುಪೇಕ್ಖಿತಾ, ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಸುಪ್ಪಟಿವಿದ್ಧಾ। ಸೋ ಮುಟ್ಠಸ್ಸತಿ ಕಾಲಂ ಕುರುಮಾನೋ ಅಞ್ಞತರಂ ದೇವನಿಕಾಯಂ ಉಪಪಜ್ಜತಿ। ತಸ್ಸ ತತ್ಥ ನ ಹೇವ ಖೋ ಸುಖಿನೋ ಧಮ್ಮಪದಾ ಪ್ಲವನ್ತಿ, ನಪಿ ಭಿಕ್ಖು ಇದ್ಧಿಮಾ ಚೇತೋವಸಿಪ್ಪತ್ತೋ ದೇವಪರಿಸಾಯಂ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ; ಅಪಿ ಚ ಖೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ದೇವಪರಿಸಾಯಂ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ। ತಸ್ಸ ಏವಂ ಹೋತಿ – ‘ಅಯಂ ವಾ ಸೋ ಧಮ್ಮವಿನಯೋ, ಯತ್ಥಾಹಂ ಪುಬ್ಬೇ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಅಚರಿ’ನ್ತಿ। ದನ್ಧೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸತುಪ್ಪಾದೋ; ಅಥ ಸೋ ಸತ್ತೋ ಖಿಪ್ಪಂಯೇವ ವಿಸೇಸಗಾಮೀ ಹೋತಿ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪುರಿಸೋ ಕುಸಲೋ ಸಙ್ಖಸದ್ದಸ್ಸ। ಸೋ ಅದ್ಧಾನಮಗ್ಗಪ್ಪಟಿಪನ್ನೋ ಸಙ್ಖಸದ್ದಂ ಸುಣೇಯ್ಯ। ತಸ್ಸ ನ ಹೇವ ಖೋ ಅಸ್ಸ ಕಙ್ಖಾ ವಾ ವಿಮತಿ ವಾ – ‘ಸಙ್ಖಸದ್ದೋ ನು ಖೋ, ನ ನು ಖೋ ಸಙ್ಖಸದ್ದೋ’ತಿ! ಅಥ ಖೋ ಸಙ್ಖಸದ್ದೋತ್ವೇವ ನಿಟ್ಠಂ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ। ಏವಮೇವಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಧಮ್ಮಂ ಪರಿಯಾಪುಣಾತಿ – ಸುತ್ತಂ, ಗೇಯ್ಯಂ, ವೇಯ್ಯಾಕರಣಂ, ಗಾಥಂ, ಉದಾನಂ, ಇತಿವುತ್ತಕಂ, ಜಾತಕಂ, ಅಬ್ಭುತಧಮ್ಮಂ, ವೇದಲ್ಲಂ। ತಸ್ಸ ತೇ ಧಮ್ಮಾ ಸೋತಾನುಗತಾ ಹೋನ್ತಿ, ವಚಸಾ ಪರಿಚಿತಾ, ಮನಸಾನುಪೇಕ್ಖಿತಾ, ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಸುಪ್ಪಟಿವಿದ್ಧಾ। ಸೋ ಮುಟ್ಠಸ್ಸತಿ ಕಾಲಂ ಕುರುಮಾನೋ ಅಞ್ಞತರಂ ದೇವನಿಕಾಯಂ ಉಪಪಜ್ಜತಿ। ತಸ್ಸ ತತ್ಥ ನ ಹೇವ ಖೋ ಸುಖಿನೋ ಧಮ್ಮಪದಾ ಪ್ಲವನ್ತಿ, ನಪಿ ಭಿಕ್ಖು ಇದ್ಧಿಮಾ ಚೇತೋವಸಿಪ್ಪತ್ತೋ ದೇವಪರಿಸಾಯಂ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ; ಅಪಿ ಚ ಖೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ದೇವಪರಿಸಾಯಂ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ। ತಸ್ಸ ಏವಂ ಹೋತಿ – ‘ಅಯಂ ವಾ ಸೋ ಧಮ್ಮವಿನಯೋ, ಯತ್ಥಾಹಂ ಪುಬ್ಬೇ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಅಚರಿ’ನ್ತಿ। ದನ್ಧೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸತುಪ್ಪಾದೋ; ಅಥ ಸೋ ಸತ್ತೋ ಖಿಪ್ಪಂಯೇವ ವಿಸೇಸಗಾಮೀ ಹೋತಿ। ಸೋತಾನುಗತಾನಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಧಮ್ಮಾನಂ, ವಚಸಾ ಪರಿಚಿತಾನಂ, ಮನಸಾನುಪೇಕ್ಖಿತಾನಂ, ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಸುಪ್ಪಟಿವಿದ್ಧಾನಂ ಅಯಂ ತತಿಯೋ ಆನಿಸಂಸೋ ಪಾಟಿಕಙ್ಖೋ।
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu dhammaṃ pariyāpuṇāti – suttaṃ, geyyaṃ, veyyākaraṇaṃ, gāthaṃ, udānaṃ, itivuttakaṃ, jātakaṃ, abbhutadhammaṃ, vedallaṃ. Tassa te dhammā sotānugatā honti, vacasā paricitā, manasānupekkhitā, diṭṭhiyā suppaṭividdhā. So muṭṭhassati kālaṃ kurumāno aññataraṃ devanikāyaṃ upapajjati. Tassa tattha na heva kho sukhino dhammapadā plavanti, napi bhikkhu iddhimā cetovasippatto devaparisāyaṃ dhammaṃ deseti; api ca kho devaputto devaparisāyaṃ dhammaṃ deseti. Tassa evaṃ hoti – ‘ayaṃ vā so dhammavinayo, yatthāhaṃ pubbe brahmacariyaṃ acari’nti. Dandho, bhikkhave, satuppādo; atha so satto khippaṃyeva visesagāmī hoti. Seyyathāpi, bhikkhave, puriso kusalo saṅkhasaddassa. So addhānamaggappaṭipanno saṅkhasaddaṃ suṇeyya. Tassa na heva kho assa kaṅkhā vā vimati vā – ‘saṅkhasaddo nu kho, na nu kho saṅkhasaddo’ti! Atha kho saṅkhasaddotveva niṭṭhaṃ gaccheyya. Evamevaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu dhammaṃ pariyāpuṇāti – suttaṃ, geyyaṃ, veyyākaraṇaṃ, gāthaṃ, udānaṃ, itivuttakaṃ, jātakaṃ, abbhutadhammaṃ, vedallaṃ. Tassa te dhammā sotānugatā honti, vacasā paricitā, manasānupekkhitā, diṭṭhiyā suppaṭividdhā. So muṭṭhassati kālaṃ kurumāno aññataraṃ devanikāyaṃ upapajjati. Tassa tattha na heva kho sukhino dhammapadā plavanti, napi bhikkhu iddhimā cetovasippatto devaparisāyaṃ dhammaṃ deseti; api ca kho devaputto devaparisāyaṃ dhammaṃ deseti. Tassa evaṃ hoti – ‘ayaṃ vā so dhammavinayo, yatthāhaṃ pubbe brahmacariyaṃ acari’nti. Dandho, bhikkhave, satuppādo; atha so satto khippaṃyeva visesagāmī hoti. Sotānugatānaṃ, bhikkhave, dhammānaṃ, vacasā paricitānaṃ, manasānupekkhitānaṃ, diṭṭhiyā suppaṭividdhānaṃ ayaṃ tatiyo ānisaṃso pāṭikaṅkho.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಧಮ್ಮಂ ಪರಿಯಾಪುಣಾತಿ – ಸುತ್ತಂ, ಗೇಯ್ಯಂ, ವೇಯ್ಯಾಕರಣಂ, ಗಾಥಂ, ಉದಾನಂ, ಇತಿವುತ್ತಕಂ, ಜಾತಕಂ, ಅಬ್ಭುತಧಮ್ಮಂ, ವೇದಲ್ಲಂ। ತಸ್ಸ ತೇ ಧಮ್ಮಾ ಸೋತಾನುಗತಾ ಹೋನ್ತಿ, ವಚಸಾ ಪರಿಚಿತಾ, ಮನಸಾನುಪೇಕ್ಖಿತಾ, ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಸುಪ್ಪಟಿವಿದ್ಧಾ। ಸೋ ಮುಟ್ಠಸ್ಸತಿ ಕಾಲಂ ಕುರುಮಾನೋ ಅಞ್ಞತರಂ ದೇವನಿಕಾಯಂ ಉಪಪಜ್ಜತಿ। ತಸ್ಸ ತತ್ಥ ನ ಹೇವ ಖೋ ಸುಖಿನೋ ಧಮ್ಮಪದಾ ಪ್ಲವನ್ತಿ, ನಪಿ ಭಿಕ್ಖು ಇದ್ಧಿಮಾ ಚೇತೋವಸಿಪ್ಪತ್ತೋ ದೇವಪರಿಸಾಯಂ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ, ನಪಿ ದೇವಪುತ್ತೋ ದೇವಪರಿಸಾಯಂ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ; ಅಪಿ ಚ ಖೋ ಓಪಪಾತಿಕೋ ಓಪಪಾತಿಕಂ ಸಾರೇತಿ – ‘ಸರಸಿ ತ್ವಂ, ಮಾರಿಸ, ಸರಸಿ ತ್ವಂ , ಮಾರಿಸ, ಯತ್ಥ ಮಯಂ ಪುಬ್ಬೇ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಅಚರಿಮ್ಹಾ’ತಿ। ಸೋ ಏವಮಾಹ – ‘ಸರಾಮಿ, ಮಾರಿಸ, ಸರಾಮಿ, ಮಾರಿಸಾ’ತಿ। ದನ್ಧೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸತುಪ್ಪಾದೋ; ಅಥ ಸೋ ಸತ್ತೋ ಖಿಪ್ಪಂಯೇವ ವಿಸೇಸಗಾಮೀ ಹೋತಿ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದ್ವೇ ಸಹಾಯಕಾ ಸಹಪಂಸುಕೀಳಿಕಾ 5। ತೇ ಕದಾಚಿ ಕರಹಚಿ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ಸಮಾಗಚ್ಛೇಯ್ಯುಂ। ಅಞ್ಞೋ ಪನ 6 ಸಹಾಯಕೋ ಸಹಾಯಕಂ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ – ‘ಇದಮ್ಪಿ, ಸಮ್ಮ, ಸರಸಿ, ಇದಮ್ಪಿ, ಸಮ್ಮ, ಸರಸೀ’ತಿ। ಸೋ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ – ‘ಸರಾಮಿ , ಸಮ್ಮ, ಸರಾಮಿ, ಸಮ್ಮಾ’ತಿ। ಏವಮೇವಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಧಮ್ಮಂ ಪರಿಯಾಪುಣಾತಿ – ಸುತ್ತಂ, ಗೇಯ್ಯಂ, ವೇಯ್ಯಾಕರಣಂ, ಗಾಥಂ, ಉದಾನಂ, ಇತಿವುತ್ತಕಂ, ಜಾತಕಂ, ಅಬ್ಭುತಧಮ್ಮಂ, ವೇದಲ್ಲಂ। ತಸ್ಸ ತೇ ಧಮ್ಮಾ ಸೋತಾನುಗತಾ ಹೋನ್ತಿ, ವಚಸಾ ಪರಿಚಿತಾ, ಮನಸಾನುಪೇಕ್ಖಿತಾ, ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಸುಪ್ಪಟಿವಿದ್ಧಾ। ಸೋ ಮುಟ್ಠಸ್ಸತಿ ಕಾಲಂ ಕುರುಮಾನೋ ಅಞ್ಞತರಂ ದೇವನಿಕಾಯಂ ಉಪಪಜ್ಜತಿ। ತಸ್ಸ ತತ್ಥ ನ ಹೇವ ಖೋ ಸುಖಿನೋ ಧಮ್ಮಪದಾ ಪ್ಲವನ್ತಿ, ನಪಿ ಭಿಕ್ಖು ಇದ್ಧಿಮಾ ಚೇತೋವಸಿಪ್ಪತ್ತೋ ದೇವಪರಿಸಾಯಂ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ, ನಪಿ ದೇವಪುತ್ತೋ ದೇವಪರಿಸಾಯಂ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ; ಅಪಿ ಚ ಖೋ ಓಪಪಾತಿಕೋ ಓಪಪಾತಿಕಂ ಸಾರೇತಿ – ‘ಸರಸಿ ತ್ವಂ, ಮಾರಿಸ, ಸರಸಿ ತ್ವಂ, ಮಾರಿಸ, ಯತ್ಥ ಮಯಂ ಪುಬ್ಬೇ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಅಚರಿಮ್ಹಾ’ತಿ। ಸೋ ಏವಮಾಹ – ‘ಸರಾಮಿ, ಮಾರಿಸ, ಸರಾಮಿ, ಮಾರಿಸಾ’ತಿ। ದನ್ಧೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸತುಪ್ಪಾದೋ; ಅಥ ಖೋ ಸೋ ಸತ್ತೋ ಖಿಪ್ಪಂಯೇವ ವಿಸೇಸಗಾಮೀ ಹೋತಿ। ಸೋತಾನುಗತಾನಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಧಮ್ಮಾನಂ, ವಚಸಾ ಪರಿಚಿತಾನಂ, ಮನಸಾನುಪೇಕ್ಖಿತಾನಂ, ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಸುಪ್ಪಟಿವಿದ್ಧಾನಂ ಅಯಂ ಚತುತ್ಥೋ ಆನಿಸಂಸೋ ಪಾಟಿಕಙ್ಖೋ। ಸೋತಾನುಗತಾನಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಧಮ್ಮಾನಂ, ವಚಸಾ ಪರಿಚಿತಾನಂ, ಮನಸಾನುಪೇಕ್ಖಿತಾನಂ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಸುಪ್ಪಟಿವಿದ್ಧಾನಂ ಇಮೇ ಚತ್ತಾರೋ ಆನಿಸಂಸಾ ಪಾಟಿಕಙ್ಖಾ’’ತಿ। ಪಠಮಂ।
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu dhammaṃ pariyāpuṇāti – suttaṃ, geyyaṃ, veyyākaraṇaṃ, gāthaṃ, udānaṃ, itivuttakaṃ, jātakaṃ, abbhutadhammaṃ, vedallaṃ. Tassa te dhammā sotānugatā honti, vacasā paricitā, manasānupekkhitā, diṭṭhiyā suppaṭividdhā. So muṭṭhassati kālaṃ kurumāno aññataraṃ devanikāyaṃ upapajjati. Tassa tattha na heva kho sukhino dhammapadā plavanti, napi bhikkhu iddhimā cetovasippatto devaparisāyaṃ dhammaṃ deseti, napi devaputto devaparisāyaṃ dhammaṃ deseti; api ca kho opapātiko opapātikaṃ sāreti – ‘sarasi tvaṃ, mārisa, sarasi tvaṃ , mārisa, yattha mayaṃ pubbe brahmacariyaṃ acarimhā’ti. So evamāha – ‘sarāmi, mārisa, sarāmi, mārisā’ti. Dandho, bhikkhave, satuppādo; atha so satto khippaṃyeva visesagāmī hoti. Seyyathāpi, bhikkhave, dve sahāyakā sahapaṃsukīḷikā 7. Te kadāci karahaci aññamaññaṃ samāgaccheyyuṃ. Añño pana 8 sahāyako sahāyakaṃ evaṃ vadeyya – ‘idampi, samma, sarasi, idampi, samma, sarasī’ti. So evaṃ vadeyya – ‘sarāmi , samma, sarāmi, sammā’ti. Evamevaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu dhammaṃ pariyāpuṇāti – suttaṃ, geyyaṃ, veyyākaraṇaṃ, gāthaṃ, udānaṃ, itivuttakaṃ, jātakaṃ, abbhutadhammaṃ, vedallaṃ. Tassa te dhammā sotānugatā honti, vacasā paricitā, manasānupekkhitā, diṭṭhiyā suppaṭividdhā. So muṭṭhassati kālaṃ kurumāno aññataraṃ devanikāyaṃ upapajjati. Tassa tattha na heva kho sukhino dhammapadā plavanti, napi bhikkhu iddhimā cetovasippatto devaparisāyaṃ dhammaṃ deseti, napi devaputto devaparisāyaṃ dhammaṃ deseti; api ca kho opapātiko opapātikaṃ sāreti – ‘sarasi tvaṃ, mārisa, sarasi tvaṃ, mārisa, yattha mayaṃ pubbe brahmacariyaṃ acarimhā’ti. So evamāha – ‘sarāmi, mārisa, sarāmi, mārisā’ti. Dandho, bhikkhave, satuppādo; atha kho so satto khippaṃyeva visesagāmī hoti. Sotānugatānaṃ, bhikkhave, dhammānaṃ, vacasā paricitānaṃ, manasānupekkhitānaṃ, diṭṭhiyā suppaṭividdhānaṃ ayaṃ catuttho ānisaṃso pāṭikaṅkho. Sotānugatānaṃ, bhikkhave, dhammānaṃ, vacasā paricitānaṃ, manasānupekkhitānaṃ diṭṭhiyā suppaṭividdhānaṃ ime cattāro ānisaṃsā pāṭikaṅkhā’’ti. Paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ೧. ಸೋತಾನುಗತಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 1. Sotānugatasuttavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ೧. ಸೋತಾನುಗತಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 1. Sotānugatasuttavaṇṇanā
