Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya |
၈. သုဒတ္တသုတ္တံ
8. Sudattasuttaṃ
၂၄၂. ဧကံ သမယံ ဘဂဝာ ရာဇဂဟေ ဝိဟရတိ သီတဝနေ။ တေန ခော ပန သမယေန အနာထပိဏ္ဍိကော ဂဟပတိ ရာဇဂဟံ အနုပ္ပတ္တော ဟောတိ ကေနစိဒေဝ ကရဏီယေန။ အသ္သောသိ ခော အနာထပိဏ္ဍိကော ဂဟပတိ – ‘‘ဗုဒ္ဓော ကိရ လောကေ ဥပ္ပန္နော’’တိ။ တာဝဒေဝ စ ပန ဘဂဝန္တံ ဒသ္သနာယ ဥပသင္ကမိတုကာမော ဟောတိ။ အထသ္သ အနာထပိဏ္ဍိကသ္သ ဂဟပတိသ္သ ဧတဒဟောသိ – ‘‘အကာလော ခော အဇ္ဇ ဘဂဝန္တံ ဒသ္သနာယ ဥပသင္ကမိတုံ။ သ္ဝေ ဒာနာဟံ ကာလေန ဘဂဝန္တံ ဒသ္သနာယ ဂမိသ္သာမီ’’တိ ဗုဒ္ဓဂတာယ သတိယာ နိပဇ္ဇိ။ ရတ္တိယာ သုဒံ တိက္ခတ္တုံ ဝုဋ္ဌာသိ ပဘာတန္တိ မညမာနော။ အထ ခော အနာထပိဏ္ဍိကော ဂဟပတိ ယေန သိဝထိကဒ္ဝာရံ 1 တေနုပသင္ကမိ။ အမနုသ္သာ ဒ္ဝာရံ ဝိဝရိံသု။ အထ ခော အနာထပိဏ္ဍိကသ္သ ဂဟပတိသ္သ နဂရမ္ဟာ နိက္ခမန္တသ္သ အာလောကော အန္တရဓာယိ, အန္ဓကာရော ပာတုရဟောသိ, ဘယံ ဆမ္ဘိတတ္တံ လောမဟံသော ဥဒပာဒိ, တတောဝ ပုန နိဝတ္တိတုကာမော အဟောသိ။ အထ ခော သိဝကော 2 ယက္ခော အန္တရဟိတော သဒ္ဒမနုသ္သာဝေသိ –
242. Ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati sītavane. Tena kho pana samayena anāthapiṇḍiko gahapati rājagahaṃ anuppatto hoti kenacideva karaṇīyena. Assosi kho anāthapiṇḍiko gahapati – ‘‘buddho kira loke uppanno’’ti. Tāvadeva ca pana bhagavantaṃ dassanāya upasaṅkamitukāmo hoti. Athassa anāthapiṇḍikassa gahapatissa etadahosi – ‘‘akālo kho ajja bhagavantaṃ dassanāya upasaṅkamituṃ. Sve dānāhaṃ kālena bhagavantaṃ dassanāya gamissāmī’’ti buddhagatāya satiyā nipajji. Rattiyā sudaṃ tikkhattuṃ vuṭṭhāsi pabhātanti maññamāno. Atha kho anāthapiṇḍiko gahapati yena sivathikadvāraṃ 3 tenupasaṅkami. Amanussā dvāraṃ vivariṃsu. Atha kho anāthapiṇḍikassa gahapatissa nagaramhā nikkhamantassa āloko antaradhāyi, andhakāro pāturahosi, bhayaṃ chambhitattaṃ lomahaṃso udapādi, tatova puna nivattitukāmo ahosi. Atha kho sivako 4 yakkho antarahito saddamanussāvesi –
‘‘သတံ ဟတ္ထီ သတံ အသ္သာ၊ သတံ အသ္သတရီရထာ။
‘‘Sataṃ hatthī sataṃ assā, sataṃ assatarīrathā;
သတံ ကညာသဟသ္သာနိ၊ အာမုက္ကမဏိကုဏ္ဍလာ။
Sataṃ kaññāsahassāni, āmukkamaṇikuṇḍalā;
ဧကသ္သ ပဒဝီတိဟာရသ္သ၊ ကလံ နာဂ္ဃန္တိ သောဠသိံ။
Ekassa padavītihārassa, kalaṃ nāgghanti soḷasiṃ.
‘‘အဘိက္ကမ ဂဟပတိ၊ အဘိက္ကမ ဂဟပတိ။
‘‘Abhikkama gahapati, abhikkama gahapati;
အဘိက္ကမနံ တေ သေယ္ယော၊ နော ပဋိက္ကမန’’န္တိ။
Abhikkamanaṃ te seyyo, no paṭikkamana’’nti.
အထ ခော အနာထပိဏ္ဍိကသ္သ ဂဟပတိသ္သ အန္ဓကာရော အန္တရဓာယိ, အာလောကော ပာတုရဟောသိ, ယံ အဟောသိ ဘယံ ဆမ္ဘိတတ္တံ လောမဟံသော, သော ပဋိပ္ပသ္သမ္ဘိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခော အနာထပိဏ္ဍိကသ္သ ဂဟပတိသ္သ အာလောကော အန္တရဓာယိ, အန္ဓကာရော ပာတုရဟောသိ, ဘယံ ဆမ္ဘိတတ္တံ လောမဟံသော ဥဒပာဒိ, တတောဝ ပုန နိဝတ္တိတုကာမော အဟောသိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခော သိဝကော ယက္ခော အန္တရဟိတော သဒ္ဒမနုသ္သာဝေသိ –
Atha kho anāthapiṇḍikassa gahapatissa andhakāro antaradhāyi, āloko pāturahosi, yaṃ ahosi bhayaṃ chambhitattaṃ lomahaṃso, so paṭippassambhi. Dutiyampi kho anāthapiṇḍikassa gahapatissa āloko antaradhāyi, andhakāro pāturahosi, bhayaṃ chambhitattaṃ lomahaṃso udapādi, tatova puna nivattitukāmo ahosi. Dutiyampi kho sivako yakkho antarahito saddamanussāvesi –
‘‘သတံ ဟတ္ထီ သတံ အသ္သာ။ပေ.။
‘‘Sataṃ hatthī sataṃ assā…pe…
ကလံ နာဂ္ဃန္တိ သောဠသိံ။
Kalaṃ nāgghanti soḷasiṃ.
‘‘အဘိက္ကမ ဂဟပတိ၊ အဘိက္ကမ ဂဟပတိ။
‘‘Abhikkama gahapati, abhikkama gahapati;
အဘိက္ကမနံ တေ သေယ္ယော၊ နော ပဋိက္ကမန’’န္တိ။
Abhikkamanaṃ te seyyo, no paṭikkamana’’nti.
အထ ခော အနာထပိဏ္ဍိကသ္သ ဂဟပတိသ္သ အန္ဓကာရော အန္တရဓာယိ , အာလောကော ပာတုရဟောသိ, ယံ အဟောသိ ဘယံ ဆမ္ဘိတတ္တံ လောမဟံသော, သော ပဋိပ္ပသ္သမ္ဘိ။ တတိယမ္ပိ ခော အနာထပိဏ္ဍိကသ္သ ဂဟပတိသ္သ အာလောကော အန္တရဓာယိ, အန္ဓကာရော ပာတုရဟောသိ, ဘယံ ဆမ္ဘိတတ္တံ လောမဟံသော ဥဒပာဒိ, တတောဝ ပုန နိဝတ္တိတုကာမော အဟောသိ။ တတိယမ္ပိ ခော သိဝကော ယက္ခော အန္တရဟိတော သဒ္ဒမနုသ္သာဝေသိ –
Atha kho anāthapiṇḍikassa gahapatissa andhakāro antaradhāyi , āloko pāturahosi, yaṃ ahosi bhayaṃ chambhitattaṃ lomahaṃso, so paṭippassambhi. Tatiyampi kho anāthapiṇḍikassa gahapatissa āloko antaradhāyi, andhakāro pāturahosi, bhayaṃ chambhitattaṃ lomahaṃso udapādi, tatova puna nivattitukāmo ahosi. Tatiyampi kho sivako yakkho antarahito saddamanussāvesi –
‘‘သတံ ဟတ္ထီ သတံ အသ္သာ။ပေ.။
‘‘Sataṃ hatthī sataṃ assā…pe…
ကလံ နာဂ္ဃန္တိ သောဠသိံ။
Kalaṃ nāgghanti soḷasiṃ.
‘‘အဘိက္ကမ ဂဟပတိ၊ အဘိက္ကမ ဂဟပတိ။
‘‘Abhikkama gahapati, abhikkama gahapati;
အဘိက္ကမနံ တေ သေယ္ယော၊ နော ပဋိက္ကမန’’န္တိ။
Abhikkamanaṃ te seyyo, no paṭikkamana’’nti.
အထ ခော အနာထပိဏ္ဍိကသ္သ ဂဟပတိသ္သ အန္ဓကာရော အန္တရဓာယိ, အာလောကော ပာတုရဟောသိ, ယံ အဟောသိ ဘယံ ဆမ္ဘိတတ္တံ လောမဟံသော, သော ပဋိပ္ပသ္သမ္ဘိ။ အထ ခော အနာထပိဏ္ဍိကော ဂဟပတိ ယေန သီတဝနံ ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ။
Atha kho anāthapiṇḍikassa gahapatissa andhakāro antaradhāyi, āloko pāturahosi, yaṃ ahosi bhayaṃ chambhitattaṃ lomahaṃso, so paṭippassambhi. Atha kho anāthapiṇḍiko gahapati yena sītavanaṃ yena bhagavā tenupasaṅkami.
တေန ခော ပန သမယေန ဘဂဝာ ရတ္တိယာ ပစ္စူသသမယံ ပစ္စုဋ္ဌာယ အဗ္ဘောကာသေ စင္ကမတိ။ အဒ္ဒသာ ခော ဘဂဝာ အနာထပိဏ္ဍိကံ ဂဟပတိံ ဒူရတောဝ အာဂစ္ဆန္တံ။ ဒိသ္ဝာန စင္ကမာ ဩရောဟိတ္ဝာ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ။ နိသဇ္ဇ ခော ဘဂဝာ အနာထပိဏ္ဍိကံ ဂဟပတိံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဧဟိ သုဒတ္တာ’’တိ။ အထ ခော အနာထပိဏ္ဍိကော ဂဟပတိ, နာမေန မံ ဘဂဝာ အာလပတီတိ, ဟဋ္ဌော ဥဒဂ္ဂော တတ္ထေဝ ဘဂဝတော ပာဒေသု သိရသာ နိပတိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ကစ္စိ, ဘန္တေ, ဘဂဝာ သုခမသယိတ္ထာ’’တိ?
Tena kho pana samayena bhagavā rattiyā paccūsasamayaṃ paccuṭṭhāya abbhokāse caṅkamati. Addasā kho bhagavā anāthapiṇḍikaṃ gahapatiṃ dūratova āgacchantaṃ. Disvāna caṅkamā orohitvā paññatte āsane nisīdi. Nisajja kho bhagavā anāthapiṇḍikaṃ gahapatiṃ etadavoca – ‘‘ehi sudattā’’ti. Atha kho anāthapiṇḍiko gahapati, nāmena maṃ bhagavā ālapatīti, haṭṭho udaggo tattheva bhagavato pādesu sirasā nipatitvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘kacci, bhante, bhagavā sukhamasayitthā’’ti?
‘‘သဗ္ဗဒာ ဝေ သုခံ သေတိ၊ ဗ္ရာဟ္မဏော ပရိနိဗ္ဗုတော။
‘‘Sabbadā ve sukhaṃ seti, brāhmaṇo parinibbuto;
ယော န လိမ္ပတိ ကာမေသု၊ သီတိဘူတော နိရူပဓိ။
Yo na limpati kāmesu, sītibhūto nirūpadhi.
‘‘သဗ္ဗာ အာသတ္တိယော ဆေတ္ဝာ၊ ဝိနေယ္ယ ဟဒယေ ဒရံ။
‘‘Sabbā āsattiyo chetvā, vineyya hadaye daraṃ;
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ၈. သုဒတ္တသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 8. Sudattasuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / သံယုတ္တနိကာယ (ဋီကာ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ၈. သုဒတ္တသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 8. Sudattasuttavaṇṇanā