Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / ఖుద్దసిక్ఖా-మూలసిక్ఖా • Khuddasikkhā-mūlasikkhā |
౪౭. సుద్ధినిద్దేసవణ్ణనా
47. Suddhiniddesavaṇṇanā
౪౫౫. దేసనా సంవరో ఏట్ఠి పచ్చవేక్ఖణన్తి భేదతో సుద్ధి చతుబ్బిధాతి సమ్బన్ధో. ‘‘పచ్చవేక్ఖణం భేదతో’’తి వత్తబ్బే నిగ్గహితలోపో దట్ఠబ్బో, దేసనాసుద్ధి సంవరసుద్ధి పరియేట్ఠిసుద్ధి పచ్చవేక్ఖణసుద్ధీతి చతుబ్బిధాతి వుత్తం హోతి. తత్థ సుజ్ఝతీతి సుద్ధి, యథాధమ్మం దేసనాయ సుద్ధి దేసనాసుద్ధి. వుట్ఠానస్సాపి చేత్థ దేసనాయ ఏవ సఙ్గహో దట్ఠబ్బో. మూలాపత్తీనం పన అభిక్ఖుతాపటిఞ్ఞావ దేసనాతి హేట్ఠా వుత్తా, సావస్స పారాజికాపన్నస్స విసుద్ధి నామ హోతి. అయఞ్హి యస్మా పారాజికం ఆపన్నో, తస్మా భిక్ఖుభావే ఠత్వా అభబ్బో ఝానాదీని అధిగన్తుం. భిక్ఖుభావో హిస్స సగ్గన్తరాయో చేవ హోతి, మగ్గన్తరాయో చ. వుత్తఞ్హేతం –
455. Desanā saṃvaro eṭṭhi paccavekkhaṇanti bhedato suddhi catubbidhāti sambandho. ‘‘Paccavekkhaṇaṃ bhedato’’ti vattabbe niggahitalopo daṭṭhabbo, desanāsuddhi saṃvarasuddhi pariyeṭṭhisuddhi paccavekkhaṇasuddhīti catubbidhāti vuttaṃ hoti. Tattha sujjhatīti suddhi, yathādhammaṃ desanāya suddhi desanāsuddhi. Vuṭṭhānassāpi cettha desanāya eva saṅgaho daṭṭhabbo. Mūlāpattīnaṃ pana abhikkhutāpaṭiññāva desanāti heṭṭhā vuttā, sāvassa pārājikāpannassa visuddhi nāma hoti. Ayañhi yasmā pārājikaṃ āpanno, tasmā bhikkhubhāve ṭhatvā abhabbo jhānādīni adhigantuṃ. Bhikkhubhāvo hissa saggantarāyo ceva hoti, maggantarāyo ca. Vuttañhetaṃ –
‘‘సామఞ్ఞం దుప్పరామట్ఠం, నిరయాయూపకడ్ఢతీ’’తి. (ధ॰ ప॰ ౩౧౧);
‘‘Sāmaññaṃ dupparāmaṭṭhaṃ, nirayāyūpakaḍḍhatī’’ti. (dha. pa. 311);
అపరమ్పి వుత్తం –
Aparampi vuttaṃ –
‘‘సిథిలో హి పరిబ్బజో, భియ్యో ఆకిరతే రజ’’న్తి. (ధ॰ ప॰ ౩౧౩);
‘‘Sithilo hi paribbajo, bhiyyo ākirate raja’’nti. (dha. pa. 313);
ఇచ్చస్స భిక్ఖుభావో విసుద్ధి నామ న హోతి. యస్మా పన గిహిఆదికో హుత్వా దానసరణసీలసంవరాదీహి సగ్గమగ్గం వా ఝానవిమోక్ఖమగ్గం వా ఆరాధేతుం భబ్బో హోతి, తస్మాస్స గిహిఆదిభావో విసుద్ధి నామ హోతి. అధిట్ఠానవిసిట్ఠేన సంవరేన విసుద్ధి సంవరవిసుద్ధి. ధమ్మేన సమేన పచ్చయానం ఏట్ఠియా సుద్ధి ఏట్ఠిసుద్ధి. చతూసు పచ్చయేసు పచ్చవేక్ఖణేన సుద్ధి పచ్చవేక్ఖణసుద్ధి. ‘‘చతుబ్బిధా పాతీ’’తిఆదీసు పాతిమోక్ఖసంవరసమ్మతన్తి ‘‘పాతిమోక్ఖసంవరో’’తి సమ్మతం సీలం.
Iccassa bhikkhubhāvo visuddhi nāma na hoti. Yasmā pana gihiādiko hutvā dānasaraṇasīlasaṃvarādīhi saggamaggaṃ vā jhānavimokkhamaggaṃ vā ārādhetuṃ bhabbo hoti, tasmāssa gihiādibhāvo visuddhi nāma hoti. Adhiṭṭhānavisiṭṭhena saṃvarena visuddhi saṃvaravisuddhi. Dhammena samena paccayānaṃ eṭṭhiyā suddhi eṭṭhisuddhi. Catūsu paccayesu paccavekkhaṇena suddhi paccavekkhaṇasuddhi. ‘‘Catubbidhā pātī’’tiādīsu pātimokkhasaṃvarasammatanti ‘‘pātimokkhasaṃvaro’’ti sammataṃ sīlaṃ.
౪౫౬. చిత్తాధిట్ఠానసంవరా సుజ్ఝతీతి ఇన్ద్రియసంవరో సంవరసుద్ధీతి వుత్తోతి యోజనా.
456. Cittādhiṭṭhānasaṃvarā sujjhatīti indriyasaṃvaro saṃvarasuddhīti vuttoti yojanā.
౪౫౭. అనేసనం పహాయ ధమ్మేన ఉప్పాదేన్తస్స ఏట్ఠియా సుద్ధత్తా ఆజీవనిస్సితం ఏట్ఠిసుద్ధీతి వుత్తన్తి సమ్బన్ధో. ఉప్పాదేన్తస్సాతి పచ్చయే ఉప్పాదేన్తస్స.
457. Anesanaṃ pahāya dhammena uppādentassa eṭṭhiyā suddhattā ājīvanissitaṃ eṭṭhisuddhīti vuttanti sambandho. Uppādentassāti paccaye uppādentassa.
౪౫౮. పచ్చవేక్ఖణసుజ్ఝనాతి హేతుమ్హి పఞ్చమీతి.
458.Paccavekkhaṇasujjhanāti hetumhi pañcamīti.
సుద్ధినిద్దేసవణ్ణనా నిట్ఠితా.
Suddhiniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
౪౮. సన్తోసనిద్దేసవణ్ణనా
48. Santosaniddesavaṇṇanā
౪౫౯. పంసుకూలం పిణ్డియాలోపో రుక్ఖమూలం పూతిముత్తభేసజ్జన్తి ఇమే చత్తారో పచ్చయా అప్పగ్ఘనకతాయ అప్పా చేవ కస్సచిపి ఆలయాభావేన అనవజ్జా చ గతగతట్ఠానే లబ్భమానతాయ సులభా చాతి వుచ్చన్తి, తేనాహ ‘‘అప్పేనా’’తిఆది. మత్తఞ్ఞూతి పరియేసనప్పటిగ్గహణపరిభోగవిస్సజ్జనేసు చతూసు మత్తఞ్ఞుతావసేన పమాణఞ్ఞూ.
459. Paṃsukūlaṃ piṇḍiyālopo rukkhamūlaṃ pūtimuttabhesajjanti ime cattāro paccayā appagghanakatāya appā ceva kassacipi ālayābhāvena anavajjā ca gatagataṭṭhāne labbhamānatāya sulabhā cāti vuccanti, tenāha ‘‘appenā’’tiādi. Mattaññūti pariyesanappaṭiggahaṇaparibhogavissajjanesu catūsu mattaññutāvasena pamāṇaññū.
౪౬౦. కథం సన్తుట్ఠోతి ఆహ ‘‘అతీత’’న్తిఆది. పచ్చుప్పన్నేన యాపేన్తోతి యథాలాభయథాబలయథాసారుప్పవసేన పచ్చుప్పన్నేన యథావుత్తచతుబ్బిధపచ్చయేన యాపేన్తోతి.
460. Kathaṃ santuṭṭhoti āha ‘‘atīta’’ntiādi. Paccuppannena yāpentoti yathālābhayathābalayathāsāruppavasena paccuppannena yathāvuttacatubbidhapaccayena yāpentoti.
సన్తోసనిద్దేసవణ్ణనా నిట్ఠితా.
Santosaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.