Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / చూళవగ్గ-అట్ఠకథా • Cūḷavagga-aṭṭhakathā |
౩. సముచ్చయక్ఖన్ధకం
3. Samuccayakkhandhakaṃ
సుక్కవిస్సట్ఠికథా
Sukkavissaṭṭhikathā
౯౭. సముచ్చయక్ఖన్ధకే – ఛారత్తం మానత్తన్తి ఏత్థ చతుబ్బిధం మానత్తం – అప్పటిచ్ఛన్నమానత్తం, పటిచ్ఛన్నమానత్తం, పక్ఖమానత్తం, సమోధానమానత్తన్తి. తత్థ అప్పటిచ్ఛన్నమానత్తం నామ – యం అప్పటిచ్ఛన్నాయ ఆపత్తియా పరివాసం అదత్వా కేవలం ఆపత్తిం ఆపన్నభావేనేవ మానత్తారహస్స మానత్తం దియ్యతి. పటిచ్ఛన్నమానత్తం నామ – యం పటిచ్ఛన్నాయ ఆపత్తియా పరివుత్థపరివాసస్స దియ్యతి. పక్ఖమానత్తం నామ – యం పటిచ్ఛన్నాయ వా అప్పటిచ్ఛన్నాయ వా ఆపత్తియా అద్ధమాసం భిక్ఖునీనం దియ్యతి. సమోధానమానత్తం నామ – యం ఓధాయ ఏకతో కత్వా దియ్యతి. తేసు ఇదం ‘‘అప్పటిచ్ఛన్నాయ ఛారత్తం మానత్త’’న్తి వచనతో ‘‘అప్పటిచ్ఛన్నమానత్త’’న్తి వేదితబ్బం. తం దేన్తేన సచే ఏకం ఆపత్తిం ఆపన్నో హోతి, ఇధ వుత్తనయేన దాతబ్బం. సచే ద్వే వా తిస్సో వా తతుత్తరిం వా ఆపన్నో, యథేవ ‘‘ఏకం ఆపత్తి’’న్తి వుత్తం; ఏవం ‘‘ద్వే ఆపత్తియో, తిస్సో ఆపత్తియో’’తి వత్తబ్బం. తతుత్తరి పన సచేపి సతం వా సహస్సం వా హోతి, ‘‘సమ్బహులా’’తి వత్తబ్బం. నానావత్థుకాయోపి ఏకతో కత్వా దాతబ్బా, తాసం దానవిధిం పరివాసదానే కథయిస్సామ.
97. Samuccayakkhandhake – chārattaṃ mānattanti ettha catubbidhaṃ mānattaṃ – appaṭicchannamānattaṃ, paṭicchannamānattaṃ, pakkhamānattaṃ, samodhānamānattanti. Tattha appaṭicchannamānattaṃ nāma – yaṃ appaṭicchannāya āpattiyā parivāsaṃ adatvā kevalaṃ āpattiṃ āpannabhāveneva mānattārahassa mānattaṃ diyyati. Paṭicchannamānattaṃ nāma – yaṃ paṭicchannāya āpattiyā parivutthaparivāsassa diyyati. Pakkhamānattaṃ nāma – yaṃ paṭicchannāya vā appaṭicchannāya vā āpattiyā addhamāsaṃ bhikkhunīnaṃ diyyati. Samodhānamānattaṃ nāma – yaṃ odhāya ekato katvā diyyati. Tesu idaṃ ‘‘appaṭicchannāya chārattaṃ mānatta’’nti vacanato ‘‘appaṭicchannamānatta’’nti veditabbaṃ. Taṃ dentena sace ekaṃ āpattiṃ āpanno hoti, idha vuttanayena dātabbaṃ. Sace dve vā tisso vā tatuttariṃ vā āpanno, yatheva ‘‘ekaṃ āpatti’’nti vuttaṃ; evaṃ ‘‘dve āpattiyo, tisso āpattiyo’’ti vattabbaṃ. Tatuttari pana sacepi sataṃ vā sahassaṃ vā hoti, ‘‘sambahulā’’ti vattabbaṃ. Nānāvatthukāyopi ekato katvā dātabbā, tāsaṃ dānavidhiṃ parivāsadāne kathayissāma.
ఏవం ఆపత్తివసేన కమ్మవాచం కత్వా దిన్నే మానత్తే ‘‘ఏవమేతం ధారయామీ’’తి కమ్మవాచాపరియోసానే మాళకసీమాయమేవ ‘‘మానత్తం సమాదియామి, వత్తం సమాదియామీ’’తి వుత్తనయేన వత్తం సమాదాతబ్బం. వత్తం సమాదియిత్వా తత్థేవ సఙ్ఘస్స ఆరోచేతబ్బం, ఆరోచేన్తేన చ ఏవం ఆరోచేతబ్బం –
Evaṃ āpattivasena kammavācaṃ katvā dinne mānatte ‘‘evametaṃ dhārayāmī’’ti kammavācāpariyosāne māḷakasīmāyameva ‘‘mānattaṃ samādiyāmi, vattaṃ samādiyāmī’’ti vuttanayena vattaṃ samādātabbaṃ. Vattaṃ samādiyitvā tattheva saṅghassa ārocetabbaṃ, ārocentena ca evaṃ ārocetabbaṃ –
‘‘అహం , భన్తే, ఏకం ఆపత్తిం ఆపజ్జిం సఞ్చేతనికం సుక్కవిస్సట్ఠిం అప్పటిచ్ఛన్నం, సోహం సఙ్ఘం ఏకిస్సా ఆపత్తియా సఞ్చేతనికాయ సుక్కవిస్సట్ఠియా అప్పటిచ్ఛన్నాయ ఛారత్తం మానత్తం యాచిం, తస్స మే సఙ్ఘో ఏకిస్సా ఆపత్తియా సఞ్చేతనికాయ సుక్కవిస్సట్ఠియా అప్పటిచ్ఛన్నాయ ఛారత్తం మానత్తం అదాసి. సోహం మానత్తం చరామి, వేదయామహం, భన్తే ‘వేదయతీ’తి మం సఙ్ఘో ధారేతూ’’తి.
‘‘Ahaṃ , bhante, ekaṃ āpattiṃ āpajjiṃ sañcetanikaṃ sukkavissaṭṭhiṃ appaṭicchannaṃ, sohaṃ saṅghaṃ ekissā āpattiyā sañcetanikāya sukkavissaṭṭhiyā appaṭicchannāya chārattaṃ mānattaṃ yāciṃ, tassa me saṅgho ekissā āpattiyā sañcetanikāya sukkavissaṭṭhiyā appaṭicchannāya chārattaṃ mānattaṃ adāsi. Sohaṃ mānattaṃ carāmi, vedayāmahaṃ, bhante ‘vedayatī’ti maṃ saṅgho dhāretū’’ti.
ఇమఞ్చ పన అత్థం గహేత్వా యాయ కాయచి భాసాయ ఆరోచేతుం వట్టతియేవ. ఆరోచేత్వా సచే నిక్ఖిపితుకామో, వుత్తనయేనేవ సఙ్ఘమజ్ఝే నిక్ఖిపితబ్బం. మాళకతో భిక్ఖూసు నిక్ఖన్తేసు ఏకస్సపి సన్తికే నిక్ఖిపితుం వట్టతి. మాళకతో నిక్ఖమిత్వా సతిం పటిలభన్తేన సహగచ్ఛన్తస్స సన్తికే నిక్ఖిపితబ్బం. సచే సోపి పక్కన్తో, అఞ్ఞస్స యస్స మాళకే నారోచితం, తస్స ఆరోచేత్వా నిక్ఖిపితబ్బం. ఆరోచేన్తేన పన అవసానే ‘‘వేదయతీతి మం ఆయస్మా ధారేతూ’’తి వత్తబ్బం. ద్విన్నం ఆరోచేన్తేన ‘‘ఆయస్మన్తా ధారేన్తూ’’తి, తిణ్ణం ఆరోచేన్తేన ‘‘ఆయస్మన్తో ధారేన్తూ’’తి వత్తబ్బం. నిక్ఖిత్తకాలతో పట్ఠాయ పకతత్తట్ఠానే తిట్ఠతి.
Imañca pana atthaṃ gahetvā yāya kāyaci bhāsāya ārocetuṃ vaṭṭatiyeva. Ārocetvā sace nikkhipitukāmo, vuttanayeneva saṅghamajjhe nikkhipitabbaṃ. Māḷakato bhikkhūsu nikkhantesu ekassapi santike nikkhipituṃ vaṭṭati. Māḷakato nikkhamitvā satiṃ paṭilabhantena sahagacchantassa santike nikkhipitabbaṃ. Sace sopi pakkanto, aññassa yassa māḷake nārocitaṃ, tassa ārocetvā nikkhipitabbaṃ. Ārocentena pana avasāne ‘‘vedayatīti maṃ āyasmā dhāretū’’ti vattabbaṃ. Dvinnaṃ ārocentena ‘‘āyasmantā dhārentū’’ti, tiṇṇaṃ ārocentena ‘‘āyasmanto dhārentū’’ti vattabbaṃ. Nikkhittakālato paṭṭhāya pakatattaṭṭhāne tiṭṭhati.
సచే అప్పభిక్ఖుకో విహారో హోతి, సభాగా భిక్ఖూ వసన్తి, వత్తం అనిక్ఖిపిత్వా అన్తోవిహారేయేవ రత్తియో గణేతబ్బా. అథ న సక్కా సోధేతుం, వుత్తనయేనేవ వత్తం నిక్ఖిపిత్వా పచ్చూససమయే చతూహి పఞ్చహి వా భిక్ఖూహి సద్ధిం పరిక్ఖిత్తస్స విహారస్స పరిక్ఖేపతో, అపరిక్ఖిత్తస్స పరిక్ఖేపారహట్ఠానతో ద్వే లేడ్డుపాతే అతిక్కమిత్వా మహామగ్గతో ఓక్కమ్మ గుమ్బేన వా వతియా వా పటిచ్ఛన్నట్ఠానే నిసీదితబ్బం. అన్తోఅరుణేయేవ వుత్తనయేన వత్తం సమాదియిత్వా ఆరోచేతబ్బం. సచే అఞ్ఞో కోచి భిక్ఖు కేనచిదేవ కరణీయేన తం ఠానం ఆగచ్ఛతి, సచే ఏస తం పస్సతి, సద్దం వాస్స సుణాతి, ఆరోచేతబ్బం. అనారోచేన్తస్స రత్తిచ్ఛేదో చేవ వత్తభేదో చ.
Sace appabhikkhuko vihāro hoti, sabhāgā bhikkhū vasanti, vattaṃ anikkhipitvā antovihāreyeva rattiyo gaṇetabbā. Atha na sakkā sodhetuṃ, vuttanayeneva vattaṃ nikkhipitvā paccūsasamaye catūhi pañcahi vā bhikkhūhi saddhiṃ parikkhittassa vihārassa parikkhepato, aparikkhittassa parikkhepārahaṭṭhānato dve leḍḍupāte atikkamitvā mahāmaggato okkamma gumbena vā vatiyā vā paṭicchannaṭṭhāne nisīditabbaṃ. Antoaruṇeyeva vuttanayena vattaṃ samādiyitvā ārocetabbaṃ. Sace añño koci bhikkhu kenacideva karaṇīyena taṃ ṭhānaṃ āgacchati, sace esa taṃ passati, saddaṃ vāssa suṇāti, ārocetabbaṃ. Anārocentassa ratticchedo ceva vattabhedo ca.
అథ ద్వాదసహత్థం ఉపచారం ఓక్కమిత్వా అజానన్తస్సేవ గచ్ఛతి, రత్తిచ్ఛేదో హోతి ఏవ, వత్తభేదో పన నత్థి. ఆరోచితకాలతో పట్ఠాయ చ ఏకం భిక్ఖుం ఠపేత్వా సేసేహి సతి కరణీయే గన్తుమ్పి వట్టతి. అరుణే ఉట్ఠితే తస్స భిక్ఖుస్స సన్తికే వత్తం నిక్ఖిపితబ్బం. సచే సోపి కేనచి కమ్మేన పురేఅరుణేయేవ గచ్ఛతి, అఞ్ఞం విహారతో నిక్ఖన్తం వా ఆగన్తుకం వా యం పఠమం పస్సతి, తస్స సన్తికే ఆరోచేత్వా వత్తం నిక్ఖిపితబ్బం. అయఞ్చ యస్మా గణస్స ఆరోచేత్వా భిక్ఖూనఞ్చ అత్థిభావం సల్లక్ఖేత్వావ వసి, తేనస్స ఊనే గణే చరణదోసో వా విప్పవాసో వా న హోతి. సచే న కఞ్చి పస్సతి, విహారం గన్త్వా అత్తనా సద్ధిం గతభిక్ఖూసు ఏకస్స సన్తికే నిక్ఖిపితబ్బన్తి మహాసుమత్థేరో ఆహ. మహాపదుమత్థేరో పన ‘‘యం పఠమం పస్సతి, తస్స ఆరోచేత్వా నిక్ఖిపితబ్బం; అయం నిక్ఖిత్తవత్తస్స పరిహారో’’తి ఆహ.
Atha dvādasahatthaṃ upacāraṃ okkamitvā ajānantasseva gacchati, ratticchedo hoti eva, vattabhedo pana natthi. Ārocitakālato paṭṭhāya ca ekaṃ bhikkhuṃ ṭhapetvā sesehi sati karaṇīye gantumpi vaṭṭati. Aruṇe uṭṭhite tassa bhikkhussa santike vattaṃ nikkhipitabbaṃ. Sace sopi kenaci kammena purearuṇeyeva gacchati, aññaṃ vihārato nikkhantaṃ vā āgantukaṃ vā yaṃ paṭhamaṃ passati, tassa santike ārocetvā vattaṃ nikkhipitabbaṃ. Ayañca yasmā gaṇassa ārocetvā bhikkhūnañca atthibhāvaṃ sallakkhetvāva vasi, tenassa ūne gaṇe caraṇadoso vā vippavāso vā na hoti. Sace na kañci passati, vihāraṃ gantvā attanā saddhiṃ gatabhikkhūsu ekassa santike nikkhipitabbanti mahāsumatthero āha. Mahāpadumatthero pana ‘‘yaṃ paṭhamaṃ passati, tassa ārocetvā nikkhipitabbaṃ; ayaṃ nikkhittavattassa parihāro’’ti āha.
ఏవం ఛారత్తం మానత్తం అఖణ్డం చరిత్వా యత్థ సియా వీసతిగణో భిక్ఖుసఙ్ఘో, తత్థ సో భిక్ఖు అబ్భేతబ్బో. అబ్భేన్తేహి చ పఠమం అబ్భానారహో కాతబ్బో. అయఞ్హి నిక్ఖిత్తవత్తత్తా పకతత్తట్ఠానే ఠితో, పకతత్తస్స చ అబ్భానం కాతుం న వట్టతి, తస్మా వత్తం సమాదాపేతబ్బో. వత్తే సమాదిన్నే అబ్భానారహో హోతి. తేనాపి వత్తం సమాదియిత్వా ఆరోచేత్వా అబ్భానం యాచితబ్బం. అనిక్ఖిత్తవత్తస్స పున వత్తసమాదానకిచ్చం నత్థి. సో హి ఛారత్తాతిక్కమేనేవ అబ్భానారహో హోతి, తస్మా సో అబ్భేతబ్బో. తత్ర య్వాయం ‘‘ఏవఞ్చ పన, భిక్ఖవే, అబ్భేతబ్బో’’తి పాళియంయేవ అబ్భానవిధి వుత్తో, అయఞ్చ ఏకాపత్తివసేన వుత్తో. సచే పన ద్వే తిస్సో సమ్బహులా వా ఏకవత్థుకా వా నానావత్థుకా వా ఆపత్తియో హోన్తి, తాసం వసేన కమ్మవాచా కాతబ్బా. ఏవం అప్పటిచ్ఛన్నమానత్తం దాతబ్బం. పటిచ్ఛన్నమానత్తం పన యస్మా పటిచ్ఛన్నాయ ఆపత్తియా పరివుత్థపరివాసస్స దాతబ్బం హోతి, తస్మా నం పరివాసకథాయంయేవ కథయిస్సామ.
Evaṃ chārattaṃ mānattaṃ akhaṇḍaṃ caritvā yattha siyā vīsatigaṇo bhikkhusaṅgho, tattha so bhikkhu abbhetabbo. Abbhentehi ca paṭhamaṃ abbhānāraho kātabbo. Ayañhi nikkhittavattattā pakatattaṭṭhāne ṭhito, pakatattassa ca abbhānaṃ kātuṃ na vaṭṭati, tasmā vattaṃ samādāpetabbo. Vatte samādinne abbhānāraho hoti. Tenāpi vattaṃ samādiyitvā ārocetvā abbhānaṃ yācitabbaṃ. Anikkhittavattassa puna vattasamādānakiccaṃ natthi. So hi chārattātikkameneva abbhānāraho hoti, tasmā so abbhetabbo. Tatra yvāyaṃ ‘‘evañca pana, bhikkhave, abbhetabbo’’ti pāḷiyaṃyeva abbhānavidhi vutto, ayañca ekāpattivasena vutto. Sace pana dve tisso sambahulā vā ekavatthukā vā nānāvatthukā vā āpattiyo honti, tāsaṃ vasena kammavācā kātabbā. Evaṃ appaṭicchannamānattaṃ dātabbaṃ. Paṭicchannamānattaṃ pana yasmā paṭicchannāya āpattiyā parivutthaparivāsassa dātabbaṃ hoti, tasmā naṃ parivāsakathāyaṃyeva kathayissāma.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / వినయపిటక • Vinayapiṭaka / చూళవగ్గపాళి • Cūḷavaggapāḷi / ౧. సుక్కవిస్సట్ఠి • 1. Sukkavissaṭṭhi
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā / సుక్కవిస్సట్ఠికథావణ్ణనా • Sukkavissaṭṭhikathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā / సుక్కవిస్సట్ఠికథావణ్ణనా • Sukkavissaṭṭhikathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā / సుక్కవిస్సట్ఠికథావణ్ణనా • Sukkavissaṭṭhikathāvaṇṇanā