Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya

    ೪. ಸುಮನವಗ್ಗೋ

    4. Sumanavaggo

    ೧. ಸುಮನಸುತ್ತಂ

    1. Sumanasuttaṃ

    ೩೧. ಏಕಂ ಸಮಯಂ…ಪೇ॰… ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ಅಥ ಖೋ ಸುಮನಾ ರಾಜಕುಮಾರೀ ಪಞ್ಚಹಿ ರಥಸತೇಹಿ ಪಞ್ಚಹಿ ರಾಜಕುಮಾರಿಸತೇಹಿ ಪರಿವುತಾ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನಾ ಖೋ ಸುಮನಾ ರಾಜಕುಮಾರೀ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ –

    31. Ekaṃ samayaṃ…pe… anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho sumanā rājakumārī pañcahi rathasatehi pañcahi rājakumārisatehi parivutā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnā kho sumanā rājakumārī bhagavantaṃ etadavoca –

    ‘‘ಇಧಸ್ಸು, ಭನ್ತೇ, ಭಗವತೋ ದ್ವೇ ಸಾವಕಾ ಸಮಸದ್ಧಾ ಸಮಸೀಲಾ ಸಮಪಞ್ಞಾ – ಏಕೋ ದಾಯಕೋ, ಏಕೋ ಅದಾಯಕೋ। ತೇ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಸುಗತಿಂ ಸಗ್ಗಂ ಲೋಕಂ ಉಪಪಜ್ಜೇಯ್ಯುಂ। ದೇವಭೂತಾನಂ ಪನ ನೇಸಂ 1, ಭನ್ತೇ, ಸಿಯಾ ವಿಸೇಸೋ, ಸಿಯಾ ನಾನಾಕರಣ’’ನ್ತಿ?

    ‘‘Idhassu, bhante, bhagavato dve sāvakā samasaddhā samasīlā samapaññā – eko dāyako, eko adāyako. Te kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjeyyuṃ. Devabhūtānaṃ pana nesaṃ 2, bhante, siyā viseso, siyā nānākaraṇa’’nti?

    ‘‘ಸಿಯಾ, ಸುಮನೇ’’ತಿ ಭಗವಾ ಅವೋಚ – ‘‘ಯೋ ಸೋ, ಸುಮನೇ, ದಾಯಕೋ ಸೋ ಅಮುಂ ಅದಾಯಕಂ ದೇವಭೂತೋ ಸಮಾನೋ ಪಞ್ಚಹಿ ಠಾನೇಹಿ ಅಧಿಗಣ್ಹಾತಿ – ದಿಬ್ಬೇನ ಆಯುನಾ, ದಿಬ್ಬೇನ ವಣ್ಣೇನ, ದಿಬ್ಬೇನ ಸುಖೇನ, ದಿಬ್ಬೇನ ಯಸೇನ, ದಿಬ್ಬೇನ ಆಧಿಪತೇಯ್ಯೇನ। ಯೋ ಸೋ, ಸುಮನೇ, ದಾಯಕೋ ಸೋ ಅಮುಂ ಅದಾಯಕಂ ದೇವಭೂತೋ ಸಮಾನೋ ಇಮೇಹಿ ಪಞ್ಚಹಿ ಠಾನೇಹಿ ಅಧಿಗಣ್ಹಾತಿ’’।

    ‘‘Siyā, sumane’’ti bhagavā avoca – ‘‘yo so, sumane, dāyako so amuṃ adāyakaṃ devabhūto samāno pañcahi ṭhānehi adhigaṇhāti – dibbena āyunā, dibbena vaṇṇena, dibbena sukhena, dibbena yasena, dibbena ādhipateyyena. Yo so, sumane, dāyako so amuṃ adāyakaṃ devabhūto samāno imehi pañcahi ṭhānehi adhigaṇhāti’’.

    ‘‘ಸಚೇ ಪನ ತೇ, ಭನ್ತೇ, ತತೋ ಚುತಾ ಇತ್ಥತ್ತಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ, ಮನುಸ್ಸಭೂತಾನಂ ಪನ ನೇಸಂ, ಭನ್ತೇ, ಸಿಯಾ ವಿಸೇಸೋ, ಸಿಯಾ ನಾನಾಕರಣ’’ನ್ತಿ? ‘‘ಸಿಯಾ, ಸುಮನೇ’’ತಿ ಭಗವಾ ಅವೋಚ – ‘‘ಯೋ ಸೋ, ಸುಮನೇ, ದಾಯಕೋ ಸೋ ಅಮುಂ ಅದಾಯಕಂ ಮನುಸ್ಸಭೂತೋ ಸಮಾನೋ ಪಞ್ಚಹಿ ಠಾನೇಹಿ ಅಧಿಗಣ್ಹಾತಿ – ಮಾನುಸಕೇನ ಆಯುನಾ, ಮಾನುಸಕೇನ ವಣ್ಣೇನ, ಮಾನುಸಕೇನ ಸುಖೇನ, ಮಾನುಸಕೇನ ಯಸೇನ, ಮಾನುಸಕೇನ ಆಧಿಪತೇಯ್ಯೇನ। ಯೋ ಸೋ, ಸುಮನೇ, ದಾಯಕೋ ಸೋ ಅಮುಂ ಅದಾಯಕಂ ಮನುಸ್ಸಭೂತೋ ಸಮಾನೋ ಇಮೇಹಿ ಪಞ್ಚಹಿ ಠಾನೇಹಿ ಅಧಿಗಣ್ಹಾತಿ’’।

    ‘‘Sace pana te, bhante, tato cutā itthattaṃ āgacchanti, manussabhūtānaṃ pana nesaṃ, bhante, siyā viseso, siyā nānākaraṇa’’nti? ‘‘Siyā, sumane’’ti bhagavā avoca – ‘‘yo so, sumane, dāyako so amuṃ adāyakaṃ manussabhūto samāno pañcahi ṭhānehi adhigaṇhāti – mānusakena āyunā, mānusakena vaṇṇena, mānusakena sukhena, mānusakena yasena, mānusakena ādhipateyyena. Yo so, sumane, dāyako so amuṃ adāyakaṃ manussabhūto samāno imehi pañcahi ṭhānehi adhigaṇhāti’’.

    ‘‘ಸಚೇ ಪನ ತೇ, ಭನ್ತೇ, ಉಭೋ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜನ್ತಿ, ಪಬ್ಬಜಿತಾನಂ ಪನ ನೇಸಂ, ಭನ್ತೇ , ಸಿಯಾ ವಿಸೇಸೋ, ಸಿಯಾ ನಾನಾಕರಣ’’ನ್ತಿ? ‘‘ಸಿಯಾ, ಸುಮನೇ’’ತಿ ಭಗವಾ ಅವೋಚ – ‘‘ಯೋ ಸೋ, ಸುಮನೇ, ದಾಯಕೋ ಸೋ ಅಮುಂ ಅದಾಯಕಂ ಪಬ್ಬಜಿತೋ ಸಮಾನೋ ಪಞ್ಚಹಿ ಠಾನೇಹಿ ಅಧಿಗಣ್ಹಾತಿ – ಯಾಚಿತೋವ ಬಹುಲಂ ಚೀವರಂ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ ಅಪ್ಪಂ ಅಯಾಚಿತೋ, ಯಾಚಿತೋವ ಬಹುಲಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ ಅಪ್ಪಂ ಅಯಾಚಿತೋ, ಯಾಚಿತೋವ ಬಹುಲಂ ಸೇನಾಸನಂ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ ಅಪ್ಪಂ ಅಯಾಚಿತೋ, ಯಾಚಿತೋವ ಬಹುಲಂ ಗಿಲಾನಪ್ಪಚ್ಚಯಭೇಸಜ್ಜಪರಿಕ್ಖಾರಂ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ ಅಪ್ಪಂ ಅಯಾಚಿತೋ। ಯೇಹಿ ಖೋ ಪನ ಸಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ವಿಹರತಿ ತ್ಯಸ್ಸ ಮನಾಪೇನೇವ ಬಹುಲಂ ಕಾಯಕಮ್ಮೇನ ಸಮುದಾಚರನ್ತಿ ಅಪ್ಪಂ ಅಮನಾಪೇನ, ಮನಾಪೇನೇವ ಬಹುಲಂ ವಚೀಕಮ್ಮೇನ ಸಮುದಾಚರನ್ತಿ ಅಪ್ಪಂ ಅಮನಾಪೇನ, ಮನಾಪೇನೇವ ಬಹುಲಂ ಮನೋಕಮ್ಮೇನ ಸಮುದಾಚರನ್ತಿ ಅಪ್ಪಂ ಅಮನಾಪೇನ, ಮನಾಪಂಯೇವ ಬಹುಲಂ ಉಪಹಾರಂ ಉಪಹರನ್ತಿ ಅಪ್ಪಂ ಅಮನಾಪಂ । ಯೋ ಸೋ, ಸುಮನೇ, ದಾಯಕೋ ಸೋ ಅಮುಂ ಅದಾಯಕಂ ಪಬ್ಬಜಿತೋ ಸಮಾನೋ ಇಮೇಹಿ ಪಞ್ಚಹಿ ಠಾನೇಹಿ ಅಧಿಗಣ್ಹಾತೀ’’ತಿ।

    ‘‘Sace pana te, bhante, ubho agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti, pabbajitānaṃ pana nesaṃ, bhante , siyā viseso, siyā nānākaraṇa’’nti? ‘‘Siyā, sumane’’ti bhagavā avoca – ‘‘yo so, sumane, dāyako so amuṃ adāyakaṃ pabbajito samāno pañcahi ṭhānehi adhigaṇhāti – yācitova bahulaṃ cīvaraṃ paribhuñjati appaṃ ayācito, yācitova bahulaṃ piṇḍapātaṃ paribhuñjati appaṃ ayācito, yācitova bahulaṃ senāsanaṃ paribhuñjati appaṃ ayācito, yācitova bahulaṃ gilānappaccayabhesajjaparikkhāraṃ paribhuñjati appaṃ ayācito. Yehi kho pana sabrahmacārīhi saddhiṃ viharati tyassa manāpeneva bahulaṃ kāyakammena samudācaranti appaṃ amanāpena, manāpeneva bahulaṃ vacīkammena samudācaranti appaṃ amanāpena, manāpeneva bahulaṃ manokammena samudācaranti appaṃ amanāpena, manāpaṃyeva bahulaṃ upahāraṃ upaharanti appaṃ amanāpaṃ . Yo so, sumane, dāyako so amuṃ adāyakaṃ pabbajito samāno imehi pañcahi ṭhānehi adhigaṇhātī’’ti.

    ‘‘ಸಚೇ ಪನ ತೇ, ಭನ್ತೇ, ಉಭೋ ಅರಹತ್ತಂ ಪಾಪುಣನ್ತಿ, ಅರಹತ್ತಪ್ಪತ್ತಾನಂ ಪನ ನೇಸಂ, ಭನ್ತೇ, ಸಿಯಾ ವಿಸೇಸೋ, ಸಿಯಾ ನಾನಾಕರಣ’’ನ್ತಿ? ‘‘ಏತ್ಥ ಖೋ ಪನೇಸಾಹಂ, ಸುಮನೇ, ನ ಕಿಞ್ಚಿ ನಾನಾಕರಣಂ ವದಾಮಿ, ಯದಿದಂ ವಿಮುತ್ತಿಯಾ ವಿಮುತ್ತಿ’’ನ್ತಿ 3

    ‘‘Sace pana te, bhante, ubho arahattaṃ pāpuṇanti, arahattappattānaṃ pana nesaṃ, bhante, siyā viseso, siyā nānākaraṇa’’nti? ‘‘Ettha kho panesāhaṃ, sumane, na kiñci nānākaraṇaṃ vadāmi, yadidaṃ vimuttiyā vimutti’’nti 4.

    ‘‘ಅಚ್ಛರಿಯಂ, ಭನ್ತೇ, ಅಬ್ಭುತಂ, ಭನ್ತೇ! ಯಾವಞ್ಚಿದಂ, ಭನ್ತೇ, ಅಲಮೇವ ದಾನಾನಿ ದಾತುಂ ಅಲಂ ಪುಞ್ಞಾನಿ ಕಾತುಂ; ಯತ್ರ ಹಿ ನಾಮ ದೇವಭೂತಸ್ಸಾಪಿ ಉಪಕಾರಾನಿ ಪುಞ್ಞಾನಿ, ಮನುಸ್ಸಭೂತಸ್ಸಾಪಿ ಉಪಕಾರಾನಿ ಪುಞ್ಞಾನಿ, ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸಾಪಿ ಉಪಕಾರಾನಿ ಪುಞ್ಞಾನೀ’’ತಿ। ‘‘ಏವಮೇತಂ, ಸುಮನೇ! ಅಲಞ್ಹಿ, ಸುಮನೇ, ದಾನಾನಿ ದಾತುಂ ಅಲಂ ಪುಞ್ಞಾನಿ ಕಾತುಂ! ದೇವಭೂತಸ್ಸಾಪಿ ಉಪಕಾರಾನಿ ಪುಞ್ಞಾನಿ, ಮನುಸ್ಸಭೂತಸ್ಸಾಪಿ ಉಪಕಾರಾನಿ ಪುಞ್ಞಾನಿ, ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸಾಪಿ ಉಪಕಾರಾನಿ ಪುಞ್ಞಾನೀ’’ತಿ ।

    ‘‘Acchariyaṃ, bhante, abbhutaṃ, bhante! Yāvañcidaṃ, bhante, alameva dānāni dātuṃ alaṃ puññāni kātuṃ; yatra hi nāma devabhūtassāpi upakārāni puññāni, manussabhūtassāpi upakārāni puññāni, pabbajitassāpi upakārāni puññānī’’ti. ‘‘Evametaṃ, sumane! Alañhi, sumane, dānāni dātuṃ alaṃ puññāni kātuṃ! Devabhūtassāpi upakārāni puññāni, manussabhūtassāpi upakārāni puññāni, pabbajitassāpi upakārāni puññānī’’ti .

    ಇದಮವೋಚ ಭಗವಾ। ಇದಂ ವತ್ವಾನ 5 ಸುಗತೋ ಅಥಾಪರಂ ಏತದವೋಚ ಸತ್ಥಾ –

    Idamavoca bhagavā. Idaṃ vatvāna 6 sugato athāparaṃ etadavoca satthā –

    ‘‘ಯಥಾಪಿ ಚನ್ದೋ ವಿಮಲೋ, ಗಚ್ಛಂ ಆಕಾಸಧಾತುಯಾ।

    ‘‘Yathāpi cando vimalo, gacchaṃ ākāsadhātuyā;

    ಸಬ್ಬೇ ತಾರಾಗಣೇ ಲೋಕೇ, ಆಭಾಯ ಅತಿರೋಚತಿ॥

    Sabbe tārāgaṇe loke, ābhāya atirocati.

    ‘‘ತಥೇವ ಸೀಲಸಮ್ಪನ್ನೋ, ಸದ್ಧೋ ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲೋ।

    ‘‘Tatheva sīlasampanno, saddho purisapuggalo;

    ಸಬ್ಬೇ ಮಚ್ಛರಿನೋ ಲೋಕೇ, ಚಾಗೇನ ಅತಿರೋಚತಿ॥

    Sabbe maccharino loke, cāgena atirocati.

    ‘‘ಯಥಾಪಿ ಮೇಘೋ ಥನಯಂ, ವಿಜ್ಜುಮಾಲೀ ಸತಕ್ಕಕು।

    ‘‘Yathāpi megho thanayaṃ, vijjumālī satakkaku;

    ಥಲಂ ನಿನ್ನಞ್ಚ ಪೂರೇತಿ, ಅಭಿವಸ್ಸಂ ವಸುನ್ಧರಂ॥

    Thalaṃ ninnañca pūreti, abhivassaṃ vasundharaṃ.

    ‘‘ಏವಂ ದಸ್ಸನಸಮ್ಪನ್ನೋ, ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸಾವಕೋ।

    ‘‘Evaṃ dassanasampanno, sammāsambuddhasāvako;

    ಮಚ್ಛರಿಂ ಅಧಿಗಣ್ಹಾತಿ, ಪಞ್ಚಠಾನೇಹಿ ಪಣ್ಡಿತೋ॥

    Macchariṃ adhigaṇhāti, pañcaṭhānehi paṇḍito.

    ‘‘ಆಯುನಾ ಯಸಸಾ ಚೇವ 7, ವಣ್ಣೇನ ಚ ಸುಖೇನ ಚ।

    ‘‘Āyunā yasasā ceva 8, vaṇṇena ca sukhena ca;

    ಸ ವೇ ಭೋಗಪರಿಬ್ಯೂಳ್ಹೋ 9, ಪೇಚ್ಚ ಸಗ್ಗೇ ಪಮೋದತೀ’’ತಿ॥ ಪಠಮಂ।

    Sa ve bhogaparibyūḷho 10, pecca sagge pamodatī’’ti. paṭhamaṃ;







    Footnotes:
    1. ತೇಸಂ (ಸೀ॰)
    2. tesaṃ (sī.)
    3. ವಿಮುತ್ತನ್ತಿ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)
    4. vimuttanti (syā. kaṃ.)
    5. ಇದಂ ವತ್ವಾ (ಸೀ॰ ಪೀ॰) ಏವಮುಪರಿಪಿ
    6. idaṃ vatvā (sī. pī.) evamuparipi
    7. ಆಯುನಾ ಚ ಯಸೇನ ಚ (ಕ॰)
    8. āyunā ca yasena ca (ka.)
    9. ಭೋಗಪರಿಬ್ಬೂಳ್ಹೋ (ಸೀ॰)
    10. bhogaparibbūḷho (sī.)



    Related texts:



    ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ೧. ಸುಮನಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 1. Sumanasuttavaṇṇanā

    ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ೧. ಸುಮನಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 1. Sumanasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact