Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / தே²ரகா³தா²-அட்ட²கதா² • Theragāthā-aṭṭhakathā |
4. ஸுமனத்தே²ரகா³தா²வண்ணனா
4. Sumanattheragāthāvaṇṇanā
யங் பத்த²யானோதிஆதி³கா ஆயஸ்மதோ ஸுமனத்தே²ரஸ்ஸ கா³தா². கா உப்பத்தி? அயம்பி புரிமபு³த்³தே⁴ஸு கதாதி⁴காரோ தத்த² தத்த² ப⁴வே புஞ்ஞானி உபசினந்தோ இதோ பஞ்சனவுதே கப்பே பு³த்³த⁴ஸுஞ்ஞே லோகே குலகே³ஹே நிப்³ப³த்தித்வா விஞ்ஞுதங் பத்தோ ஏகங் பச்சேகபு³த்³த⁴ங் ப்³யாதி⁴தங் தி³ஸ்வா ஹரீதகங் அதா³ஸி . ஸோ தேன புஞ்ஞகம்மேன தே³வமனுஸ்ஸேஸு ஸங்ஸரந்தோ இமஸ்மிங் பு³த்³து⁴ப்பாதே³ கோஸலரட்டே² க³ஹபதிகுலே நிப்³ப³த்தித்வா ஸுமனோதி லத்³த⁴னாமோ ஸுகே²ன வட்³டி⁴. தஸ்ஸ பன மாதுலோ பப்³ப³ஜித்வா அரஹா ஹுத்வா அரஞ்ஞே விஹரந்தோ ஸுமனே வயப்பத்தே தங் பப்³பா³ஜெத்வா சரிதானுகூலங் கம்மட்டா²னங் அதா³ஸி. ஸோ தத்த² யோக³கம்மங் கரொந்தோ சத்தாரி ஜா²னானி பஞ்ச ச அபி⁴ஞ்ஞாயோ நிப்³ப³த்தேஸி. அத²ஸ்ஸ தே²ரோ விபஸ்ஸனாவிதி⁴ங் ஆசிக்கி². ஸோ ச நசிரேனேவ விபஸ்ஸனங் வட்³டெ⁴த்வா அரஹத்தே பதிட்டா²ஸி. தேன வுத்தங் அபதா³னே (அப॰ தே²ர 2.44.60-71) –
Yaṃ patthayānotiādikā āyasmato sumanattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave puññāni upacinanto ito pañcanavute kappe buddhasuññe loke kulagehe nibbattitvā viññutaṃ patto ekaṃ paccekabuddhaṃ byādhitaṃ disvā harītakaṃ adāsi . So tena puññakammena devamanussesu saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde kosalaraṭṭhe gahapatikule nibbattitvā sumanoti laddhanāmo sukhena vaḍḍhi. Tassa pana mātulo pabbajitvā arahā hutvā araññe viharanto sumane vayappatte taṃ pabbājetvā caritānukūlaṃ kammaṭṭhānaṃ adāsi. So tattha yogakammaṃ karonto cattāri jhānāni pañca ca abhiññāyo nibbattesi. Athassa thero vipassanāvidhiṃ ācikkhi. So ca nacireneva vipassanaṃ vaḍḍhetvā arahatte patiṭṭhāsi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 2.44.60-71) –
‘‘ஹரீதகங் ஆமலகங், அம்ப³ஜம்பு³விபீ⁴தகங்;
‘‘Harītakaṃ āmalakaṃ, ambajambuvibhītakaṃ;
கோலங் ப⁴ல்லாதகங் பி³ல்லங், ஸயமேவ ஹராமஹங்.
Kolaṃ bhallātakaṃ billaṃ, sayameva harāmahaṃ.
‘‘தி³ஸ்வான பப்³பா⁴ரக³தங், ஜா²யிங் ஜா²னரதங் முனிங்;
‘‘Disvāna pabbhāragataṃ, jhāyiṃ jhānarataṃ muniṃ;
ஆபா³தே⁴ன ஆபீளெந்தங், அது³தீயங் மஹாமுனிங்.
Ābādhena āpīḷentaṃ, adutīyaṃ mahāmuniṃ.
‘‘ஹரீதகங் க³ஹெத்வான, ஸயம்பு⁴ஸ்ஸ அதா³ஸஹங்;
‘‘Harītakaṃ gahetvāna, sayambhussa adāsahaṃ;
கா²த³மத்தம்ஹி பே⁴ஸஜ்ஜே, ப்³யாதி⁴ பஸ்ஸம்பி⁴ தாவதே³.
Khādamattamhi bhesajje, byādhi passambhi tāvade.
‘‘பஹீனத³ரதோ² பு³த்³தோ⁴, அனுமோத³மகாஸி மே;
‘‘Pahīnadaratho buddho, anumodamakāsi me;
பே⁴ஸஜ்ஜதா³னேனிமினா, ப்³யாதி⁴வூபஸமேன ச.
Bhesajjadāneniminā, byādhivūpasamena ca.
‘‘தே³வபூ⁴தோ மனுஸ்ஸோ வா, ஜாதோ வா அஞ்ஞஜாதியா;
‘‘Devabhūto manusso vā, jāto vā aññajātiyā;
ஸப்³ப³த்த² ஸுகி²தோ ஹோது, மா ச தே ப்³யாதி⁴மாக³மா.
Sabbattha sukhito hotu, mā ca te byādhimāgamā.
‘‘இத³ங் வத்வான ஸம்பு³த்³தோ⁴, ஸயம்பூ⁴ அபராஜிதோ;
‘‘Idaṃ vatvāna sambuddho, sayambhū aparājito;
நப⁴ங் அப்³பு⁴க்³க³மீ தீ⁴ரோ, ஹங்ஸராஜாவ அம்ப³ரே.
Nabhaṃ abbhuggamī dhīro, haṃsarājāva ambare.
‘‘யதோ ஹரீதகங் தி³ன்னங், ஸயம்பு⁴ஸ்ஸ மஹேஸினோ;
‘‘Yato harītakaṃ dinnaṃ, sayambhussa mahesino;
இமங் ஜாதிங் உபாதா³ய, ப்³யாதி⁴ மே நுபபஜ்ஜத².
Imaṃ jātiṃ upādāya, byādhi me nupapajjatha.
‘‘அயங் பச்சி²மகோ மய்ஹங், சரிமோ வத்ததே ப⁴வோ;
‘‘Ayaṃ pacchimako mayhaṃ, carimo vattate bhavo;
திஸ்ஸோ விஜ்ஜா ஸச்சி²கதா, கதங் பு³த்³த⁴ஸ்ஸ ஸாஸனங்.
Tisso vijjā sacchikatā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
‘‘சதுன்னவுதிதோ கப்பே, பே⁴ஸஜ்ஜமத³தி³ங் ததா³;
‘‘Catunnavutito kappe, bhesajjamadadiṃ tadā;
து³க்³க³திங் நாபி⁴ஜானாமி, பே⁴ஸஜ்ஜஸ்ஸ இத³ங் ப²லங்.
Duggatiṃ nābhijānāmi, bhesajjassa idaṃ phalaṃ.
‘‘கிலேஸா ஜா²பிதா மய்ஹங்…பே॰… கதங் பு³த்³த⁴ஸ்ஸ ஸாஸன’’ந்தி.
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.
அரஹத்தே பன பதிட்டி²தோ ஏகதி³வஸங் மாதுலத்தே²ரஸ்ஸ உபட்டா²னங் அக³மாஸி. தங் தே²ரோ அதி⁴க³மங் புச்சி², தங் ப்³யாகரொந்தோ –
Arahatte pana patiṭṭhito ekadivasaṃ mātulattherassa upaṭṭhānaṃ agamāsi. Taṃ thero adhigamaṃ pucchi, taṃ byākaronto –
330.
330.
‘‘யங் பத்த²யானோ த⁴ம்மேஸு, உபஜ்ஜா²யோ அனுக்³க³ஹி;
‘‘Yaṃ patthayāno dhammesu, upajjhāyo anuggahi;
அமதங் அபி⁴கங்க²ந்தங், கதங் கத்தப்³ப³கங் மயா.
Amataṃ abhikaṅkhantaṃ, kataṃ kattabbakaṃ mayā.
331.
331.
‘‘அனுப்பத்தோ ஸச்சி²கதோ, ஸயங் த⁴ம்மோ அனீதிஹோ;
‘‘Anuppatto sacchikato, sayaṃ dhammo anītiho;
விஸுத்³த⁴ஞாணோ நிக்கங்கோ², ப்³யாகரோமி தவந்திகே.
Visuddhañāṇo nikkaṅkho, byākaromi tavantike.
332.
332.
‘‘புப்³பே³னிவாஸங் ஜானாமி, தி³ப்³ப³சக்கு² விஸோதி⁴தங்;
‘‘Pubbenivāsaṃ jānāmi, dibbacakkhu visodhitaṃ;
ஸத³த்தோ² மே அனுப்பத்தோ, கதங் பு³த்³த⁴ஸ்ஸ ஸாஸனங்.
Sadattho me anuppatto, kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
333.
333.
‘‘அப்பமத்தஸ்ஸ மே ஸிக்கா², ஸுஸ்ஸுதா தவ ஸாஸனே;
‘‘Appamattassa me sikkhā, sussutā tava sāsane;
ஸப்³பே³ மே ஆஸவா கீ²ணா, நத்தி² தா³னி புனப்³ப⁴வோ.
Sabbe me āsavā khīṇā, natthi dāni punabbhavo.
334.
334.
‘‘அனுஸாஸி மங் அரியவதா, அனுகம்பி அனுக்³க³ஹி;
‘‘Anusāsi maṃ ariyavatā, anukampi anuggahi;
அமோகோ⁴ துய்ஹமோவாதோ³, அந்தேவாஸிம்ஹி ஸிக்கி²தோ’’தி. –
Amogho tuyhamovādo, antevāsimhi sikkhito’’ti. –
இமாஹி பஞ்சஹி கா³தா²ஹி ஸீஹனாத³ங் நத³ந்தோ அஞ்ஞங் ப்³யாகாஸி.
Imāhi pañcahi gāthāhi sīhanādaṃ nadanto aññaṃ byākāsi.
தத்த² யங் பத்த²யானோ த⁴ம்மேஸு, உபஜ்ஜா²யோ அனுக்³க³ஹி. அமதங் அபி⁴கங்க²ந்தந்தி ஸமத²விபஸ்ஸனாதீ³ஸு அனவஜ்ஜத⁴ம்மேஸு யங் த⁴ம்மங் மய்ஹங் பத்த²யந்தோ ஆகங்க²ந்தோ உபஜ்ஜா²யோ அமதங் நிப்³பா³னங் அபி⁴கங்க²ந்தங் மங் ஓவாத³தா³னவஸேன அனுக்³க³ண்ஹி. கதங் கத்தப்³ப³கங் மயாதி தஸ்ஸ அதி⁴க³மத்த²ங் கத்தப்³ப³ங் பரிஞ்ஞாதி³ஸோளஸவித⁴ங் கிச்சங் கதங் நிட்டா²பிதங் மயா.
Tattha yaṃ patthayāno dhammesu, upajjhāyo anuggahi. Amataṃ abhikaṅkhantanti samathavipassanādīsu anavajjadhammesu yaṃ dhammaṃ mayhaṃ patthayanto ākaṅkhanto upajjhāyo amataṃ nibbānaṃ abhikaṅkhantaṃ maṃ ovādadānavasena anuggaṇhi. Kataṃ kattabbakaṃ mayāti tassa adhigamatthaṃ kattabbaṃ pariññādisoḷasavidhaṃ kiccaṃ kataṃ niṭṭhāpitaṃ mayā.
ததோ ஏவ அனுப்பத்தோ அதி⁴க³தோ சதுப்³பி³தோ⁴பி மக்³க³த⁴ம்மோ ஸச்சி²கதோ. ஸயங் த⁴ம்மோ அனீதிஹோதி ஸயங் அத்தனாயேவ நிப்³பா³னத⁴ம்மோ ப²லத⁴ம்மோ ச அனீதிஹோ அஸந்தி³த்³தோ⁴ அத்தபச்சக்கோ² கதோ, ‘‘இதிஹ, இதி கிரா’’தி பவத்தியா இதிஹஸங்கா²தங் ஸங்ஸயங் ஸமுச்சி²ந்த³ந்தோயேவ அரியமக்³கோ³ பவத்ததி. தேனாஹ ‘‘விஸுத்³த⁴ஞாணோ நிக்கங்கோ²’’திஆதி³. தத்த² விஸுத்³த⁴ஞாணோதி ஸப்³ப³ஸங்கிலேஸவிஸுத்³தி⁴யா விஸுத்³த⁴ஞாணோ. தவந்திகேதி தவ ஸமீபே.
Tato eva anuppatto adhigato catubbidhopi maggadhammo sacchikato. Sayaṃ dhammo anītihoti sayaṃ attanāyeva nibbānadhammo phaladhammo ca anītiho asandiddho attapaccakkho kato, ‘‘itiha, iti kirā’’ti pavattiyā itihasaṅkhātaṃ saṃsayaṃ samucchindantoyeva ariyamaggo pavattati. Tenāha ‘‘visuddhañāṇo nikkaṅkho’’tiādi. Tattha visuddhañāṇoti sabbasaṃkilesavisuddhiyā visuddhañāṇo. Tavantiketi tava samīpe.
ஸத³த்தோ²தி அரஹத்தங். ஸிக்கா²தி அதி⁴ஸீலஸிக்கா²த³யோ. ஸுஸ்ஸுதாதி பரியத்திபா³ஹுஸச்சஸ்ஸ படிவேத⁴பா³ஹுஸச்சஸ்ஸ ச பாரிபூரிவஸேன ஸுட்டு² ஸுதா. தவ ஸாஸனேதி தவ ஓவாதே³ அனுஸிட்டி²யங் டி²தஸ்ஸ.
Sadatthoti arahattaṃ. Sikkhāti adhisīlasikkhādayo. Sussutāti pariyattibāhusaccassa paṭivedhabāhusaccassa ca pāripūrivasena suṭṭhu sutā. Tava sāsaneti tava ovāde anusiṭṭhiyaṃ ṭhitassa.
அரியவதாதி ஸுவிஸுத்³த⁴ஸீலாதி³வதஸமாதா³னேன. அந்தேவாஸிம்ஹி ஸிக்கி²தோதி துய்ஹங் ஸமீபே சிண்ணப்³ரஹ்மசரியவாஸதாய அந்தேவாஸீ ஸிக்கி²தவா ஸிக்கி²தஅதி⁴ஸீலாதி³ஸிக்கோ² அம்ஹீதி.
Ariyavatāti suvisuddhasīlādivatasamādānena. Antevāsimhi sikkhitoti tuyhaṃ samīpe ciṇṇabrahmacariyavāsatāya antevāsī sikkhitavā sikkhitaadhisīlādisikkho amhīti.
ஸுமனத்தே²ரகா³தா²வண்ணனா நிட்டி²தா.
Sumanattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / தே²ரகா³தா²பாளி • Theragāthāpāḷi / 4. ஸுமனத்தே²ரகா³தா² • 4. Sumanattheragāthā