Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ധമ്മസങ്ഗണീ-അനുടീകാ • Dhammasaṅgaṇī-anuṭīkā |
സുമേധകഥാവണ്ണനാ
Sumedhakathāvaṇṇanā
ഉപ്പന്നേ ബുദ്ധേ തതോ അത്താനം സേയ്യതോ വാ സദിസതോ വാ ദഹന്തോ ഝാനാഭിഞ്ഞാഹി പരിഹായതി, ന തഥാ സുമേധപണ്ഡിതോ അട്ഠാസീതി തസ്സ ഝാനാഭിഞ്ഞാഹി അപരിഹാനി ദട്ഠബ്ബാ. തേനേവാഹ ‘‘താപസേഹി അസമോ’’തി. യഥാ നിബ്ബാനം, അഞ്ഞം വാ നിച്ചാഭിമതം അവിപരീതവുത്തിതായ സബ്ബകാലം തഥാഭാവേന ‘‘സസ്സത’’ന്തി വുച്ചതി, ഏവം ബുദ്ധാനം വചനന്തി തസ്സ സസ്സതതാ വുത്താ. തേനേവാഹ ‘‘അവിപരീതമേവാ’’തി. ഉപപാരമീആദിവിഭാഗേന അനേകപ്പകാരതാ. സമാദാനാധിട്ഠാനന്തി സമാദാനസ്സ അധിട്ഠാനം പവത്തനം കരണന്തി അത്ഥോ. ഞാണതേജേനാതി പാരമീപവിചയഞാണപ്പഭാവേന. മഹാനുഭാവഞ്ഹി തം ഞാണം ബോധിസമ്ഭാരേസു അനാവരണം അനാചരിയകം മഹാബോധിസമുപ്പത്തിയാ അനുരൂപപുബ്ബനിമിത്തഭൂതം. തഥാ ഹി തം മനുസ്സപുരിസഭാവാദിആധാരമേവ ജാതം. കായാദീസു അസുഭസഞ്ഞാദിഭാവേന സുദ്ധഗോചരാ. ‘‘അഞ്ഞഥാ’’തി പദസ്സ പകരണപരിച്ഛിന്നം അത്ഥം ദസ്സേന്തോ ‘‘ലീനതാ’’തി ആഹ. ലീനതാതി ച സങ്കോചോ വീരിയഹാനി വീരിയാരമ്ഭസ്സ അധിപ്പേതത്താ. തേനാഹ ‘‘ഏസാ മേ വീരിയപാരമീ’’തി.
Uppanne buddhe tato attānaṃ seyyato vā sadisato vā dahanto jhānābhiññāhi parihāyati, na tathā sumedhapaṇḍito aṭṭhāsīti tassa jhānābhiññāhi aparihāni daṭṭhabbā. Tenevāha ‘‘tāpasehi asamo’’ti. Yathā nibbānaṃ, aññaṃ vā niccābhimataṃ aviparītavuttitāya sabbakālaṃ tathābhāvena ‘‘sassata’’nti vuccati, evaṃ buddhānaṃ vacananti tassa sassatatā vuttā. Tenevāha ‘‘aviparītamevā’’ti. Upapāramīādivibhāgena anekappakāratā. Samādānādhiṭṭhānanti samādānassa adhiṭṭhānaṃ pavattanaṃ karaṇanti attho. Ñāṇatejenāti pāramīpavicayañāṇappabhāvena. Mahānubhāvañhi taṃ ñāṇaṃ bodhisambhāresu anāvaraṇaṃ anācariyakaṃ mahābodhisamuppattiyā anurūpapubbanimittabhūtaṃ. Tathā hi taṃ manussapurisabhāvādiādhārameva jātaṃ. Kāyādīsu asubhasaññādibhāvena suddhagocarā. ‘‘Aññathā’’ti padassa pakaraṇaparicchinnaṃ atthaṃ dassento ‘‘līnatā’’ti āha. Līnatāti ca saṅkoco vīriyahāni vīriyārambhassa adhippetattā. Tenāha ‘‘esā me vīriyapāramī’’ti.
നിദാനകഥാവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Nidānakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ടീകാ • Tīkā / അഭിധമ്മപിടക (ടീകാ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ധമ്മസങ്ഗണീ-മൂലടീകാ • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā / സുമേധകഥാവണ്ണനാ • Sumedhakathāvaṇṇanā