Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / సంయుత్తనికాయ • Saṃyuttanikāya |
౯. సున్దరికసుత్తం
9. Sundarikasuttaṃ
౧౯౫. ఏకం సమయం భగవా కోసలేసు విహరతి సున్దరికాయ నదియా తీరే. తేన ఖో పన సమయేన సున్దరికభారద్వాజో బ్రాహ్మణో సున్దరికాయ నదియా తీరే అగ్గిం జుహతి, అగ్గిహుత్తం పరిచరతి. అథ ఖో సున్దరికభారద్వాజో బ్రాహ్మణో అగ్గిం జుహిత్వా అగ్గిహుత్తం పరిచరిత్వా ఉట్ఠాయాసనా సమన్తా చతుద్దిసా అనువిలోకేసి – ‘‘కో ను ఖో ఇమం హబ్యసేసం భుఞ్జేయ్యా’’తి? అద్దసా ఖో సున్దరికభారద్వాజో బ్రాహ్మణో భగవన్తం అఞ్ఞతరస్మిం రుక్ఖమూలే ససీసం పారుతం నిసిన్నం. దిస్వాన వామేన హత్థేన హబ్యసేసం గహేత్వా దక్ఖిణేన హత్థేన కమణ్డలుం గహేత్వా యేన భగవా తేనుపసఙ్కమి. అథ ఖో భగవా సున్దరికభారద్వాజస్స బ్రాహ్మణస్స పదసద్దేన సీసం వివరి. అథ ఖో సున్దరికభారద్వాజో బ్రాహ్మణో ‘ముణ్డో అయం భవం, ముణ్డకో అయం భవ’న్తి తతోవ పున నివత్తితుకామో అహోసి. అథ ఖో సున్దరికభారద్వాజస్స బ్రాహ్మణస్స ఏతదహోసి – ‘ముణ్డాపి హి ఇధేకచ్చే బ్రాహ్మణా భవన్తి; యంనూనాహం తం ఉపసఙ్కమిత్వా జాతిం పుచ్ఛేయ్య’న్తి.
195. Ekaṃ samayaṃ bhagavā kosalesu viharati sundarikāya nadiyā tīre. Tena kho pana samayena sundarikabhāradvājo brāhmaṇo sundarikāya nadiyā tīre aggiṃ juhati, aggihuttaṃ paricarati. Atha kho sundarikabhāradvājo brāhmaṇo aggiṃ juhitvā aggihuttaṃ paricaritvā uṭṭhāyāsanā samantā catuddisā anuvilokesi – ‘‘ko nu kho imaṃ habyasesaṃ bhuñjeyyā’’ti? Addasā kho sundarikabhāradvājo brāhmaṇo bhagavantaṃ aññatarasmiṃ rukkhamūle sasīsaṃ pārutaṃ nisinnaṃ. Disvāna vāmena hatthena habyasesaṃ gahetvā dakkhiṇena hatthena kamaṇḍaluṃ gahetvā yena bhagavā tenupasaṅkami. Atha kho bhagavā sundarikabhāradvājassa brāhmaṇassa padasaddena sīsaṃ vivari. Atha kho sundarikabhāradvājo brāhmaṇo ‘muṇḍo ayaṃ bhavaṃ, muṇḍako ayaṃ bhava’nti tatova puna nivattitukāmo ahosi. Atha kho sundarikabhāradvājassa brāhmaṇassa etadahosi – ‘muṇḍāpi hi idhekacce brāhmaṇā bhavanti; yaṃnūnāhaṃ taṃ upasaṅkamitvā jātiṃ puccheyya’nti.
అథ ఖో సున్దరికభారద్వాజో బ్రాహ్మణో యేన భగవా తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘కింజచ్చో భవ’న్తి?
Atha kho sundarikabhāradvājo brāhmaṇo yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘kiṃjacco bhava’nti?
‘‘మా జాతిం పుచ్ఛ చరణఞ్చ పుచ్ఛ,
‘‘Mā jātiṃ puccha caraṇañca puccha,
కట్ఠా హవే జాయతి జాతవేదో;
Kaṭṭhā have jāyati jātavedo;
నీచాకులీనోపి ముని ధితిమా,
Nīcākulīnopi muni dhitimā,
ఆజానీయో హోతి హిరీనిసేధో.
Ājānīyo hoti hirīnisedho.
‘‘సచ్చేన దన్తో దమసా ఉపేతో,
‘‘Saccena danto damasā upeto,
వేదన్తగూ వుసితబ్రహ్మచరియో;
Vedantagū vusitabrahmacariyo;
యఞ్ఞోపనీతో తముపవ్హయేథ,
Yaññopanīto tamupavhayetha,
కాలేన సో జుహతి దక్ఖిణేయ్యే’’తి.
Kālena so juhati dakkhiṇeyye’’ti.
‘‘అద్ధా సుయిట్ఠం సుహుతం మమ యిదం,
‘‘Addhā suyiṭṭhaṃ suhutaṃ mama yidaṃ,
యం తాదిసం వేదగుమద్దసామి;
Yaṃ tādisaṃ vedagumaddasāmi;
తుమ్హాదిసానఞ్హి అదస్సనేన,
Tumhādisānañhi adassanena,
అఞ్ఞో జనో భుఞ్జతి హబ్యసేస’’న్తి.
Añño jano bhuñjati habyasesa’’nti.
‘‘భుఞ్జతు భవం గోతమో. బ్రాహ్మణో భవ’’న్తి.
‘‘Bhuñjatu bhavaṃ gotamo. Brāhmaṇo bhava’’nti.
‘‘గాథాభిగీతం మే అభోజనేయ్యం,
‘‘Gāthābhigītaṃ me abhojaneyyaṃ,
సమ్పస్సతం బ్రాహ్మణ నేస ధమ్మో;
Sampassataṃ brāhmaṇa nesa dhammo;
గాథాభిగీతం పనుదన్తి బుద్ధా,
Gāthābhigītaṃ panudanti buddhā,
ధమ్మే సతి బ్రాహ్మణ వుత్తిరేసా.
Dhamme sati brāhmaṇa vuttiresā.
‘‘అఞ్ఞేన చ కేవలినం మహేసిం,
‘‘Aññena ca kevalinaṃ mahesiṃ,
ఖీణాసవం కుక్కుచ్చవూపసన్తం;
Khīṇāsavaṃ kukkuccavūpasantaṃ;
అన్నేన పానేన ఉపట్ఠహస్సు,
Annena pānena upaṭṭhahassu,
ఖేత్తఞ్హి తం పుఞ్ఞపేక్ఖస్స హోతీ’’తి.
Khettañhi taṃ puññapekkhassa hotī’’ti.
‘‘అథ కస్స చాహం, భో గోతమ, ఇమం హబ్యసేసం దమ్మీ’’తి? ‘‘న ఖ్వాహం, బ్రాహ్మణ, పస్సామి సదేవకే లోకే సమారకే సబ్రహ్మకే సస్సమణబ్రాహ్మణియా పజాయ సదేవమనుస్సాయ యస్సేసో హబ్యసేసో భుత్తో సమ్మా పరిణామం గచ్ఛేయ్య అఞ్ఞత్ర, బ్రాహ్మణ, తథాగతస్స వా తథాగతసావకస్స వా. తేన హి త్వం, బ్రాహ్మణ, తం హబ్యసేసం అప్పహరితే వా ఛడ్డేహి అప్పాణకే వా ఉదకే ఓపిలాపేహీ’’తి.
‘‘Atha kassa cāhaṃ, bho gotama, imaṃ habyasesaṃ dammī’’ti? ‘‘Na khvāhaṃ, brāhmaṇa, passāmi sadevake loke samārake sabrahmake sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya yasseso habyaseso bhutto sammā pariṇāmaṃ gaccheyya aññatra, brāhmaṇa, tathāgatassa vā tathāgatasāvakassa vā. Tena hi tvaṃ, brāhmaṇa, taṃ habyasesaṃ appaharite vā chaḍḍehi appāṇake vā udake opilāpehī’’ti.
అథ ఖో సున్దరికభారద్వాజో బ్రాహ్మణో తం హబ్యసేసం అప్పాణకే ఉదకే ఓపిలాపేసి. అథ ఖో సో హబ్యసేసో ఉదకే పక్ఖిత్తో చిచ్చిటాయతి చిటిచిటాయతి సన్ధూపాయతి సమ్పధూపాయతి . సేయ్యథాపి నామ ఫాలో 1 దివసంసన్తత్తో 2 ఉదకే పక్ఖిత్తో చిచ్చిటాయతి చిటిచిటాయతి సన్ధూపాయతి సమ్పధూపాయతి; ఏవమేవ సో హబ్యసేసో ఉదకే పక్ఖిత్తో చిచ్చిటాయతి చిటిచిటాయతి సన్ధూపాయతి సమ్పధూపాయతి.
Atha kho sundarikabhāradvājo brāhmaṇo taṃ habyasesaṃ appāṇake udake opilāpesi. Atha kho so habyaseso udake pakkhitto cicciṭāyati ciṭiciṭāyati sandhūpāyati sampadhūpāyati . Seyyathāpi nāma phālo 3 divasaṃsantatto 4 udake pakkhitto cicciṭāyati ciṭiciṭāyati sandhūpāyati sampadhūpāyati; evameva so habyaseso udake pakkhitto cicciṭāyati ciṭiciṭāyati sandhūpāyati sampadhūpāyati.
అథ ఖో సున్దరికభారద్వాజో బ్రాహ్మణో సంవిగ్గో లోమహట్ఠజాతో యేన భగవా తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా ఏకమన్తం అట్ఠాసి. ఏకమన్తం ఠితం ఖో సున్దరికభారద్వాజం బ్రాహ్మణం భగవా గాథాహి అజ్ఝభాసి –
Atha kho sundarikabhāradvājo brāhmaṇo saṃviggo lomahaṭṭhajāto yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhitaṃ kho sundarikabhāradvājaṃ brāhmaṇaṃ bhagavā gāthāhi ajjhabhāsi –
‘‘మా బ్రాహ్మణ దారు సమాదహానో,
‘‘Mā brāhmaṇa dāru samādahāno,
సుద్ధిం అమఞ్ఞి బహిద్ధా హి ఏతం;
Suddhiṃ amaññi bahiddhā hi etaṃ;
న హి తేన సుద్ధిం కుసలా వదన్తి,
Na hi tena suddhiṃ kusalā vadanti,
యో బాహిరేన పరిసుద్ధిమిచ్ఛే.
Yo bāhirena parisuddhimicche.
‘‘హిత్వా అహం బ్రాహ్మణ దారుదాహం
‘‘Hitvā ahaṃ brāhmaṇa dārudāhaṃ
నిచ్చగ్గినీ నిచ్చసమాహితత్తో,
Niccagginī niccasamāhitatto,
అరహం అహం బ్రహ్మచరియం చరామి.
Arahaṃ ahaṃ brahmacariyaṃ carāmi.
‘‘మానో హి తే బ్రాహ్మణ ఖారిభారో,
‘‘Māno hi te brāhmaṇa khāribhāro,
కోధో ధుమో భస్మని మోసవజ్జం;
Kodho dhumo bhasmani mosavajjaṃ;
జివ్హా సుజా హదయం జోతిఠానం,
Jivhā sujā hadayaṃ jotiṭhānaṃ,
అత్తా సుదన్తో పురిసస్స జోతి.
Attā sudanto purisassa joti.
‘‘ధమ్మో రహదో బ్రాహ్మణ సీలతిత్థో,
‘‘Dhammo rahado brāhmaṇa sīlatittho,
అనావిలో సబ్భి సతం పసత్థో;
Anāvilo sabbhi sataṃ pasattho;
యత్థ హవే వేదగునో సినాతా,
Yattha have vedaguno sinātā,
‘‘సచ్చం ధమ్మో సంయమో బ్రహ్మచరియం,
‘‘Saccaṃ dhammo saṃyamo brahmacariyaṃ,
మజ్ఝే సితా బ్రాహ్మణ బ్రహ్మపత్తి;
Majjhe sitā brāhmaṇa brahmapatti;
స తుజ్జుభూతేసు నమో కరోహి,
Sa tujjubhūtesu namo karohi,
తమహం నరం ధమ్మసారీతి బ్రూమీ’’తి.
Tamahaṃ naraṃ dhammasārīti brūmī’’ti.
ఏవం వుత్తే, సున్దరికభారద్వాజో బ్రాహ్మణో భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘అభిక్కన్తం, భో గోతమ…పే॰… అఞ్ఞతరో చ పనాయస్మా భారద్వాజో అరహతం అహోసీ’’తి.
Evaṃ vutte, sundarikabhāradvājo brāhmaṇo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantaṃ, bho gotama…pe… aññataro ca panāyasmā bhāradvājo arahataṃ ahosī’’ti.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / సంయుత్తనికాయ (అట్ఠకథా) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ౯. సున్దరికసుత్తవణ్ణనా • 9. Sundarikasuttavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / సంయుత్తనికాయ (టీకా) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ౯. సున్దరికసుత్తవణ్ణనా • 9. Sundarikasuttavaṇṇanā