| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಧಮ್ಮಸಙ್ಗಣಿ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā |
ಸುಞ್ಞತವಾರೋ
Suññatavāro
೧೨೧-೧೪೫. ಇದಾನಿ ತಸ್ಮಿಂ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇ ಧಮ್ಮಾ ಹೋನ್ತೀತಿ ಸುಞ್ಞತವಾರೋ ಆರದ್ಧೋ। ಸೋ ಉದ್ದೇಸನಿದ್ದೇಸವಸೇನ ದ್ವಿಧಾ ವವತ್ಥಿತೋ। ತತ್ಥ ಉದ್ದೇಸವಾರೇ ‘ಧಮ್ಮಾ ಹೋನ್ತೀ’ತಿ ಇಮಿನಾ ಸದ್ಧಿಂ ಚತುವೀಸತಿ ಕೋಟ್ಠಾಸಾ ಹೋನ್ತಿ। ಸಬ್ಬಕೋಟ್ಠಾಸೇಸು ಚ ‘ಚತ್ತಾರೋ ದ್ವೇ ತಯೋ’ತಿ ಗಣನಪರಿಚ್ಛೇದೋ ನ ವುತ್ತೋ। ಕಸ್ಮಾ? ಸಙ್ಗಹವಾರೇ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ನತ್ತಾ। ತತ್ಥ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ನಧಮ್ಮಾಯೇವ ಹಿ ಇಧಾಪಿ ವುತ್ತಾ। ನ ಹೇತ್ಥ ಸತ್ತೋ ವಾ ಭಾವೋ ವಾ ಅತ್ತಾ ವಾ ಉಪಲಬ್ಭತಿ। ಧಮ್ಮಾವ ಏತೇ ಧಮ್ಮಮತ್ತಾ ಅಸಾರಾ ಅಪರಿಣಾಯಕಾತಿ ಇಮಿಸ್ಸಾ ಸುಞ್ಞತಾಯ ದೀಪನತ್ಥಂ ವುತ್ತಾ। ತಸ್ಮಾ ಏವಮೇತ್ಥ ಅತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ – ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕಾಮಾವಚರಂ ಪಠಮಂ ಮಹಾಕುಸಲಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಚಿತ್ತಙ್ಗವಸೇನ ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಅತಿರೇಕಪಣ್ಣಾಸಧಮ್ಮಾ ಸಭಾವಟ್ಠೇನ ಧಮ್ಮಾ ಏವ ಹೋನ್ತಿ। ನ ಅಞ್ಞೋ ಕೋಚಿ ಸತ್ತೋ ವಾ ಭಾವೋ ವಾ ಪೋಸೋ ವಾ ಪುಗ್ಗಲೋ ವಾ ಹೋತೀತಿ। ತಥಾ ರಾಸಟ್ಠೇನ ಖನ್ಧಾವ ಹೋನ್ತೀತಿ। ಏವಂ ಪುರಿಮನಯೇನೇವ ಸಬ್ಬಪದೇಸು ಅತ್ಥಯೋಜನಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ। ಯಸ್ಮಾ ಪನ ಝಾನತೋ ಅಞ್ಞಂ ಝಾನಙ್ಗಂ, ಮಗ್ಗತೋ ವಾ ಅಞ್ಞಂ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ನತ್ಥಿ, ತಸ್ಮಾ ಇಧ ‘ಝಾನಂ ಹೋತಿ, ಮಗ್ಗೋ ಹೋತಿ’ ಇಚ್ಚೇವ ವುತ್ತಂ। ಉಪನಿಜ್ಝಾಯನಟ್ಠೇನ ಹಿ ಝಾನಮೇವ ಹೇತ್ವಟ್ಠೇನ ಮಗ್ಗೋವ ಹೋತಿ। ನ ಅಞ್ಞೋ ಕೋಚಿ ಸತ್ತೋ ವಾ ಭಾವೋ ವಾತಿ। ಏವಂ ಸಬ್ಬಪದೇಸು ಅತ್ಥಯೋಜನಾ ಕಾತಬ್ಬಾ। ನಿದ್ದೇಸವಾರೋ ಉತ್ತಾನತ್ಥೋಯೇವಾತಿ।
121-145. Idāni tasmiṃ kho pana samaye dhammā hontīti suññatavāro āraddho. So uddesaniddesavasena dvidhā vavatthito. Tattha uddesavāre ‘dhammā hontī’ti iminā saddhiṃ catuvīsati koṭṭhāsā honti. Sabbakoṭṭhāsesu ca ‘cattāro dve tayo’ti gaṇanaparicchedo na vutto. Kasmā? Saṅgahavāre paricchinnattā. Tattha paricchinnadhammāyeva hi idhāpi vuttā. Na hettha satto vā bhāvo vā attā vā upalabbhati. Dhammāva ete dhammamattā asārā apariṇāyakāti imissā suññatāya dīpanatthaṃ vuttā. Tasmā evamettha attho veditabbo – yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ paṭhamaṃ mahākusalacittaṃ uppajjati, tasmiṃ samaye cittaṅgavasena uppannā atirekapaṇṇāsadhammā sabhāvaṭṭhena dhammā eva honti. Na añño koci satto vā bhāvo vā poso vā puggalo vā hotīti. Tathā rāsaṭṭhena khandhāva hontīti. Evaṃ purimanayeneva sabbapadesu atthayojanā veditabbā. Yasmā pana jhānato aññaṃ jhānaṅgaṃ, maggato vā aññaṃ maggaṅgaṃ natthi, tasmā idha ‘jhānaṃ hoti, maggo hoti’ icceva vuttaṃ. Upanijjhāyanaṭṭhena hi jhānameva hetvaṭṭhena maggova hoti. Na añño koci satto vā bhāvo vāti. Evaṃ sabbapadesu atthayojanā kātabbā. Niddesavāro uttānatthoyevāti.
ಸುಞ್ಞತವಾರೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ।
Suññatavāro niṭṭhito.
ನಿಟ್ಠಿತಾ ಚ ತೀಹಿ ಮಹಾವಾರೇಹಿ ಮಣ್ಡೇತ್ವಾ ನಿದ್ದಿಟ್ಠಸ್ಸ
Niṭṭhitā ca tīhi mahāvārehi maṇḍetvā niddiṭṭhassa
ಪಠಮಚಿತ್ತಸ್ಸ ಅತ್ಥವಣ್ಣನಾ।
Paṭhamacittassa atthavaṇṇanā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ • Abhidhammapiṭaka / ಧಮ್ಮಸಙ್ಗಣೀಪಾಳಿ • Dhammasaṅgaṇīpāḷi / ಕಾಮಾವಚರಕುಸಲಂ • Kāmāvacarakusalaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ಧಮ್ಮಸಙ್ಗಣೀ-ಮೂಲಟೀಕಾ • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā / ಸುಞ್ಞತವಾರವಣ್ಣನಾ • Suññatavāravaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ಧಮ್ಮಸಙ್ಗಣೀ-ಅನುಟೀಕಾ • Dhammasaṅgaṇī-anuṭīkā / ಸುಞ್ಞತವಾರಾದಿವಣ್ಣನಾ • Suññatavārādivaṇṇanā
