Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi

    ૬. સુરુસુરુવગ્ગ-અત્થયોજના

    6. Surusuruvagga-atthayojanā

    ૬૨૭. ‘‘સુરુસુરૂ’’તિ એવં સદ્દન્તિ ‘‘સુરુસુરૂ’’તિ એવં અનુકરણરવં. દવનં કીળનન્તિ ઇમિના વચનત્થેન પરિહાસો દવો નામાતિ આહ ‘‘દવોતિ પરિહાસવચન’’ન્તિ. ન્તિ સો દવો. લિઙ્ગવિપલ્લાસો હેસ. ન કાતબ્બં ન કાતબ્બોતિ સમ્બન્ધો. સિલકબુદ્ધોતિ સિલાય કતો, સિલેન નિયુત્તો વા બુદ્ધો. અપટિબુદ્ધોતિ અપટિવિદ્ધો બુદ્ધો, પરિહાસવચનમેતં. ગોધમ્મોતિ ગુન્નં ધમ્મો. અજધમ્મોતિ અજાનં ધમ્મો. મિગસઙ્ઘોતિ મિગાનં સઙ્ઘો. પસુસઙ્ઘોતિ પસૂનં સઙ્ઘો.

    627.‘‘Surusurū’’ti evaṃ saddanti ‘‘surusurū’’ti evaṃ anukaraṇaravaṃ. Davanaṃ kīḷananti iminā vacanatthena parihāso davo nāmāti āha ‘‘davoti parihāsavacana’’nti. Tanti so davo. Liṅgavipallāso hesa. Na kātabbaṃ na kātabboti sambandho. Silakabuddhoti silāya kato, silena niyutto vā buddho. Apaṭibuddhoti apaṭividdho buddho, parihāsavacanametaṃ. Godhammoti gunnaṃ dhammo. Ajadhammoti ajānaṃ dhammo. Migasaṅghoti migānaṃ saṅgho. Pasusaṅghoti pasūnaṃ saṅgho.

    ૬૨૮. ‘‘ભુઞ્જન્તેના’’તિ પદં ‘‘નિલ્લેહિતુ’’ન્તિ પદે ભાવકત્તા.

    628. ‘‘Bhuñjantenā’’ti padaṃ ‘‘nillehitu’’nti pade bhāvakattā.

    ૬૩૧. એવંનામકેતિ ‘‘કોકનુદ’’ન્તિ એવં નામં અસ્સ પાસાદસ્સાતિ એવંનામકો, પાસાદો, તસ્મિં. ‘‘પદુમસણ્ઠાનો’’તિ ઇમિના પાસાદસ્સ સદિસૂપચારેન ‘‘કોકનુદો’’તિ નામલભનં દસ્સેતિ. તેનાતિ પદુમસણ્ઠાનત્તા. અસ્સાતિ પાસાદસ્સ. પુગ્ગલિકમ્પીતિ પરપુગ્ગલસન્તકં ગહેતબ્બં ‘‘અત્તનો સન્તકમ્પી’’તિ અત્તપુગ્ગલસન્તકસ્સ વિસું ગય્હમાનત્તા. સઙ્ખમ્પીતિ પાનીયસઙ્ખમ્પિ. સરાવમ્પીતિ પાનીયસરાવમ્પિ. થાલકમ્પીતિ પાનીયથાલકમ્પિ.

    631.Evaṃnāmaketi ‘‘kokanuda’’nti evaṃ nāmaṃ assa pāsādassāti evaṃnāmako, pāsādo, tasmiṃ. ‘‘Padumasaṇṭhāno’’ti iminā pāsādassa sadisūpacārena ‘‘kokanudo’’ti nāmalabhanaṃ dasseti. Tenāti padumasaṇṭhānattā. Assāti pāsādassa. Puggalikampīti parapuggalasantakaṃ gahetabbaṃ ‘‘attano santakampī’’ti attapuggalasantakassa visuṃ gayhamānattā. Saṅkhampīti pānīyasaṅkhampi. Sarāvampīti pānīyasarāvampi. Thālakampīti pānīyathālakampi.

    ૬૩૨. ‘‘ઉદ્ધરિત્વા’’તિ સામઞ્ઞતો વુત્તવચનસ્સ કમ્માપાદાનાનિ દસ્સેતું વુત્તં ‘‘સિત્થાનિ ઉદકતો’’તિ. ભિન્દિત્વાતિ ચુણ્ણવિચુણ્ણાનિ કત્વા. બહીતિ અન્તરઘરતો બહિ.

    632. ‘‘Uddharitvā’’ti sāmaññato vuttavacanassa kammāpādānāni dassetuṃ vuttaṃ ‘‘sitthāni udakato’’ti. Bhinditvāti cuṇṇavicuṇṇāni katvā. Bahīti antaragharato bahi.

    ૬૩૪. સેતચ્છત્તન્તિ એત્થ સેતસદ્દો પણ્ડરપરિયાયોતિ આહ ‘‘પણ્ડરચ્છત્ત’’ન્તિ. વત્થપલિગુણ્ઠિતન્તિ વત્થેહિ સમન્તતો વેઠિતં. સેતં છત્તં સેતચ્છત્તં. કિળઞ્જેહિ કતં છત્તં કિળઞ્જચ્છત્તં. પણ્ણેહિ કતં છત્તં પણ્ણચ્છત્તં. મણ્ડલેન બદ્ધં મણ્ડલબદ્ધં. સલાકાહિ બદ્ધં સલાકબદ્ધં. તાનીતિ તીણિ છત્તાનિ. હીતિ સચ્ચં. યમ્પિ એકપણ્ણચ્છત્તન્તિ યોજના. એતેસૂતિ તીસુ છત્તેસુ. અસ્સાતિ યસ્સ કસ્સચિ ગહટ્ઠસ્સ વા પબ્બજિતસ્સ વા. સોતિ યો કોચિ ગહટ્ઠો વા પબ્બજિતો વા. છત્તપાદુકાય વાતિ છત્તદણ્ડનિક્ખેપનાય પાદુકાય વા. એત્થાતિ ઇમસ્મિં સિક્ખાપદે.

    634.Setacchattanti ettha setasaddo paṇḍarapariyāyoti āha ‘‘paṇḍaracchatta’’nti. Vatthapaliguṇṭhitanti vatthehi samantato veṭhitaṃ. Setaṃ chattaṃ setacchattaṃ. Kiḷañjehi kataṃ chattaṃ kiḷañjacchattaṃ. Paṇṇehi kataṃ chattaṃ paṇṇacchattaṃ. Maṇḍalena baddhaṃ maṇḍalabaddhaṃ. Salākāhi baddhaṃ salākabaddhaṃ. Tānīti tīṇi chattāni. ti saccaṃ. Yampi ekapaṇṇacchattanti yojanā. Etesūti tīsu chattesu. Assāti yassa kassaci gahaṭṭhassa vā pabbajitassa vā. Soti yo koci gahaṭṭho vā pabbajito vā. Chattapādukāya vāti chattadaṇḍanikkhepanāya pādukāya vā. Etthāti imasmiṃ sikkhāpade.

    ૬૩૫. મજ્ઝિમસ્સાતિ પમાણમજ્ઝિમસ્સ. ‘‘ચતુહત્થપ્પમાણો’’તિઇમિના ચતુહત્થતો ઊનાતિરેકો દણ્ડો ન દણ્ડો નામાતિ દસ્સેતિ. દણ્ડો પાણિમ્હિ અસ્સાતિ વચનત્થં અતિદિસન્તો આહ ‘‘વુત્તનયેનેવા’’તિ.

    635.Majjhimassāti pamāṇamajjhimassa. ‘‘Catuhatthappamāṇo’’tiiminā catuhatthato ūnātireko daṇḍo na daṇḍo nāmāti dasseti. Daṇḍo pāṇimhi assāti vacanatthaṃ atidisanto āha ‘‘vuttanayenevā’’ti.

    ૬૩૬. ‘‘સત્થપાણિમ્હી’’તિ એત્થ અસિ એવ અધિપ્પેતોતિ આહ ‘‘અસિ’’ન્તિ. અસિન્તિ ખગ્ગં.

    636.‘‘Satthapāṇimhī’’ti ettha asi eva adhippetoti āha ‘‘asi’’nti. Asinti khaggaṃ.

    ૬૩૭. ‘‘આવુધં નામ ચાપો કોદણ્ડો’’તિ પાળિયં વુત્તવચનં ઉપલક્ખણમેવાતિ દસ્સેન્તો આહ ‘‘આવુધપાણિસ્સાતિ એત્થા’’તિઆદિ. સબ્બાપિ ધનુવિકતિ આવુધન્તિ વેદિતબ્બાતિ યોજના. યથા અસિં સન્નહિત્વા ઠિતો સત્થપાણીતિ સઙ્ખ્યં ન ગચ્છતિ, એવં ધનું કણ્ઠે પટિમુક્કો આવુધપાણીતિ આહ ‘‘સચે પના’’તિઆદિ, ઇમિના આવુધો પાણિના ગહિતોયેવ આવુધપાણિ નામાતિ દસ્સેતીતિ. છટ્ઠો વગ્ગો.

    637. ‘‘Āvudhaṃ nāma cāpo kodaṇḍo’’ti pāḷiyaṃ vuttavacanaṃ upalakkhaṇamevāti dassento āha ‘‘āvudhapāṇissāti etthā’’tiādi. Sabbāpi dhanuvikati āvudhanti veditabbāti yojanā. Yathā asiṃ sannahitvā ṭhito satthapāṇīti saṅkhyaṃ na gacchati, evaṃ dhanuṃ kaṇṭhe paṭimukko āvudhapāṇīti āha ‘‘sace panā’’tiādi, iminā āvudho pāṇinā gahitoyeva āvudhapāṇi nāmāti dassetīti. Chaṭṭho vaggo.







    Related texts:



    તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / વિનયપિટક • Vinayapiṭaka / મહાવિભઙ્ગ • Mahāvibhaṅga / ૬. સુરુસુરુવગ્ગો • 6. Surusuruvaggo

    અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / મહાવિભઙ્ગ-અટ્ઠકથા • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ૬. સુરુસુરુવગ્ગવણ્ણના • 6. Surusuruvaggavaṇṇanā

    ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ૬. સુરુસુરુવગ્ગવણ્ણના • 6. Surusuruvaggavaṇṇanā

    ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā / ૬. સુરુસુરુવગ્ગવણ્ણના • 6. Surusuruvaggavaṇṇanā

    ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / ૬. સુરુસુરુવગ્ગવણ્ણના • 6. Surusuruvaggavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact