Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మిలిన్దపఞ్హపాళి • Milindapañhapāḷi |
౧౦. తచ్ఛకఙ్గపఞ్హో
10. Tacchakaṅgapañho
౧౦. ‘‘భన్తే నాగసేన, ‘తచ్ఛకస్స ద్వే అఙ్గాని గహేతబ్బానీ’తి యం వదేసి, కతమాని తాని ద్వే అఙ్గాని గహేతబ్బానీ’’తి? ‘‘యథా, మహారాజ, తచ్ఛకో కాళసుత్తం అనులోమేత్వా రుక్ఖం తచ్ఛతి, ఏవమేవ ఖో, మహారాజ, యోగినా యోగావచరేన జినసాసనమనులోమయిత్వా సీలపథవియం పతిట్ఠహిత్వా సద్ధాహత్థేన పఞ్ఞావాసిం గహేత్వా కిలేసా తచ్ఛేతబ్బా. ఇదం, మహారాజ, తచ్ఛకస్స పఠమం అఙ్గం గహేతబ్బం.
10. ‘‘Bhante nāgasena, ‘tacchakassa dve aṅgāni gahetabbānī’ti yaṃ vadesi, katamāni tāni dve aṅgāni gahetabbānī’’ti? ‘‘Yathā, mahārāja, tacchako kāḷasuttaṃ anulometvā rukkhaṃ tacchati, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena jinasāsanamanulomayitvā sīlapathaviyaṃ patiṭṭhahitvā saddhāhatthena paññāvāsiṃ gahetvā kilesā tacchetabbā. Idaṃ, mahārāja, tacchakassa paṭhamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘పున చపరం, మహారాజ, తచ్ఛకో ఫేగ్గుం అపహరిత్వా సారమాదియతి, ఏవమేవ ఖో, మహారాజ, యోగినా యోగావచరేన సస్సతం ఉచ్ఛేదం తం జీవం తం సరీరం అఞ్ఞం జీవం అఞ్ఞం సరీరం తదుత్తమం అఞ్ఞదుత్తమం అకతమభబ్బం అపురిసకారం అబ్రహ్మచరియవాసం సత్తవినాసం నవసత్తపాతుభావం సఙ్ఖారసస్సతభావం యో కరోతి, సో పటిసంవేదేతి, అఞ్ఞో కరోతి, అఞ్ఞో పటిసంవేదేతి, కమ్మఫలదస్సనా చ కిరియఫలదిట్ఠి చ ఇతి ఏవరూపాని చేవ అఞ్ఞాని చ వివాదపథాని అపనేత్వా సఙ్ఖారానం సభావం పరమసుఞ్ఞతం నిరీహనిజ్జీవతం 1 అచ్చన్తం సుఞ్ఞతం ఆదియితబ్బం. ఇదం, మహారాజ, తచ్ఛకస్స దుతియం అఙ్గం గహేతబ్బం. భాసితమ్పేతం, మహారాజ, భగవతా దేవాతిదేవేన సుత్తనిపాతే –
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, tacchako phegguṃ apaharitvā sāramādiyati, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena sassataṃ ucchedaṃ taṃ jīvaṃ taṃ sarīraṃ aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīraṃ taduttamaṃ aññaduttamaṃ akatamabhabbaṃ apurisakāraṃ abrahmacariyavāsaṃ sattavināsaṃ navasattapātubhāvaṃ saṅkhārasassatabhāvaṃ yo karoti, so paṭisaṃvedeti, añño karoti, añño paṭisaṃvedeti, kammaphaladassanā ca kiriyaphaladiṭṭhi ca iti evarūpāni ceva aññāni ca vivādapathāni apanetvā saṅkhārānaṃ sabhāvaṃ paramasuññataṃ nirīhanijjīvataṃ 2 accantaṃ suññataṃ ādiyitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, tacchakassa dutiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā devātidevena suttanipāte –
‘‘‘కారణ్డవం నిద్ధమథ, కసమ్బుం అపకస్సథ;
‘‘‘Kāraṇḍavaṃ niddhamatha, kasambuṃ apakassatha;
తతో పలాపే వాహేథ, అస్సమణే సమణమానినే.
Tato palāpe vāhetha, assamaṇe samaṇamānine.
‘‘‘నిద్ధమిత్వాన పాపిచ్ఛే, పాపఆచారగోచరే;
‘‘‘Niddhamitvāna pāpicche, pāpaācāragocare;
సుద్ధా సుద్ధేహి సంవాసం, కప్పయవ్హో పతిస్సతా;
Suddhā suddhehi saṃvāsaṃ, kappayavho patissatā;
తతో సమగ్గా నిపకా, దుక్ఖస్సన్తం కరిస్సథా’’’తి.
Tato samaggā nipakā, dukkhassantaṃ karissathā’’’ti.
తచ్ఛకఙ్గపఞ్హో దసమో.
Tacchakaṅgapañho dasamo.
మక్కటకవగ్గో ఛట్ఠో.
Makkaṭakavaggo chaṭṭho.
తస్సుద్దానం –
Tassuddānaṃ –
మక్కటో దారకో కుమ్మో, వనం రుక్ఖో చ పఞ్చమో;
Makkaṭo dārako kummo, vanaṃ rukkho ca pañcamo;
మేఘో మణి మాగవికో, బాళిసీ తచ్ఛకేన చాతి.
Megho maṇi māgaviko, bāḷisī tacchakena cāti.
Footnotes: