Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / મહાવગ્ગપાળિ • Mahāvaggapāḷi |
૬૭. તસ્સુદ્દાનં
67. Tassuddānaṃ
૧૩૧.
131.
વિનયમ્હિ મહત્થેસુ, પેસલાનં સુખાવહે;
Vinayamhi mahatthesu, pesalānaṃ sukhāvahe;
નિગ્ગહાનઞ્ચ પાપિચ્છે, લજ્જીનં પગ્ગહેસુ ચ.
Niggahānañca pāpicche, lajjīnaṃ paggahesu ca.
સાસનાધારણે ચેવ, સબ્બઞ્ઞુજિનગોચરે;
Sāsanādhāraṇe ceva, sabbaññujinagocare;
અનઞ્ઞવિસયે ખેમે, સુપઞ્ઞત્તે અસંસયે.
Anaññavisaye kheme, supaññatte asaṃsaye.
ખન્ધકે વિનયે ચેવ, પરિવારે ચ માતિકે;
Khandhake vinaye ceva, parivāre ca mātike;
યથાત્થકારી કુસલો, પટિપજ્જતિ યોનિસો.
Yathātthakārī kusalo, paṭipajjati yoniso.
યો ગવં ન વિજાનાતિ, ન સો રક્ખતિ ગોગણં;
Yo gavaṃ na vijānāti, na so rakkhati gogaṇaṃ;
એવં સીલં અજાનન્તો, કિં સો રક્ખેય્ય સંવરં.
Evaṃ sīlaṃ ajānanto, kiṃ so rakkheyya saṃvaraṃ.
પમુટ્ઠમ્હિ ચ સુત્તન્તે, અભિધમ્મે ચ તાવદે;
Pamuṭṭhamhi ca suttante, abhidhamme ca tāvade;
વિનયે અવિનટ્ઠમ્હિ, પુન તિટ્ઠતિ સાસનં.
Vinaye avinaṭṭhamhi, puna tiṭṭhati sāsanaṃ.
પવક્ખામિ યથાઞાયં, સુણાથ મમ ભાસતો.
Pavakkhāmi yathāñāyaṃ, suṇātha mama bhāsato.
વત્થુ નિદાનં આપત્તિ, નયા પેય્યાલમેવ ચ;
Vatthu nidānaṃ āpatti, nayā peyyālameva ca;
દુક્કરં તં અસેસેતું, નયતો તં વિજાનથાતિ.
Dukkaraṃ taṃ asesetuṃ, nayato taṃ vijānathāti.
બોધિ રાજાયતનઞ્ચ, અજપાલો સહમ્પતિ;
Bodhi rājāyatanañca, ajapālo sahampati;
બ્રહ્મા આળારો ઉદકો, ભિક્ખુ ચ ઉપકો ઇસિ.
Brahmā āḷāro udako, bhikkhu ca upako isi.
કોણ્ડઞ્ઞો વપ્પો ભદ્દિયો, મહાનામો ચ અસ્સજિ;
Koṇḍañño vappo bhaddiyo, mahānāmo ca assaji;
યસો ચત્તારો પઞ્ઞાસ, સબ્બે પેસેસિ સો દિસા.
Yaso cattāro paññāsa, sabbe pesesi so disā.
વત્થુ મારેહિ તિંસા ચ, ઉરુવેલં તયો જટી;
Vatthu mārehi tiṃsā ca, uruvelaṃ tayo jaṭī;
અગ્યાગારં મહારાજા, સક્કો બ્રહ્મા ચ કેવલા.
Agyāgāraṃ mahārājā, sakko brahmā ca kevalā.
પંસુકૂલં પોક્ખરણી, સિલા ચ કકુધો સિલા;
Paṃsukūlaṃ pokkharaṇī, silā ca kakudho silā;
જમ્બુ અમ્બો ચ આમલો, પારિપુપ્ફઞ્ચ આહરિ.
Jambu ambo ca āmalo, pāripupphañca āhari.
ફાલિયન્તુ ઉજ્જલન્તુ, વિજ્ઝાયન્તુ ચ કસ્સપ;
Phāliyantu ujjalantu, vijjhāyantu ca kassapa;
નિમુજ્જન્તિ મુખી મેઘો, ગયા લટ્ઠિ ચ માગધો.
Nimujjanti mukhī megho, gayā laṭṭhi ca māgadho.
ઉપતિસ્સો કોલિતો ચ, અભિઞ્ઞાતા ચ પબ્બજું;
Upatisso kolito ca, abhiññātā ca pabbajuṃ;
દુન્નિવત્થા પણામના, કિસો લૂખો ચ બ્રાહ્મણો.
Dunnivatthā paṇāmanā, kiso lūkho ca brāhmaṇo.
અનાચારં આચરતિ, ઉદરં માણવો ગણો;
Anācāraṃ ācarati, udaraṃ māṇavo gaṇo;
વસ્સં બાલેહિ પક્કન્તો, દસ વસ્સાનિ નિસ્સયો.
Vassaṃ bālehi pakkanto, dasa vassāni nissayo.
ન વત્તન્તિ પણામેતું, બાલા પસ્સદ્ધિ પઞ્ચ છ;
Na vattanti paṇāmetuṃ, bālā passaddhi pañca cha;
યો સો અઞ્ઞો ચ નગ્ગો ચ, અચ્છિન્નજટિલસાકિયો.
Yo so añño ca naggo ca, acchinnajaṭilasākiyo.
માગધો ચ અનુઞ્ઞાસિ, કારા લિખિ કસાહતો.
Māgadho ca anuññāsi, kārā likhi kasāhato.
લક્ખણા ઇણા દાસો ચ, ભણ્ડુકો ઉપાલિ અહિ;
Lakkhaṇā iṇā dāso ca, bhaṇḍuko upāli ahi;
સદ્ધં કુલં કણ્ટકો ચ, આહુન્દરિકમેવ ચ.
Saddhaṃ kulaṃ kaṇṭako ca, āhundarikameva ca.
વત્થુમ્હિ દારકો સિક્ખા, વિહરન્તિ ચ કિં નુ ખો;
Vatthumhi dārako sikkhā, viharanti ca kiṃ nu kho;
સબ્બં મુખં ઉપજ્ઝાયે, અપલાળન કણ્ટકો.
Sabbaṃ mukhaṃ upajjhāye, apalāḷana kaṇṭako.
પણ્ડકો થેય્યપક્કન્તો, અહિ ચ માતરી પિતા;
Paṇḍako theyyapakkanto, ahi ca mātarī pitā;
અરહન્તભિક્ખુનીભેદા, રુહિરેન ચ બ્યઞ્જનં.
Arahantabhikkhunībhedā, ruhirena ca byañjanaṃ.
અનુપજ્ઝાયસઙ્ઘેન, ગણપણ્ડકપત્તકો;
Anupajjhāyasaṅghena, gaṇapaṇḍakapattako;
અચીવરં તદુભયં, યાચિતેનપિ યે તયો.
Acīvaraṃ tadubhayaṃ, yācitenapi ye tayo.
હત્થા પાદા હત્થપાદા, કણ્ણા નાસા તદૂભયં;
Hatthā pādā hatthapādā, kaṇṇā nāsā tadūbhayaṃ;
અઙ્ગુલિઅળકણ્ડરં, ફણં ખુજ્જઞ્ચ વામનં.
Aṅguliaḷakaṇḍaraṃ, phaṇaṃ khujjañca vāmanaṃ.
ગલગણ્ડી લક્ખણા ચેવ, કસા લિખિતસીપદી;
Galagaṇḍī lakkhaṇā ceva, kasā likhitasīpadī;
પાપપરિસદૂસી ચ, કાણં કુણિ તથેવ ચ.
Pāpaparisadūsī ca, kāṇaṃ kuṇi tatheva ca.
ખઞ્જં પક્ખહતઞ્ચેવ, સચ્છિન્નઇરિયાપથં;
Khañjaṃ pakkhahatañceva, sacchinnairiyāpathaṃ;
જરાન્ધમૂગબધિરં, અન્ધમૂગઞ્ચ યં તહિં.
Jarāndhamūgabadhiraṃ, andhamūgañca yaṃ tahiṃ.
અન્ધબધિરં યં વુત્તં, મૂગબધિરમેવ ચ;
Andhabadhiraṃ yaṃ vuttaṃ, mūgabadhirameva ca;
અન્ધમૂગબધિરઞ્ચ, અલજ્જીનઞ્ચ નિસ્સયં.
Andhamūgabadhirañca, alajjīnañca nissayaṃ.
આગચ્છતુ વિવદન્તિ, એકુપજ્ઝાયેન કસ્સપો.
Āgacchatu vivadanti, ekupajjhāyena kassapo.
દિસ્સન્તિ ઉપસમ્પન્ના, આબાધેહિ ચ પીળિતા;
Dissanti upasampannā, ābādhehi ca pīḷitā;
અનનુસિટ્ઠા વિત્થેન્તિ, તત્થેવ અનુસાસના.
Ananusiṭṭhā vitthenti, tattheva anusāsanā.
સઙ્ઘેપિ ચ અથો બાલા, અસમ્મતા ચ એકતો;
Saṅghepi ca atho bālā, asammatā ca ekato;
ઉલ્લુમ્પતુપસમ્પદા, નિસ્સયો એકકો તયોતિ.
Ullumpatupasampadā, nissayo ekako tayoti.
ઇમમ્હિ ખન્ધકે વત્થૂનિ એકસતઞ્ચ દ્વાસત્તતિ.
Imamhi khandhake vatthūni ekasatañca dvāsattati.
મહાખન્ધકો નિટ્ઠિતો.
Mahākhandhako niṭṭhito.
Footnotes:
Related texts:
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / ચત્તારોનિસ્સયાદિકથાવણ્ણના • Cattāronissayādikathāvaṇṇanā