| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / મહાવગ્ગપાળિ • Mahāvaggapāḷi |
૨૭૦. તસ્સુદ્દાનં
270. Tassuddānaṃ
ચમ્પાયં ભગવા આસિ, વત્થુ વાસભગામકે;
Campāyaṃ bhagavā āsi, vatthu vāsabhagāmake;
પકતઞ્ઞુનોતિ ઞત્વા, ઉસ્સુક્કં ન કરી તદા;
Pakataññunoti ñatvā, ussukkaṃ na karī tadā;
ઉક્ખિત્તો ન કરોતીતિ, સાગમા જિનસન્તિકે.
Ukkhitto na karotīti, sāgamā jinasantike.
અધમ્મેન વગ્ગકમ્મં, સમગ્ગં અધમ્મેન ચ;
Adhammena vaggakammaṃ, samaggaṃ adhammena ca;
ધમ્મેન વગ્ગકમ્મઞ્ચ, પતિરૂપકેન વગ્ગિકં.
Dhammena vaggakammañca, patirūpakena vaggikaṃ.
પતિરૂપકેન સમગ્ગં, એકો ઉક્ખિપતેકકં;
Patirūpakena samaggaṃ, eko ukkhipatekakaṃ;
એકો ચ દ્વે સમ્બહુલે, સઙ્ઘં ઉક્ખિપતેકકો.
Eko ca dve sambahule, saṅghaṃ ukkhipatekako.
દુવેપિ સમ્બહુલાપિ, સઙ્ઘો સઙ્ઘઞ્ચ ઉક્ખિપિ;
Duvepi sambahulāpi, saṅgho saṅghañca ukkhipi;
સબ્બઞ્ઞુપવરો સુત્વા, અધમ્મન્તિ પટિક્ખિપિ.
Sabbaññupavaro sutvā, adhammanti paṭikkhipi.
ઞત્તિવિપન્નં યં કમ્મં, સમ્પન્નં અનુસાવનં;
Ñattivipannaṃ yaṃ kammaṃ, sampannaṃ anusāvanaṃ;
અનુસ્સાવનવિપન્નં, સમ્પન્નં ઞત્તિયા ચ યં.
Anussāvanavipannaṃ, sampannaṃ ñattiyā ca yaṃ.
ઉભયેન વિપન્નઞ્ચ, અઞ્ઞત્ર ધમ્મમેવ ચ;
Ubhayena vipannañca, aññatra dhammameva ca;
વિનયા સત્થુ પટિકુટ્ઠં, કુપ્પં અટ્ઠાનારહિકં.
Vinayā satthu paṭikuṭṭhaṃ, kuppaṃ aṭṭhānārahikaṃ.
અધમ્મવગ્ગં સમગ્ગં, ધમ્મ પતિરૂપાનિ યે દુવે;
Adhammavaggaṃ samaggaṃ, dhamma patirūpāni ye duve;
ધમ્મેનેવ ચ સામગ્ગિં, અનુઞ્ઞાસિ તથાગતો.
Dhammeneva ca sāmaggiṃ, anuññāsi tathāgato.
ચતુવગ્ગો પઞ્ચવગ્ગો, દસવગ્ગો ચ વીસતિ;
Catuvaggo pañcavaggo, dasavaggo ca vīsati;
ઠપેત્વા ઉપસમ્પદં, યઞ્ચ કમ્મં પવારણં;
Ṭhapetvā upasampadaṃ, yañca kammaṃ pavāraṇaṃ;
અબ્ભાનકમ્મેન સહ, ચતુવગ્ગેહિ કમ્મિકો.
Abbhānakammena saha, catuvaggehi kammiko.
દુવે કમ્મે ઠપેત્વાન, મજ્ઝદેસૂપસમ્પદં;
Duve kamme ṭhapetvāna, majjhadesūpasampadaṃ;
અબ્ભાનં પઞ્ચવગ્ગિકો, સબ્બકમ્મેસુ કમ્મિકો.
Abbhānaṃ pañcavaggiko, sabbakammesu kammiko.
અબ્ભાનેકં ઠપેત્વાન, યે ભિક્ખૂ દસવગ્ગિકા;
Abbhānekaṃ ṭhapetvāna, ye bhikkhū dasavaggikā;
સબ્બકમ્મકરો સઙ્ઘો, વીસો સબ્બત્થ કમ્મિકો.
Sabbakammakaro saṅgho, vīso sabbattha kammiko.
ભિક્ખુની સિક્ખમાના, ચ સામણેરો સામણેરી;
Bhikkhunī sikkhamānā, ca sāmaṇero sāmaṇerī;
પચ્ચક્ખાતન્તિમવત્થૂ, ઉક્ખિત્તાપત્તિદસ્સને.
Paccakkhātantimavatthū, ukkhittāpattidassane.
અપ્પટિકમ્મે દિટ્ઠિયા, પણ્ડકો થેય્યસંવાસકં;
Appaṭikamme diṭṭhiyā, paṇḍako theyyasaṃvāsakaṃ;
તિત્થિયા તિરચ્છાનગતં, માતુ પિતુ ચ ઘાતકં.
Titthiyā tiracchānagataṃ, mātu pitu ca ghātakaṃ.
અરહં ભિક્ખુનીદૂસિ, ભેદકં લોહિતુપ્પાદં;
Arahaṃ bhikkhunīdūsi, bhedakaṃ lohituppādaṃ;
બ્યઞ્જનં નાનાસંવાસં, નાનાસીમાય ઇદ્ધિયા.
Byañjanaṃ nānāsaṃvāsaṃ, nānāsīmāya iddhiyā.
યસ્સ સઙ્ઘો કરે કમ્મં, હોન્તેતે ચતુવીસતિ;
Yassa saṅgho kare kammaṃ, hontete catuvīsati;
સમ્બુદ્ધેન પટિક્ખિત્તા, ન હેતે ગણપૂરકા.
Sambuddhena paṭikkhittā, na hete gaṇapūrakā.
પારિવાસિકચતુત્થો, પરિવાસં દદેય્ય વા;
Pārivāsikacatuttho, parivāsaṃ dadeyya vā;
મૂલા માનત્તમબ્ભેય્ય, અકમ્મં ન ચ કરણં.
Mūlā mānattamabbheyya, akammaṃ na ca karaṇaṃ.
મૂલા અરહમાનત્તા, અબ્ભાનારહમેવ ચ;
Mūlā arahamānattā, abbhānārahameva ca;
ન કમ્મકારકા પઞ્ચ, સમ્બુદ્ધેન પકાસિતા.
Na kammakārakā pañca, sambuddhena pakāsitā.
ભિક્ખુની સિક્ખમાના ચ, સામણેરો સામણેરિકા;
Bhikkhunī sikkhamānā ca, sāmaṇero sāmaṇerikā;
પચ્ચક્ખન્તિમઉમ્મત્તા, ખિત્તાવેદનદસ્સને.
Paccakkhantimaummattā, khittāvedanadassane.
નાનાસંવાસકા સીમા, વેહાસં યસ્સ કમ્મ ચ.
Nānāsaṃvāsakā sīmā, vehāsaṃ yassa kamma ca.
અટ્ઠારસન્નમેતેસં, પટિક્કોસં ન રુહતિ;
Aṭṭhārasannametesaṃ, paṭikkosaṃ na ruhati;
ભિક્ખુસ્સ પકતત્તસ્સ, રુહતિ પટિક્કોસના.
Bhikkhussa pakatattassa, ruhati paṭikkosanā.
સુદ્ધસ્સ દુન્નિસારિતો, બાલો હિ સુનિસ્સારિતો;
Suddhassa dunnisārito, bālo hi sunissārito;
પણ્ડકો થેય્યસંવાસો, પક્કન્તો તિરચ્છાનગતો.
Paṇḍako theyyasaṃvāso, pakkanto tiracchānagato.
માતુ પિતુ અરહન્ત, દૂસકો સઙ્ઘભેદકો;
Mātu pitu arahanta, dūsako saṅghabhedako;
લોહિતુપ્પાદકો ચેવ, ઉભતોબ્યઞ્જનો ચ યો.
Lohituppādako ceva, ubhatobyañjano ca yo.
એકાદસન્નં એતેસં, ઓસારણં ન યુજ્જતિ;
Ekādasannaṃ etesaṃ, osāraṇaṃ na yujjati;
હત્થપાદં તદુભયં, કણ્ણનાસં તદૂભયં.
Hatthapādaṃ tadubhayaṃ, kaṇṇanāsaṃ tadūbhayaṃ.
અઙ્ગુલિ અળકણ્ડરં, ફણં ખુજ્જો ચ વામનો;
Aṅguli aḷakaṇḍaraṃ, phaṇaṃ khujjo ca vāmano;
ગણ્ડી લક્ખણકસા, ચ લિખિતકો ચ સીપદી.
Gaṇḍī lakkhaṇakasā, ca likhitako ca sīpadī.
પાપા પરિસકાણો ચ, કુણી ખઞ્જો હતોપિ ચ;
Pāpā parisakāṇo ca, kuṇī khañjo hatopi ca;
ઇરિયાપથદુબ્બલો, અન્ધો મૂગો ચ બધિરો.
Iriyāpathadubbalo, andho mūgo ca badhiro.
અન્ધમૂગન્ધબધિરો મૂગબધિરમેવ ચ;
Andhamūgandhabadhiro mūgabadhirameva ca;
અન્ધમૂગબધિરો ચ, દ્વત્તિંસેતે અનૂનકા.
Andhamūgabadhiro ca, dvattiṃsete anūnakā.
તેસં ઓસારણં હોતિ, સમ્બુદ્ધેન પકાસિતં;
Tesaṃ osāraṇaṃ hoti, sambuddhena pakāsitaṃ;
દટ્ઠબ્બા પટિકાતબ્બા, નિસ્સજ્જેતા ન વિજ્જતિ.
Daṭṭhabbā paṭikātabbā, nissajjetā na vijjati.
તસ્સ ઉક્ખેપના કમ્મા, સત્ત હોન્તિ અધમ્મિકા;
Tassa ukkhepanā kammā, satta honti adhammikā;
આપન્નં અનુવત્તન્તં, સત્ત તેપિ અધમ્મિકા.
Āpannaṃ anuvattantaṃ, satta tepi adhammikā.
આપન્નં નાનુવત્તન્તં, સત્ત કમ્મા સુધમ્મિકા;
Āpannaṃ nānuvattantaṃ, satta kammā sudhammikā;
સમ્મુખા પટિપુચ્છા ચ, પટિઞ્ઞાય ચ કારણા.
Sammukhā paṭipucchā ca, paṭiññāya ca kāraṇā.
સતિ અમૂળ્હપાપિકા, તજ્જનીનિયસ્સેન ચ;
Sati amūḷhapāpikā, tajjanīniyassena ca;
પબ્બાજનીય પટિસારો, ઉક્ખેપપરિવાસ ચ.
Pabbājanīya paṭisāro, ukkhepaparivāsa ca.
મૂલા માનત્તઅબ્ભાના, તથેવ ઉપસમ્પદા;
Mūlā mānattaabbhānā, tatheva upasampadā;
અઞ્ઞં કરેય્ય અઞ્ઞસ્સ, સોળસેતે અધમ્મિકા.
Aññaṃ kareyya aññassa, soḷasete adhammikā.
તં તં કરેય્ય તં તસ્સ, સોળસેતે સુધમ્મિકા;
Taṃ taṃ kareyya taṃ tassa, soḷasete sudhammikā;
પચ્ચારોપેય્ય અઞ્ઞઞ્ઞં, સોળસેતે અધમ્મિકા.
Paccāropeyya aññaññaṃ, soḷasete adhammikā.
એકેકમૂલકં ચક્કં, ‘‘અધમ્મ’’ન્તિ જિનોબ્ર્વિ.
Ekekamūlakaṃ cakkaṃ, ‘‘adhamma’’nti jinobrvi.
અકાસિ તજ્જનીયં કમ્મં, સઙ્ઘો ભણ્ડનકારકો;
Akāsi tajjanīyaṃ kammaṃ, saṅgho bhaṇḍanakārako;
અધમ્મેન વગ્ગકમ્મં, અઞ્ઞં આવાસં ગચ્છિ સો.
Adhammena vaggakammaṃ, aññaṃ āvāsaṃ gacchi so.
તત્થાધમ્મેન સમગ્ગા, તસ્સ તજ્જનીયં કરું;
Tatthādhammena samaggā, tassa tajjanīyaṃ karuṃ;
અઞ્ઞત્થ વગ્ગાધમ્મેન, તસ્સ તજ્જનીયં કરું.
Aññattha vaggādhammena, tassa tajjanīyaṃ karuṃ.
પતિરૂપેન વગ્ગાપિ, સમગ્ગાપિ તથા કરું;
Patirūpena vaggāpi, samaggāpi tathā karuṃ;
અધમ્મેન સમગ્ગા ચ, ધમ્મેન વગ્ગમેવ ચ.
Adhammena samaggā ca, dhammena vaggameva ca.
પતિરૂપકેન વગ્ગા ચ, સમગ્ગા ચ ઇમે પદા;
Patirūpakena vaggā ca, samaggā ca ime padā;
એકેકમૂલકં કત્વા, ચક્કં બન્ધે વિચક્ખણો.
Ekekamūlakaṃ katvā, cakkaṃ bandhe vicakkhaṇo.
બાલા બ્યત્તસ્સ નિયસ્સં, પબ્બાજે કુલદૂસકં;
Bālā byattassa niyassaṃ, pabbāje kuladūsakaṃ;
પટિસારણીયં કમ્મં, કરે અક્કોસકસ્સ ચ.
Paṭisāraṇīyaṃ kammaṃ, kare akkosakassa ca.
અદસ્સનાપ્પટિકમ્મે , યો ચ દિટ્ઠિં ન નિસ્સજ્જે;
Adassanāppaṭikamme , yo ca diṭṭhiṃ na nissajje;
તેસં ઉક્ખેપનીયકમ્મં, સત્થવાહેન ભાસિતં.
Tesaṃ ukkhepanīyakammaṃ, satthavāhena bhāsitaṃ.
પસ્સદ્ધિ તેસં કમ્માનં, હેટ્ઠા કમ્મનયેન ચ;
Passaddhi tesaṃ kammānaṃ, heṭṭhā kammanayena ca;
તસ્મિં તસ્મિં તુ કમ્મેસુ, તત્રટ્ઠો ચ વિવદતિ.
Tasmiṃ tasmiṃ tu kammesu, tatraṭṭho ca vivadati.
અકતં દુક્કટઞ્ચેવ, પુનકાતબ્બકન્તિ ચ;
Akataṃ dukkaṭañceva, punakātabbakanti ca;
કમ્મે પસ્સદ્ધિયા ચાપિ, તે ભિક્ખૂ ધમ્મવાદિનો.
Kamme passaddhiyā cāpi, te bhikkhū dhammavādino.
વિપત્તિબ્યાધિતે દિસ્વા, કમ્મપ્પત્તે મહામુનિ;
Vipattibyādhite disvā, kammappatte mahāmuni;
પટિપ્પસ્સદ્ધિમક્ખાસિ, સલ્લકત્તોવ ઓસધન્તિ.
Paṭippassaddhimakkhāsi, sallakattova osadhanti.
ઇમમ્હિ ખન્ધકે વત્થૂનિ છત્તિંસાતિ.
Imamhi khandhake vatthūni chattiṃsāti.
ચમ્પેય્યક્ખન્ધકો નિટ્ઠિતો.
Campeyyakkhandhako niṭṭhito.
Footnotes:
