| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
੯. ਤਤਿਯਅਨਾਗਤਭਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
9. Tatiyaanāgatabhayasuttavaṇṇanā
੭੯. ਨવਮੇ ਪਾਲ਼ਿਗਮ੍ਭੀਰਾਤਿ (ਸਂ॰ ਨਿ॰ ਟੀ॰ ੨.੨.੨੨੯) ਪਾਲ਼ਿવਸੇਨ ਗਮ੍ਭੀਰਾ ਅਗਾਧਾ ਦੁਕ੍ਖੋਗਾਹਾ ਸਲ੍ਲਸੁਤ੍ਤਸਦਿਸਾ। ਸਲ੍ਲਸੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ (ਸੁ॰ ਨਿ॰ ੫੭੯) ‘‘ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਮਨਞ੍ਞਾਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਾਲ਼ਿવਸੇਨ ਗਮ੍ਭੀਰਂ, ਨ ਅਤ੍ਥਗਮ੍ਭੀਰਂ। ਤਥਾ ਹਿ ਤਤ੍ਥ ਤਾ ਤਾ ਗਾਥਾ ਦੁવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਰੂਪਾ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ। ਦੁવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਞ੍ਹਿ ਞਾਣੇਨ ਦੁਕ੍ਖੋਗਾਹਨ੍ਤਿ ਕਤ੍વਾ ‘‘ਗਮ੍ਭੀਰ’’ਨ੍ਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਂਪੇਤ੍ਥ ਕਾਸਞ੍ਚਿ ਗਾਥਾਨਂ ਦੁવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਤਾਯ ਦੁਕ੍ਖੋਗਾਹਮੇવ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਾਲ਼ਿવਸੇਨ ਗਮ੍ਭੀਰਂ। ਅਤ੍ਥਗਮ੍ਭੀਰਾਤਿ ਅਤ੍ਥવਸੇਨ ਗਮ੍ਭੀਰਾ ਮਹਾવੇਦਲ੍ਲਸੁਤ੍ਤਸਦਿਸਾ, ਮਹਾવੇਦਲ੍ਲਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ (ਮ॰ ਨਿ॰ ੧.੪੪੯ ਆਦਯੋ) ਅਤ੍ਥવਸੇਨ ਗਮ੍ਭੀਰਤਾ ਪਾਕਟਾਯੇવ। ਲੋਕਂ ਉਤ੍ਤਰਤੀਤਿ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰੋ, ਸੋ ਅਤ੍ਥਭੂਤੋ ਏਤੇਸਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾ। ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਦੀਪਕਾ’’ਤਿ। ਸੁਞ੍ਞਤਾਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾਤਿ ਸਤ੍ਤਸੁਞ੍ਞਧਮ੍ਮਪ੍ਪਕਾਸਕਾ । ਤੇਨਾਹ ‘‘ਖਨ੍ਧਧਾਤੁਆਯਤਨਪਚ੍ਚਯਾਕਾਰਪ੍ਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ। ਉਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ ਪਰਿਯਾਪੁਣਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਚ ਲਿਙ੍ਗવਚਨવਿਪਲ੍ਲਾਸੇਨ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਉਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬੇ ਚੇવ વਲ਼ਞ੍ਜੇਤਬ੍ਬੇ ਚਾ’’ਤਿ। ਕવਿਨੋ ਕਮ੍ਮਂ ਕવਿਤਾ। ਯਸ੍ਸ ਪਨ ਯਂ ਕਮ੍ਮਂ, ਤਂ ਤੇਨ ਕਤਨ੍ਤਿ વੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਕવਿਤਾਤਿ ਕવੀਹਿ ਕਤਾ’’ਤਿ। ਕਾવੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਕਬ੍ਯਂ, ਕਬ੍ਯਨ੍ਤਿ ਚ ਕવਿਨਾ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਸ੍ਸੇવ વੇવਚਨ’’ਨ੍ਤਿ। ਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਰਾਤਿ ਚਿਤ੍ਰਾਕਾਰਅਕ੍ਖਰਾ। ਇਤਰਂ ਤਸ੍ਸੇવ વੇવਚਨਂ। ਸਾਸਨਤੋ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਠਿਤਾਤਿ ਨ ਸਾਸਨਾવਚਰਾ। ਬਾਹਿਰਕਸਾવਕੇਹੀਤਿ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਾ’’ਤਿ ਅਪ੍ਪਞ੍ਞਾਤਾਨਂ ਯੇਸਂ ਕੇਸਞ੍ਚਿ ਸਾવਕੇਹਿ। ਸੁਸ੍ਸੂਸਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਅਕ੍ਖਰਚਿਤ੍ਤਤਾਯ ਚੇવ ਸਰਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ਅਤ੍ਤਮਨਾ ਹੁਤ੍વਾ ਸਾਮਣੇਰਦਹਰਭਿਕ੍ਖੁਮਾਤੁਗਾਮਮਹਾਗਹਪਤਿਕਾਦਯੋ ‘‘ਏਸ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕੋ’’ਤਿ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤ੍વਾ ਸੋਤੁਕਾਮਾ ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ।
79. Navame pāḷigambhīrāti (saṃ. ni. ṭī. 2.2.229) pāḷivasena gambhīrā agādhā dukkhogāhā sallasuttasadisā. Sallasuttañhi (su. ni. 579) ‘‘animittamanaññāta’’ntiādinā pāḷivasena gambhīraṃ, na atthagambhīraṃ. Tathā hi tattha tā tā gāthā duviññeyyarūpā tiṭṭhanti. Duviññeyyañhi ñāṇena dukkhogāhanti katvā ‘‘gambhīra’’nti vuccati. Pubbāparaṃpettha kāsañci gāthānaṃ duviññeyyatāya dukkhogāhameva, tasmā pāḷivasena gambhīraṃ. Atthagambhīrāti atthavasena gambhīrā mahāvedallasuttasadisā, mahāvedallasuttassa (ma. ni. 1.449 ādayo) atthavasena gambhīratā pākaṭāyeva. Lokaṃ uttaratīti lokuttaro, so atthabhūto etesaṃ atthīti lokuttarā. Tenāha – ‘‘lokuttaradhammadīpakā’’ti. Suññatāpaṭisaṃyuttāti sattasuññadhammappakāsakā . Tenāha ‘‘khandhadhātuāyatanapaccayākārappaṭisaṃyuttā’’ti. Uggahetabbaṃ pariyāpuṇitabbanti ca liṅgavacanavipallāsena vuttanti āha ‘‘uggahetabbe ceva vaḷañjetabbe cā’’ti. Kavino kammaṃ kavitā. Yassa pana yaṃ kammaṃ, taṃ tena katanti vuccatīti āha ‘‘kavitāti kavīhi katā’’ti. Kāveyyanti kabyaṃ, kabyanti ca kavinā vuttanti attho. Tenāha ‘‘tasseva vevacana’’nti. Cittakkharāti citrākāraakkharā. Itaraṃ tasseva vevacanaṃ. Sāsanato bahiddhā ṭhitāti na sāsanāvacarā. Bāhirakasāvakehīti ‘‘buddhā’’ti appaññātānaṃ yesaṃ kesañci sāvakehi. Sussūsissantīti akkharacittatāya ceva sarasampattiyā ca attamanā hutvā sāmaṇeradaharabhikkhumātugāmamahāgahapatikādayo ‘‘esa dhammakathiko’’ti sannipatitvā sotukāmā bhavissanti.
ਤਤਿਯਅਨਾਗਤਭਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Tatiyaanāgatabhayasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya / ੯. ਤਤਿਯਅਨਾਗਤਭਯਸੁਤ੍ਤਂ • 9. Tatiyaanāgatabhayasuttaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ੯. ਤਤਿਯਅਨਾਗਤਭਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 9. Tatiyaanāgatabhayasuttavaṇṇanā
