Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ധമ്മസങ്ഗണീ-മൂലടീകാ • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā

    തതിയചിത്തവണ്ണനാ

    Tatiyacittavaṇṇanā

    ൪൦൦. ഇധ മാനേന സദ്ധിം പഞ്ച അപണ്ണകങ്ഗാനീതി അവിരജ്ഝനകങ്ഗാനി ഉപ്പത്തിഅരഹങ്ഗാനി ഹോന്തീതി അത്ഥോ ദട്ഠബ്ബോ. മാനസ്സ അനിയതത്താ ന നിയതയേവാപനകാതി . പട്ഠാനേ ഹി ‘‘സംയോജനം ധമ്മം പടിച്ച സംയോജനോ ധമ്മോ ഉപ്പജ്ജതി ഹേതുപച്ചയാ’’തി (പട്ഠാ॰ ൩.൪.൧) ഏത്ഥ ‘‘ചതുക്ഖത്തും കാമരാഗേന തിക്ഖത്തും പടിഘേന ച മാനോ വിചികിച്ഛാ ഭവരാഗോ തയോപേതേ സകദാഗാമിനോ സംയോജനാനം സംയോജനേഹി ദസവിധാ യോജനാ’’തി ദസ്സിതായ ദസവിധായ യോജനായ ‘‘കാമരാഗസംയോജനം പടിച്ച മാനസംയോജനം അവിജ്ജാസംയോജന’’ന്തി വത്വാ ‘‘കാമരാഗസംയോജനം പടിച്ച അവിജ്ജാസംയോജന’’ന്തി ‘‘മാനസംയോജനം പടിച്ച ഭവരാഗസംയോജനം അവിജ്ജാസംയോജന’’ന്തി ച വത്വാ ‘‘ഭവരാഗസംയോജനം പടിച്ച അവിജ്ജാസംയോജന’’ന്തി വുത്താഹി യോജനാഹി മാനസ്സ അനിയതഭാവോ പകാസിതോ, തഥാ കിലേസദുകേപി. ഇധ ച വക്ഖതി ‘‘ദസവിധാ സംയോജനാനം യോജനാ, തഥാ ദസവിധാ കിലേസാന’’ന്തി ച. ഉന്നമനവസേനേവ സമ്പഗ്ഗഹരസോ , ന വീരിയം വിയ തംതംകിച്ചസാധനേ അബ്ഭുസ്സാഹനവസേന. ഓമാനസ്സപി അത്താനം അവംകത്വാ ഗഹണം സമ്പഗ്ഗഹോതി ദട്ഠബ്ബോ.

    400. Idha mānena saddhiṃ pañca apaṇṇakaṅgānīti avirajjhanakaṅgāni uppattiarahaṅgāni hontīti attho daṭṭhabbo. Mānassa aniyatattā na niyatayevāpanakāti . Paṭṭhāne hi ‘‘saṃyojanaṃ dhammaṃ paṭicca saṃyojano dhammo uppajjati hetupaccayā’’ti (paṭṭhā. 3.4.1) ettha ‘‘catukkhattuṃ kāmarāgena tikkhattuṃ paṭighena ca māno vicikicchā bhavarāgo tayopete sakadāgāmino saṃyojanānaṃ saṃyojanehi dasavidhā yojanā’’ti dassitāya dasavidhāya yojanāya ‘‘kāmarāgasaṃyojanaṃ paṭicca mānasaṃyojanaṃ avijjāsaṃyojana’’nti vatvā ‘‘kāmarāgasaṃyojanaṃ paṭicca avijjāsaṃyojana’’nti ‘‘mānasaṃyojanaṃ paṭicca bhavarāgasaṃyojanaṃ avijjāsaṃyojana’’nti ca vatvā ‘‘bhavarāgasaṃyojanaṃ paṭicca avijjāsaṃyojana’’nti vuttāhi yojanāhi mānassa aniyatabhāvo pakāsito, tathā kilesadukepi. Idha ca vakkhati ‘‘dasavidhā saṃyojanānaṃ yojanā, tathā dasavidhā kilesāna’’nti ca. Unnamanavaseneva sampaggaharaso, na vīriyaṃ viya taṃtaṃkiccasādhane abbhussāhanavasena. Omānassapi attānaṃ avaṃkatvā gahaṇaṃ sampaggahoti daṭṭhabbo.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / അഭിധമ്മപിടക • Abhidhammapiṭaka / ധമ്മസങ്ഗണീപാളി • Dhammasaṅgaṇīpāḷi / ദ്വാദസ അകുസലാനി • Dvādasa akusalāni

    അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / അഭിധമ്മപിടക (അട്ഠകഥാ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ധമ്മസങ്ഗണി-അട്ഠകഥാ • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā / തതിയചിത്തം • Tatiyacittaṃ

    ടീകാ • Tīkā / അഭിധമ്മപിടക (ടീകാ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ധമ്മസങ്ഗണീ-അനുടീകാ • Dhammasaṅgaṇī-anuṭīkā / തതിയചിത്തവണ്ണനാ • Tatiyacittavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact