| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય • Aṅguttaranikāya |
૪. તતિયસમાધિસુત્તં
4. Tatiyasamādhisuttaṃ
૯૪. ‘‘ચત્તારોમે, ભિક્ખવે, પુગ્ગલા સન્તો સંવિજ્જમાના લોકસ્મિં. કતમે ચત્તારો? ઇધ, ભિક્ખવે, એકચ્ચો પુગ્ગલો લાભી હોતિ અજ્ઝત્તં ચેતોસમથસ્સ, ન લાભી અધિપઞ્ઞાધમ્મવિપસ્સનાય. ઇધ પન, ભિક્ખવે, એકચ્ચો પુગ્ગલો લાભી હોતિ અધિપઞ્ઞાધમ્મવિપસ્સનાય, ન લાભી અજ્ઝત્તં ચેતોસમથસ્સ. ઇધ પન, ભિક્ખવે, એકચ્ચો પુગ્ગલો ન ચેવ લાભી હોતિ અજ્ઝત્તં ચેતોસમથસ્સ ન ચ લાભી અધિપઞ્ઞાધમ્મવિપસ્સનાય. ઇધ પન, ભિક્ખવે, એકચ્ચો પુગ્ગલો લાભી ચેવ હોતિ અજ્ઝત્તં ચેતોસમથસ્સ લાભી ચ અધિપઞ્ઞાધમ્મવિપસ્સનાય.
94. ‘‘Cattārome, bhikkhave, puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame cattāro? Idha, bhikkhave, ekacco puggalo lābhī hoti ajjhattaṃ cetosamathassa, na lābhī adhipaññādhammavipassanāya. Idha pana, bhikkhave, ekacco puggalo lābhī hoti adhipaññādhammavipassanāya, na lābhī ajjhattaṃ cetosamathassa. Idha pana, bhikkhave, ekacco puggalo na ceva lābhī hoti ajjhattaṃ cetosamathassa na ca lābhī adhipaññādhammavipassanāya. Idha pana, bhikkhave, ekacco puggalo lābhī ceva hoti ajjhattaṃ cetosamathassa lābhī ca adhipaññādhammavipassanāya.
‘‘તત્ર , ભિક્ખવે, ય્વાયં પુગ્ગલો લાભી અજ્ઝત્તં ચેતોસમથસ્સ ન લાભી અધિપઞ્ઞાધમ્મવિપસ્સનાય, તેન, ભિક્ખવે, પુગ્ગલેન ય્વાયં પુગ્ગલો લાભી અધિપઞ્ઞાધમ્મવિપસ્સનાય સો ઉપસઙ્કમિત્વા એવમસ્સ વચનીયો – ‘કથં નુ ખો, આવુસો, સઙ્ખારા દટ્ઠબ્બા? કથં સઙ્ખારા સમ્મસિતબ્બા? કથં સઙ્ખારા વિપસ્સિતબ્બા’ 1 તિ? તસ્સ સો યથાદિટ્ઠં યથાવિદિતં બ્યાકરોતિ – ‘એવં ખો, આવુસો, સઙ્ખારા દટ્ઠબ્બા, એવં સઙ્ખારા સમ્મસિતબ્બા, એવં સઙ્ખારા વિપસ્સિતબ્બા’તિ. સો અપરેન સમયેન લાભી ચેવ હોતિ અજ્ઝત્તં ચેતોસમથસ્સ લાભી ચ અધિપઞ્ઞાધમ્મવિપસ્સનાય.
‘‘Tatra , bhikkhave, yvāyaṃ puggalo lābhī ajjhattaṃ cetosamathassa na lābhī adhipaññādhammavipassanāya, tena, bhikkhave, puggalena yvāyaṃ puggalo lābhī adhipaññādhammavipassanāya so upasaṅkamitvā evamassa vacanīyo – ‘kathaṃ nu kho, āvuso, saṅkhārā daṭṭhabbā? Kathaṃ saṅkhārā sammasitabbā? Kathaṃ saṅkhārā vipassitabbā’ 2 ti? Tassa so yathādiṭṭhaṃ yathāviditaṃ byākaroti – ‘evaṃ kho, āvuso, saṅkhārā daṭṭhabbā, evaṃ saṅkhārā sammasitabbā, evaṃ saṅkhārā vipassitabbā’ti. So aparena samayena lābhī ceva hoti ajjhattaṃ cetosamathassa lābhī ca adhipaññādhammavipassanāya.
‘‘તત્ર, ભિક્ખવે, ય્વાયં પુગ્ગલો લાભી અધિપઞ્ઞાધમ્મવિપસ્સનાય ન લાભી અજ્ઝત્તં ચેતોસમથસ્સ, તેન, ભિક્ખવે, પુગ્ગલેન ય્વાયં પુગ્ગલો લાભી અજ્ઝત્તં ચેતોસમથસ્સ સો ઉપસઙ્કમિત્વા એવમસ્સ વચનીયો – ‘કથં નુ ખો, આવુસો, ચિત્તં સણ્ઠપેતબ્બં? કથં ચિત્તં સન્નિસાદેતબ્બં ? કથં ચિત્તં એકોદિ કાતબ્બં? કથં ચિત્તં સમાદહાતબ્બ’ન્તિ? તસ્સ સો યથાદિટ્ઠં યથાવિદિતં બ્યાકરોતિ – ‘એવં ખો, આવુસો, ચિત્તં સણ્ઠપેતબ્બં, એવં ચિત્તં સન્નિસાદેતબ્બં, એવં ચિત્તં એકોદિ કાતબ્બં 3, એવં ચિત્તં સમાદહાતબ્બ’ન્તિ. સો અપરેન સમયે લાભી ચેવ હોતિ અધિપઞ્ઞાધમ્મવિપસ્સનાય લાભી ચ અજ્ઝત્તં ચેતોસમથસ્સ.
‘‘Tatra, bhikkhave, yvāyaṃ puggalo lābhī adhipaññādhammavipassanāya na lābhī ajjhattaṃ cetosamathassa, tena, bhikkhave, puggalena yvāyaṃ puggalo lābhī ajjhattaṃ cetosamathassa so upasaṅkamitvā evamassa vacanīyo – ‘kathaṃ nu kho, āvuso, cittaṃ saṇṭhapetabbaṃ? Kathaṃ cittaṃ sannisādetabbaṃ ? Kathaṃ cittaṃ ekodi kātabbaṃ? Kathaṃ cittaṃ samādahātabba’nti? Tassa so yathādiṭṭhaṃ yathāviditaṃ byākaroti – ‘evaṃ kho, āvuso, cittaṃ saṇṭhapetabbaṃ, evaṃ cittaṃ sannisādetabbaṃ, evaṃ cittaṃ ekodi kātabbaṃ 4, evaṃ cittaṃ samādahātabba’nti. So aparena samaye lābhī ceva hoti adhipaññādhammavipassanāya lābhī ca ajjhattaṃ cetosamathassa.
‘‘તત્ર, ભિક્ખવે, ય્વાયં પુગ્ગલો ન ચેવ લાભી અજ્ઝત્તં ચેતોસમથસ્સ ન ચ લાભી અધિપઞ્ઞાધમ્મવિપસ્સનાય, તેન, ભિક્ખવે, પુગ્ગલેન ય્વાયં પુગ્ગલો લાભી ચેવ અજ્ઝત્તં ચેતોસમથસ્સ લાભી ચ અધિપઞ્ઞાધમ્મવિપસ્સનાય સો ઉપસઙ્કમિત્વા એવમસ્સ વચનીયો – ‘કથં નુ ખો, આવુસો, ચિત્તં સણ્ઠપેતબ્બં? કથં ચિત્તં સન્નિસાદેતબ્બં? કથં ચિત્તં એકોદિ કાતબ્બં? કથં ચિત્તં સમાદહાતબ્બં? કથં સઙ્ખારા દટ્ઠબ્બા? કથં સઙ્ખારા સમ્મસિતબ્બા? કથં સઙ્ખારા વિપસ્સિતબ્બા’તિ? તસ્સ સો યથાદિટ્ઠં યથાવિદિતં બ્યાકરોતિ – ‘એવં ખો, આવુસો, ચિત્તં સણ્ઠપેતબ્બં, એવં ચિત્તં સન્નિસાદેતબ્બં, એવં ચિત્તં એકોદિ કાતબ્બં, એવં ચિત્તં સમાદહાતબ્બં, એવં સઙ્ખારા દટ્ઠબ્બા, એવં સઙ્ખારા સમ્મસિતબ્બા, એવં સઙ્ખારા વિપસ્સિતબ્બા’તિ. સો અપરેન સમયેન લાભી ચેવ હોતિ અજ્ઝત્તં ચેતોસમથસ્સ લાભી ચ અધિપઞ્ઞાધમ્મવિપસ્સનાય.
‘‘Tatra, bhikkhave, yvāyaṃ puggalo na ceva lābhī ajjhattaṃ cetosamathassa na ca lābhī adhipaññādhammavipassanāya, tena, bhikkhave, puggalena yvāyaṃ puggalo lābhī ceva ajjhattaṃ cetosamathassa lābhī ca adhipaññādhammavipassanāya so upasaṅkamitvā evamassa vacanīyo – ‘kathaṃ nu kho, āvuso, cittaṃ saṇṭhapetabbaṃ? Kathaṃ cittaṃ sannisādetabbaṃ? Kathaṃ cittaṃ ekodi kātabbaṃ? Kathaṃ cittaṃ samādahātabbaṃ? Kathaṃ saṅkhārā daṭṭhabbā? Kathaṃ saṅkhārā sammasitabbā? Kathaṃ saṅkhārā vipassitabbā’ti? Tassa so yathādiṭṭhaṃ yathāviditaṃ byākaroti – ‘evaṃ kho, āvuso, cittaṃ saṇṭhapetabbaṃ, evaṃ cittaṃ sannisādetabbaṃ, evaṃ cittaṃ ekodi kātabbaṃ, evaṃ cittaṃ samādahātabbaṃ, evaṃ saṅkhārā daṭṭhabbā, evaṃ saṅkhārā sammasitabbā, evaṃ saṅkhārā vipassitabbā’ti. So aparena samayena lābhī ceva hoti ajjhattaṃ cetosamathassa lābhī ca adhipaññādhammavipassanāya.
‘‘તત્ર, ભિક્ખવે, ય્વાયં પુગ્ગલો લાભી ચેવ હોતિ અજ્ઝત્તં ચેતોસમથસ્સ લાભી અધિપઞ્ઞાધમ્મવિપસ્સનાય , તેન, ભિક્ખવે, પુગ્ગલેન તેસુ ચેવ કુસલેસુ ધમ્મેસુ પતિટ્ઠાય ઉત્તરિ આસવાનં ખયાય યોગો કરણીયો. ઇમે ખો, ભિક્ખવે, ચત્તારો પુગ્ગલા સન્તો સંવિજ્જમાના લોકસ્મિ’’ન્તિ. ચતુત્થં.
‘‘Tatra, bhikkhave, yvāyaṃ puggalo lābhī ceva hoti ajjhattaṃ cetosamathassa lābhī adhipaññādhammavipassanāya , tena, bhikkhave, puggalena tesu ceva kusalesu dhammesu patiṭṭhāya uttari āsavānaṃ khayāya yogo karaṇīyo. Ime kho, bhikkhave, cattāro puggalā santo saṃvijjamānā lokasmi’’nti. Catutthaṃ.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (અટ્ઠકથા) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ૪. તતિયસમાધિસુત્તવણ્ણના • 4. Tatiyasamādhisuttavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (ટીકા) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ૪. તતિયસમાધિસુત્તવણ્ણના • 4. Tatiyasamādhisuttavaṇṇanā
