Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / ભિક્ખુનીવિભઙ્ગ • Bhikkhunīvibhaṅga |
૩. તતિયસિક્ખાપદં
3. Tatiyasikkhāpadaṃ
૧૦૩૩. તેન સમયેન બુદ્ધો ભગવા સાવત્થિયં વિહરતિ જેતવને અનાથપિણ્ડિકસ્સ આરામે. તેન ખો પન સમયેન ચણ્ડકાળી ભિક્ખુની ભણ્ડનકારિકા હોતિ કલહકારિકા વિવાદકારિકા ભસ્સકારિકા સઙ્ઘે અધિકરણકારિકા. થુલ્લનન્દા ભિક્ખુની તસ્સા કમ્મે કરીયમાને પટિક્કોસતિ. તેન ખો પન સમયેન થુલ્લનન્દા ભિક્ખુની ગામકં અગમાસિ કેનચિદેવ કરણીયેન. અથ ખો ભિક્ખુનિસઙ્ઘો – ‘‘થુલ્લનન્દા ભિક્ખુની પક્કન્તા’’તિ ચણ્ડકાળિં ભિક્ખુનિં આપત્તિયા અદસ્સને ઉક્ખિપિ. થુલ્લનન્દા ભિક્ખુની ગામકે તં કરણીયં તીરેત્વા પુનદેવ સાવત્થિં પચ્ચાગચ્છિ. ચણ્ડકાળી ભિક્ખુની થુલ્લનન્દાય ભિક્ખુનિયા આગચ્છન્તિયા નેવ આસનં પઞ્ઞપેસિ ન પાદોદકં પાદપીઠં પાદકઠલિકં ઉપનિક્ખિપિ; ન પચ્ચુગ્ગન્ત્વા પત્તચીવરં પટિગ્ગહેસિ ન પાનીયેન આપુચ્છિ. થુલ્લનન્દા ભિક્ખુની ચણ્ડકાળિં ભિક્ખુનિં એતદવોચ – ‘‘કિસ્સ ત્વં, અય્યે, મયિ આગચ્છન્તિયા નેવ આસનં પઞ્ઞપેસિ ન પાદોદકં પાદપીઠં પાદકઠલિકં ઉપનિક્ખિપિ; ન પચ્ચુગ્ગન્ત્વા પત્તચીવરં પટિગ્ગહેસિ ન પાનીયેન આપુચ્છી’’તિ? ‘‘એવઞ્હેતં, અય્યે, હોતિ યથા તં અનાથાયા’’તિ. ‘‘કિસ્સ પન ત્વં, અય્યે, અનાથા’’તિ? ‘‘ઇમા મં, અય્યે, ભિક્ખુનિયો – ‘‘અયં અનાથા અપ્પઞ્ઞાતા, નત્થિ ઇમિસ્સા કાચિ પતિવત્તા’’તિ, આપત્તિયા અદસ્સને ઉક્ખિપિંસૂ’’તિ. થુલ્લનન્દા ભિક્ખુની – ‘‘બાલા એતા અબ્યત્તા એતા નેતા જાનન્તિ કમ્મં વા કમ્મદોસં વા કમ્મવિપત્તિં વા કમ્મસમ્પત્તિં વા’’તિ, ચણ્ડીકતા ગણં પરિભાસિ. યા તા ભિક્ખુનિયો અપ્પિચ્છા…પે॰… તા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ અય્યા થુલ્લનન્દા ચણ્ડીકતા ગણં પરિભાસિસ્સતી’’તિ…પે॰… સચ્ચં કિર, ભિક્ખવે, થુલ્લનન્દા ભિક્ખુની ચણ્ડીકતા ગણં પરિભાસતીતિ 1? ‘‘સચ્ચં, ભગવા’’તિ. વિગરહિ બુદ્ધો ભગવા …પે॰…કથઞ્હિ નામ, ભિક્ખવે, થુલ્લનન્દા ભિક્ખુની ચણ્ડીકતા ગણં પરિભાસિસ્સતિ! નેતં, ભિક્ખવે, અપ્પસન્નાનં વા પસાદાય…પે॰… એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુનિયો ઇમં સિક્ખાપદં ઉદ્દિસન્તુ –
1033. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena caṇḍakāḷī bhikkhunī bhaṇḍanakārikā hoti kalahakārikā vivādakārikā bhassakārikā saṅghe adhikaraṇakārikā. Thullanandā bhikkhunī tassā kamme karīyamāne paṭikkosati. Tena kho pana samayena thullanandā bhikkhunī gāmakaṃ agamāsi kenacideva karaṇīyena. Atha kho bhikkhunisaṅgho – ‘‘thullanandā bhikkhunī pakkantā’’ti caṇḍakāḷiṃ bhikkhuniṃ āpattiyā adassane ukkhipi. Thullanandā bhikkhunī gāmake taṃ karaṇīyaṃ tīretvā punadeva sāvatthiṃ paccāgacchi. Caṇḍakāḷī bhikkhunī thullanandāya bhikkhuniyā āgacchantiyā neva āsanaṃ paññapesi na pādodakaṃ pādapīṭhaṃ pādakaṭhalikaṃ upanikkhipi; na paccuggantvā pattacīvaraṃ paṭiggahesi na pānīyena āpucchi. Thullanandā bhikkhunī caṇḍakāḷiṃ bhikkhuniṃ etadavoca – ‘‘kissa tvaṃ, ayye, mayi āgacchantiyā neva āsanaṃ paññapesi na pādodakaṃ pādapīṭhaṃ pādakaṭhalikaṃ upanikkhipi; na paccuggantvā pattacīvaraṃ paṭiggahesi na pānīyena āpucchī’’ti? ‘‘Evañhetaṃ, ayye, hoti yathā taṃ anāthāyā’’ti. ‘‘Kissa pana tvaṃ, ayye, anāthā’’ti? ‘‘Imā maṃ, ayye, bhikkhuniyo – ‘‘ayaṃ anāthā appaññātā, natthi imissā kāci pativattā’’ti, āpattiyā adassane ukkhipiṃsū’’ti. Thullanandā bhikkhunī – ‘‘bālā etā abyattā etā netā jānanti kammaṃ vā kammadosaṃ vā kammavipattiṃ vā kammasampattiṃ vā’’ti, caṇḍīkatā gaṇaṃ paribhāsi. Yā tā bhikkhuniyo appicchā…pe… tā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma ayyā thullanandā caṇḍīkatā gaṇaṃ paribhāsissatī’’ti…pe… saccaṃ kira, bhikkhave, thullanandā bhikkhunī caṇḍīkatā gaṇaṃ paribhāsatīti 2? ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā …pe…kathañhi nāma, bhikkhave, thullanandā bhikkhunī caṇḍīkatā gaṇaṃ paribhāsissati! Netaṃ, bhikkhave, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave, bhikkhuniyo imaṃ sikkhāpadaṃ uddisantu –
૧૦૩૪. ‘‘યા પન ભિક્ખુની ચણ્ડીકતા ગણં પરિભાસેય્ય, પાચિત્તિય’’ન્તિ.
1034.‘‘Yā pana bhikkhunī caṇḍīkatā gaṇaṃ paribhāseyya, pācittiya’’nti.
૧૦૩૫. યા પનાતિ યા યાદિસા…પે॰… ભિક્ખુનીતિ…પે॰… અયં ઇમસ્મિં અત્થે અધિપ્પેતા ભિક્ખુનીતિ.
1035.Yā panāti yā yādisā…pe… bhikkhunīti…pe… ayaṃ imasmiṃ atthe adhippetā bhikkhunīti.
ચણ્ડીકતા નામ કોધના વુચ્ચતિ.
Caṇḍīkatā nāma kodhanā vuccati.
ગણો નામ ભિક્ખુનિસઙ્ઘો વુચ્ચતિ.
Gaṇo nāma bhikkhunisaṅgho vuccati.
પરિભાસેય્યાતિ ‘‘બાલા એતા અબ્યત્તા એતા નેતા જાનન્તિ કમ્મં વા કમ્મદોસં વા કમ્મવિપત્તિં વા કમ્મસમ્પત્તિં વા’’તિ પરિભાસતિ, આપત્તિ પાચિત્તિયસ્સ. સમ્બહુલા ભિક્ખુનિયો વા એકં ભિક્ખુનિં વા અનુપસમ્પન્નં વા પરિભાસતિ, આપત્તિ દુક્કટસ્સ.
Paribhāseyyāti ‘‘bālā etā abyattā etā netā jānanti kammaṃ vā kammadosaṃ vā kammavipattiṃ vā kammasampattiṃ vā’’ti paribhāsati, āpatti pācittiyassa. Sambahulā bhikkhuniyo vā ekaṃ bhikkhuniṃ vā anupasampannaṃ vā paribhāsati, āpatti dukkaṭassa.
૧૦૩૬. અનાપત્તિ અત્થપુરેક્ખારાય, ધમ્મપુરેક્ખારાય, અનુસાસનિપુરેક્ખારાય, ઉમ્મત્તિકાય, આદિકમ્મિકાયાતિ.
1036. Anāpatti atthapurekkhārāya, dhammapurekkhārāya, anusāsanipurekkhārāya, ummattikāya, ādikammikāyāti.
તતિયસિક્ખાપદં નિટ્ઠિતં.
Tatiyasikkhāpadaṃ niṭṭhitaṃ.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ભિક્ખુનીવિભઙ્ગ-અટ્ઠકથા • Bhikkhunīvibhaṅga-aṭṭhakathā / ૩. તતિયસિક્ખાપદવણ્ણના • 3. Tatiyasikkhāpadavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā / ૨. દુતિયસિક્ખાપદવણ્ણના • 2. Dutiyasikkhāpadavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / ૧. પઠમાદિસિક્ખાપદવણ્ણના • 1. Paṭhamādisikkhāpadavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi / ૩-૪. તતિય-ચતુત્થસિક્ખાપદં • 3-4. Tatiya-catutthasikkhāpadaṃ