| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ကင္ခာဝိတရဏီ-ပုရာဏ-ဋီကာ • Kaṅkhāvitaraṇī-purāṇa-ṭīkā |
၇. တတုတ္တရိသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
7. Tatuttarisikkhāpadavaṇṇanā
ပကတိယာ သန္တရုတ္တရေန စရတိ ကထိနပလိဗောဓဝသေန ဝာ သာသင္ကသိက္ခာပဒဝသေန ဝာ။ ဧတ္ထ သိယာ – ‘‘န မတ္တံ ဇာနိတ္ဝာ ဗဟုံ စီဝရံ ဝိညာပေသ္သန္တိ, ဒုသ္သဝာဏိဇ္ဇံ ဝာ’’တိအာဒိနာ (ပာရာ. ၅၂၂) ဥဇ္ဈာယန္တာနံ သုတ္ဝာ ဘဂဝာပိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ ‘‘ကထဉ္ဟိ နာမ တုမ္ဟေ မောဃပုရိသာ န မတ္တံ ဇာနိတ္ဝာ ဗဟုံ စီဝရံ ဝိညာပေသ္သထာ’’တိ (ပာရာ. ၅၂၂) ဝတ္ဝာ သိက္ခာပဒသ္သ ပညတ္တတ္တာ စ ဣမိသ္သံ ကင္ခာဝိတရဏိယံ ‘‘ဗဟုစီဝရဝိညာပနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တ’’န္တိ ဝုတ္တတ္တာ, သမန္တပာသာဒိကာယံ ‘‘န ဟိ အနစ္ဆိန္နစီဝရာ အတ္တနော အတ္ထာယ သာခာပလာသံ ဘဉ္ဇိတုံ လဘန္တိ, အစ္ဆိန္နစီဝရာနံ ပန အတ္ထာယ လဘန္တီ’’တိ ဝုတ္တတ္တာ စ အညသ္သတ္ထာယ ပမာဏံ ဝိညာပေတုံ ဝဋ္ဋတီတိ စေ? န, ကသ္မာ? အညာတကဝိညတ္တိသိက္ခာပဒသ္သ အဋ္ဌုပ္ပတ္တိယာ ဧဝ အညာတကဝိညတ္တိ ဝာရိတာ။ တသ္သ သိက္ခာပဒသ္သ အနာပတ္တိ။ ပာဠိယံ (ပာရာ. ၅၂၁) ‘‘အညသ္သတ္ထာယာ’’တိ ဣမိသ္သာ အနာပတ္တိပာဠိယာ အညသ္သတ္ထာယ ဝိညာပေန္တော တသ္သ ဉာတကပ္ပဝာရိတေ ဧဝ ဝိညာပေတိ, န အညေတိ ဝစနတော စ ဝာရိတာ။ တသ္မာ ဘဂဝာပိ ‘‘ဗဟုံ စီဝရံ ဝိညာပေသ္သထာ’’တိ (ပာရာ. ၅၂၂) ဝိဂရဟိတ္ဝာ သိက္ခာပဒံ ပညာပေန္တော ‘‘အဘိဟဋ္ဌုံ ပဝာရေယ္ယာ’’တိ ဝုတ္တနယေနေဝ ပမာဏတော ဂဟဏံ အနုဇာနိ, န အညသ္သတ္ထာယ ပမာဏတော ဝိညာပနံ။ ယသ္မာ ပနိမံ သိက္ခာပဒံ အညသ္သတ္ထာယ ဝိညာပနဝတ္ထုသ္မိံယေဝ ပညတ္တံ, တသ္မာ ဣဓ ‘‘အညသ္သတ္ထာယာ’’တိ န ဝုတ္တံ, န န လဗ္ဘတီတိ ကတ္ဝာ။
Pakatiyā santaruttarena carati kathinapalibodhavasena vā sāsaṅkasikkhāpadavasena vā. Ettha siyā – ‘‘na mattaṃ jānitvā bahuṃ cīvaraṃ viññāpessanti, dussavāṇijjaṃ vā’’tiādinā (pārā. 522) ujjhāyantānaṃ sutvā bhagavāpi chabbaggiye bhikkhū ‘‘kathañhi nāma tumhe moghapurisā na mattaṃ jānitvā bahuṃ cīvaraṃ viññāpessathā’’ti (pārā. 522) vatvā sikkhāpadassa paññattattā ca imissaṃ kaṅkhāvitaraṇiyaṃ ‘‘bahucīvaraviññāpanavatthusmiṃ paññatta’’nti vuttattā, samantapāsādikāyaṃ ‘‘na hi anacchinnacīvarā attano atthāya sākhāpalāsaṃ bhañjituṃ labhanti, acchinnacīvarānaṃ pana atthāya labhantī’’ti vuttattā ca aññassatthāya pamāṇaṃ viññāpetuṃ vaṭṭatīti ce? Na, kasmā? Aññātakaviññattisikkhāpadassa aṭṭhuppattiyā eva aññātakaviññatti vāritā. Tassa sikkhāpadassa anāpatti. Pāḷiyaṃ (pārā. 521) ‘‘aññassatthāyā’’ti imissā anāpattipāḷiyā aññassatthāya viññāpento tassa ñātakappavārite eva viññāpeti, na aññeti vacanato ca vāritā. Tasmā bhagavāpi ‘‘bahuṃ cīvaraṃ viññāpessathā’’ti (pārā. 522) vigarahitvā sikkhāpadaṃ paññāpento ‘‘abhihaṭṭhuṃ pavāreyyā’’ti vuttanayeneva pamāṇato gahaṇaṃ anujāni, na aññassatthāya pamāṇato viññāpanaṃ. Yasmā panimaṃ sikkhāpadaṃ aññassatthāya viññāpanavatthusmiṃyeva paññattaṃ, tasmā idha ‘‘aññassatthāyā’’ti na vuttaṃ, na na labbhatīti katvā.
အဋ္ဌကထာသု ‘‘အညာတကပ္ပဝာရိတဋ္ဌာနေ ပကတိယာ ဗဟုမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ, အစ္ဆိန္နကာရဏာ ပမာဏမေဝ ဝဋ္ဋတီ’’တိ ဝုတ္တံ။ တံ ‘‘အနာပတ္တိ ဉာတကာနံ ပဝာရိတာန’’န္တိ (ပာရာ. ၅၂၆) ဝုတ္တအနာပတ္တိပာဠိယာ န သမေတီတိ သမန္တပာသာဒိကာယံ (ပာရာ. အဋ္ဌ. ၂.၅၂၆) ဝုတ္တတ္တာ ဣဓာပိ ဝုတ္တနယေနေဝ ဉာတကပ္ပဝာရိတေ ဝိညာပေန္တသ္သ အတ္တနော ဓနေန ဂဏ္ဟန္တသ္သ အနာပတ္တီတိ လိခိတံ။ ‘‘အညသ္သတ္ထာယာ’’တိ နိဒာနဝိရောဓတော န ဝုတ္တံ, တထာပိ အနန္တရေ ဝုတ္တနယေနေဝ လဗ္ဘတိ ဧဝာတိ ဝဒန္တိ။
Aṭṭhakathāsu ‘‘aññātakappavāritaṭṭhāne pakatiyā bahumpi vaṭṭati, acchinnakāraṇā pamāṇameva vaṭṭatī’’ti vuttaṃ. Taṃ ‘‘anāpatti ñātakānaṃ pavāritāna’’nti (pārā. 526) vuttaanāpattipāḷiyā na sametīti samantapāsādikāyaṃ (pārā. aṭṭha. 2.526) vuttattā idhāpi vuttanayeneva ñātakappavārite viññāpentassa attano dhanena gaṇhantassa anāpattīti likhitaṃ. ‘‘Aññassatthāyā’’ti nidānavirodhato na vuttaṃ, tathāpi anantare vuttanayeneva labbhati evāti vadanti.
တတုတ္တရိသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Tatuttarisikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
