| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಧಮ್ಮಸಙ್ಗಣೀ-ಅನುಟೀಕಾ • Dhammasaṅgaṇī-anuṭīkā |
ತೇಭೂಮಕಕುಸಲವಣ್ಣನಾ
Tebhūmakakusalavaṇṇanā
೨೬೯. ಸತ್ತಹಿ ಮಹಾವಾರೇಹೀತಿ ಪಟಿಚ್ಚಸಹಜಾತಪಚ್ಚಯನಿಸ್ಸಯಸಂಸಟ್ಠಸಮ್ಪಯುತ್ತಪಞ್ಹಾವಾರೇಹಿ ಅನುಲೋಮಪಚ್ಚನೀಯಅನುಲೋಮಪಚ್ಚನೀಯಪಚ್ಚನೀಯಾನುಲೋಮಾದಿನಯಾ ಅನುಲೋಮಾದಿನಯಾ। ಭಾರದ್ವಾಜಗೋತಮಾದಯೋ ಅಟ್ಠಚತ್ತಾಲೀಸ ಲೋಕೇ ಗೋತ್ತಾನಿ ಮೂಲಭೂತಾನಿ, ತಥಾ ಕಟ್ಠಕಲಾಪಾದಯೋ ಅಟ್ಠಚತ್ತಾಲೀಸೇವ ಚರಣಾನೀತಿ ಆಹ ‘‘ಅಟ್ಠಚತ್ತಾಲೀಸ’’ನ್ತಿಆದಿ। ತತ್ಥ ತೇಸನ್ತಿ ಭಬ್ಬಾಭಬ್ಬಾನಂ। ದ್ವಾರಸೀಸೇನ ದ್ವಾರವನ್ತಾನಿ ಗಯ್ಹನ್ತೀತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೇನಾಹ ‘‘ತಂತಂದ್ವಾರಾನಿ ವಾ ಕಾಯಾದೀನೀ’’ತಿ। ಅಚಿತ್ತೀಕಾರೇನ ವಾ ಕತಂ ಹೀನಂ, ಅಜ್ಝುಪೇಕ್ಖನೇನ ಕತಂ ಮಜ್ಝಿಮಂ, ಸಕ್ಕಚ್ಚಕತಂ ಪಣೀತಂ। ಆಮಿಸಕಿಞ್ಜಕ್ಖಾದಿಹೇತು ವಾ ಕತಂ ಹೀನಂ, ಪುಞ್ಞಫಲಕಾಮತಾಯ ಕತಂ ಮಜ್ಝಿಮಂ, ಕತ್ತಬ್ಬಮಿಚ್ಚೇವ ಅರಿಯಭಾವೇ ಠಿತೇನ ಕತಂ ಪಣೀತಂ। ಭವಸಮ್ಪತ್ತಿಲೋಭೇನ ವಾ ಪವತ್ತಿತಂ ಹೀನಂ, ಅಲೋಭಜ್ಝಾಸಯೇನ ಪವತ್ತಿತಂ ಮಜ್ಝಿಮಂ, ಪರಹಿತಾಯ ಪವತ್ತಿತಂ ಪಣೀತಂ। ಪರಿತ್ತಕತಂ ವಾ ಹೀನಂ, ಮತ್ತಸೋ ಕತಂ ಮಜ್ಝಿಮಂ, ಅಧಿಮತ್ತಸೋ ಕತಂ ಪಣೀತಂ। ಮಹಗ್ಗತೇಸು ಪನ ಪಟಿಲದ್ಧಮತ್ತಂ ಹೀನಂ, ನಾತಿಸುಭಾವಿತಂ ಮಜ್ಝಿಮಂ, ಸುಭಾವಿತಂ ವಸಿಪ್ಪತ್ತಂ ಪಣೀತಂ। ಇಮೇಸುಪಿ ಏಕೇಕಸ್ಸ ಹೀನಾದಿಕಸ್ಸ ಆಯೂಹನನಾನತ್ತಾದಿವಸೇನ ಹೀನಾದಿಭೇದೋ ಲಬ್ಭತಿಯೇವಾತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ। ಸಮ್ಪಯುತ್ತಧಮ್ಮಾನಂ ವಸೇನಾತಿ ಯೋ ಚಿತ್ತಪ್ಪಭಾವಿತೋ ಚಿತ್ತಸಮ್ಪಯುತ್ತಾನಂ ಚಿತ್ತಾಧಿಪತೇಯ್ಯಭಾವೋ, ಸೋ ತಂನಿಮಿತ್ತೇ ಚಿತ್ತೇ ಉಪಚರಿತೋತಿ ಏವಂ ವಾ ಏತ್ಥ ಅತ್ಥೋ।
269. Sattahimahāvārehīti paṭiccasahajātapaccayanissayasaṃsaṭṭhasampayuttapañhāvārehi anulomapaccanīyaanulomapaccanīyapaccanīyānulomādinayā anulomādinayā. Bhāradvājagotamādayo aṭṭhacattālīsa loke gottāni mūlabhūtāni, tathā kaṭṭhakalāpādayo aṭṭhacattālīseva caraṇānīti āha ‘‘aṭṭhacattālīsa’’ntiādi. Tattha tesanti bhabbābhabbānaṃ. Dvārasīsena dvāravantāni gayhantīti adhippāyenāha ‘‘taṃtaṃdvārāni vā kāyādīnī’’ti. Acittīkārena vā kataṃ hīnaṃ, ajjhupekkhanena kataṃ majjhimaṃ, sakkaccakataṃ paṇītaṃ. Āmisakiñjakkhādihetu vā kataṃ hīnaṃ, puññaphalakāmatāya kataṃ majjhimaṃ, kattabbamicceva ariyabhāve ṭhitena kataṃ paṇītaṃ. Bhavasampattilobhena vā pavattitaṃ hīnaṃ, alobhajjhāsayena pavattitaṃ majjhimaṃ, parahitāya pavattitaṃ paṇītaṃ. Parittakataṃ vā hīnaṃ, mattaso kataṃ majjhimaṃ, adhimattaso kataṃ paṇītaṃ. Mahaggatesu pana paṭiladdhamattaṃ hīnaṃ, nātisubhāvitaṃ majjhimaṃ, subhāvitaṃ vasippattaṃ paṇītaṃ. Imesupi ekekassa hīnādikassa āyūhananānattādivasena hīnādibhedo labbhatiyevāti daṭṭhabbaṃ. Sampayuttadhammānaṃ vasenāti yo cittappabhāvito cittasampayuttānaṃ cittādhipateyyabhāvo, so taṃnimitte citte upacaritoti evaṃ vā ettha attho.
ತೇಭೂಮಕಕುಸಲವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Tebhūmakakusalavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ • Abhidhammapiṭaka / ಧಮ್ಮಸಙ್ಗಣೀಪಾಳಿ • Dhammasaṅgaṇīpāḷi / ತೇಭೂಮಕಕುಸಲಂ • Tebhūmakakusalaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಧಮ್ಮಸಙ್ಗಣಿ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā / ತೇಭೂಮಕಕುಸಲವಣ್ಣನಾ • Tebhūmakakusalavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ಧಮ್ಮಸಙ್ಗಣೀ-ಮೂಲಟೀಕಾ • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā / ತೇಭೂಮಕಕುಸಲವಣ್ಣನಾ • Tebhūmakakusalavaṇṇanā
