Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဒီဃနိကာယ (ဋီကာ) • Dīghanikāya (ṭīkā)

    ၁၃. တေဝိဇ္ဇသုတ္တဝဏ္ဏနာ

    13. Tevijjasuttavaṇṇanā

    ၅၁၈. ဥတ္တရေနာတိ ဧတ္ထ ဧန-သဒ္ဒော ဒိသာဝာစီသဒ္ဒတော ပဉ္စမီအန္တတော အဒူရတ္ထော ဣစ္ဆိတော, တသ္မာ ဥတ္တရေန-သဒ္ဒေန အဒူရတ္ထဇောတနံ ဒသ္သေန္တော ‘‘အဒူရေ ဥတ္တရပသ္သေ’’တိ အာဟ။ အက္ခရစိန္တကာ ပန ဧန-သဒ္ဒယောဂေ အဝဓိဝာစိနိ ပဒေ ဥပယောဂဝစနံ ဣစ္ဆန္တိ။ အတ္ထော ပန သာမိဝသေနေဝ ဣစ္ဆိတောတိ ဣဓ သာမိဝစနဝသေနေဝ ဝုတ္တံ။

    518.Uttarenāti ettha ena-saddo disāvācīsaddato pañcamīantato adūrattho icchito, tasmā uttarena-saddena adūratthajotanaṃ dassento ‘‘adūre uttarapasse’’ti āha. Akkharacintakā pana ena-saddayoge avadhivācini pade upayogavacanaṃ icchanti. Attho pana sāmivaseneva icchitoti idha sāmivacanavaseneva vuttaṃ.

    ၅၁၉. ကုလစာရိတ္တာဒီတိ အာဒိ-သဒ္ဒေန မန္တဇ္ဈေနာဘိရူပတာဒိသမ္ပတ္တိံ သင္ဂဏ္ဟာတိ။ မန္တသဇ္ဈာယကရဏတ္ထန္တိ အာထဗ္ဗဏမန္တာနံ သဇ္ဈာယကရဏတ္ထံ, တေနာဟ ‘‘အညေသံ ဗဟူနံ ပဝေသနံ နိဝာရေတ္ဝာ’’တိ။

    519.Kulacārittādīti ādi-saddena mantajjhenābhirūpatādisampattiṃ saṅgaṇhāti. Mantasajjhāyakaraṇatthanti āthabbaṇamantānaṃ sajjhāyakaraṇatthaṃ, tenāha ‘‘aññesaṃ bahūnaṃ pavesanaṃ nivāretvā’’ti.

    မဂ္ဂာမဂ္ဂကထာဝဏ္ဏနာ

    Maggāmaggakathāvaṇṇanā

    ၅၂၀. ‘‘ဇင္ဃစာရ’’န္တိ စင္ကမတော ဣတော စိတော စ စရဏမာဟ။ သော ဟိ ဇင္ဃာသု ကိလမထဝိနောဒနတ္ထော စာရောတိ တထာ ဝုတ္တော။ တေနာဟ ‘‘အနုစင္ကမန္တာနံ အနုဝိစရန္တာန’’န္တိ။ တေနာတိ ဥဘောသုပိ အနုစင္ကမနာနုဝိစာရဏာနံ လဗ္ဘနတော။ သဟာယာ ဟိ တေ အညမည သဘာဂဝုတ္တိကာ။ ‘‘မဂ္ဂော’’တိ ဣစ္ဆိတဋ္ဌာနံ ဥဇုကံ မဂ္ဂတိ ဥပဂစ္ဆတိ ဧတေနာတိ မဂ္ဂော, ဥဇုမဂ္ဂော။ တဒညော အမဂ္ဂော, တသ္မိံ မဂ္ဂေ စ အမဂ္ဂေ စ။ ပဋိပဒန္တိ ဗ္ရဟ္မလောကဂာမိမဂ္ဂသ္သ ပုဗ္ဗဘာဂပဋိပဒံ။

    520.‘‘Jaṅghacāra’’nti caṅkamato ito cito ca caraṇamāha. So hi jaṅghāsu kilamathavinodanattho cāroti tathā vutto. Tenāha ‘‘anucaṅkamantānaṃ anuvicarantāna’’nti. Tenāti ubhosupi anucaṅkamanānuvicāraṇānaṃ labbhanato. Sahāyā hi te aññamañña sabhāgavuttikā. ‘‘Maggo’’ti icchitaṭṭhānaṃ ujukaṃ maggati upagacchati etenāti maggo, ujumaggo. Tadañño amaggo, tasmiṃ magge ca amagge ca. Paṭipadanti brahmalokagāmimaggassa pubbabhāgapaṭipadaṃ.

    နိယ္ယာတီတိ နိယ္ယာနီယော, သော ဧဝ ‘‘နိယ္ယာနိကော’’တိ ဝုတ္တောတိ အာဟ ‘‘နိယ္ယာယန္တော’’တိ။ ယသ္မာ နိယ္ယာတပုဂ္ဂလဝသေနသ္သ နိယ္ယာနိကဘာဝော , တသ္မာ ‘‘နိယ္ယာယန္တော’’တိ ပုဂ္ဂလသ္သ ယောနိသော ပဋိပဇ္ဇနဝသေန နိယ္ယာယန္တော မဂ္ဂော ‘‘နိယ္ယာတီ’’တိ ဝုတ္တော။ ကရောတီတိ အတ္တနော သန္တာနေ ဥပ္ပာဒေတိ။ ဥပ္ပာဒေန္တောယေဝ ဟိ တတ္ထ ပဋိပဇ္ဇတိ နာမ။ သဟ ဗ္ယေတိ ဝတ္တတီတိ သဟဗ္ယော, သဟဝတ္တနကော ။ တသ္သ ဘာဝော သဟဗ္ယတာတိ အာဟ ‘‘သဟဘာဝာယာ’’တိအာဒိ။ သဟဘာဝောတိ စ သလောကတာ, သမီပတာ ဝာ ဝေဒိတဗ္ဗာ, တေနာဟ ‘‘ဧကဋ္ဌာနေ ပာတုဘာဝာယာ’’တိ။ သကမေဝ အာစရိယဝာဒန္တိ အတ္တနော အာစရိယေန ပောက္ခရသာတိနာ ကထိတမေဝ အာစရိယဝာဒံ။ ထောမေတ္ဝာ ပဂ္ဂဏ္ဟိတ္ဝာ ‘‘အယမေဝ ဥဇုမဂ္ဂော အယမဉ္ဇသာယနော’’တိ ပသံသိတ္ဝာ ဥက္ကံသိတ္ဝာ။ ဘာရဒ္ဝာဇောပိ သကမေဝာတိ ဘာရဒ္ဝာဇောပိ မာဏဝော အတ္တနော အာစရိယေန တာရုက္ခေန ကထိတမေဝ အာစရိယဝာဒံ ထောမေတ္ဝာ ပဂ္ဂဏ္ဟိတ္ဝာ ဝိစရတီတိ ယောဇနာ။ တေန ဝုတ္တန္တိ တေန ယထာ တထာ ဝာ အဘိနိဝိဋ္ဌဘာဝေန ဝုတ္တံ ပာဠိယံ။

    Niyyātīti niyyānīyo, so eva ‘‘niyyāniko’’ti vuttoti āha ‘‘niyyāyanto’’ti. Yasmā niyyātapuggalavasenassa niyyānikabhāvo , tasmā ‘‘niyyāyanto’’ti puggalassa yoniso paṭipajjanavasena niyyāyanto maggo ‘‘niyyātī’’ti vutto. Karotīti attano santāne uppādeti. Uppādentoyeva hi tattha paṭipajjati nāma. Saha byeti vattatīti sahabyo, sahavattanako . Tassa bhāvo sahabyatāti āha ‘‘sahabhāvāyā’’tiādi. Sahabhāvoti ca salokatā, samīpatā vā veditabbā, tenāha ‘‘ekaṭṭhāne pātubhāvāyā’’ti. Sakameva ācariyavādanti attano ācariyena pokkharasātinā kathitameva ācariyavādaṃ. Thometvā paggaṇhitvā ‘‘ayameva ujumaggo ayamañjasāyano’’ti pasaṃsitvā ukkaṃsitvā. Bhāradvājopisakamevāti bhāradvājopi māṇavo attano ācariyena tārukkhena kathitameva ācariyavādaṃ thometvā paggaṇhitvā vicaratīti yojanā. Tena vuttanti tena yathā tathā vā abhiniviṭṭhabhāvena vuttaṃ pāḷiyaṃ.

    ၅၂၁-၂. အနိယ္ယာနိကာ ဝာတိ အပ္ပာဋိဟာရိယာဝ အညမညသ္သ ဝာဒေ ဒောသံ ဒသ္သေတ္ဝာ အဝိပရီတတ္ထဒသ္သနတ္ထံ ဥတ္တရရဟိတာ ဧဝ။ အညမညသ္သ ဝာဒသ္သ အာဒိတော ဝိရုဒ္ဓဂ္ဂဟဏံ ဝိဂ္ဂဟော, သ္ဝေဝ ဝိဝဒနဝသေန အပရာပရံ ဥပ္ပန္နော ဝိဝာဒောတိ အာဟ ‘‘ပုဗ္ဗုပ္ပတ္တိကော ဝိဂ္ဂဟော အပရဘာဂေ ဝိဝာဒော’’တိ။ ဒုဝိဓောပိ ဧသော ဝိဂ္ဂဟော, ဝိဝာဒောတိ ဒ္ဝိဓာ ဝုတ္တောပိ ဝိရောဓော။ နာနာအာစရိယာနံ ဝာဒတောတိ နာနာရုစိကာနံ အာစရိယာနံ ဝာဒဘာဝတော။ နာနာဝာဒော နာနာဝိဓော ဝာဒောတိ ကတ္ဝာ။

    521-2.Aniyyānikā vāti appāṭihāriyāva aññamaññassa vāde dosaṃ dassetvā aviparītatthadassanatthaṃ uttararahitā eva. Aññamaññassa vādassa ādito viruddhaggahaṇaṃ viggaho, sveva vivadanavasena aparāparaṃ uppanno vivādoti āha ‘‘pubbuppattiko viggaho aparabhāge vivādo’’ti. Duvidhopi eso viggaho, vivādoti dvidhā vuttopi virodho. Nānāācariyānaṃ vādatoti nānārucikānaṃ ācariyānaṃ vādabhāvato. Nānāvādo nānāvidho vādoti katvā.

    ၅၂၃. ဧကသ္သာပီတိ တုမ္ဟေသု ဒ္ဝီသု ဧကသ္သာပိ။ ဧကသ္မိန္တိ သကဝာဒပရဝာဒေသု ဧကသ္မိမ္ပိ။ သံသယော နတ္ထီတိ ‘‘မဂ္ဂော နု ခော, န မဂ္ဂော နု ခော’’တိ သံသယော ဝိစိကိစ္ဆာ နတ္ထိ။ အဉ္ဇသာယနဘာဝေ ပန သံသယော။ တေနာဟ ‘‘ဧသ ကိရာ’’တိအာဒိ။ ဘဂဝာ ပန ယဒိ သဗ္ဗတ္ထ မဂ္ဂသညိနော, ဧဝံ သတိ ‘‘ကိသ္မိံ ဝော ဝိဂ္ဂဟော’’တိ ပုစ္ဆတိ

    523.Ekassāpīti tumhesu dvīsu ekassāpi. Ekasminti sakavādaparavādesu ekasmimpi. Saṃsayo natthīti ‘‘maggo nu kho, na maggo nu kho’’ti saṃsayo vicikicchā natthi. Añjasāyanabhāve pana saṃsayo. Tenāha ‘‘esa kirā’’tiādi. Bhagavā pana yadi sabbattha maggasaññino, evaṃ sati ‘‘kismiṃ vo viggaho’’ti pucchati.

    ၅၂၄. ‘‘ဣစ္ဆိတဋ္ဌာနံ ဥဇုကံ မဂ္ဂတိ ဥပဂစ္ဆတိ ဧတေနာတိ မဂ္ဂော, ဥဇုမဂ္ဂော။ တဒညော အမဂ္ဂော’’တိ ဝုတ္တော ဝာယမတ္ထော။ သဗ္ဗေ တေတိ သဗ္ဗေပိ တေ နာနာအာစရိယေဟိ ဝုတ္တမဂ္ဂာ။

    524. ‘‘Icchitaṭṭhānaṃ ujukaṃ maggati upagacchati etenāti maggo, ujumaggo. Tadañño amaggo’’ti vutto vāyamattho. Sabbe teti sabbepi te nānāācariyehi vuttamaggā.

    ယေ ပာဠိယံ ‘‘အဒ္ဓရိယာ ဗ္ရာဟ္မဏာ’’တိအာဒိနာ ဝုတ္တာ။ အဒ္ဓရော နာမ ယညဝိသေသော, တဒုပယောဂိဘာဝတော ‘‘အဒ္ဓရိယာ’’ တ္ဝေဝ ဝုစ္စန္တိ ယဇူနိ, တာနိ သဇ္ဈာယန္တီတိ အဒ္ဓရိယာ, ယဇုဗ္ဗေဒိနော။ ယေ စ တိတ္တိရိဣသိနာ ကတေ မန္တေ သဇ္ဈာယန္တိ, တေ တိတ္တိရိယာ, ယဇုဗ္ဗေဒိနော ဧဝ။ ယဇုဗ္ဗေဒသာခာ ဟေသာ, ယဒိဒံ တိတ္တိရံ။ ဆန္ဒော ဝုစ္စတိ ဝိသေသတော သာမဝေဒော, တံ သရေန ကာယန္တီတိ ဆန္ဒောကာ, သာမဝေဒိနော။ ‘‘ဆန္ဒောဂာ’’တိပိ ပဌန္တိ, သော ဧဝတ္ထော။ ဗဟဝော ဣရယော ဧတ္ထာတိ ဗဝ္ဟာရိ, ဣရုဗ္ဗေဒော။ တံ အဓီယန္တီတိ ဗဝ္ဟာရိဇ္ဈာ။

    Ye pāḷiyaṃ ‘‘addhariyā brāhmaṇā’’tiādinā vuttā. Addharo nāma yaññaviseso, tadupayogibhāvato ‘‘addhariyā’’ tveva vuccanti yajūni, tāni sajjhāyantīti addhariyā, yajubbedino. Ye ca tittiriisinā kate mante sajjhāyanti, te tittiriyā, yajubbedino eva. Yajubbedasākhā hesā, yadidaṃ tittiraṃ. Chando vuccati visesato sāmavedo, taṃ sarena kāyantīti chandokā, sāmavedino. ‘‘Chandogā’’tipi paṭhanti, so evattho. Bahavo irayo etthāti bavhāri, irubbedo. Taṃ adhīyantīti bavhārijjhā.

    ‘‘ဗဟူနီ’’တိ ဧတ္ထာယံ ဥပမာသံသန္ဒနာ – ယထာ တေ နာနာမဂ္ဂာ ဧကံသတော တသ္သ ဂာမသ္သ ဝာ နိဂမသ္သ ဝာ ပဝေသာယ ဟောန္တိ, ဧဝံ ဗ္ရာဟ္မဏေဟိ ပညာပိယမာနာပိ နာနာမဂ္ဂာ ဗ္ရဟ္မလောကူပဂမနာယ ဗ္ရဟ္မုနာ သဟဗ္ယတာယ ဧကံသေနေဝ ဟောန္တီတိ။

    ‘‘Bahūnī’’ti etthāyaṃ upamāsaṃsandanā – yathā te nānāmaggā ekaṃsato tassa gāmassa vā nigamassa vā pavesāya honti, evaṃ brāhmaṇehi paññāpiyamānāpi nānāmaggā brahmalokūpagamanāya brahmunā sahabyatāya ekaṃseneva hontīti.

    ၅၂၇-၅၂၉. ဝ-ကာရော အာဂမသန္ဓိမတ္တန္တိ အနတ္ထကော ဝ-ကာရော, တေန ဝဏ္ဏာဂမေန ပဒန္တရသန္ဓိမတ္တံ ကတန္တိ အတ္ထော။ အန္ဓပဝေဏီတိ အန္ဓပန္တိ။ ‘‘ပညာသသဋ္ဌိ အန္ဓာ’’တိ ဣဒံ တသ္သာ အန္ဓပဝေဏိယာ မဟတော ဂစ္ဆဂုမ္ဗသ္သ အနုပရိဂမနယောဂ္ယတာဒသ္သနံ။ ဧဝဉ္ဟိ တေ ‘‘သုစိရံ ဝေလံ မဂ္ဂံ ဂစ္ဆာမာ’’တိ ဧဝံ သညိနော ဟောန္တိ။ နာမကံယေဝာတိ အတ္ထာဘာဝတော နာမမတ္တံယေဝ, တံ ပန ဘာသိတံ တေဟိ သာရသညိတမ္ပိ နာမမတ္တတာယ အသာရဘာဝတော နိဟီနမေဝာတိ အာဟ ‘‘လာမကံယေဝာ’’တိ။

    527-529.Va-kāro āgamasandhimattanti anatthako va-kāro, tena vaṇṇāgamena padantarasandhimattaṃ katanti attho. Andhapaveṇīti andhapanti. ‘‘Paññāsasaṭṭhi andhā’’ti idaṃ tassā andhapaveṇiyā mahato gacchagumbassa anuparigamanayogyatādassanaṃ. Evañhi te ‘‘suciraṃ velaṃ maggaṃ gacchāmā’’ti evaṃ saññino honti. Nāmakaṃyevāti atthābhāvato nāmamattaṃyeva, taṃ pana bhāsitaṃ tehi sārasaññitampi nāmamattatāya asārabhāvato nihīnamevāti āha ‘‘lāmakaṃyevā’’ti.

    ၅၃၀. ယတောတိ ဘုမ္မတ္ထေ နိသ္သက္ကဝစနံ, သာမညဇောတနာ စ ဝိသေသေ အဝတိဋ္ဌတီတိ အာဟ ‘‘ယသ္မိံ ကာလေ’’တိ။ အာယာစန္တီတိ ပတ္ထေန္တိ။ ဥဂ္ဂမနံ လောကသ္သ ဗဟုကာရဘာဝတော တထာ ထောမနာတိ။ အယံ ကိရ ဗ္ရာဟ္မဏာနံ လဒ္ဓိ ‘‘ဗ္ရာဟ္မဏာနံ အာယာစနာယ စန္ဒိမသူရိယာ ဂန္တ္ဝာ လောကေ ဩဘာသံ ကရောန္တီ’’တိ။

    530.Yatoti bhummatthe nissakkavacanaṃ, sāmaññajotanā ca visese avatiṭṭhatīti āha ‘‘yasmiṃ kāle’’ti. Āyācantīti patthenti. Uggamanaṃ lokassa bahukārabhāvato tathā thomanāti. Ayaṃ kira brāhmaṇānaṃ laddhi ‘‘brāhmaṇānaṃ āyācanāya candimasūriyā gantvā loke obhāsaṃ karontī’’ti.

    ၅၃၂. ဣဓ ပန ကိံ ဝတ္တဗ္ဗန္တိ ဣမသ္မိံ ပန အပ္ပစ္စက္ခဘူတသ္သ ဗ္ရဟ္မုနော သဟဗ္ယတာယ မဂ္ဂဒေသနေ တေဝိဇ္ဇာနံ ကိံ ဝတ္တဗ္ဗံ အတ္ထိ, ယေ ပစ္စက္ခဘူတာနမ္ပိ စန္ဒိမသူရိယာနံ သဟဗ္ယတာယ မဂ္ဂံ ဒေသေတုံ န သက္ကောန္တီတိ အဓိပ္ပာယော။ ‘‘ယတ္ထာ’’တိ ‘‘ဣဓ ပနာ’’တိ ဝုတ္တမေဝတ္ထံ ပစ္စာမသတိ။

    532.Idha pana kiṃ vattabbanti imasmiṃ pana appaccakkhabhūtassa brahmuno sahabyatāya maggadesane tevijjānaṃ kiṃ vattabbaṃ atthi, ye paccakkhabhūtānampi candimasūriyānaṃ sahabyatāya maggaṃ desetuṃ na sakkontīti adhippāyo. ‘‘Yatthā’’ti ‘‘idha panā’’ti vuttamevatthaṃ paccāmasati.

    အစိရဝတီနဒီဥပမာကထာဝဏ္ဏနာ

    Aciravatīnadīupamākathāvaṇṇanā

    ၅၄၂. သမဘရိတာတိ သမ္ပုဏ္ဏာ။ တတော ဧဝ ကာကပေယ္ယာ။ ပာရာတိ ပရတီရံ။ အပာရန္တိ ဩရိမတီရံ။ ဧဟီတိ အာဂစ္ဆ။

    542.Samabharitāti sampuṇṇā. Tato eva kākapeyyā. Pārāti paratīraṃ. Apāranti orimatīraṃ. Ehīti āgaccha.

    ၅၄၄. ပဉ္စသီလ။ပေ.။ ဝေဒိတဗ္ဗာ ယမနိယမာဒိဗ္ရာဟ္မဏဓမ္မာနံ တဒန္တောဂဓဘာဝတော။ တဗ္ဗိပရီတာတိ ပဉ္စသီလာဒိဝိပရီတာ ပဉ္စ ဝေရာဒယော။ ‘‘ပုနပီ’’တိ ဝတ္ဝာ ‘‘အပရမ္ပီ’’တိ ဝစနံ ဣတရာယပိ နဒိ ဥပမာယ သင္ဂဏ္ဟနတ္ထံ။

    544.Pañcasīla…pe… veditabbā yamaniyamādibrāhmaṇadhammānaṃ tadantogadhabhāvato. Tabbiparītāti pañcasīlādiviparītā pañca verādayo. ‘‘Punapī’’ti vatvā ‘‘aparampī’’ti vacanaṃ itarāyapi nadi upamāya saṅgaṇhanatthaṃ.

    ၅၄၆. ကာမယိတဗ္ဗဋ္ဌေနာတိ ကာမနီယဘာဝေန။ ဗန္ဓနဋ္ဌေနာတိ တေနေဝ ကာမေတဗ္ဗဘာဝေန သတ္တာနံ စိတ္တသ္သ အာဗန္ဓနဘာဝေန။ ကာမဉ္စာယံ ဂုဏ-သဒ္ဒော အတ္ထန္တရေသုပိ ဒိဋ္ဌပ္ပယောဂော, တေသံ ပနေတ္ထ အသမ္ဘဝတော ပာရိသေသဉာယေန ဗန္ဓနဋ္ဌေယေဝ ယုတ္တောတိ ဒသ္သေတုံ ‘‘အနုဇာနာမီ’’တိအာဒိနာ အတ္ထုဒ္ဓာရော အာရဒ္ဓော, ဧသေဝာတိ ဗန္ဓနဋ္ဌော ဧဝ။ န ဟိ ရူပာဒီနံ ကာမေတဗ္ဗဘာဝေ ဝုစ္စမာနေ ပဋလဋ္ဌော ယုဇ္ဇတိ တထာ ကာမေတဗ္ဗတာယ အနဓိပ္ပေတတ္တာ။ ရာသဋ္ဌအာနိသံသဋ္ဌေသုပိ ဧသေဝ နယော တထာပိ ကာမေတဗ္ဗတာယ အနဓိပ္ပေတတ္တာ။ ပာရိသေသတော ပန ဗန္ဓနဋ္ဌော ဂဟိတော။ ယဒဂ္ဂေန ဟိ နေသံ ကာမေတဗ္ဗတာ, တဒဂ္ဂေန ဗန္ဓနဘာဝော စာတိ။

    546.Kāmayitabbaṭṭhenāti kāmanīyabhāvena. Bandhanaṭṭhenāti teneva kāmetabbabhāvena sattānaṃ cittassa ābandhanabhāvena. Kāmañcāyaṃ guṇa-saddo atthantaresupi diṭṭhappayogo, tesaṃ panettha asambhavato pārisesañāyena bandhanaṭṭheyeva yuttoti dassetuṃ ‘‘anujānāmī’’tiādinā atthuddhāro āraddho, esevāti bandhanaṭṭho eva. Na hi rūpādīnaṃ kāmetabbabhāve vuccamāne paṭalaṭṭho yujjati tathā kāmetabbatāya anadhippetattā. Rāsaṭṭhaānisaṃsaṭṭhesupi eseva nayo tathāpi kāmetabbatāya anadhippetattā. Pārisesato pana bandhanaṭṭho gahito. Yadaggena hi nesaṃ kāmetabbatā, tadaggena bandhanabhāvo cāti.

    ကောဋ္ဌာသဋ္ဌောပိ တေသု ယုဇ္ဇတေဝ စက္ခုဝိညေယ္ယာဒိကောဋ္ဌာသဘာဝေန နေသံ ကာမေတဗ္ဗတော။ ကောဋ္ဌာသေ စ ဂုဏ-သဒ္ဒော ဒိသ္သတိ ‘‘ဒိဂုဏံ ဝဍ္ဎေတဗ္ဗ’’န္တိအာဒီသု, သမ္ပဒာဋ္ဌောပိ –

    Koṭṭhāsaṭṭhopi tesu yujjateva cakkhuviññeyyādikoṭṭhāsabhāvena nesaṃ kāmetabbato. Koṭṭhāse ca guṇa-saddo dissati ‘‘diguṇaṃ vaḍḍhetabba’’ntiādīsu, sampadāṭṭhopi –

    ‘‘အသင္ခ္ယေယ္ယာနိ နာမာနိ၊ သဂုဏေန မဟေသိနော။

    ‘‘Asaṅkhyeyyāni nāmāni, saguṇena mahesino;

    ဂုဏေန နာမမုဒ္ဓေယ္ယံ၊ အပိ နာမသဟသ္သတော’’တိ။ (ဓ. သ. အဋ္ဌ. ၁၃၁၃; ဥဒာ. အဋ္ဌ. ၅၃; ပဋိ. မ. အဋ္ဌ. ၇၆)။

    Guṇena nāmamuddheyyaṃ, api nāmasahassato’’ti. (dha. sa. aṭṭha. 1313; udā. aṭṭha. 53; paṭi. ma. aṭṭha. 76);

    အာဒီသု သောပိ ဣဓ န ယုဇ္ဇတီတိ အနုဒ္ဓဋော။

    Ādīsu sopi idha na yujjatīti anuddhaṭo.

    စက္ခုဝိညေယ္ယာတိ စက္ခုဝိညာဏေန ဝိဇာနိတဗ္ဗာ, တေန ပန ဝိဇာနနံ ဒသ္သနမေဝာတိ အာဟ ‘‘ပသ္သိတဗ္ဗာ’’တိ။ ‘‘သောတဝိညာဏေန သောတဗ္ဗာ’’တိ ဧဝမာဒိ ဧတေနုပာယေနာတိ အတိဒိသတိ။ ဂဝေသိတမ္ပိ ‘‘ဣဋ္ဌ’’န္တိ ဝုစ္စတိ, တံ ဣဓ နာဓိပ္ပေတန္တိ အာဟ ‘‘ပရိယိဋ္ဌာ ဝာ ဟောန္တု မာ ဝာ’’တိ။ ဣဋ္ဌာရမ္မဏဘူတာတိ သုခာရမ္မဏဘူတာ။ ကာမနီယာတိ ကာမေတဗ္ဗာ။ ဣဋ္ဌဘာဝေန မနံ အပ္ပာယန္တီတိ မနာပာ။ ပိယဇာတိကာတိ ပိယသဘာဝာ။

    Cakkhuviññeyyāti cakkhuviññāṇena vijānitabbā, tena pana vijānanaṃ dassanamevāti āha ‘‘passitabbā’’ti. ‘‘Sotaviññāṇena sotabbā’’ti evamādi etenupāyenāti atidisati. Gavesitampi ‘‘iṭṭha’’nti vuccati, taṃ idha nādhippetanti āha ‘‘pariyiṭṭhā vā hontu mā vā’’ti. Iṭṭhārammaṇabhūtāti sukhārammaṇabhūtā. Kāmanīyāti kāmetabbā. Iṭṭhabhāvena manaṃ appāyantīti manāpā. Piyajātikāti piyasabhāvā.

    ဂေဓေနာတိ လောဘေန အဘိဘူတာ ဟုတ္ဝာ ပဉ္စကာမဂုဏေ ပရိဘုဉ္ဇန္တီတိ ယောဇနာ။ မုစ္ဆာကာရန္တိ မောဟနာကာရံ။ အဓိဩသန္နာတိ အဓိဂ္ဂယ္ဟ အဇ္ဈောသာယ အဝသန္နာ, တေနာဟ ‘‘ဩဂာဠ္ဟာ’’တိ။ ပရိနိဋ္ဌာနပ္ပတ္တာတိ ဂိလိတ္ဝာ ပရိနိဋ္ဌာပနဝသေန ပရိနိဋ္ဌာနံ ဥပဂတာ။ အာဒီနဝန္တိ ကာမပရိဘောဂေ သမ္ပတိ, အာယတိဉ္စ ဒောသံ အပသ္သန္တာ။ ဃာသစ္ဆာဒနာဒိသမ္ဘောဂနိမိတ္တသံကိလေသတော နိသ္သရန္တိ အပဂစ္ဆန္တိ ဧတေနာတိ နိသ္သရဏံ, ယောနိသော ပစ္စဝေက္ခိတ္ဝာ တေသံ ပရိဘောဂပညာ။ တဒဘာဝတော အနိသ္သရဏပညာတိ ဣမမတ္ထံ ဒသ္သေန္တော ‘‘ဣဒမေတ္ထာ’’တိအာဒိမာဟ။

    Gedhenāti lobhena abhibhūtā hutvā pañcakāmaguṇe paribhuñjantīti yojanā. Mucchākāranti mohanākāraṃ. Adhiosannāti adhiggayha ajjhosāya avasannā, tenāha ‘‘ogāḷhā’’ti. Pariniṭṭhānappattāti gilitvā pariniṭṭhāpanavasena pariniṭṭhānaṃ upagatā. Ādīnavanti kāmaparibhoge sampati, āyatiñca dosaṃ apassantā. Ghāsacchādanādisambhoganimittasaṃkilesato nissaranti apagacchanti etenāti nissaraṇaṃ, yoniso paccavekkhitvā tesaṃ paribhogapaññā. Tadabhāvato anissaraṇapaññāti imamatthaṃ dassento ‘‘idametthā’’tiādimāha.

    ၅၄၈-၉. အာဝရန္တီတိ ကုသလပ္ပဝတ္တိံ အာဒိတောဝ နိဝာရေန္တိ။ နိဝာရေန္တီတိ နိရဝသေသတော ဝာရယန္တိ။ ဩနန္ဓန္တီတိ ဩဂာဟန္တာ ဝိယ ဆာဒေန္တိ။ ပရိယောနန္ဓန္တီတိ သဗ္ဗသော ဆာဒေန္တိ။ အာဝရဏာဒီနံ ဝသေနာတိ အာဝရဏာဒိအတ္ထာနံ ဝသေန။ တေ ဟိ အာသေဝနဗလဝတာယ ပုရိမပုရိမေဟိ ပစ္ဆိမပစ္ဆိမာ ဒဠ္ဟတရတမာဒိဘာဝပ္ပတ္တာ ဝုတ္တာ။

    548-9.Āvarantīti kusalappavattiṃ āditova nivārenti. Nivārentīti niravasesato vārayanti. Onandhantīti ogāhantā viya chādenti. Pariyonandhantīti sabbaso chādenti. Āvaraṇādīnaṃ vasenāti āvaraṇādiatthānaṃ vasena. Te hi āsevanabalavatāya purimapurimehi pacchimapacchimā daḷhataratamādibhāvappattā vuttā.

    သံသန္ဒနကထာဝဏ္ဏနာ

    Saṃsandanakathāvaṇṇanā

    ၅၅၀. ဣတ္ထိပရိဂ္ဂဟေ သတိ ပုရိသသ္သ ပဉ္စကာမဂုဏပရိဂ္ဂဟော ပရိပုဏ္ဏော ဧဝ ဟောတီတိ ဝုတ္တံ ‘‘သပရိဂ္ဂဟောတိ ဣတ္ထိပရိဂ္ဂဟေန သပရိဂ္ဂဟော’’တိ။ ‘‘ဣတ္ထိပရိဂ္ဂဟေန အပရိဂ္ဂဟော’’တိ စ ဣဒံ တေဝိဇ္ဇဗ္ရာဟ္မဏေသု ဒိသ္သမာနပရိဂ္ဂဟာနံ ဒုဋ္ဌုလ္လတမပရိဂ္ဂဟာဘာဝဒသ္သနံ။ ဧဝံဘူတာနံ တေဝိဇ္ဇာနံ ဗ္ရာဟ္မဏာနံ ကာ ဗ္ရဟ္မုနာ သံသန္ဒနာ, ဗ္ရဟ္မာ ပန သဗ္ဗေန သဗ္ဗံ အပရိဂ္ဂဟောတိ။ ဝေရစိတ္တေန အဝေရော, ကုတော ဧတသ္သ ဝေရပ္ပယောဂောတိ အဓိပ္ပာယော။ စိတ္တဂေလညသင္ခာတေနာတိ စိတ္တုပ္ပာဒဂေလညသညိတေန, တေနသ္သ သဗ္ဗရူပကာယဂေလညဘာဝော ဝုတ္တော ဟောတိ။ ဗ္ယာပဇ္ဈေနာတိ ဒုက္ခေန။ ဥဒ္ဓစ္စကုက္ကုစ္စာဒီဟီတိ အာဒိ-သဒ္ဒေန တဒေကဋ္ဌာ သံကိလေသဓမ္မာ သင္ဂယ္ဟန္တိ။ အပ္ပဋိပတ္တိဟေတုဘူတာယ ဝိစိကိစ္ဆာယ သတိ န ကဒာစိ စိတ္တံ ပုရိသသ္သ ဝသေ ဝတ္တတိ, ပဟီနာယ ပန သိယာ ဝသဝတ္တနန္တိ အာဟ ‘‘ဝိစိကိစ္ဆာယ အဘာဝတော စိတ္တံ ဝသေ ဝတ္တေတီ’’တိ။ စိတ္တဂတိကာတိ စိတ္တဝသိကာ, တေနာဟ စိတ္တသ္သ ဝသေ ဝတ္တန္တီ’’တိ။ န တာဒိသောတိ ဗ္ရာဟ္မဏာ ဝိယ စိတ္တဝသိကော န ဟောတိ, အထ ခော ဝသီဘူတဇ္ဈာနာဘိညတာယ စိတ္တံ အတ္တနော ဝသေ ဝတ္တေတီတိ ဝသဝတ္တီ။

    550. Itthipariggahe sati purisassa pañcakāmaguṇapariggaho paripuṇṇo eva hotīti vuttaṃ ‘‘sapariggahoti itthipariggahena sapariggaho’’ti. ‘‘Itthipariggahena apariggaho’’ti ca idaṃ tevijjabrāhmaṇesu dissamānapariggahānaṃ duṭṭhullatamapariggahābhāvadassanaṃ. Evaṃbhūtānaṃ tevijjānaṃ brāhmaṇānaṃ kā brahmunā saṃsandanā, brahmā pana sabbena sabbaṃ apariggahoti. Veracittena avero, kuto etassa verappayogoti adhippāyo. Cittagelaññasaṅkhātenāti cittuppādagelaññasaññitena, tenassa sabbarūpakāyagelaññabhāvo vutto hoti. Byāpajjhenāti dukkhena. Uddhaccakukkuccādīhīti ādi-saddena tadekaṭṭhā saṃkilesadhammā saṅgayhanti. Appaṭipattihetubhūtāya vicikicchāya sati na kadāci cittaṃ purisassa vase vattati, pahīnāya pana siyā vasavattananti āha ‘‘vicikicchāya abhāvato cittaṃ vase vattetī’’ti. Cittagatikāti cittavasikā, tenāha cittassa vase vattantī’’ti. Na tādisoti brāhmaṇā viya cittavasiko na hoti, atha kho vasībhūtajjhānābhiññatāya cittaṃ attano vase vattetīti vasavattī.

    ၅၅၂. ဗ္ရဟ္မလောကမဂ္ဂေတိ ဗ္ရဟ္မလောကဂာမိမဂ္ဂေ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗေ, ပညပေတဗ္ဗေ ဝာ, တံ ပညပေန္တာတိ အဓိပ္ပာယော။ ဥပဂန္တ္ဝာတိ အမဂ္ဂမေဝ ‘‘မဂ္ဂော’’တိ မိစ္ဆာပဋိပဇ္ဇနေန ဥပဂန္တ္ဝာ, ပဋိဇာနိတ္ဝာ ဝာ။ ပင္ကံ ဩတိဏ္ဏာ ဝိယာတိ မတ္ထကေ ဧကင္ဂုလံ ဝာ ဥပဍ္ဎင္ဂုလံ ဝာ သုက္ခတာယ ‘‘သမတလ’’န္တိ သညာယ အနေကပောရိသံ မဟာပင္ကံ ဩတိဏ္ဏာ ဝိယ။ အနုပ္ပဝိသန္တီတိ အပာယမဂ္ဂံ ဗ္ရဟ္မလောကမဂ္ဂသညာယ ဩဂာဟယန္တိ။ တတော ဧဝ သံသီဒိတ္ဝာ ဝိသာဒံ ပာပုဏန္တိ။ ဧဝန္တိ ‘‘သမတလ’’န္တိအာဒိနာ ဝုတ္တနယေန။ သံသီဒိတ္ဝာတိ နိမ္မုဇ္ဇိတ္ဝာ။ သုက္ခတရဏံ မညေ တရန္တီတိ သုက္ခနဒိတရဏံ တရန္တိ မညေ။ တသ္မာတိ ယသ္မာ တေဝိဇ္ဇာ အမဂ္ဂမေဝ ‘‘မဂ္ဂော’’တိ ဥပဂန္တ္ဝာ သံသီဒန္တိ, တသ္မာ။ ယထာ တေတိ ယထာ တေ ‘‘သမတလ’’န္တိ သညာယ ပင္ကံ ဩတိဏ္ဏာ။ ဣဓေဝ စာတိ ဣမသ္မိဉ္စ အတ္တဘာဝေ။ သုခံ ဝာ သာတံ ဝာ န လဘန္တီတိ ဈာနသုခံ ဝာ ဝိပသ္သနာသာတံ ဝာ န လဘန္တိ, ကုတော မဂ္ဂသုခံ ဝာ နိဗ္ဗာနသာတံ ဝာတိ အဓိပ္ပာယော။ မဂ္ဂဒီပကန္တိ မဂ္ဂဒီပကာဘိမတံ။ ‘‘ဣရိဏ’’န္တိ အရညာနိယာ ဣဒံ အဓိဝစနန္တိ အာဟ ‘‘အဂာမကံ မဟာရည’’န္တိ ။ မိဂရုရုအာဒီနမ္ပိ အနုပဘောဂရုက္ခေဟိ။ ပရိဝတ္တိတုမ္ပိ န သက္ကာ ဟောန္တိ မဟာကဏ္ဋကတာယ။ ဉာတီနံ ဗ္ယသနံ ဝိနာသော ဉာတိဗ္ယသနံ။ ဧဝံ ဘောဂသီလဗ္ယသနာနိ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။ ရောဂော ဧဝ ဗ္ယသတိ ဝိဗာဓတီတိ ရောဂဗ္ယသနံ။ ဧဝံ ဒိဋ္ဌိဗ္ယသနမ္ပိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။

    552.Brahmalokamaggeti brahmalokagāmimagge paṭipajjitabbe, paññapetabbe vā, taṃ paññapentāti adhippāyo. Upagantvāti amaggameva ‘‘maggo’’ti micchāpaṭipajjanena upagantvā, paṭijānitvā vā. Paṅkaṃ otiṇṇā viyāti matthake ekaṅgulaṃ vā upaḍḍhaṅgulaṃ vā sukkhatāya ‘‘samatala’’nti saññāya anekaporisaṃ mahāpaṅkaṃ otiṇṇā viya. Anuppavisantīti apāyamaggaṃ brahmalokamaggasaññāya ogāhayanti. Tato eva saṃsīditvā visādaṃ pāpuṇanti. Evanti ‘‘samatala’’ntiādinā vuttanayena. Saṃsīditvāti nimmujjitvā. Sukkhataraṇaṃ maññe tarantīti sukkhanaditaraṇaṃ taranti maññe. Tasmāti yasmā tevijjā amaggameva ‘‘maggo’’ti upagantvā saṃsīdanti, tasmā. Yathāteti yathā te ‘‘samatala’’nti saññāya paṅkaṃ otiṇṇā. Idheva cāti imasmiñca attabhāve. Sukhaṃ vā sātaṃ vā na labhantīti jhānasukhaṃ vā vipassanāsātaṃ vā na labhanti, kuto maggasukhaṃ vā nibbānasātaṃ vāti adhippāyo. Maggadīpakanti maggadīpakābhimataṃ. ‘‘Iriṇa’’nti araññāniyā idaṃ adhivacananti āha ‘‘agāmakaṃ mahārañña’’nti . Migaruruādīnampi anupabhogarukkhehi. Parivattitumpi na sakkā honti mahākaṇṭakatāya. Ñātīnaṃ byasanaṃ vināso ñātibyasanaṃ. Evaṃ bhogasīlabyasanāni veditabbāni. Rogo eva byasati vibādhatīti rogabyasanaṃ. Evaṃ diṭṭhibyasanampi daṭṭhabbaṃ.

    ၅၅၄. ဇာတသံဝဍ္ဎောတိ ဇာတော ဟုတ္ဝာ သံဝဍ္ဎိတော။ န သဗ္ဗသော ပစ္စက္ခာ ဟောန္တိ ပရိစယာဘာဝတော။ စိရနိက္ခန္တောတိ နိက္ခန္တော ဟုတ္ဝာ စိရကာလော။ ဒန္ဓာယိတတ္တန္တိ ဝိသ္သဇ္ဇနေ မန္ဒတ္တံ သဏိကဝုတ္တိ, တံ ပန သံသယဝသေန စိရာယနံ နာမ ဟောတီတိ အာဟ ‘‘ကင္ခာဝသေန စိရာယိတတ္တ’’န္တိ။ ဝိတ္ထာယိတတ္တန္တိ သာရဇ္ဇိတတ္တံ။ အဋ္ဌကထာယံ ပန ဝိတ္ထာယိတတ္တံ နာမ ဆမ္ဘိတတ္တန္တိ အဓိပ္ပာယေန ‘‘ထဒ္ဓဘာဝဂ္ဂဟဏ’’န္တိ ဝုတ္တံ။

    554.Jātasaṃvaḍḍhoti jāto hutvā saṃvaḍḍhito. Na sabbaso paccakkhā honti paricayābhāvato. Ciranikkhantoti nikkhanto hutvā cirakālo. Dandhāyitattanti vissajjane mandattaṃ saṇikavutti, taṃ pana saṃsayavasena cirāyanaṃ nāma hotīti āha ‘‘kaṅkhāvasena cirāyitatta’’nti. Vitthāyitattanti sārajjitattaṃ. Aṭṭhakathāyaṃ pana vitthāyitattaṃ nāma chambhitattanti adhippāyena ‘‘thaddhabhāvaggahaṇa’’nti vuttaṃ.

    ၅၅၅. -ဣတိ ဥပသဂ္ဂယောဂေ လုမ္ပ-သဒ္ဒော ဥဒ္ဓရဏတ္ထော ဟောတီတိ ‘‘ဥလ္လုမ္ပတူ’’တိ ပဒသ္သ ဥဒ္ဓရတူတိ အတ္ထမာဟ။ ဥပသဂ္ဂဝသေန ဟိ ဓာတု-သဒ္ဒာ အတ္ထဝိသေသဝုတ္တိနော ဟောန္တိ ယထာ ‘‘ဥဒ္ဓရတူ’’တိ။

    555.U-iti upasaggayoge lumpa-saddo uddharaṇattho hotīti ‘‘ullumpatū’’ti padassa uddharatūti atthamāha. Upasaggavasena hi dhātu-saddā atthavisesavuttino honti yathā ‘‘uddharatū’’ti.

    ဗ္ရဟ္မလောကမဂ္ဂဒေသနာဝဏ္ဏနာ

    Brahmalokamaggadesanāvaṇṇanā

    ၅၅၆. ယသ္သ အတိသယေန ဗလံ အတ္ထိ, သော ‘‘ဗလဝာ’’တိ ဝုတ္တောတိ အာဟ ‘‘ဗလသမ္ပန္နော’’တိ။ သင္ခံ ဓမယတီတိ သင္ခဓမကော, တံ ဓမယိတ္ဝာ တတော သဒ္ဒပဝတ္တကော။ အပ္ပနာဝ ဝဋ္ဋတိ ပဋိပက္ခတော သမ္မဒေဝ စေတသော ဝိမုတ္တိဘာဝတော။

    556. Yassa atisayena balaṃ atthi, so ‘‘balavā’’ti vuttoti āha ‘‘balasampanno’’ti. Saṅkhaṃ dhamayatīti saṅkhadhamako, taṃ dhamayitvā tato saddapavattako. Appanāva vaṭṭati paṭipakkhato sammadeva cetaso vimuttibhāvato.

    ပမာဏကတံ ကမ္မံ နာမ ကာမာဝစရံ ပမာဏကရာနံ သံကိလေသဓမ္မာနံ အဝိက္ခမ္ဘနတော။ တထာ ဟိ တံ ဗ္ရဟ္မဝိဟာရပုဗ္ဗဘာဂဘူတံ ပမာဏံ အတိက္ကမိတ္ဝာ ဩဒိသ္သကအနောဒိသ္သကဒိသာဖရဏဝသေန ဝဍ္ဎေတုံ န သက္ကာ။ ဝုတ္တဝိပရိယာယတော ပန အပ္ပမာဏကတံ ကမ္မံ နာမ ရူပာရူပာဝစရံ, တေနာဟ ‘‘တဉ္ဟီ’’တိအာဒိ။ တတ္ထ အရူပာဝစရေ ဩဒိသ္သကာနောဒိသ္သကဝသေန ဖရဏံ န လဗ္ဘတိ, တထာ ဒိသာဖရဏံ။

    Pamāṇakataṃ kammaṃ nāma kāmāvacaraṃ pamāṇakarānaṃ saṃkilesadhammānaṃ avikkhambhanato. Tathā hi taṃ brahmavihārapubbabhāgabhūtaṃ pamāṇaṃ atikkamitvā odissakaanodissakadisāpharaṇavasena vaḍḍhetuṃ na sakkā. Vuttavipariyāyato pana appamāṇakataṃ kammaṃ nāma rūpārūpāvacaraṃ, tenāha ‘‘tañhī’’tiādi. Tattha arūpāvacare odissakānodissakavasena pharaṇaṃ na labbhati, tathā disāpharaṇaṃ.

    ကေစိ ပန တံ အာဂမနဝသေန လဗ္ဘတီတိ ဝဒန္တိ, တဒယုတ္တံ။ န ဟိ ဗ္ရဟ္မဝိဟာရနိသ္သန္ဒော အာရုပ္ပံ, အထ ခော ကသိဏနိသ္သန္ဒော, တသ္မာ ယံ သုဝိဘာဝိတံ ဝသီဘာဝံ ပာပိတံ အာရုပ္ပံ, တံ ‘‘အပ္ပမာဏကတ’’န္တိ ဝုတ္တန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ယံ ဝာ သာတိသယံ ဗ္ရဟ္မဝိဟာရဘာဝနာယ အဘိသင္ခတေန သန္တာနေန နိဗ္ဗတ္တိတံ, ယဉ္စ ဗ္ရဟ္မဝိဟာရသမာပတ္တိတော ဝုဋ္ဌာယ သမာပန္နံ အရူပာဝစရဇ္ဈာနံ, တံ ဣမိနာ ပရိယာယေန ဖရဏပ္ပမာဏဝသေန အပ္ပမာဏကတန္တိ ဝတ္တုံ ဝဋ္ဋတီတိ အပရေ။ ဝီမံသိတ္ဝာ ဂဟေတဗ္ဗံ။

    Keci pana taṃ āgamanavasena labbhatīti vadanti, tadayuttaṃ. Na hi brahmavihāranissando āruppaṃ, atha kho kasiṇanissando, tasmā yaṃ suvibhāvitaṃ vasībhāvaṃ pāpitaṃ āruppaṃ, taṃ ‘‘appamāṇakata’’nti vuttanti daṭṭhabbaṃ. Yaṃ vā sātisayaṃ brahmavihārabhāvanāya abhisaṅkhatena santānena nibbattitaṃ, yañca brahmavihārasamāpattito vuṭṭhāya samāpannaṃ arūpāvacarajjhānaṃ, taṃ iminā pariyāyena pharaṇappamāṇavasena appamāṇakatanti vattuṃ vaṭṭatīti apare. Vīmaṃsitvā gahetabbaṃ.

    ရူပာဝစရာရူပာဝစရကမ္မေတိ ရူပာဝစရကမ္မေ, အရူပာဝစရကမ္မေ စ သတိ။ န ဩဟီယတိ န တိဋ္ဌတီတိ ကတူပစိတမ္ပိ ကာမာဝစရကမ္မံ ယထာဓိဂတေ မဟဂ္ဂတဇ္ဈာနေ အပရိဟီနေ တံ အဘိဘဝိတ္ဝာ ပဋိဗာဟိတ္ဝာ သယံ ဩဟီယကံ ဟုတ္ဝာ ပဋိသန္ဓိံ ဒာတုံ သမတ္ထဘာဝေ န တိဋ္ဌတိ။ လဂ္ဂိတုန္တိ အာဝရိတုံ နိသေဓေတုံ။ ဌာတုန္တိ ပဋိဗလော ဟုတ္ဝာ ဌာတုံ။ ဖရိတ္ဝာတိ ပဋိပ္ဖရိတ္ဝာ။ ပရိယာဒိယိတ္ဝာတိ တသ္သ သာမတ္ထိယံ ခေပေတ္ဝာ။ ကမ္မသ္သ ပရိယာဒိယနံ နာမ တသ္သ ဝိပာကုပ္ပာဒနံ နိသေဓေတ္ဝာ အတ္တနော ဝိပာကုပ္ပာဒနန္တိ အာဟ ‘‘တသ္သ ဝိပာကံ ပဋိဗာဟိတ္ဝာ’’တိအာဒိ။ ဧဝံ မေတ္တာဒိဝိဟာရီတိ ဧဝံ ဝုတ္တာနံ မေတ္တာဒီနံ ဗ္ရဟ္မဝိဟာရာနံ ဝသေန မေတ္တာဒိဝိဟာရီ။

    Rūpāvacarārūpāvacarakammeti rūpāvacarakamme, arūpāvacarakamme ca sati. Na ohīyati na tiṭṭhatīti katūpacitampi kāmāvacarakammaṃ yathādhigate mahaggatajjhāne aparihīne taṃ abhibhavitvā paṭibāhitvā sayaṃ ohīyakaṃ hutvā paṭisandhiṃ dātuṃ samatthabhāve na tiṭṭhati. Laggitunti āvarituṃ nisedhetuṃ. Ṭhātunti paṭibalo hutvā ṭhātuṃ. Pharitvāti paṭippharitvā. Pariyādiyitvāti tassa sāmatthiyaṃ khepetvā. Kammassa pariyādiyanaṃ nāma tassa vipākuppādanaṃ nisedhetvā attano vipākuppādananti āha ‘‘tassa vipākaṃ paṭibāhitvā’’tiādi. Evaṃ mettādivihārīti evaṃ vuttānaṃ mettādīnaṃ brahmavihārānaṃ vasena mettādivihārī.

    ၅၅၉. အဂ္ဂညသုတ္တေ။ပေ.။ အလတ္ထုန္တိ အဂ္ဂညသုတ္တေ အာဂတနယေန ဥပသမ္ပဒဉ္စေဝ အရဟတ္တဉ္စ အလတ္ထုံ ပဋိလဘိံသု။ သေသံ သုဝိညေယ္ယမေဝ။

    559.Aggaññasutte…pe… alatthunti aggaññasutte āgatanayena upasampadañceva arahattañca alatthuṃ paṭilabhiṃsu. Sesaṃ suviññeyyameva.

    တေဝိဇ္ဇသုတ္တဝဏ္ဏနာယ လီနတ္ထပ္ပကာသနာ။

    Tevijjasuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā.

    နိဋ္ဌိတာ စ တေရသသုတ္တပဋိမဏ္ဍိတသ္သ သီလက္ခန္ဓဝဂ္ဂသ္သ အတ္ထဝဏ္ဏနာယ

    Niṭṭhitā ca terasasuttapaṭimaṇḍitassa sīlakkhandhavaggassa atthavaṇṇanāya

    လီနတ္ထပ္ပကာသနာတိ။

    Līnatthappakāsanāti.

    သီလက္ခန္ဓဝဂ္ဂဋီကာ နိဋ္ဌိတာ။

    Sīlakkhandhavaggaṭīkā niṭṭhitā.







    Related texts:



    တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / ဒီဃနိကာယ • Dīghanikāya / ၁၃. တေဝိဇ္ဇသုတ္တံ • 13. Tevijjasuttaṃ

    အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ဒီဃ နိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Dīgha nikāya (aṭṭhakathā) / ၁၃. တေဝိဇ္ဇသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 13. Tevijjasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact