| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya |
೨. ಠಾನಸುತ್ತಂ
2. Ṭhānasuttaṃ
೧೯೨. ‘‘ಚತ್ತಾರಿಮಾನಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಠಾನಾನಿ ಚತೂಹಿ ಠಾನೇಹಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾನಿ। ಕತಮಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ? ಸಂವಾಸೇನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸೀಲಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ, ತಞ್ಚ ಖೋ ದೀಘೇನ ಅದ್ಧುನಾ, ನ ಇತ್ತರಂ; ಮನಸಿಕರೋತಾ, ನೋ ಅಮನಸಿಕರೋತಾ; ಪಞ್ಞವತಾ, ನೋ ದುಪ್ಪಞ್ಞೇನ। ಸಂವೋಹಾರೇನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸೋಚೇಯ್ಯಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ, ತಞ್ಚ ಖೋ ದೀಘೇನ ಅದ್ಧುನಾ, ನ ಇತ್ತರಂ; ಮನಸಿಕರೋತಾ, ನೋ ಅಮನಸಿಕರೋತಾ; ಪಞ್ಞವತಾ, ನೋ ದುಪ್ಪಞ್ಞೇನ। ಆಪದಾಸು, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಥಾಮೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ, ಸೋ ಚ ಖೋ ದೀಘೇನ ಅದ್ಧುನಾ , ನ ಇತ್ತರಂ; ಮನಸಿಕರೋತಾ, ನೋ ಅಮನಸಿಕರೋತಾ; ಪಞ್ಞವತಾ, ನೋ ದುಪ್ಪಞ್ಞೇನ। ಸಾಕಚ್ಛಾಯ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಞ್ಞಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ, ಸಾ ಚ ಖೋ ದೀಘೇನ ಅದ್ಧುನಾ, ನ ಇತ್ತರಂ; ಮನಸಿಕರೋತಾ, ನೋ ಅಮನಸಿಕರೋತಾ; ಪಞ್ಞವತಾ, ನೋ ದುಪ್ಪಞ್ಞೇನಾತಿ।
192. ‘‘Cattārimāni, bhikkhave, ṭhānāni catūhi ṭhānehi veditabbāni. Katamāni cattāri? Saṃvāsena, bhikkhave, sīlaṃ veditabbaṃ, tañca kho dīghena addhunā, na ittaraṃ; manasikarotā, no amanasikarotā; paññavatā, no duppaññena. Saṃvohārena, bhikkhave, soceyyaṃ veditabbaṃ, tañca kho dīghena addhunā, na ittaraṃ; manasikarotā, no amanasikarotā; paññavatā, no duppaññena. Āpadāsu, bhikkhave, thāmo veditabbo, so ca kho dīghena addhunā , na ittaraṃ; manasikarotā, no amanasikarotā; paññavatā, no duppaññena. Sākacchāya, bhikkhave, paññā veditabbā, sā ca kho dīghena addhunā, na ittaraṃ; manasikarotā, no amanasikarotā; paññavatā, no duppaññenāti.
1 ‘‘‘ಸಂವಾಸೇನ , ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸೀಲಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ, ತಞ್ಚ ಖೋ ದೀಘೇನ ಅದ್ಧುನಾ, ನ ಇತ್ತರಂ; ಮನಸಿಕರೋತಾ, ನೋ ಅಮನಸಿಕರೋತಾ; ಪಞ್ಞವತಾ, ನೋ ದುಪ್ಪಞ್ಞೇನಾ’ತಿ, ಇತಿ ಖೋ ಪನೇತಂ ವುತ್ತಂ। ಕಿಞ್ಚೇತಂ ಪಟಿಚ್ಚ ವುತ್ತಂ? ಇಧ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪುಗ್ಗಲೋ ಪುಗ್ಗಲೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಸಮಾನೋ ಏವಂ ಜಾನಾತಿ – ‘ದೀಘರತ್ತಂ ಖೋ ಅಯಮಾಯಸ್ಮಾ ಖಣ್ಡಕಾರೀ ಛಿದ್ದಕಾರೀ ಸಬಲಕಾರೀ ಕಮ್ಮಾಸಕಾರೀ, ನ ಸನ್ತತಕಾರೀ ನ ಸನ್ತತವುತ್ತಿ 2; ಸೀಲೇಸು ದುಸ್ಸೀಲೋ ಅಯಮಾಯಸ್ಮಾ, ನಾಯಮಾಯಸ್ಮಾ ಸೀಲವಾ’’’ತಿ।
3 ‘‘‘Saṃvāsena , bhikkhave, sīlaṃ veditabbaṃ, tañca kho dīghena addhunā, na ittaraṃ; manasikarotā, no amanasikarotā; paññavatā, no duppaññenā’ti, iti kho panetaṃ vuttaṃ. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Idha, bhikkhave, puggalo puggalena saddhiṃ saṃvasamāno evaṃ jānāti – ‘dīgharattaṃ kho ayamāyasmā khaṇḍakārī chiddakārī sabalakārī kammāsakārī, na santatakārī na santatavutti 4; sīlesu dussīlo ayamāyasmā, nāyamāyasmā sīlavā’’’ti.
‘‘‘ಇಧ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪುಗ್ಗಲೋ ಪುಗ್ಗಲೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಸಮಾನೋ ಏವಂ ಜಾನಾತಿ – ‘ದೀಘರತ್ತಂ ಖೋ ಅಯಮಾಯಸ್ಮಾ ಅಖಣ್ಡಕಾರೀ ಅಚ್ಛಿದ್ದಕಾರೀ ಅಸಬಲಕಾರೀ ಅಕಮ್ಮಾಸಕಾರೀ ಸನ್ತತಕಾರೀ ಸನ್ತತವುತ್ತಿ; ಸೀಲೇಸು ಸೀಲವಾ ಅಯಮಾಯಸ್ಮಾ, ನಾಯಮಾಯಸ್ಮಾ ದುಸ್ಸೀಲೋ’ತಿ। ‘ಸಂವಾಸೇನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸೀಲಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ, ತಞ್ಚ ಖೋ ದೀಘೇನ ಅದ್ಧುನಾ, ನ ಇತ್ತರಂ; ಮನಸಿಕರೋತಾ, ನೋ ಅಮನಸಿಕರೋತಾ; ಪಞ್ಞವತಾ, ನೋ ದುಪ್ಪಞ್ಞೇನಾ’ತಿ, ಇತಿ ಯಂ ತಂ ವುತ್ತಂ ಇದಮೇತಂ ಪಟಿಚ್ಚ ವುತ್ತಂ।
‘‘‘Idha pana, bhikkhave, puggalo puggalena saddhiṃ saṃvasamāno evaṃ jānāti – ‘dīgharattaṃ kho ayamāyasmā akhaṇḍakārī acchiddakārī asabalakārī akammāsakārī santatakārī santatavutti; sīlesu sīlavā ayamāyasmā, nāyamāyasmā dussīlo’ti. ‘Saṃvāsena, bhikkhave, sīlaṃ veditabbaṃ, tañca kho dīghena addhunā, na ittaraṃ; manasikarotā, no amanasikarotā; paññavatā, no duppaññenā’ti, iti yaṃ taṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
‘‘‘ಸಂವೋಹಾರೇನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸೋಚೇಯ್ಯಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ, ತಞ್ಚ ಖೋ ದೀಘೇನ ಅದ್ಧುನಾ, ನ ಇತ್ತರಂ; ಮನಸಿಕರೋತಾ, ನೋ ಅಮನಸಿಕರೋತಾ; ಪಞ್ಞವತಾ, ನೋ ದುಪ್ಪಞ್ಞೇನಾ’ತಿ, ಇತಿ ಖೋ ಪನೇತಂ ವುತ್ತಂ। ಕಿಞ್ಚೇತಂ ಪಟಿಚ್ಚ ವುತ್ತಂ? ಇಧ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪುಗ್ಗಲೋ ಪುಗ್ಗಲೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವೋಹರಮಾನೋ ಏವಂ ಜಾನಾತಿ – ‘ಅಞ್ಞಥಾ ಖೋ ಅಯಮಾಯಸ್ಮಾ ಏಕೇನ ಏಕೋ ವೋಹರತಿ, ಅಞ್ಞಥಾ ದ್ವೀಹಿ, ಅಞ್ಞಥಾ ತೀಹಿ, ಅಞ್ಞಥಾ ಸಮ್ಬಹುಲೇಹಿ; ವೋಕ್ಕಮತಿ ಅಯಮಾಯಸ್ಮಾ ಪುರಿಮವೋಹಾರಾ ಪಚ್ಛಿಮವೋಹಾರಂ; ಅಪರಿಸುದ್ಧವೋಹಾರೋ ಅಯಮಾಯಸ್ಮಾ, ನಾಯಮಾಯಸ್ಮಾ ಪರಿಸುದ್ಧವೋಹಾರೋ’’’ತಿ।
‘‘‘Saṃvohārena, bhikkhave, soceyyaṃ veditabbaṃ, tañca kho dīghena addhunā, na ittaraṃ; manasikarotā, no amanasikarotā; paññavatā, no duppaññenā’ti, iti kho panetaṃ vuttaṃ. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Idha, bhikkhave, puggalo puggalena saddhiṃ saṃvoharamāno evaṃ jānāti – ‘aññathā kho ayamāyasmā ekena eko voharati, aññathā dvīhi, aññathā tīhi, aññathā sambahulehi; vokkamati ayamāyasmā purimavohārā pacchimavohāraṃ; aparisuddhavohāro ayamāyasmā, nāyamāyasmā parisuddhavohāro’’’ti.
‘‘ಇಧ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪುಗ್ಗಲೋ ಪುಗ್ಗಲೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವೋಹರಮಾನೋ ಏವಂ ಜಾನಾತಿ – ‘ಯಥೇವ ಖೋ ಅಯಮಾಯಸ್ಮಾ ಏಕೇನ ಏಕೋ ವೋಹರತಿ, ತಥಾ ದ್ವೀಹಿ, ತಥಾ ತೀಹಿ, ತಥಾ ಸಮ್ಬಹುಲೇಹಿ। ನಾಯಮಾಯಸ್ಮಾ ವೋಕ್ಕಮತಿ ಪುರಿಮವೋಹಾರಾ ಪಚ್ಛಿಮವೋಹಾರಂ; ಪರಿಸುದ್ಧವೋಹಾರೋ ಅಯಮಾಯಸ್ಮಾ, ನಾಯಮಾಯಸ್ಮಾ ಅಪರಿಸುದ್ಧವೋಹಾರೋ’ತಿ । ‘ಸಂವೋಹಾರೇನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸೋಚೇಯ್ಯಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ, ತಞ್ಚ ಖೋ ದೀಘೇನ ಅದ್ಧುನಾ, ನ ಇತ್ತರಂ; ಮನಸಿಕರೋತಾ, ನೋ ಅಮನಸಿಕರೋತಾ; ಪಞ್ಞವತಾ, ನೋ ದುಪ್ಪಞ್ಞೇನಾ’ತಿ, ಇತಿ ಯಂ ತಂ ವುತ್ತಂ ಇದಮೇತಂ ಪಟಿಚ್ಚ ವುತ್ತಂ।
‘‘Idha pana, bhikkhave, puggalo puggalena saddhiṃ saṃvoharamāno evaṃ jānāti – ‘yatheva kho ayamāyasmā ekena eko voharati, tathā dvīhi, tathā tīhi, tathā sambahulehi. Nāyamāyasmā vokkamati purimavohārā pacchimavohāraṃ; parisuddhavohāro ayamāyasmā, nāyamāyasmā aparisuddhavohāro’ti . ‘Saṃvohārena, bhikkhave, soceyyaṃ veditabbaṃ, tañca kho dīghena addhunā, na ittaraṃ; manasikarotā, no amanasikarotā; paññavatā, no duppaññenā’ti, iti yaṃ taṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
‘‘‘ಆಪದಾಸು, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಥಾಮೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ, ಸೋ ಚ ಖೋ ದೀಘೇನ ಅದ್ಧುನಾ, ನ ಇತ್ತರಂ; ಮನಸಿಕರೋತಾ, ನೋ ಅಮನಸಿಕರೋತಾ; ಪಞ್ಞವತಾ, ನೋ ದುಪ್ಪಞ್ಞೇನಾ’ತಿ, ಇತಿ ಖೋ ಪನೇತಂ ವುತ್ತಂ। ಕಿಞ್ಚೇತಂ ಪಟಿಚ್ಚ ವುತ್ತಂ? ಇಧ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏಕಚ್ಚೋ ಞಾತಿಬ್ಯಸನೇನ ವಾ ಫುಟ್ಠೋ ಸಮಾನೋ, ಭೋಗಬ್ಯಸನೇನ ವಾ ಫುಟ್ಠೋ ಸಮಾನೋ, ರೋಗಬ್ಯಸನೇನ ವಾ ಫುಟ್ಠೋ ಸಮಾನೋ ನ ಇತಿ ಪಟಿಸಞ್ಚಿಕ್ಖತಿ – ‘ತಥಾಭೂತೋ ಖೋ ಅಯಂ ಲೋಕಸನ್ನಿವಾಸೋ ತಥಾಭೂತೋ ಅಯಂ ಅತ್ತಭಾವಪಟಿಲಾಭೋ ಯಥಾಭೂತೇ ಲೋಕಸನ್ನಿವಾಸೇ ಯಥಾಭೂತೇ ಅತ್ತಭಾವಪಟಿಲಾಭೇ ಅಟ್ಠ ಲೋಕಧಮ್ಮಾ ಲೋಕಂ ಅನುಪರಿವತ್ತನ್ತಿ ಲೋಕೋ ಚ ಅಟ್ಠ ಲೋಕಧಮ್ಮೇ ಅನುಪರಿವತ್ತತಿ – ಲಾಭೋ ಚ, ಅಲಾಭೋ ಚ, ಯಸೋ ಚ, ಅಯಸೋ ಚ, ನಿನ್ದಾ ಚ, ಪಸಂಸಾ ಚ, ಸುಖಞ್ಚ, ದುಕ್ಖಞ್ಚಾ’ತಿ। ಸೋ ಞಾತಿಬ್ಯಸನೇನ ವಾ ಫುಟ್ಠೋ ಸಮಾನೋ ಭೋಗಬ್ಯಸನೇನ ವಾ ಫುಟ್ಠೋ ಸಮಾನೋ ರೋಗಬ್ಯಸನೇನ ವಾ ಫುಟ್ಠೋ ಸಮಾನೋ ಸೋಚತಿ ಕಿಲಮತಿ ಪರಿದೇವತಿ, ಉರತ್ತಾಳಿಂ ಕನ್ದತಿ, ಸಮ್ಮೋಹಂ ಆಪಜ್ಜತಿ।
‘‘‘Āpadāsu, bhikkhave, thāmo veditabbo, so ca kho dīghena addhunā, na ittaraṃ; manasikarotā, no amanasikarotā; paññavatā, no duppaññenā’ti, iti kho panetaṃ vuttaṃ. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Idha, bhikkhave, ekacco ñātibyasanena vā phuṭṭho samāno, bhogabyasanena vā phuṭṭho samāno, rogabyasanena vā phuṭṭho samāno na iti paṭisañcikkhati – ‘tathābhūto kho ayaṃ lokasannivāso tathābhūto ayaṃ attabhāvapaṭilābho yathābhūte lokasannivāse yathābhūte attabhāvapaṭilābhe aṭṭha lokadhammā lokaṃ anuparivattanti loko ca aṭṭha lokadhamme anuparivattati – lābho ca, alābho ca, yaso ca, ayaso ca, nindā ca, pasaṃsā ca, sukhañca, dukkhañcā’ti. So ñātibyasanena vā phuṭṭho samāno bhogabyasanena vā phuṭṭho samāno rogabyasanena vā phuṭṭho samāno socati kilamati paridevati, urattāḷiṃ kandati, sammohaṃ āpajjati.
‘‘ಇಧ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏಕಚ್ಚೋ ಞಾತಿಬ್ಯಸನೇನ ವಾ ಫುಟ್ಠೋ ಸಮಾನೋ ಭೋಗಬ್ಯಸನೇನ ವಾ ಫುಟ್ಠೋ ಸಮಾನೋ ರೋಗಬ್ಯಸನೇನ ವಾ ಫುಟ್ಠೋ ಸಮಾನೋ ಇತಿ ಪಟಿಸಞ್ಚಿಕ್ಖತಿ – ‘ತಥಾಭೂತೋ ಖೋ ಅಯಂ ಲೋಕಸನ್ನಿವಾಸೋ ತಥಾಭೂತೋ ಅಯಂ ಅತ್ತಭಾವಪಟಿಲಾಭೋ ಯಥಾಭೂತೇ ಲೋಕಸನ್ನಿವಾಸೇ ಯಥಾಭೂತೇ ಅತ್ತಭಾವಪಟಿಲಾಭೇ ಅಟ್ಠ ಲೋಕಧಮ್ಮಾ ಲೋಕಂ ಅನುಪರಿವತ್ತನ್ತಿ ಲೋಕೋ ಚ ಅಟ್ಠ ಲೋಕಧಮ್ಮೇ ಅನುಪರಿವತ್ತತಿ – ಲಾಭೋ ಚ, ಅಲಾಭೋ ಚ, ಯಸೋ ಚ, ಅಯಸೋ ಚ, ನಿನ್ದಾ ಚ, ಪಸಂಸಾ ಚ, ಸುಖಞ್ಚ, ದುಕ್ಖಞ್ಚಾ’ತಿ। ಸೋ ಞಾತಿಬ್ಯಸನೇನ ವಾ ಫುಟ್ಠೋ ಸಮಾನೋ ಭೋಗಬ್ಯಸನೇನ ವಾ ಫುಟ್ಠೋ ಸಮಾನೋ ರೋಗಬ್ಯಸನೇನ ವಾ ಫುಟ್ಠೋ ಸಮಾನೋ ನ ಸೋಚತಿ ನ ಕಿಲಮತಿ ನ ಪರಿದೇವತಿ, ನ ಉರತ್ತಾಳಿಂ ಕನ್ದತಿ, ನ ಸಮ್ಮೋಹಂ ಆಪಜ್ಜತಿ। ‘ಆಪದಾಸು, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಥಾಮೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ, ಸೋ ಚ ಖೋ ದೀಘೇನ ಅದ್ಧುನಾ, ನ ಇತ್ತರಂ; ಮನಸಿಕರೋತಾ, ನೋ ಅಮನಸಿಕರೋತಾ; ಪಞ್ಞವತಾ, ನೋ ದುಪ್ಪಞ್ಞೇನಾ’ತಿ, ಇತಿ ಯಂ ತಂ ವುತ್ತಂ ಇದಮೇತಂ ಪಟಿಚ್ಚ ವುತ್ತಂ।
‘‘Idha pana, bhikkhave, ekacco ñātibyasanena vā phuṭṭho samāno bhogabyasanena vā phuṭṭho samāno rogabyasanena vā phuṭṭho samāno iti paṭisañcikkhati – ‘tathābhūto kho ayaṃ lokasannivāso tathābhūto ayaṃ attabhāvapaṭilābho yathābhūte lokasannivāse yathābhūte attabhāvapaṭilābhe aṭṭha lokadhammā lokaṃ anuparivattanti loko ca aṭṭha lokadhamme anuparivattati – lābho ca, alābho ca, yaso ca, ayaso ca, nindā ca, pasaṃsā ca, sukhañca, dukkhañcā’ti. So ñātibyasanena vā phuṭṭho samāno bhogabyasanena vā phuṭṭho samāno rogabyasanena vā phuṭṭho samāno na socati na kilamati na paridevati, na urattāḷiṃ kandati, na sammohaṃ āpajjati. ‘Āpadāsu, bhikkhave, thāmo veditabbo, so ca kho dīghena addhunā, na ittaraṃ; manasikarotā, no amanasikarotā; paññavatā, no duppaññenā’ti, iti yaṃ taṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
‘‘‘ಸಾಕಚ್ಛಾಯ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಞ್ಞಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ, ಸಾ ಚ ಖೋ ದೀಘೇನ ಅದ್ಧುನಾ, ನ ಇತ್ತರಂ; ಮನಸಿಕರೋತಾ, ನೋ ಅಮನಸಿಕರೋತಾ; ಪಞ್ಞವತಾ, ನೋ ದುಪ್ಪಞ್ಞೇನಾ’ತಿ , ಇತಿ ಖೋ ಪನೇತಂ ವುತ್ತಂ। ಕಿಞ್ಚೇತಂ ಪಟಿಚ್ಚ ವುತ್ತಂ? ಇಧ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪುಗ್ಗಲೋ ಪುಗ್ಗಲೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಾಕಚ್ಛಾಯಮಾನೋ ಏವಂ ಜಾನಾತಿ – ‘ಯಥಾ ಖೋ ಇಮಸ್ಸ ಆಯಸ್ಮತೋ ಉಮ್ಮಗ್ಗೋ ಯಥಾ ಚ ಅಭಿನೀಹಾರೋ ಯಥಾ ಚ ಪಞ್ಹಾಸಮುದಾಹಾರೋ, ದುಪ್ಪಞ್ಞೋ ಅಯಮಾಯಸ್ಮಾ, ನಾಯಮಾಯಸ್ಮಾ ಪಞ್ಞವಾ। ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು? ತಥಾ ಹಿ ಅಯಮಾಯಸ್ಮಾ ನ ಚೇವ ಗಮ್ಭೀರಂ ಅತ್ಥಪದಂ ಉದಾಹರತಿ ಸನ್ತಂ ಪಣೀತಂ ಅತಕ್ಕಾವಚರಂ ನಿಪುಣಂ ಪಣ್ಡಿತವೇದನೀಯಂ। ಯಞ್ಚ ಅಯಮಾಯಸ್ಮಾ ಧಮ್ಮಂ ಭಾಸತಿ ತಸ್ಸ ಚ ನಪ್ಪಟಿಬಲೋ ಸಂಖಿತ್ತೇನ ವಾ ವಿತ್ಥಾರೇನ ವಾ ಅತ್ಥಂ ಆಚಿಕ್ಖಿತುಂ ದೇಸೇತುಂ ಪಞ್ಞಾಪೇತುಂ ಪಟ್ಠಪೇತುಂ ವಿವರಿತುಂ ವಿಭಜಿತುಂ ಉತ್ತಾನೀಕಾತುಂ। ದುಪ್ಪಞ್ಞೋ ಅಯಮಾಯಸ್ಮಾ, ನಾಯಮಾಯಸ್ಮಾ ಪಞ್ಞವಾ’’’ತಿ।
‘‘‘Sākacchāya, bhikkhave, paññā veditabbā, sā ca kho dīghena addhunā, na ittaraṃ; manasikarotā, no amanasikarotā; paññavatā, no duppaññenā’ti , iti kho panetaṃ vuttaṃ. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Idha, bhikkhave, puggalo puggalena saddhiṃ sākacchāyamāno evaṃ jānāti – ‘yathā kho imassa āyasmato ummaggo yathā ca abhinīhāro yathā ca pañhāsamudāhāro, duppañño ayamāyasmā, nāyamāyasmā paññavā. Taṃ kissa hetu? Tathā hi ayamāyasmā na ceva gambhīraṃ atthapadaṃ udāharati santaṃ paṇītaṃ atakkāvacaraṃ nipuṇaṃ paṇḍitavedanīyaṃ. Yañca ayamāyasmā dhammaṃ bhāsati tassa ca nappaṭibalo saṃkhittena vā vitthārena vā atthaṃ ācikkhituṃ desetuṃ paññāpetuṃ paṭṭhapetuṃ vivarituṃ vibhajituṃ uttānīkātuṃ. Duppañño ayamāyasmā, nāyamāyasmā paññavā’’’ti.
‘‘ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚಕ್ಖುಮಾ ಪುರಿಸೋ ಉದಕರಹದಸ್ಸ ತೀರೇ ಠಿತೋ ಪಸ್ಸೇಯ್ಯ ಪರಿತ್ತಂ ಮಚ್ಛಂ ಉಮ್ಮುಜ್ಜಮಾನಂ। ತಸ್ಸ ಏವಮಸ್ಸ – ‘ಯಥಾ ಖೋ ಇಮಸ್ಸ ಮಚ್ಛಸ್ಸ ಉಮ್ಮಗ್ಗೋ ಯಥಾ ಚ ಊಮಿಘಾತೋ ಯಥಾ ಚ ವೇಗಾಯಿತತ್ತಂ, ಪರಿತ್ತೋ ಅಯಂ ಮಚ್ಛೋ, ನಾಯಂ ಮಚ್ಛೋ ಮಹನ್ತೋ’ತಿ। ಏವಮೇವಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪುಗ್ಗಲೋ ಪುಗ್ಗಲೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಾಕಚ್ಛಾಯಮಾನೋ ಏವಂ ಜಾನಾತಿ – ‘ಯಥಾ ಖೋ ಇಮಸ್ಸ ಆಯಸ್ಮತೋ ಉಮ್ಮಗ್ಗೋ ಯಥಾ ಚ ಅಭಿನೀಹಾರೋ ಯಥಾ ಚ ಪಞ್ಹಾಸಮುದಾಹಾರೋ, ದುಪ್ಪಞ್ಞೋ ಅಯಮಾಯಸ್ಮಾ, ನಾಯಮಾಯಸ್ಮಾ ಪಞ್ಞವಾ। ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು? ತಥಾ ಹಿ ಅಯಮಾಯಸ್ಮಾ ನ ಚೇವ ಗಮ್ಭೀರಂ ಅತ್ಥಪದಂ ಉದಾಹರತಿ ಸನ್ತಂ ಪಣೀತಂ ಅತಕ್ಕಾವಚರಂ ನಿಪುಣಂ ಪಣ್ಡಿತವೇದನೀಯಂ। ಯಞ್ಚ ಅಯಮಾಯಸ್ಮಾ ಧಮ್ಮಂ ಭಾಸತಿ, ತಸ್ಸ ಚ ನ ಪಟಿಬಲೋ ಸಂಖಿತ್ತೇನ ವಾ ವಿತ್ಥಾರೇನ ವಾ ಅತ್ಥಂ ಆಚಿಕ್ಖಿತುಂ ದೇಸೇತುಂ ಪಞ್ಞಾಪೇತುಂ ಪಟ್ಠಪೇತುಂ ವಿವರಿತುಂ ವಿಭಜಿತುಂ ಉತ್ತಾನೀಕಾತುಂ। ದುಪ್ಪಞ್ಞೋ ಅಯಮಾಯಸ್ಮಾ, ನಾಯಮಾಯಸ್ಮಾ ಪಞ್ಞವಾ’’’ತಿ।
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, cakkhumā puriso udakarahadassa tīre ṭhito passeyya parittaṃ macchaṃ ummujjamānaṃ. Tassa evamassa – ‘yathā kho imassa macchassa ummaggo yathā ca ūmighāto yathā ca vegāyitattaṃ, paritto ayaṃ maccho, nāyaṃ maccho mahanto’ti. Evamevaṃ kho, bhikkhave, puggalo puggalena saddhiṃ sākacchāyamāno evaṃ jānāti – ‘yathā kho imassa āyasmato ummaggo yathā ca abhinīhāro yathā ca pañhāsamudāhāro, duppañño ayamāyasmā, nāyamāyasmā paññavā. Taṃ kissa hetu? Tathā hi ayamāyasmā na ceva gambhīraṃ atthapadaṃ udāharati santaṃ paṇītaṃ atakkāvacaraṃ nipuṇaṃ paṇḍitavedanīyaṃ. Yañca ayamāyasmā dhammaṃ bhāsati, tassa ca na paṭibalo saṃkhittena vā vitthārena vā atthaṃ ācikkhituṃ desetuṃ paññāpetuṃ paṭṭhapetuṃ vivarituṃ vibhajituṃ uttānīkātuṃ. Duppañño ayamāyasmā, nāyamāyasmā paññavā’’’ti.
‘‘ಇಧ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪುಗ್ಗಲೋ ಪುಗ್ಗಲೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಾಕಚ್ಛಾಯಮಾನೋ ಏವಂ ಜಾನಾತಿ – ‘ಯಥಾ ಖೋ ಇಮಸ್ಸ ಆಯಸ್ಮತೋ ಉಮ್ಮಗ್ಗೋ ಯಥಾ ಚ ಅಭಿನೀಹಾರೋ ಯಥಾ ಚ ಪಞ್ಹಾಸಮುದಾಹಾರೋ, ಪಞ್ಞವಾ ಅಯಮಾಯಸ್ಮಾ, ನಾಯಮಾಯಸ್ಮಾ ದುಪ್ಪಞ್ಞೋ। ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು? ತಥಾ ಹಿ ಅಯಮಾಯಸ್ಮಾ ಗಮ್ಭೀರಞ್ಚೇವ ಅತ್ಥಪದಂ ಉದಾಹರತಿ ಸನ್ತಂ ಪಣೀತಂ ಅತಕ್ಕಾವಚರಂ ನಿಪುಣಂ ಪಣ್ಡಿತವೇದನೀಯಂ। ಯಞ್ಚ ಅಯಮಾಯಸ್ಮಾ ಧಮ್ಮಂ ಭಾಸತಿ, ತಸ್ಸ ಚ ಪಟಿಬಲೋ ಸಂಖಿತ್ತೇನ ವಾ ವಿತ್ಥಾರೇನ ವಾ ಅತ್ಥಂ ಆಚಿಕ್ಖಿತುಂ ದೇಸೇತುಂ ಪಞ್ಞಾಪೇತುಂ ಪಟ್ಠಪೇತುಂ ವಿವರಿತುಂ ವಿಭಜಿತುಂ ಉತ್ತಾನೀಕಾತುಂ। ಪಞ್ಞವಾ ಅಯಮಾಯಸ್ಮಾ, ನಾಯಮಾಯಸ್ಮಾ ದುಪ್ಪಞ್ಞೋ’’’ತಿ।
‘‘Idha pana, bhikkhave, puggalo puggalena saddhiṃ sākacchāyamāno evaṃ jānāti – ‘yathā kho imassa āyasmato ummaggo yathā ca abhinīhāro yathā ca pañhāsamudāhāro, paññavā ayamāyasmā, nāyamāyasmā duppañño. Taṃ kissa hetu? Tathā hi ayamāyasmā gambhīrañceva atthapadaṃ udāharati santaṃ paṇītaṃ atakkāvacaraṃ nipuṇaṃ paṇḍitavedanīyaṃ. Yañca ayamāyasmā dhammaṃ bhāsati, tassa ca paṭibalo saṃkhittena vā vitthārena vā atthaṃ ācikkhituṃ desetuṃ paññāpetuṃ paṭṭhapetuṃ vivarituṃ vibhajituṃ uttānīkātuṃ. Paññavā ayamāyasmā, nāyamāyasmā duppañño’’’ti.
‘‘ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ , ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚಕ್ಖುಮಾ ಪುರಿಸೋ ಉದಕರಹದಸ್ಸ ತೀರೇ ಠಿತೋ ಪಸ್ಸೇಯ್ಯ ಮಹನ್ತಂ ಮಚ್ಛಂ ಉಮ್ಮುಜ್ಜಮಾನಂ। ತಸ್ಸ ಏವಮಸ್ಸ – ‘ಯಥಾ ಖೋ ಇಮಸ್ಸ ಮಚ್ಛಸ್ಸ ಉಮ್ಮಗ್ಗೋ ಯಥಾ ಚ ಊಮಿಘಾತೋ ಯಥಾ ಚ ವೇಗಾಯಿತತ್ತಂ, ಮಹನ್ತೋ ಅಯಂ ಮಚ್ಛೋ, ನಾಯಂ ಮಚ್ಛೋ ಪರಿತ್ತೋ’ತಿ। ಏವಮೇವಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪುಗ್ಗಲೋ ಪುಗ್ಗಲೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಾಕಚ್ಛಾಯಮಾನೋ ಏವಂ ಜಾನಾತಿ – ‘ಯಥಾ ಖೋ ಇಮಸ್ಸ ಆಯಸ್ಮತೋ ಉಮ್ಮಗ್ಗೋ ಯಥಾ ಚ ಅಭಿನೀಹಾರೋ ಯಥಾ ಚ ಪಞ್ಹಾಸಮುದಾಹಾರೋ, ಪಞ್ಞವಾ ಅಯಮಾಯಸ್ಮಾ, ನಾಯಮಾಯಸ್ಮಾ ದುಪ್ಪಞ್ಞೋ। ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು? ತಥಾ ಹಿ ಅಯಮಾಯಸ್ಮಾ ಗಮ್ಭೀರಞ್ಚೇವ ಅತ್ಥಪದಂ ಉದಾಹರತಿ ಸನ್ತಂ ಪಣೀತಂ ಅತಕ್ಕಾವಚರಂ ನಿಪುಣಂ ಪಣ್ಡಿತವೇದನೀಯಂ। ಯಞ್ಚ ಅಯಮಾಯಸ್ಮಾ ಧಮ್ಮಂ ಭಾಸತಿ, ತಸ್ಸ ಚ ಪಟಿಬಲೋ ಸಂಖಿತ್ತೇನ ವಾ ವಿತ್ಥಾರೇನ ವಾ ಅತ್ಥಂ ಆಚಿಕ್ಖಿತುಂ ದೇಸೇತುಂ ಪಞ್ಞಾಪೇತುಂ ಪಟ್ಠಪೇತುಂ ವಿವರಿತುಂ ವಿಭಜಿತುಂ ಉತ್ತಾನೀಕಾತುಂ। ಪಞ್ಞವಾ ಅಯಮಾಯಸ್ಮಾ, ನಾಯಮಾಯಸ್ಮಾ ದುಪ್ಪಞ್ಞೋ’ತಿ।
‘‘Seyyathāpi , bhikkhave, cakkhumā puriso udakarahadassa tīre ṭhito passeyya mahantaṃ macchaṃ ummujjamānaṃ. Tassa evamassa – ‘yathā kho imassa macchassa ummaggo yathā ca ūmighāto yathā ca vegāyitattaṃ, mahanto ayaṃ maccho, nāyaṃ maccho paritto’ti. Evamevaṃ kho, bhikkhave, puggalo puggalena saddhiṃ sākacchāyamāno evaṃ jānāti – ‘yathā kho imassa āyasmato ummaggo yathā ca abhinīhāro yathā ca pañhāsamudāhāro, paññavā ayamāyasmā, nāyamāyasmā duppañño. Taṃ kissa hetu? Tathā hi ayamāyasmā gambhīrañceva atthapadaṃ udāharati santaṃ paṇītaṃ atakkāvacaraṃ nipuṇaṃ paṇḍitavedanīyaṃ. Yañca ayamāyasmā dhammaṃ bhāsati, tassa ca paṭibalo saṃkhittena vā vitthārena vā atthaṃ ācikkhituṃ desetuṃ paññāpetuṃ paṭṭhapetuṃ vivarituṃ vibhajituṃ uttānīkātuṃ. Paññavā ayamāyasmā, nāyamāyasmā duppañño’ti.
‘‘‘ಸಾಕಚ್ಛಾಯ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಞ್ಞಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ, ಸಾ ಚ ಖೋ ದೀಘೇನ ಅದ್ಧುನಾ, ನ ಇತ್ತರಂ; ಮನಸಿಕರೋತಾ, ನೋ ಅಮನಸಿಕರೋತಾ; ಪಞ್ಞವತಾ, ನೋ ದುಪ್ಪಞ್ಞೇನಾ’ತಿ , ಇತಿ ಯಂ ತಂ ವುತ್ತಂ ಇದಮೇತಂ ಪಟಿಚ್ಚ ವುತ್ತಂ। ಇಮಾನಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚತ್ತಾರಿ ಠಾನಾನಿ ಇಮೇಹಿ ಚತೂಹಿ ಠಾನೇಹಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾನೀ’’ತಿ। ದುತಿಯಂ।
‘‘‘Sākacchāya, bhikkhave, paññā veditabbā, sā ca kho dīghena addhunā, na ittaraṃ; manasikarotā, no amanasikarotā; paññavatā, no duppaññenā’ti , iti yaṃ taṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vuttaṃ. Imāni kho, bhikkhave, cattāri ṭhānāni imehi catūhi ṭhānehi veditabbānī’’ti. Dutiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ೨. ಠಾನಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 2. Ṭhānasuttavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ೨. ಠಾನಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 2. Ṭhānasuttavaṇṇanā
