Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi

    ૪૮. થેય્યસંવાસકવત્થુકથા

    48. Theyyasaṃvāsakavatthukathā

    ૧૧૦. પારિજઞ્ઞપત્તસ્સાતિ પરિહાયતીતિ પરિજાનિ, ઇસ્સરિયભોગાદિ, તસ્સ ભાવો પારિજઞ્ઞં, ઇસ્સરિયભોગાદિક્ખયો, તં પત્તોતિ પારિજઞ્ઞપત્તો, તસ્સ. ‘‘પારિજુઞ્ઞપત્તસ્સા’’તિપિ ઉકારેન સહ પાઠો અત્થિ. ખીણકોલઞ્ઞોતિ એત્થ કુલે જાતા કોલઞ્ઞા, ણ્યપચ્ચયો, નકારાગમો. ખીણા કોલઞ્ઞા અસ્સાતિ ખીણકોલઞ્ઞોતિ વચનત્થં દસ્સેન્તો આહ ‘‘માતિપક્ખપિતિપક્ખતો’’તિઆદિ. તત્થ માતિપક્ખપિતિપક્ખતોતિ માતુયા પક્ખો માતિપક્ખો, પિતુનો પક્ખો પિતિપક્ખો, માતિપક્ખો ચ પિતિપક્ખો ચ માતિપક્ખપિતિપક્ખા. ફાતિં કાતુન્તિ એત્થ ફા-ધાતુ વડ્ઢનત્થોતિ આહ ‘‘વડ્ઢેતુ’’ન્તિ. ‘‘પુચ્છિયમાનો’’તિ ઇમિના અનુયુઞ્જિયમાનોતિ એત્થ અનુત્યૂપસગ્ગવસેન યુજસદ્દો પુચ્છનત્થોતિ દસ્સેતિ.

    110.Pārijaññapattassāti parihāyatīti parijāni, issariyabhogādi, tassa bhāvo pārijaññaṃ, issariyabhogādikkhayo, taṃ pattoti pārijaññapatto, tassa. ‘‘Pārijuññapattassā’’tipi ukārena saha pāṭho atthi. Khīṇakolaññoti ettha kule jātā kolaññā, ṇyapaccayo, nakārāgamo. Khīṇā kolaññā assāti khīṇakolaññoti vacanatthaṃ dassento āha ‘‘mātipakkhapitipakkhato’’tiādi. Tattha mātipakkhapitipakkhatoti mātuyā pakkho mātipakkho, pituno pakkho pitipakkho, mātipakkho ca pitipakkho ca mātipakkhapitipakkhā. Phātiṃ kātunti ettha phā-dhātu vaḍḍhanatthoti āha ‘‘vaḍḍhetu’’nti. ‘‘Pucchiyamāno’’ti iminā anuyuñjiyamānoti ettha anutyūpasaggavasena yujasaddo pucchanatthoti dasseti.

    થેય્યસંવાસકોતિ થેનનં થેય્યં નકારસ્સ યકારં કત્વા, થેય્યાય સંવાસકો ઇમસ્સાતિ થેય્યસંવાસકો. એત્થ ચ ન કેવલં વસ્સગણનાદિકોયેવ સંવાસો નામ હોતિ, અથ ખો થેય્યાય લિઙ્ગગહણમ્પિ સંવાસોયેવ નામ. તસ્મા તસ્સ તિવિધભાવં દસ્સેન્તો આહ ‘‘તયો’’તિઆદિ. તત્થ લિઙ્ગં થેનેતીતિ લિઙ્ગથેનકો, એસેવ નયો ઇતરેસુપિ. તમત્થં વિત્થારેન્તો આહ ‘‘તત્થા’’તિઆદિ. તત્થ યોતિ થેય્યસંવાસકો. લિઙ્ગમત્તસ્સેવાતિ એત્થ મત્તસદ્દેન સંવાસાદયો નિવત્તેતિ.

    Theyyasaṃvāsakoti thenanaṃ theyyaṃ nakārassa yakāraṃ katvā, theyyāya saṃvāsako imassāti theyyasaṃvāsako. Ettha ca na kevalaṃ vassagaṇanādikoyeva saṃvāso nāma hoti, atha kho theyyāya liṅgagahaṇampi saṃvāsoyeva nāma. Tasmā tassa tividhabhāvaṃ dassento āha ‘‘tayo’’tiādi. Tattha liṅgaṃ thenetīti liṅgathenako, eseva nayo itaresupi. Tamatthaṃ vitthārento āha ‘‘tatthā’’tiādi. Tattha yoti theyyasaṃvāsako. Liṅgamattassevāti ettha mattasaddena saṃvāsādayo nivatteti.

    વિદેસન્તિ અત્તનો દેસતો વિયોગં દેસં. વિસદ્દો હેત્થ વિયોગત્થવાચકો. અથ વા વિ દૂરં દેસં. વિસદ્દો હેત્થ દૂરત્થવાચકો. મુસાતિ અભૂતત્થે દુતિયન્તનિપાતો, અભૂતં વચનન્તિ અત્થો. પટિબાહતીતિ અઞ્ઞે નિવારેતિ. સંવાસથેનકો નામાતિ એત્થ કો સંવાસો નામ, નનુ એકકમ્માદિકોતિ આહ ‘‘ભિક્ખુવસ્સગણનાદિકો’’તિઆદિ. ભિક્ખુવસ્સગણનાદિકોતિ આદિસદ્દેન યથાવુડ્ઢં વન્દનસાદિયનં આસનપટિબાહનં ઉપોસથપવારણાદીસુ સન્દિસ્સનન્તિ ઇમાનિ સઙ્ગણ્હાતિ. ‘‘કિરિયભેદો’’તિ ઇમિના સં એકતો વસિયતિ અનેનાતિ સંવાસોતિ વચનત્થેન કિરિયભેદો સંવાસો નામાતિ દસ્સેતિ. ઇમસ્મિં અત્થેતિ ઇમસ્મિં વત્થુમ્હિ, ઇમસ્મિં ઠાનેતિ અત્થો. ઇમિના પારાજિકાદિટ્ઠાને પન એકકમ્માદિકો સંવાસો નામાતિ દસ્સેતિ.

    Videsanti attano desato viyogaṃ desaṃ. Visaddo hettha viyogatthavācako. Atha vā vi dūraṃ desaṃ. Visaddo hettha dūratthavācako. Musāti abhūtatthe dutiyantanipāto, abhūtaṃ vacananti attho. Paṭibāhatīti aññe nivāreti. Saṃvāsathenako nāmāti ettha ko saṃvāso nāma, nanu ekakammādikoti āha ‘‘bhikkhuvassagaṇanādiko’’tiādi. Bhikkhuvassagaṇanādikoti ādisaddena yathāvuḍḍhaṃ vandanasādiyanaṃ āsanapaṭibāhanaṃ uposathapavāraṇādīsu sandissananti imāni saṅgaṇhāti. ‘‘Kiriyabhedo’’ti iminā saṃ ekato vasiyati anenāti saṃvāsoti vacanatthena kiriyabhedo saṃvāso nāmāti dasseti. Imasmiṃ attheti imasmiṃ vatthumhi, imasmiṃ ṭhāneti attho. Iminā pārājikādiṭṭhāne pana ekakammādiko saṃvāso nāmāti dasseti.

    ‘‘લિઙ્ગસ્સ ચેવ સંવાસસ્સ ચા’’તિ ઇમિના ઉભયથેનકોતિ એત્થ ઉભયસરૂપં દસ્સેતિ.

    ‘‘Liṅgassa ceva saṃvāsassa cā’’ti iminā ubhayathenakoti ettha ubhayasarūpaṃ dasseti.

    એત્થાતિ થેય્યસંવાસકટ્ઠાને. રાજ…પે॰… ભયેહિ વાતિ એત્થ ભયસદ્દો પચ્ચેકં યોજેતબ્બો. રાજભયેન ચ દુબ્ભિક્ખભયેન ચ કન્તારભયેન ચ રોગભયેન ચ વેરિભયેન ચાતિ હિ અત્થો. ચીવરગહણત્થન્તિ ચીવરાહરણત્થં, અયમેવ વા પાઠો. વાસદ્દો હેત્વત્થં વા સમ્પદાનત્થં વા સમ્પિણ્ડેતિ. અયં ગાથા વિભત્તિયા ઉપ્પટિપાટિત્તા ભગ્ગરીતિસઙ્ખાતા અલઙ્કારદોસા ન મુત્તા. લિઙ્ગન્તિ સમણલિઙ્ગં. ઇધાતિ ઇમસ્મિં સાસને.

    Etthāti theyyasaṃvāsakaṭṭhāne. Rāja…pe… bhayehi vāti ettha bhayasaddo paccekaṃ yojetabbo. Rājabhayena ca dubbhikkhabhayena ca kantārabhayena ca rogabhayena ca veribhayena cāti hi attho. Cīvaragahaṇatthanti cīvarāharaṇatthaṃ, ayameva vā pāṭho. saddo hetvatthaṃ vā sampadānatthaṃ vā sampiṇḍeti. Ayaṃ gāthā vibhattiyā uppaṭipāṭittā bhaggarītisaṅkhātā alaṅkāradosā na muttā. Liṅganti samaṇaliṅgaṃ. Idhāti imasmiṃ sāsane.

    નાધિવાસેતીતિ ન સમ્પટિચ્છતિ. યાવાતિ યત્તકં કાલં, અયં પનેત્થ યોજના – ઇધ યો રાજ…પે॰… ભયેન વા ચીવરગહણત્થં વા લિઙ્ગં આદિયતિ, સો સુદ્ધમાનસો હુત્વા યાવ સંવાસં નાધિવાસેતિ, તાવ એસો ‘‘થેય્યસંવાસકો નામા’’તિ ન વુચ્ચતીતિ.

    Nādhivāsetīti na sampaṭicchati. Yāvāti yattakaṃ kālaṃ, ayaṃ panettha yojanā – idha yo rāja…pe… bhayena vā cīvaragahaṇatthaṃ vā liṅgaṃ ādiyati, so suddhamānaso hutvā yāva saṃvāsaṃ nādhivāseti, tāva eso ‘‘theyyasaṃvāsako nāmā’’ti na vuccatīti.

    તત્રાતિ તાસુ ગાથાસુ. ઇધાતિ ઇમસ્મિં સાસને. એવન્તિ લિઙ્ગે ગહિયમાને. તસ્મિન્તિ જને. અનોસરિત્વાવાતિ અનોક્કમિત્વાવ. લિઙ્ગં અપનેત્વાતિ સયં ગહિતં સમણલિઙ્ગં વિનાસેત્વા. પબ્બજિતાલયન્તિ પબ્બજિતછાયં. પુબ્બેતિ સંવાસથેનકે.

    Tatrāti tāsu gāthāsu. Idhāti imasmiṃ sāsane. Evanti liṅge gahiyamāne. Tasminti jane. Anosaritvāvāti anokkamitvāva. Liṅgaṃ apanetvāti sayaṃ gahitaṃ samaṇaliṅgaṃ vināsetvā. Pabbajitālayanti pabbajitachāyaṃ. Pubbeti saṃvāsathenake.

    સબ્બપાસણ્ડિયભત્તાનીતિ સબ્બાનિ પાસણ્ડં ઉદ્દિસ્સ દિન્નાનિ ભત્તાનિ.

    Sabbapāsaṇḍiyabhattānīti sabbāni pāsaṇḍaṃ uddissa dinnāni bhattāni.

    સત્તે વહતીતિ સત્તવાહો. વિરમિતબ્બન્તિ વેરં, તં પવત્તેતીતિ વેરિકો. કાયેન પરિહરિતબ્બાનીતિ કાયપરિહારિયાનિ. તન્તિ તુવં. હીનાયાવત્તભાવન્તિ હીનાય ગિહિભાવાય આવત્તભાવં.

    Satte vahatīti sattavāho. Viramitabbanti veraṃ, taṃ pavattetīti veriko. Kāyena pariharitabbānīti kāyaparihāriyāni. Tanti tuvaṃ. Hīnāyāvattabhāvanti hīnāya gihibhāvāya āvattabhāvaṃ.

    ઉપ્પબ્બજિત્વાતિ પબ્બજવિયોગં કત્વા. તમત્થન્તિ ઉપ્પબ્બજિતસઙ્ખાતમત્થં. અસ્સાતિ મહાસામણેરસ્સ.

    Uppabbajitvāti pabbajaviyogaṃ katvā. Tamatthanti uppabbajitasaṅkhātamatthaṃ. Assāti mahāsāmaṇerassa.

    મહન્તો વાતિ એત્થ વાસદ્દો ગરહત્થો. પગેવ દહરોતિ દસ્સેતિ. અબ્યત્તો હોતીતિ યોજના. સોતિ સામણેરો.

    Mahanto vāti ettha saddo garahattho. Pageva daharoti dasseti. Abyatto hotīti yojanā. Soti sāmaṇero.

    વચ્છગોરક્ખાદીનીતિ એત્થ વચ્છોતિ તરુણગોણો. સો હિ માતુસન્તિકે વસતીતિ વચ્છો. માતુયા વિયોગકાલે વા વસ્સતીતિ વચ્છોતિ વુચ્ચતિ. ઇમિના દમ્મગવજરગ્ગવાપિ સામઞ્ઞતો ગહિતા. ગો વુચ્ચતિ ખેત્તભૂમિ. વચ્છો ચ ગો ચ વચ્છગવા, તેસં રક્ખનં વચ્છગોરક્ખો, સો આદિ યેસં કસિકમ્માદીનન્તિ વચ્છગોરક્ખાદીનિ. ‘‘સૂપસમ્પન્નો’’તિ ઇમિના ગહટ્ઠમ્પિ સચે ઉપસમ્પાદેતિ, સૂપસમ્પન્નોતિ દસ્સેતિ. અનુપસમ્પન્નકાલેયેવાતિ સામણેરકાલેયેવ. વિનયવિનિચ્છયેતિ વિનયે વુત્તસ્સ થેય્યસંવાસકસ્સ વિનિચ્છયે. થેય્યસંવાસકો હોતિ લિઙ્ગસ્સ અપનીતત્તા.

    Vacchagorakkhādīnīti ettha vacchoti taruṇagoṇo. So hi mātusantike vasatīti vaccho. Mātuyā viyogakāle vā vassatīti vacchoti vuccati. Iminā dammagavajaraggavāpi sāmaññato gahitā. Go vuccati khettabhūmi. Vaccho ca go ca vacchagavā, tesaṃ rakkhanaṃ vacchagorakkho, so ādi yesaṃ kasikammādīnanti vacchagorakkhādīni. ‘‘Sūpasampanno’’ti iminā gahaṭṭhampi sace upasampādeti, sūpasampannoti dasseti. Anupasampannakāleyevāti sāmaṇerakāleyeva. Vinayavinicchayeti vinaye vuttassa theyyasaṃvāsakassa vinicchaye. Theyyasaṃvāsako hoti liṅgassa apanītattā.

    થેય્યસંવાસકો ન હોતિ સલિઙ્ગે ઠિતત્તા. અયમ્પિ થેય્યસંવાસકો ન હોતિ કાસાયે સઉસ્સાહત્તા. થેય્યસંવાસકો હોતિ કાસાયે ધુરસ્સ નિક્ખિત્તત્તા.

    Theyyasaṃvāsako na hoti saliṅge ṭhitattā. Ayampi theyyasaṃvāsako na hoti kāsāye saussāhattā. Theyyasaṃvāsako hoti kāsāye dhurassa nikkhittattā.

    થેય્યસંવાસકો ન હોતિ સલિઙ્ગે ઠિતત્તા. નેવ થેય્યસંવાસકો હોતિ કાસાયે સઉસ્સાહત્તા. મેથુનસેવનાદીહીતિઆદિસદ્દેન પાણાતિપાતાદયો સઙ્ગણ્હાતિ. થેય્યસંવાસકો હોતિ કાસાયે ધુરસ્સ નિક્ખિત્તત્તા. ઓવટ્ટિકન્તિ અધોવટ્ટેન કરણં. રક્ખતિ તાવાતિ તાવ રક્ખતિ વીમંસનેન નિવાસિતત્તા. લિઙ્ગન્તિ સમણલિઙ્ગં. થેય્યસંવાસકો હોતિ ગિહિલિઙ્ગસ્સ સમ્પટિચ્છિતત્તા.

    Theyyasaṃvāsako na hoti saliṅge ṭhitattā. Neva theyyasaṃvāsako hoti kāsāye saussāhattā. Methunasevanādīhītiādisaddena pāṇātipātādayo saṅgaṇhāti. Theyyasaṃvāsako hoti kāsāye dhurassa nikkhittattā. Ovaṭṭikanti adhovaṭṭena karaṇaṃ. Rakkhati tāvāti tāva rakkhati vīmaṃsanena nivāsitattā. Liṅganti samaṇaliṅgaṃ. Theyyasaṃvāsako hoti gihiliṅgassa sampaṭicchitattā.

    વીમંસતિ વા સમ્પટિચ્છતિ વા રક્ખતિયેવ ઓદાતવત્થસ્સ અન્તોકાસાયભાવતો. ‘‘ભિક્ખુનિયાપિ એસેવ નયો’’તિ વુત્તમેવત્થં વિભાવેન્તો આહ ‘‘સાપી’’તિઆદિ.

    Vīmaṃsati vā sampaṭicchati vā rakkhatiyeva odātavatthassa antokāsāyabhāvato. ‘‘Bhikkhuniyāpi eseva nayo’’ti vuttamevatthaṃ vibhāvento āha ‘‘sāpī’’tiādi.

    વુડ્ઢપબ્બજિતો સામણેરોતિ સમ્બન્ધો. પાળિયમ્પીતિ પન્તિયમ્પિ. સેનો મંસપેસિં ગહેત્વા ગચ્છતિ વિય ભત્તપિણ્ડે પત્તં ઉપનામેત્વા ગહેત્વા ગચ્છતિ. થેય્યસંવાસકો ન હોતિ વસ્સાનં અગણનત્તા.

    Vuḍḍhapabbajito sāmaṇeroti sambandho. Pāḷiyampīti pantiyampi. Seno maṃsapesiṃ gahetvā gacchati viya bhattapiṇḍe pattaṃ upanāmetvā gahetvā gacchati. Theyyasaṃvāsako na hoti vassānaṃ agaṇanattā.







    Related texts:



    તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / વિનયપિટક • Vinayapiṭaka / મહાવગ્ગપાળિ • Mahāvaggapāḷi / ૪૮. થેય્યસંવાસકવત્થુ • 48. Theyyasaṃvāsakavatthu

    અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / મહાવગ્ગ-અટ્ઠકથા • Mahāvagga-aṭṭhakathā / થેય્યસંવાસકવત્થુકથા • Theyyasaṃvāsakavatthukathā

    ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / થેય્યસંવાસકવત્થુકથાવણ્ણના • Theyyasaṃvāsakavatthukathāvaṇṇanā

    ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā / થેય્યસંવાસકવત્થુકથાવણ્ણના • Theyyasaṃvāsakavatthukathāvaṇṇanā

    ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / થેય્યસંવાસકવત્થુકથાવણ્ણના • Theyyasaṃvāsakavatthukathāvaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact