Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അപദാന-അട്ഠകഥാ • Apadāna-aṭṭhakathā |
൯. ഠിതഞ്ജലിയത്ഥേരഅപദാനവണ്ണനാ
9. Ṭhitañjaliyattheraapadānavaṇṇanā
മിഗലുദ്ദോ പുരേ ആസിന്തിആദികം ആയസ്മതോ ഠിതഞ്ജലിയത്ഥേരസ്സ അപദാനം. അയമ്പി പുരിമബുദ്ധേസു കതാധികാരോ തത്ഥ തത്ഥുപ്പന്നഭവേ വിവട്ടൂപനിസ്സയാനി പുഞ്ഞാനി ഉപചിനന്തോ തിസ്സസ്സ ഭഗവതോ കാലേ പുരാകതേന ഏകേന കമ്മച്ഛിദ്ദേന നേസാദയോനിയം നിബ്ബത്തിത്വാ വിഞ്ഞുതം പത്തോ മിഗസൂകരാദയോ മാരേത്വാ നേസാദകമ്മേന അരഞ്ഞേ വാസം കപ്പേസി. തസ്മിം സമയേ തിസ്സോ ഭഗവാ തസ്സാനുകമ്പായ ഹിമവന്തം അഗമാസി. സോ തം ദ്വത്തിംസവരലക്ഖണേഹി അസീതാനുബ്യഞ്ജനബ്യാമപ്പഭാഹി ച ജലമാനം ഭഗവന്തം ദിസ്വാ സോമനസ്സജാതോ പണാമം കത്വാ ഗന്ത്വാ പണ്ണസന്ഥരേ നിസീദി. തസ്മിം ഖണേ ദേവോ ഗജ്ജന്തോ അസനി പതി, തതോ മരണസമയേ ബുദ്ധമനുസ്സരിത്വാ പുനഞ്ജലിമകാസി. സോ തേന പുഞ്ഞേന സുഖേത്തേ കതകുസലത്താ അകുസലവിപാകം പടിബാഹിത്വാ സഗ്ഗേ നിബ്ബത്തോ കാമാവചരസമ്പത്തിയോ അനുഭവിത്വാ മനുസ്സേസു മനുസ്സസമ്പത്തിയോ ച അനുഭവിത്വാ അപരഭാഗേ ഇമസ്മിം ബുദ്ധുപ്പാദേ ഏകസ്മിം കുലഗേഹേ നിബ്ബത്തോ വുദ്ധിമന്വായ പുരാകതവാസനായ സത്ഥരി പസീദിത്വാ പബ്ബജിതോ നചിരസ്സേവ അരഹാ അഹോസി.
Migaluddo pure āsintiādikaṃ āyasmato ṭhitañjaliyattherassa apadānaṃ. Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tatthuppannabhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto tissassa bhagavato kāle purākatena ekena kammacchiddena nesādayoniyaṃ nibbattitvā viññutaṃ patto migasūkarādayo māretvā nesādakammena araññe vāsaṃ kappesi. Tasmiṃ samaye tisso bhagavā tassānukampāya himavantaṃ agamāsi. So taṃ dvattiṃsavaralakkhaṇehi asītānubyañjanabyāmappabhāhi ca jalamānaṃ bhagavantaṃ disvā somanassajāto paṇāmaṃ katvā gantvā paṇṇasanthare nisīdi. Tasmiṃ khaṇe devo gajjanto asani pati, tato maraṇasamaye buddhamanussaritvā punañjalimakāsi. So tena puññena sukhette katakusalattā akusalavipākaṃ paṭibāhitvā sagge nibbatto kāmāvacarasampattiyo anubhavitvā manussesu manussasampattiyo ca anubhavitvā aparabhāge imasmiṃ buddhuppāde ekasmiṃ kulagehe nibbatto vuddhimanvāya purākatavāsanāya satthari pasīditvā pabbajito nacirasseva arahā ahosi.
൪൨. സോ തതോ പരം അത്തനോ പുബ്ബകമ്മം സരിത്വാ സോമനസ്സജാതോ പുബ്ബചരിതാപദാനം പകാസേന്തോ മിഗലുദ്ദോ പുരേ ആസിന്തിആദിമാഹ. തത്ഥ മിഗലുദ്ദോതി മിഗാനം മാരണം ഉപഗച്ഛതീതി മിഗലുദ്ദോ. മിഗന്തി സീഘം വാതവേഗേന ഗച്ഛന്തി ധാവന്തീതി മിഗാ, തേസം മിഗാനം മാരണേ ലുദ്ദോ ദാരുണോ ലോഭീതി മിഗലുദ്ദോ. സോ അഹം പുരേ ഭഗവതോ ദസ്സനസമയേ മിഗലുദ്ദോ ആസിം അഹോസിന്തി അത്ഥോ . അരഞ്ഞേ കാനനേതി അരതി ഗച്ഛതി മിഗസമൂഹോ ഏത്ഥാതി അരഞ്ഞം, അഥ വാ ആ സമന്തതോ രജ്ജന്തി തത്ഥ വിവേകാഭിരതാ ബുദ്ധപച്ചേകബുദ്ധാദയോ മഹാസാരപ്പത്താ സപ്പുരിസാതി അരഞ്ഞം. കാ കുച്ഛിതാകാരേന വാ ഭയാനകാകാരേന വാ നദന്തി സദ്ദം കരോന്തി, ആനന്തി വിന്ദന്തീതി വാ കാനനം, തസ്മിം അരഞ്ഞേ കാനനേ മിഗലുദ്ദോ പുരേ ആസിന്തി സമ്ബന്ധോ. തത്ഥ അദ്ദസം സമ്ബുദ്ധന്തി തത്ഥ തസ്മിം അരഞ്ഞേ ഉപഗതം സമ്ബുദ്ധം അദ്ദസം അദ്ദക്ഖിന്തി അത്ഥോ. ദസ്സനം പുരേ അഹോസി അവിദൂരേ, തസ്മാ മനോദ്വാരാനുസാരേന ചക്ഖുവിഞ്ഞാണം പുരേചാരികം കായവിഞ്ഞാണസമങ്ഗിം പാപേതി അപ്പേതീതി അത്ഥോ.
42. So tato paraṃ attano pubbakammaṃ saritvā somanassajāto pubbacaritāpadānaṃ pakāsento migaluddo pure āsintiādimāha. Tattha migaluddoti migānaṃ māraṇaṃ upagacchatīti migaluddo. Miganti sīghaṃ vātavegena gacchanti dhāvantīti migā, tesaṃ migānaṃ māraṇe luddo dāruṇo lobhīti migaluddo. So ahaṃ pure bhagavato dassanasamaye migaluddo āsiṃ ahosinti attho . Araññe kānaneti arati gacchati migasamūho etthāti araññaṃ, atha vā ā samantato rajjanti tattha vivekābhiratā buddhapaccekabuddhādayo mahāsārappattā sappurisāti araññaṃ. Kā kucchitākārena vā bhayānakākārena vā nadanti saddaṃ karonti, ānanti vindantīti vā kānanaṃ, tasmiṃ araññe kānane migaluddo pure āsinti sambandho. Tattha addasaṃ sambuddhanti tattha tasmiṃ araññe upagataṃ sambuddhaṃ addasaṃ addakkhinti attho. Dassanaṃ pure ahosi avidūre, tasmā manodvārānusārena cakkhuviññāṇaṃ purecārikaṃ kāyaviññāṇasamaṅgiṃ pāpeti appetīti attho.
൪൪. തതോ മേ അസനീപാതോതി ആ സമന്തതോ സനന്തോ ഗജ്ജന്തോ പതതീതി അസനി, അസനിയാ പാതോ പതനം അസനീപാതോ, ദേവദണ്ഡോതി അത്ഥോ. സേസം സബ്ബത്ഥ ഉത്താനത്ഥമേവാതി.
44.Tato me asanīpātoti ā samantato sananto gajjanto patatīti asani, asaniyā pāto patanaṃ asanīpāto, devadaṇḍoti attho. Sesaṃ sabbattha uttānatthamevāti.
ഠിതഞ്ജലിയത്ഥേരഅപദാനവണ്ണനാ സമത്താ.
Ṭhitañjaliyattheraapadānavaṇṇanā samattā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / അപദാനപാളി • Apadānapāḷi / ൯. ഠിതഞ്ജലിയത്ഥേരഅപദാനം • 9. Ṭhitañjaliyattheraapadānaṃ