Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
੪-੬. ਤਿਕਣ੍ਡਕੀਸੁਤ੍ਤਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ
4-6. Tikaṇḍakīsuttādivaṇṇanā
੧੪੪-੬. ਚਤੁਤ੍ਥੇ ਪਟਿਕੂਲੇਤਿ ਅਮਨੁਞ੍ਞੇ ਅਨਿਟ੍ਠੇ। ਅਪ੍ਪਟਿਕੂਲਸਞ੍ਞੀਤਿ ਇਟ੍ਠਾਕਾਰੇਨੇવ ਪવਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ। ਇਟ੍ਠਸ੍ਮਿਂ વਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਅਸੁਭਾਯ વਾ ਫਰਤਿ, ਅਨਿਚ੍ਚਤੋ વਾ ਉਪਸਂਹਰਤਿ ਉਪਨੇਤਿ ਪવਤ੍ਤੇਤਿ। ਅਨਿਟ੍ਠਸ੍ਮਿਂ વਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਅਨਿਟ੍ਠੇ ਸਤ੍ਤਸਞ੍ਞਿਤੇ ਆਰਮ੍ਮਣੇ। ਮੇਤ੍ਤਾਯ વਾ ਫਰਤੀਤਿ ਮੇਤ੍ਤਂ ਹਿਤੇਸਿਤਂ ਉਪਸਂਹਰਨ੍ਤੋ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਕਮੇવ વਾ ਤਤ੍ਥ ਫਰਤਿ। ਧਾਤੁਤੋ વਾ ਉਪਸਂਹਰਤੀਤਿ ਧਮ੍ਮਸਭਾવਚਿਨ੍ਤਨੇਨ ਧਾਤੁਤੋ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣਾਯ ਧਾਤੁਮਨਸਿਕਾਰਂ વਾ ਤਤ੍ਥ ਪવਤ੍ਤੇਤਿ। ਤਦੁਭਯਂ ਅਭਿਨਿવਜ੍ਜੇਤ੍વਾਤਿ ਸਭਾવਤੋ ਆਨੁਭਾવਤੋ ਚ ਉਪਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਂ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਪਟਿਕੂਲਭਾવਂ ਅਪ੍ਪਟਿਕੂਲਭਾવਞ੍ਚਾਤਿ ਤਂ ਉਭਯਂ ਪਹਾਯ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ, ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਤਸ੍ਮਿਂ ਮਜ੍ਝਤ੍ਤੋ ਹੁਤ੍વਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਮਜ੍ਝਤ੍ਤੋ ਹੁਤ੍વਾ વਿਹਰਿਤੁਕਾਮੋ ਪਨ ਕਿਂ ਕਰੋਤੀਤਿ? ਇਟ੍ਠਾਨਿਟ੍ਠੇਸੁ ਆਪਾਥਂ ਗਤੇਸੁ ਨੇવ ਸੋਮਨਸ੍ਸਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਦੋਮਨਸ੍ਸਿਤੋ ਹੋਤਿ। ਉਪੇਕ੍ਖਕੋ વਿਹਰੇਯ੍ਯਾਤਿ ਇਟ੍ਠੇ ਅਰਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਅਨਿਟ੍ਠੇ ਅਦੁਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਯਥਾ ਅਞ੍ਞੇ ਅਸਮਪੇਕ੍ਖਨੇਨ ਮੋਹਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤਿ, ਏવਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤੋ ਛਸੁ ਆਰਮ੍ਮਣੇਸੁ ਛਲ਼ਙ੍ਗੁਪੇਕ੍ਖਾਯ ਉਪੇਕ੍ਖਕੋ વਿਹਰੇਯ੍ਯ। ਤੇਨੇવਾਹ ‘‘ਛਲ਼ਙ੍ਗੁਪੇਕ੍ਖਾવਸੇਨ ਪਞ੍ਚਮੋ’’ਤਿ। ਇਟ੍ਠਾਨਿਟ੍ਠਛਲ਼ਾਰਮ੍ਮਣਾਪਾਥੇ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਪਕਤਿਭਾવਾવਿਜਹਨਲਕ੍ਖਣਾਯ ਛਸੁ ਦ੍વਾਰੇਸੁ ਪવਤ੍ਤਨਤੋ ‘‘ਛਲ਼ਙ੍ਗੁਪੇਕ੍ਖਾ’’ਤਿ ਲਦ੍ਧਨਾਮਾਯ ਤਤ੍ਰਮਜ੍ਝਤ੍ਤੁਪੇਕ੍ਖਾਯ વਸੇਨ ਪਞ੍ਚਮੋ વਾਰੋ વੁਤ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਪਞ੍ਚਮਂ ਛਟ੍ਠਞ੍ਚ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇવ।
144-6. Catutthe paṭikūleti amanuññe aniṭṭhe. Appaṭikūlasaññīti iṭṭhākāreneva pavattacitto. Iṭṭhasmiṃ vatthusmiṃ asubhāya vā pharati, aniccato vā upasaṃharati upaneti pavatteti. Aniṭṭhasmiṃ vatthusminti aniṭṭhe sattasaññite ārammaṇe. Mettāya vā pharatīti mettaṃ hitesitaṃ upasaṃharanto sabbatthakameva vā tattha pharati. Dhātuto vā upasaṃharatīti dhammasabhāvacintanena dhātuto paccavekkhaṇāya dhātumanasikāraṃ vā tattha pavatteti. Tadubhayaṃ abhinivajjetvāti sabhāvato ānubhāvato ca upatiṭṭhantaṃ ārammaṇe paṭikūlabhāvaṃ appaṭikūlabhāvañcāti taṃ ubhayaṃ pahāya aggahetvā, sabbasmiṃ pana tasmiṃ majjhatto hutvāti vuttaṃ hoti. Majjhatto hutvā viharitukāmo pana kiṃ karotīti? Iṭṭhāniṭṭhesu āpāthaṃ gatesu neva somanassito hoti, na domanassito hoti. Upekkhako vihareyyāti iṭṭhe arajjanto aniṭṭhe adussanto yathā aññe asamapekkhanena mohaṃ uppādenti, evaṃ anuppādento chasu ārammaṇesu chaḷaṅgupekkhāya upekkhako vihareyya. Tenevāha ‘‘chaḷaṅgupekkhāvasena pañcamo’’ti. Iṭṭhāniṭṭhachaḷārammaṇāpāthe parisuddhapakatibhāvāvijahanalakkhaṇāya chasu dvāresu pavattanato ‘‘chaḷaṅgupekkhā’’ti laddhanāmāya tatramajjhattupekkhāya vasena pañcamo vāro vuttoti attho. Pañcamaṃ chaṭṭhañca uttānameva.
ਤਿਕਣ੍ਡਕੀਸੁਤ੍ਤਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Tikaṇḍakīsuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya
੪. ਤਿਕਣ੍ਡਕੀਸੁਤ੍ਤਂ • 4. Tikaṇḍakīsuttaṃ
੫. ਨਿਰਯਸੁਤ੍ਤਂ • 5. Nirayasuttaṃ
੬. ਮਿਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਂ • 6. Mittasuttaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)
੪. ਤਿਕਣ੍ਡਕੀਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 4. Tikaṇḍakīsuttavaṇṇanā
੬. ਮਿਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 6. Mittasuttavaṇṇanā