A World of Knowledge
    Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / பஞ்சபகரண-அட்ட²கதா² • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā

    3. திகனித்³தே³ஸவண்ணனா

    3. Tikaniddesavaṇṇanā

    91. திகனித்³தே³ஸே – து³ஸ்ஸீலோதி நிஸ்ஸீலோ. பாபத⁴ம்மோதி லாமகத⁴ம்மோ. ஸீலவிபத்தியா வா து³ஸ்ஸீலோ, தி³ட்டி²விபத்தியா பாபத⁴ம்மோ . காயவசீஸங்வரபே⁴தே³ன து³ஸ்ஸீலோ, ஸேஸஸங்வரபே⁴தே³ன பாபத⁴ம்மோ. அஸுத்³த⁴பயோக³தாய து³ஸ்ஸீலோ, அஸுத்³தா⁴ஸயதாய பாபத⁴ம்மோ. குஸலஸீலவிரஹேன து³ஸ்ஸீலோ; அகுஸலஸீலஸமன்னாக³மேன பாபத⁴ம்மோ. அஸுசீதி அஸுசீஹி காயகம்மாதீ³ஹி ஸமன்னாக³தோ. ஸங்கஸ்ஸரஸமாசாரோதி ஸங்காய பரேஹி ஸரிதப்³ப³ஸமாசாரோ. கிஞ்சிதே³வ அஸாருப்பங் தி³ஸ்வா ‘இத³ங் இமினா கதங் ப⁴விஸ்ஸதீ’தி ஏவங் பரேஹி ஆஸங்கனீயஸமாசாரோ, அத்தனோயேவ வா ஸங்காய ஸரிதப்³ப³ஸமாசாரோ – ஸாஸங்கஸமாசாரோதி அத்தோ². தஸ்ஸ ஹி தி³வாட்டா²னாதீ³ஸு ஸன்னிபதித்வா கிஞ்சிதே³வ மந்தயந்தே பி⁴க்கூ² தி³ஸ்வா ‘இமே ஏகதோ ஹுத்வா மந்தெந்தி, கச்சி நு கோ² மயா கதகம்மங் ஜானித்வா மந்தெந்தீ’தி ஏவங் ஸாஸங்கஸமாசாரோ ஹோதி.

    91. Tikaniddese – dussīloti nissīlo. Pāpadhammoti lāmakadhammo. Sīlavipattiyā vā dussīlo, diṭṭhivipattiyā pāpadhammo . Kāyavacīsaṃvarabhedena dussīlo, sesasaṃvarabhedena pāpadhammo. Asuddhapayogatāya dussīlo, asuddhāsayatāya pāpadhammo. Kusalasīlavirahena dussīlo; akusalasīlasamannāgamena pāpadhammo. Asucīti asucīhi kāyakammādīhi samannāgato. Saṅkassarasamācāroti saṅkāya parehi saritabbasamācāro. Kiñcideva asāruppaṃ disvā ‘idaṃ iminā kataṃ bhavissatī’ti evaṃ parehi āsaṅkanīyasamācāro, attanoyeva vā saṅkāya saritabbasamācāro – sāsaṅkasamācāroti attho. Tassa hi divāṭṭhānādīsu sannipatitvā kiñcideva mantayante bhikkhū disvā ‘ime ekato hutvā mantenti, kacci nu kho mayā katakammaṃ jānitvā mantentī’ti evaṃ sāsaṅkasamācāro hoti.

    படிச்ச²ன்னகம்மந்தோதி படிச்சா²தே³தப்³ப³யுத்தகேன பாபகம்மேன ஸமன்னாக³தோ. அஸ்ஸமணோ ஸமணபடிஞ்ஞோதி அஸ்ஸமணோ ஹுத்வாவ ஸமணபதிரூபகதாய ‘ஸமணோ அஹ’ந்தி ஏவங் படிஞ்ஞோ. அப்³ரஹ்மசாரீ ப்³ரஹ்மசாரிபடிஞ்ஞோதி அஞ்ஞே ப்³ரஹ்மசாரினோ ஸுனிவத்தே² ஸுபாருதே ஸும்ப⁴கபத்தத⁴ரே கா³மனிக³மஜனபத³ராஜதா⁴னீஸு பிண்டா³ய சரித்வா ஜீவிகங் கப்பெந்தே தி³ஸ்வா ஸயம்பி தாதி³ஸேன ஆகாரேன ததா² படிபஜ்ஜனதோ ‘அஹங் ப்³ரஹ்மசாரீ’தி படிஞ்ஞங் தெ³ந்தோ விய ஹோதி. ‘அஹங் பி⁴க்கூ²’தி வத்வா உபோஸத²க்³கா³தீ³னி பவிஸந்தோ பன ப்³ரஹ்மசாரிபடிஞ்ஞோ ஹோதியேவ, ததா² ஸங்கி⁴கங் லாப⁴ங் க³ண்ஹந்தோ. அந்தோபூதீதி பூதினா கம்மேன அந்தோ அனுபவிட்டோ², நிக்³கு³ணதாய வா கு³ணஸாரவிரஹிதத்தா அந்தோபூதி. அவஸ்ஸுதோதி ராகா³தீ³ஹி திந்தோ. கஸம்பு³ஜாதோதி ஸஞ்ஜாதராகா³தி³கசவரோ. அத² வா கஸம்பு³ வுச்சதி திந்தகுணபக³தங் கஸடஉத³கங். இமஸ்மிஞ்ச ஸாஸனே து³ஸ்ஸீலோ நாம ஜிகு³ச்ச²னீயத்தா திந்தகுணபகஸடஉத³கஸதி³ஸோ. தஸ்மா கஸம்பு³ விய ஜாதோதி கஸம்பு³ஜாதோ.

    Paṭicchannakammantoti paṭicchādetabbayuttakena pāpakammena samannāgato. Assamaṇo samaṇapaṭiññoti assamaṇo hutvāva samaṇapatirūpakatāya ‘samaṇo aha’nti evaṃ paṭiñño. Abrahmacārī brahmacāripaṭiññoti aññe brahmacārino sunivatthe supārute sumbhakapattadhare gāmanigamajanapadarājadhānīsu piṇḍāya caritvā jīvikaṃ kappente disvā sayampi tādisena ākārena tathā paṭipajjanato ‘ahaṃ brahmacārī’ti paṭiññaṃ dento viya hoti. ‘Ahaṃ bhikkhū’ti vatvā uposathaggādīni pavisanto pana brahmacāripaṭiñño hotiyeva, tathā saṅghikaṃ lābhaṃ gaṇhanto. Antopūtīti pūtinā kammena anto anupaviṭṭho, nigguṇatāya vā guṇasāravirahitattā antopūti. Avassutoti rāgādīhi tinto. Kasambujātoti sañjātarāgādikacavaro. Atha vā kasambu vuccati tintakuṇapagataṃ kasaṭaudakaṃ. Imasmiñca sāsane dussīlo nāma jigucchanīyattā tintakuṇapakasaṭaudakasadiso. Tasmā kasambu viya jātoti kasambujāto.

    தஸ்ஸ ந ஏவங் ஹோதீதி கஸ்மா ந ஹோதி? யத்த² பதிட்டி²தேன ஸக்கா ப⁴வெய்ய அரஹத்தங் லத்³து⁴ங், தஸ்ஸா பதிட்டா²ய பி⁴ன்னத்தா. யதா² ஹி சண்டா³லகுமாரகஸ்ஸ ‘அஸுகோ நாம க²த்தியகுமாரோ ரஜ்ஜே அபி⁴ஸித்தோ’தி ஸுத்வாபி, யஸ்மிங் குலே பச்சாஜாதா அபி⁴ஸேகங் பாபுணந்தி, தஸ்மிங் குலே அபச்சாஜாதத்தா ந ஏவங் ஹோதி – ‘குதா³ஸ்ஸு நாமாஹம்பி ஸோ க²த்தியகுமாரோ விய அபி⁴ஸேகங் பாபுணெய்ய’ந்தி; ஏவமேவ து³ஸ்ஸீலஸ்ஸ ‘அஸுகோ நாம பி⁴க்கு² அரஹத்தங் பத்தோ’தி ஸுத்வாபி, யஸ்மிங் ஸீலே பதிட்டி²தேன அரஹத்தங் பத்தப்³ப³ங், தஸ்ஸ அபா⁴வதோ ‘குதா³ஸ்ஸு நாமாஹம்பி ஸோ ஸீலவா விய அரஹத்தங் பாபுணேய’ந்தி ந ஏவங் ஹோதி. அயங் வுச்சதீதி அயங் ஏவரூபோ புக்³க³லோ அரஹத்தாஸாய அபா⁴வா நிராஸோதி வுச்சதி.

    Tassa na evaṃ hotīti kasmā na hoti? Yattha patiṭṭhitena sakkā bhaveyya arahattaṃ laddhuṃ, tassā patiṭṭhāya bhinnattā. Yathā hi caṇḍālakumārakassa ‘asuko nāma khattiyakumāro rajje abhisitto’ti sutvāpi, yasmiṃ kule paccājātā abhisekaṃ pāpuṇanti, tasmiṃ kule apaccājātattā na evaṃ hoti – ‘kudāssu nāmāhampi so khattiyakumāro viya abhisekaṃ pāpuṇeyya’nti; evameva dussīlassa ‘asuko nāma bhikkhu arahattaṃ patto’ti sutvāpi, yasmiṃ sīle patiṭṭhitena arahattaṃ pattabbaṃ, tassa abhāvato ‘kudāssu nāmāhampi so sīlavā viya arahattaṃ pāpuṇeya’nti na evaṃ hoti. Ayaṃ vuccatīti ayaṃ evarūpo puggalo arahattāsāya abhāvā nirāsoti vuccati.

    92. தஸ்ஸ ஏவங் ஹோதீதி கஸ்மா ஹோதி? யஸ்மிங் பதிட்டி²தேன ஸக்கா ப⁴வெய்ய அரஹத்தங் பாபுணிதுங், தஸ்ஸா பதிட்டா²ய தி²ரத்தா. யதா² ஹி ஸுஜாதஸ்ஸ க²த்தியகுமாரஸ்ஸ ‘அஸுகோ நாம க²த்தியகுமாரோ ரஜ்ஜே அபி⁴ஸித்தோ’தி ஸுத்வாவ யஸ்மிங் குலே பச்சாஜாதா அபி⁴ஸேகங் பாபுணந்தி, தஸ்மிங் பச்சாஜாதஸ்ஸ ஏவங் ஹோதி – ‘குதா³ஸ்ஸு நாமாஹம்பி, ஸோ குமாரோ விய அபி⁴ஸேகங் பாபுணெய்ய’ந்தி ஏவமேவ ஸீலவதோ ‘அஸுகோ நாம பி⁴க்கு² அரஹத்தங் பத்தோ’தி ஸுத்வாவ யஸ்மிங் ஸீலே பதிட்டி²தேன அரஹத்தங் பத்தப்³ப³ங், தஸ்ஸா பதிட்டா²ய தி²ரத்தா – ‘குதா³ஸ்ஸு நாமாஹம்பி ஸோ பி⁴க்கு² விய அரஹத்தங் பாபுணெய்ய’ந்தி ஏவங் ஹோதி. அயங் வுச்சதீதி அயங் ஏவரூபோ புக்³க³லோ ஆஸங்ஸோ நாம வுச்சதி. ஸோ ஹி அரஹத்தங் ஆஸங்ஸதி பத்தே²தீதி ஆஸங்ஸோ.

    92. Tassa evaṃ hotīti kasmā hoti? Yasmiṃ patiṭṭhitena sakkā bhaveyya arahattaṃ pāpuṇituṃ, tassā patiṭṭhāya thirattā. Yathā hi sujātassa khattiyakumārassa ‘asuko nāma khattiyakumāro rajje abhisitto’ti sutvāva yasmiṃ kule paccājātā abhisekaṃ pāpuṇanti, tasmiṃ paccājātassa evaṃ hoti – ‘kudāssu nāmāhampi, so kumāro viya abhisekaṃ pāpuṇeyya’nti evameva sīlavato ‘asuko nāma bhikkhu arahattaṃ patto’ti sutvāva yasmiṃ sīle patiṭṭhitena arahattaṃ pattabbaṃ, tassā patiṭṭhāya thirattā – ‘kudāssu nāmāhampi so bhikkhu viya arahattaṃ pāpuṇeyya’nti evaṃ hoti. Ayaṃ vuccatīti ayaṃ evarūpo puggalo āsaṃso nāma vuccati. So hi arahattaṃ āsaṃsati patthetīti āsaṃso.

    93. யா ஹிஸ்ஸ புப்³பே³ அவிமுத்தஸ்ஸாதி யா தஸ்ஸ கீ²ணாஸவஸ்ஸ புப்³பே³ அரஹத்தவிமுத்தியா அவிமுத்தஸ்ஸ விமுத்தாஸா அஹோஸி, ஸா படிப்பஸ்ஸத்³தா⁴, தஸ்மா ந ஏவங் ஹோதி. யதா² ஹி அபி⁴ஸித்தஸ்ஸ க²த்தியஸ்ஸ ‘அஸுகோ நாம க²த்தியகுமாரோ ரஜ்ஜே அபி⁴ஸித்தோ’தி ஸுத்வா ஏகஸ்ஸ ரஞ்ஞோ த்³வின்னங் ரஜ்ஜாபி⁴ஸேகானங் த்³வின்னங் ஸேதச்ச²த்தானங் அபா⁴வா ந ஏவங் ஹோதி – ‘‘குதா³ஸ்ஸு நாமாஹம்பி ஸோ குமாரோ விய அபி⁴ஸேகங் பாபுணெய்ய’’ந்தி; ஏவமேவ கீ²ணாஸவஸ்ஸ ‘அஸுகோ நாம பி⁴க்கு² அரஹத்தங் பத்தோ’தி ஸுத்வா, த்³வின்னங் அரஹத்தானங் அபா⁴வா – ‘குதா³ஸ்ஸு நாமாஹம்பி ஸோ பி⁴க்கு² விய அரஹத்தங் பாபுணெய்ய’ந்தி ந ஏவங் ஹோதி. அயங் வுச்சதீதி அயங் ஏவரூபோ புக்³க³லோ அரஹத்தாஸாய விக³தத்தா விக³தாஸோதி வுச்சதி.

    93. Yā hissa pubbe avimuttassāti yā tassa khīṇāsavassa pubbe arahattavimuttiyā avimuttassa vimuttāsā ahosi, sā paṭippassaddhā, tasmā na evaṃ hoti. Yathā hi abhisittassa khattiyassa ‘asuko nāma khattiyakumāro rajje abhisitto’ti sutvā ekassa rañño dvinnaṃ rajjābhisekānaṃ dvinnaṃ setacchattānaṃ abhāvā na evaṃ hoti – ‘‘kudāssu nāmāhampi so kumāro viya abhisekaṃ pāpuṇeyya’’nti; evameva khīṇāsavassa ‘asuko nāma bhikkhu arahattaṃ patto’ti sutvā, dvinnaṃ arahattānaṃ abhāvā – ‘kudāssu nāmāhampi so bhikkhu viya arahattaṃ pāpuṇeyya’nti na evaṃ hoti. Ayaṃ vuccatīti ayaṃ evarūpo puggalo arahattāsāya vigatattā vigatāsoti vuccati.

    94. கி³லானூபமனித்³தே³ஸே – யாய உபமாய தே கி³லானூபமாதி வுச்சந்தி, தங் தாவ உபமங் த³ஸ்ஸேதுங் தயோ கி³லானாதிஆதி³ வுத்தங். தத்த² ஸப்பாயானீதி ஹிதானி வுத்³தி⁴கரானி. பதிரூபந்தி அனுச்ச²விகங். நேவ வுட்டா²தி தம்ஹா ஆபா³தா⁴தி இமினா அதேகிச்சே²ன வாதாபமாராதி³னா ரோகே³ன ஸமன்னாக³தோ நிட்ட²ப்பத்தோ கி³லானோ கதி²தோ. வுட்டா²தி தம்ஹா ஆபா³தா⁴தி இமினா கி²பிதகச்சு²திணபுப்ப²கஜராதி³ப்பபே⁴தோ³ அப்பமத்தகாபா³தோ⁴ கதி²தோ.

    94. Gilānūpamaniddese – yāya upamāya te gilānūpamāti vuccanti, taṃ tāva upamaṃ dassetuṃ tayo gilānātiādi vuttaṃ. Tattha sappāyānīti hitāni vuddhikarāni. Patirūpanti anucchavikaṃ. Neva vuṭṭhāti tamhā ābādhāti iminā atekicchena vātāpamārādinā rogena samannāgato niṭṭhappatto gilāno kathito. Vuṭṭhāti tamhā ābādhāti iminā khipitakacchutiṇapupphakajarādippabhedo appamattakābādho kathito.

    லப⁴ந்தோ ஸப்பாயானி போ⁴ஜனானி நோ அலப⁴ந்தோதி இமினா பன யேஸங் படிஜக்³க³னேன பா²ஸுகங் ஹோதி, ஸப்³பே³பி தே ஆபா³தா⁴ கதி²தா. எத்த² ச பதிரூபோ உபட்டா²கோ நாம கி³லானுபட்டா²கஅங்கே³ஹி ஸமன்னாக³தோ பண்டி³தோ த³க்கோ² அனலஸோ வேதி³தப்³போ³.

    Labhantosappāyāni bhojanāni no alabhantoti iminā pana yesaṃ paṭijagganena phāsukaṃ hoti, sabbepi te ābādhā kathitā. Ettha ca patirūpo upaṭṭhāko nāma gilānupaṭṭhākaaṅgehi samannāgato paṇḍito dakkho analaso veditabbo.

    கி³லானுபட்டா²கோ அனுஞ்ஞாதோதி ‘பி⁴க்கு²ஸங்கே⁴ன தா³தப்³போ³’தி அனுஞ்ஞாதோ. தஸ்மிஞ்ஹி கி³லானே அத்தனோ த⁴ம்மதாய யாபேதுங் அஸக்கொந்தே பி⁴க்கு²ஸங்கே⁴ன தஸ்ஸ பி⁴க்கு²னோ ‘ஏகோ பி⁴க்கு² ச ஸாமணேரோ ச இமங் படிஜக்³க³தா²’தி அபலோகெத்வா தா³தப்³பா³. யாவ பன தே தங் படிஜக்³க³ந்தி, தாவ கி³லானஸ்ஸ ச தேஸஞ்ச த்³வின்னங் யேனத்தோ² ஸப்³ப³ங் பி⁴க்கு²ஸங்க⁴ஸ்ஸேவ பா⁴ரோ. அஞ்ஞேபி கி³லானா உபட்டா²தப்³பா³தி இதரேபி த்³வே கி³லானா உபட்டா²தப்³பா³. கிங் காரணா? யோபி ஹி நிட்ட²ப்பத்தகி³லானோ, ஸோ அனுபட்டி²யமானோ ‘ஸசே மங் படிஜக்³கெ³ய்யுங், பா²ஸுகங் மே ப⁴வெய்ய, ந கோ² பன மங் படிஜக்³க³ந்தீ’தி மனோபதோ³ஸங் கத்வா அபாயே நிப்³ப³த்தெய்ய. படிஜக்³கி³யமானஸ்ஸ பன ஏவங் ஹோதி – ‘பி⁴க்கு²ஸங்கே⁴ன யங் கத்தப்³ப³ங் தங் ஸப்³ப³ங் கதங், மய்ஹங் பன கம்மவிபாகோ ஈதி³ஸோ’தி ஸோ பி⁴க்கு²ஸங்கே⁴ மெத்தங் பச்சுபட்ட²பெத்வா ஸக்³கே³ நிப்³ப³த்ததி. யோ பன அப்பமத்தகேன ப்³யாதி⁴னா ஸமன்னாக³தோ லப⁴ந்தோபி அலப⁴ந்தோபி வுட்டா²தியேவ, தஸ்ஸ வினாபி பே⁴ஸஜ்ஜேன வூபஸமனகப்³யாதி⁴ பே⁴ஸஜ்ஜே கதே கி²ப்பதரங் வூபஸம்மதி. ததோ ஸோ பு³த்³த⁴வசனங் வா உக்³க³ண்ஹிதுங் ஸமணத⁴ம்மங் வா காதுங் ஸக்கி²ஸ்ஸதி. இமினா காரணேன அஞ்ஞேபி கி³லானா உபட்டா²தப்³பா³தி வுத்தங்.

    Gilānupaṭṭhāko anuññātoti ‘bhikkhusaṅghena dātabbo’ti anuññāto. Tasmiñhi gilāne attano dhammatāya yāpetuṃ asakkonte bhikkhusaṅghena tassa bhikkhuno ‘eko bhikkhu ca sāmaṇero ca imaṃ paṭijaggathā’ti apaloketvā dātabbā. Yāva pana te taṃ paṭijagganti, tāva gilānassa ca tesañca dvinnaṃ yenattho sabbaṃ bhikkhusaṅghasseva bhāro. Aññepi gilānā upaṭṭhātabbāti itarepi dve gilānā upaṭṭhātabbā. Kiṃ kāraṇā? Yopi hi niṭṭhappattagilāno, so anupaṭṭhiyamāno ‘sace maṃ paṭijaggeyyuṃ, phāsukaṃ me bhaveyya, na kho pana maṃ paṭijaggantī’ti manopadosaṃ katvā apāye nibbatteyya. Paṭijaggiyamānassa pana evaṃ hoti – ‘bhikkhusaṅghena yaṃ kattabbaṃ taṃ sabbaṃ kataṃ, mayhaṃ pana kammavipāko īdiso’ti so bhikkhusaṅghe mettaṃ paccupaṭṭhapetvā sagge nibbattati. Yo pana appamattakena byādhinā samannāgato labhantopi alabhantopi vuṭṭhātiyeva, tassa vināpi bhesajjena vūpasamanakabyādhi bhesajje kate khippataraṃ vūpasammati. Tato so buddhavacanaṃ vā uggaṇhituṃ samaṇadhammaṃ vā kātuṃ sakkhissati. Iminā kāraṇena aññepi gilānā upaṭṭhātabbāti vuttaṃ.

    நேவ ஓக்கமதீதி நேவ பவிஸதி. நியாமங் குஸலேஸு த⁴ம்மேஸு ஸம்மத்தந்தி குஸலேஸு த⁴ம்மேஸு மக்³க³னியாமஸங்கா²தங் ஸம்மத்தங். இமினா பத³பரமோ புக்³க³லோ கதி²தோ. து³தியவாரேன உக்³க⁴டிதஞ்ஞூ க³ஹிதோ ஸாஸனே நாளகத்தே²ரஸதி³ஸோ . பு³த்³த⁴ந்தரே ஏகவாரங் பச்சேகபு³த்³தா⁴னங் ஸந்திகே ஓவாத³ங் லபி⁴த்வா படிவித்³த⁴பச்சேகபோ³தி⁴ஞாணோ ச. ததியவாரேன விபஞ்சிதஞ்ஞூ புக்³க³லோ கதி²தோ. நெய்யோ பன தன்னிஸ்ஸிதோவ ஹோதி.

    Neva okkamatīti neva pavisati. Niyāmaṃ kusalesu dhammesu sammattanti kusalesu dhammesu magganiyāmasaṅkhātaṃ sammattaṃ. Iminā padaparamo puggalo kathito. Dutiyavārena ugghaṭitaññū gahito sāsane nāḷakattherasadiso . Buddhantare ekavāraṃ paccekabuddhānaṃ santike ovādaṃ labhitvā paṭividdhapaccekabodhiñāṇo ca. Tatiyavārena vipañcitaññū puggalo kathito. Neyyo pana tannissitova hoti.

    த⁴ம்மதே³ஸனா அனுஞ்ஞாதாதி மாஸஸ்ஸ அட்ட² வாரே த⁴ம்மகதா² அனுஞ்ஞாதா. அஞ்ஞேஸம்பி த⁴ம்மோ தே³ஸேதப்³போ³தி இதரேஸம்பி த⁴ம்மோ கதே²தப்³போ³. கிங் காரணா? பத³பரமஸ்ஸ ஹி இமஸ்மிங் அத்தபா⁴வே த⁴ம்மங் படிவிஜ்ஜி²துங் அஸக்கொந்தஸ்ஸாபி அனாக³தே பச்சயோ ப⁴விஸ்ஸதி. யோ பன ததா²க³தஸ்ஸ ரூபத³ஸ்ஸனங் லப⁴ந்தோபி அலப⁴ந்தோபி த⁴ம்மவினயஞ்ச ஸவனாய லப⁴ந்தோபி அலப⁴ந்தோபி த⁴ம்மங் அபி⁴ஸமேதி; ஸோ அலப⁴ந்தோ ந தாவ அபி⁴ஸமேதி, லப⁴ந்தோ பன கி²ப்பமேவ அபி⁴ஸமெஸ்ஸதீதி இமினா காரணேன தேஸங் த⁴ம்மோ தே³ஸேதப்³போ³. ததியஸ்ஸ பன புனப்புனங் தே³ஸேதப்³போ³வ. காயஸக்கி²தி³ட்ட²ப்பத்தஸத்³தா⁴விமுத்தா ஹெட்டா² கதி²தாயேவ.

    Dhammadesanā anuññātāti māsassa aṭṭha vāre dhammakathā anuññātā. Aññesampi dhammo desetabboti itaresampi dhammo kathetabbo. Kiṃ kāraṇā? Padaparamassa hi imasmiṃ attabhāve dhammaṃ paṭivijjhituṃ asakkontassāpi anāgate paccayo bhavissati. Yo pana tathāgatassa rūpadassanaṃ labhantopi alabhantopi dhammavinayañca savanāya labhantopi alabhantopi dhammaṃ abhisameti; so alabhanto na tāva abhisameti, labhanto pana khippameva abhisamessatīti iminā kāraṇena tesaṃ dhammo desetabbo. Tatiyassa pana punappunaṃ desetabbova. Kāyasakkhidiṭṭhappattasaddhāvimuttā heṭṭhā kathitāyeva.

    98. கூ³த²பா⁴ணீஆதீ³ஸு – ஸப⁴க்³க³தோதி ஸபா⁴யங் டி²தோ. பரிஸக்³க³தோதி கா³மபரிஸாய டி²தோ. ஞாதிமஜ்ஜ²க³தோதி தா³யாதா³னங் மஜ்ஜே² டி²தோ. பூக³மஜ்ஜ²க³தோதி ஸேணீனங் மஜ்ஜே² டி²தோ. ராஜகுலமஜ்ஜ²க³தோதி ராஜகுலஸ்ஸ மஜ்ஜே² மஹாவினிச்ச²யே டி²தோ. அபி⁴னீதோதி புச்ச²னத்தா²ய நீதோ. ஸக்கி²புட்டோ²தி ஸக்கி²ங் கத்வா புச்சி²தோ. ஏஹம்போ⁴ புரிஸாதி ஆலபனமேதங். அத்தஹேது வா பரஹேது வாதி அத்தனோ வா பரஸ்ஸ வா ஹத்த²பாதா³தி³ஹேது வா த⁴னஹேது வா. ஆமிஸகிஞ்சிக்க²ஹேது வாதி எத்த² ஆமிஸந்தி லாபோ⁴ அதி⁴ப்பேதோ. கிஞ்சிக்க²ந்தி யங் வா தங் வா அப்பமத்தகங். அந்தமஸோ தித்திரவட்டகஸப்பிபிண்ட³னவனீதபிண்டா³தி³அப்பமத்தகஸ்ஸாபி லஞ்ஜஸ்ஸ ஹேதூதி அத்தோ². ஸம்பஜானமுஸா பா⁴ஸிதா ஹோதீதி ஜானந்தோயேவ முஸாவாத³ங் கத்தா ஹோதி. அயங் வுச்சதீதி அயங் ஏவரூபோ புக்³க³லோ கூ³த²ஸதி³ஸவசனத்தா கூ³த²பா⁴ணீதி வுச்சதி. யதா² ஹி கூ³த²ங் நாம மஹாஜனஸ்ஸ அனிட்ட²ங் ஹோதி அகந்தங்; ஏவமேவ இமஸ்ஸ புக்³க³லஸ்ஸ வசனங் தே³வமனுஸ்ஸானங் அனிட்ட²ங் ஹோதி அகந்தங்.

    98. Gūthabhāṇīādīsu – sabhaggatoti sabhāyaṃ ṭhito. Parisaggatoti gāmaparisāya ṭhito. Ñātimajjhagatoti dāyādānaṃ majjhe ṭhito. Pūgamajjhagatoti seṇīnaṃ majjhe ṭhito. Rājakulamajjhagatoti rājakulassa majjhe mahāvinicchaye ṭhito. Abhinītoti pucchanatthāya nīto. Sakkhipuṭṭhoti sakkhiṃ katvā pucchito. Ehambho purisāti ālapanametaṃ. Attahetu vā parahetu vāti attano vā parassa vā hatthapādādihetu vā dhanahetu vā. Āmisakiñcikkhahetu vāti ettha āmisanti lābho adhippeto. Kiñcikkhanti yaṃ vā taṃ vā appamattakaṃ. Antamaso tittiravaṭṭakasappipiṇḍanavanītapiṇḍādiappamattakassāpi lañjassa hetūti attho. Sampajānamusā bhāsitā hotīti jānantoyeva musāvādaṃ kattā hoti. Ayaṃ vuccatīti ayaṃ evarūpo puggalo gūthasadisavacanattā gūthabhāṇīti vuccati. Yathā hi gūthaṃ nāma mahājanassa aniṭṭhaṃ hoti akantaṃ; evameva imassa puggalassa vacanaṃ devamanussānaṃ aniṭṭhaṃ hoti akantaṃ.

    99. அயங் வுச்சதீதி அயங் ஏவரூபோ புக்³க³லோ புப்ப²ஸதி³ஸவசனத்தா புப்ப²பா⁴ணீதி வுச்சதி. யதா² ஹி பு²ல்லானி வஸ்ஸிகானி வா அதி⁴முத்தகானி வா மஹாஜனஸ்ஸ இட்டா²னி கந்தானி ஹொந்தி; ஏவமேவ இமஸ்ஸ புக்³க³லஸ்ஸ வசனங் தே³வமனுஸ்ஸானங் இட்ட²ங் ஹோதி கந்தங்.

    99. Ayaṃ vuccatīti ayaṃ evarūpo puggalo pupphasadisavacanattā pupphabhāṇīti vuccati. Yathā hi phullāni vassikāni vā adhimuttakāni vā mahājanassa iṭṭhāni kantāni honti; evameva imassa puggalassa vacanaṃ devamanussānaṃ iṭṭhaṃ hoti kantaṃ.

    100. நேலாதி ஏலங் வுச்சதி தோ³ஸோ. நாஸ்ஸா ஏலந்தி நேலா. நித்³தோ³ஸாதி அத்தோ², ‘‘நேலங்கோ³ ஸேதபச்சா²தோ³’’தி (உதா³॰ 65) எத்த² வுத்தனேலங் விய. கண்ணஸுகா²தி ப்³யஞ்ஜனமது⁴ரதாய கண்ணானங் ஸுகா². ஸூசிவிஜ்ஜ²னங் விய கண்ணஸூலங் ந ஜனேதி. அத்த²மது⁴ரதாய ஸகலஸரீரே கோபங் அஜனெத்வா பேமங் ஜனேதீதி பேமனீயா. ஹத³யங் க³ச்ச²தி அப்படிஹஞ்ஞமானா ஸுகே²ன சித்தங் பவிஸதீதி ஹத³யங்க³மா. கு³ணபரிபுண்ணதாய புரே ப⁴வாதி போரீ. புரே ஸங்வட்³ட⁴னாரீ விய ஸுகுமாராதிபி போரீ. புரஸ்ஸ ஏஸாதிபி போரீ. நக³ரவாஸீனங் கதா²தி அத்தோ². நக³ரவாஸினோ ஹி யுத்தகதா² ஹொந்தி. பிதிமத்தங் பிதாதி, மாதிமத்தங் மாதாதி, பா⁴திமத்தங் பா⁴தாதி வத³ந்தி. ஏவரூபீ கதா² ப³ஹுனோ ஜனஸ்ஸ கந்தா ஹோதீதி ப³ஹுஜனகந்தா. ப³ஹுஜனஸ்ஸ கந்தபா⁴வேனேவ ப³ஹுனோ ஜனஸ்ஸ மனாபா சித்தவுத்³தி⁴கராதி ப³ஹுஜனமனாபா. அயங் வுச்சதீதி அயங் ஏவரூபோ புக்³க³லோ மது⁴பா⁴ணீதி வுச்சதி. முது³பா⁴ணீதிபி பாடோ². உப⁴யத்தா²பி மது⁴ரவசனோதி அத்தோ². யதா² ஹி சதுமது⁴ரங் நாம மது⁴ரங் பணீதங்; ஏவமேவ இமஸ்ஸ புக்³க³லஸ்ஸ வசனங் தே³வமனுஸ்ஸானங் மது⁴ரங் ஹோதி.

    100. Nelāti elaṃ vuccati doso. Nāssā elanti nelā. Niddosāti attho, ‘‘nelaṅgo setapacchādo’’ti (udā. 65) ettha vuttanelaṃ viya. Kaṇṇasukhāti byañjanamadhuratāya kaṇṇānaṃ sukhā. Sūcivijjhanaṃ viya kaṇṇasūlaṃ na janeti. Atthamadhuratāya sakalasarīre kopaṃ ajanetvā pemaṃ janetīti pemanīyā. Hadayaṃ gacchati appaṭihaññamānā sukhena cittaṃ pavisatīti hadayaṅgamā. Guṇaparipuṇṇatāya pure bhavāti porī. Pure saṃvaḍḍhanārī viya sukumārātipi porī. Purassa esātipi porī. Nagaravāsīnaṃ kathāti attho. Nagaravāsino hi yuttakathā honti. Pitimattaṃ pitāti, mātimattaṃ mātāti, bhātimattaṃ bhātāti vadanti. Evarūpī kathā bahuno janassa kantā hotīti bahujanakantā. Bahujanassa kantabhāveneva bahuno janassa manāpā cittavuddhikarāti bahujanamanāpā. Ayaṃ vuccatīti ayaṃ evarūpo puggalo madhubhāṇīti vuccati. Mudubhāṇītipi pāṭho. Ubhayatthāpi madhuravacanoti attho. Yathā hi catumadhuraṃ nāma madhuraṃ paṇītaṃ; evameva imassa puggalassa vacanaṃ devamanussānaṃ madhuraṃ hoti.

    101. அருகூபமசித்தாதீ³ஸு – அபி⁴ஸஜ்ஜதீதி லக்³க³தி. குப்பதீதி கோபவஸேன குப்பதி. ப்³யாபஜ்ஜதீதி பகதிபா⁴வங் பஜஹதி, பூதிகோ ஹோதி. பதித்தீ²யதீதி தி²னபா⁴வங் த²த்³த⁴பா⁴வஞ்ச ஆபஜ்ஜதி. கோபந்தி து³ப்³ப³லகோத⁴ங். தோ³ஸந்தி து³ஸ்ஸனவஸேன ததோ ப³லவதரங். அப்பச்சயந்தி அதுட்டா²காரங் தோ³மனஸ்ஸங். து³ட்டா²ருகோதி புராணவணோ. கட்டே²னாதி த³ண்ட³ககோடியா. கட²லாயாதி கபாலேன. ஆஸவங் தே³தீதி அபராபரங் ஸவதி. புராணவணோ ஹி அத்தனோ த⁴ம்மதாய ஏவ புப்³ப³ங் லோஹிதங் யூஸந்தி இமானி தீணி ஸவதி , க⁴ட்டிதோ பன தானி அதி⁴கதரங் ஸவதி. ஏவமேவங் கோ²தி எத்த² இத³ங் ஓபம்மஸங்ஸந்த³னங், து³ட்டா²ருகோ விய ஹி கோத⁴னோ புக்³க³லோ. தஸ்ஸ அத்தனோ த⁴ம்மதாய ஸவனங் விய கோத⁴னஸ்ஸபி அத்தனோ த⁴ம்மதாய உத்³து⁴மாதகஸ்ஸ விய சண்டி³கதஸ்ஸ சரணங். கட்டே²ன வா கட²லாய வா க⁴ட்டனங் விய அப்பமத்தகம்பி வசனங் பி⁴ய்யோஸோ மத்தாய ஸவனங் விய ‘மாதி³ஸங் நாம ஏஸ ஏவங் வத³தீ’தி பி⁴ய்யோஸோ மத்தாய உத்³து⁴மாயனபா⁴வோ த³ட்ட²ப்³போ³. அயங் வுச்சதீதி அயங் ஏவரூபோ புக்³க³லோ அருகூபமசித்தோதி வுச்சதி. புராணவணஸதி³ஸசித்தோதி அத்தோ².

    101. Arukūpamacittādīsu – abhisajjatīti laggati. Kuppatīti kopavasena kuppati. Byāpajjatīti pakatibhāvaṃ pajahati, pūtiko hoti. Patitthīyatīti thinabhāvaṃ thaddhabhāvañca āpajjati. Kopanti dubbalakodhaṃ. Dosanti dussanavasena tato balavataraṃ. Appaccayanti atuṭṭhākāraṃ domanassaṃ. Duṭṭhārukoti purāṇavaṇo. Kaṭṭhenāti daṇḍakakoṭiyā. Kaṭhalāyāti kapālena. Āsavaṃ detīti aparāparaṃ savati. Purāṇavaṇo hi attano dhammatāya eva pubbaṃ lohitaṃ yūsanti imāni tīṇi savati , ghaṭṭito pana tāni adhikataraṃ savati. Evamevaṃ khoti ettha idaṃ opammasaṃsandanaṃ, duṭṭhāruko viya hi kodhano puggalo. Tassa attano dhammatāya savanaṃ viya kodhanassapi attano dhammatāya uddhumātakassa viya caṇḍikatassa caraṇaṃ. Kaṭṭhena vā kaṭhalāya vā ghaṭṭanaṃ viya appamattakampi vacanaṃ bhiyyoso mattāya savanaṃ viya ‘mādisaṃ nāma esa evaṃ vadatī’ti bhiyyoso mattāya uddhumāyanabhāvo daṭṭhabbo. Ayaṃ vuccatīti ayaṃ evarūpo puggalo arukūpamacittoti vuccati. Purāṇavaṇasadisacittoti attho.

    102. ரத்தந்த⁴காரதிமிஸாயாதி ரத்திங் சக்கு²விஞ்ஞாணுப்பத்தினிவாரணேன அந்த⁴பா⁴வகரணே ப³ஹலதமே. விஜ்ஜந்தரிகாயாதி விஜ்ஜுப்பத்திக்க²ணே. இதா⁴பி இத³ங் ஓபம்மஸங்ஸந்த³னங் – சக்கு²மா புரிஸோ விய ஹி யோகா³வசரோ த³ட்ட²ப்³போ³. அந்த⁴காரங் விய ஸோதாபத்திமக்³க³வஜ்ஜா² கிலேஸா. விஜ்ஜுஸஞ்சரணங் விய ஸோதாபத்திமக்³க³ஞாணஸ்ஸ உப்பத்திகாலோ. விஜ்ஜந்தரிகாய சக்கு²மதோ புரிஸஸ்ஸ ஸாமந்தா ரூபத³ஸ்ஸனங் விய ஸோதாபத்திமக்³க³க்க²ணே நிப்³பா³னத³ஸ்ஸனங். புன அந்த⁴காராவத்த²ரணங் விய ஸகதா³கா³மிமக்³க³வஜ்ஜா² கிலேஸா. புன விஜ்ஜுஸஞ்சரணங் விய ஸகதா³கா³மிமக்³க³ஞாணஸ்ஸ உப்பாதோ³. விஜ்ஜந்தரிகாய சக்கு²மதோ புரிஸஸ்ஸ ஸாமந்தா ரூபத³ஸ்ஸனங் விய ஸகதா³கா³மிமக்³க³க்க²ணே நிப்³பா³னத³ஸ்ஸனங். புன அந்த⁴காராவத்த²ரணங் விய அனாகா³மிமக்³க³வஜ்ஜா² கிலேஸா. புன விஜ்ஜுஸஞ்சரணங் விய அனாகா³மிமக்³க³ஞாணஸ்ஸ உப்பாதோ³. விஜ்ஜந்தரிகாய சக்கு²மதோ புரிஸஸ்ஸ ஸாமந்தா ரூபத³ஸ்ஸனங் விய அனாகா³மிமக்³க³க்க²ணே நிப்³பா³னத³ஸ்ஸனங் வேதி³தப்³ப³ங். அயங் வுச்சதீதி அயங் ஏவரூபோ புக்³க³லோ விஜ்ஜூபமசித்தோதி வுச்சதி. இத்தரகாலோபா⁴ஸேன விஜ்ஜுஸதி³ஸசித்தோதி அத்தோ².

    102. Rattandhakāratimisāyāti rattiṃ cakkhuviññāṇuppattinivāraṇena andhabhāvakaraṇe bahalatame. Vijjantarikāyāti vijjuppattikkhaṇe. Idhāpi idaṃ opammasaṃsandanaṃ – cakkhumā puriso viya hi yogāvacaro daṭṭhabbo. Andhakāraṃ viya sotāpattimaggavajjhā kilesā. Vijjusañcaraṇaṃ viya sotāpattimaggañāṇassa uppattikālo. Vijjantarikāya cakkhumato purisassa sāmantā rūpadassanaṃ viya sotāpattimaggakkhaṇe nibbānadassanaṃ. Puna andhakārāvattharaṇaṃ viya sakadāgāmimaggavajjhā kilesā. Puna vijjusañcaraṇaṃ viya sakadāgāmimaggañāṇassa uppādo. Vijjantarikāya cakkhumato purisassa sāmantā rūpadassanaṃ viya sakadāgāmimaggakkhaṇe nibbānadassanaṃ. Puna andhakārāvattharaṇaṃ viya anāgāmimaggavajjhā kilesā. Puna vijjusañcaraṇaṃ viya anāgāmimaggañāṇassa uppādo. Vijjantarikāya cakkhumato purisassa sāmantā rūpadassanaṃ viya anāgāmimaggakkhaṇe nibbānadassanaṃ veditabbaṃ. Ayaṃ vuccatīti ayaṃ evarūpo puggalo vijjūpamacittoti vuccati. Ittarakālobhāsena vijjusadisacittoti attho.

    103. வஜிரூபமசித்ததாயபி இத³ங் ஓபம்மஸங்ஸந்த³னங் – வஜிரங் விய ஹி அரஹத்தமக்³க³ஞாணங் த³ட்ட²ப்³ப³ங். மணிக³ண்டி²பாஸாணக³ண்டி² விய அரஹத்தமக்³க³வஜ்ஜா² கிலேஸா. வஜிரஸ்ஸ மணிக³ண்டி²ங் வா பாஸாணக³ண்டி²ங் வா வினிவிஜ்ஜி²த்வா அக³மனபா⁴வஸ்ஸ நத்தி²பா⁴வோ விய அரஹத்தமக்³க³ஞாணேன அச்சே²ஜ்ஜானங் கிலேஸானங் நத்தி²பா⁴வோ. வஜிரேன நிப்³பி³த்³த⁴வேத⁴ஸ்ஸ புன அபடிபூரணங் விய அரஹத்தமக்³கே³ன சி²ன்னானங் கிலேஸானங் புன அனுப்பாதோ³ த³ட்ட²ப்³போ³. அயங் வுச்சதீதி அயங் ஏவரூபோ புக்³க³லோ வஜிரூபமசித்தோதி வுச்சதி. கிலேஸானங் மூலகா⁴தகரணஸமத்த²தாய வஜிரேன ஸதி³ஸசித்தோதி அத்தோ².

    103. Vajirūpamacittatāyapi idaṃ opammasaṃsandanaṃ – vajiraṃ viya hi arahattamaggañāṇaṃ daṭṭhabbaṃ. Maṇigaṇṭhipāsāṇagaṇṭhi viya arahattamaggavajjhā kilesā. Vajirassa maṇigaṇṭhiṃ vā pāsāṇagaṇṭhiṃ vā vinivijjhitvā agamanabhāvassa natthibhāvo viya arahattamaggañāṇena acchejjānaṃ kilesānaṃ natthibhāvo. Vajirena nibbiddhavedhassa puna apaṭipūraṇaṃ viya arahattamaggena chinnānaṃ kilesānaṃ puna anuppādo daṭṭhabbo. Ayaṃ vuccatīti ayaṃ evarūpo puggalo vajirūpamacittoti vuccati. Kilesānaṃ mūlaghātakaraṇasamatthatāya vajirena sadisacittoti attho.

    104. அந்தா⁴தீ³ஸு ததா²ரூபங் சக்கு² ந ஹோதீதி ததா²ஜாதிகங் ததா²ஸபா⁴வங் பஞ்ஞாசக்கு² ந ஹோதி. பா²திங் கரெய்யாதி பீ²தங் வட்³டி⁴தங் கரெய்ய. ஸாவஜ்ஜானவஜ்ஜேதி ஸதோ³ஸனித்³தோ³ஸே. ஹீனப்பணீதேதி அத⁴முத்தமே. கண்ஹஸுக்கஸப்படிபா⁴கே³தி கண்ஹஸுக்காயேவ அஞ்ஞமஞ்ஞபடிபா³ஹனதோ படிபக்க²வஸேன ஸப்படிபா⁴கா³தி வுச்சந்தி. அயங் பனெத்த² ஸங்கே²போ – குஸலே த⁴ம்மே ‘குஸலா த⁴ம்மா’தி யேன பஞ்ஞாசக்கு²னா ஜானெய்ய, அகுஸலே த⁴ம்மே ‘அகுஸலா த⁴ம்மா’தி, ஸாவஜ்ஜாதீ³ஸுபி ஏஸேவ நயோ. கண்ஹஸுக்கஸப்படிபா⁴கே³ஸு பன கண்ஹத⁴ம்மே ‘ஸுக்கஸுப்படிபா⁴கா³’தி, ஸுக்கத⁴ம்மே ‘கண்ஹஸப்படிபா⁴கா³’தி யேன பஞ்ஞாசக்கு²னா ஜானெய்ய. ததா²ரூபம்பிஸ்ஸ சக்கு² ந ஹோதீதி இமினா நயேன ஸேஸட்டா²னேஸுபி அத்தோ² வேதி³தப்³போ³. அயங் வுச்சதீதி அயங் ஏவரூபோ புக்³க³லோ தி³ட்ட²த⁴ம்மிகபோ⁴க³ஸங்ஹரணபஞ்ஞாசக்கு²னோ ச ஸம்பராயிகத்த²ஸோத⁴னபஞ்ஞாசக்கு²னோ ச அபா⁴வா அந்தோ⁴தி வுச்சதி. து³தியோ தி³ட்ட²த⁴ம்மிகபோ⁴க³ஸங்ஹரணபஞ்ஞாசக்கு²னோ பா⁴வா, ஸம்பராயிகத்த²ஸோத⁴னபஞ்ஞாசக்கு²னோ பன அபா⁴வா ஏகசக்கூ²தி வுச்சதி. ததியோ த்³வின்னம்பி பா⁴வா த்³விசக்கூ²தி வுச்சதி.

    104. Andhādīsu tathārūpaṃ cakkhu na hotīti tathājātikaṃ tathāsabhāvaṃ paññācakkhu na hoti. Phātiṃ kareyyāti phītaṃ vaḍḍhitaṃ kareyya. Sāvajjānavajjeti sadosaniddose. Hīnappaṇīteti adhamuttame. Kaṇhasukkasappaṭibhāgeti kaṇhasukkāyeva aññamaññapaṭibāhanato paṭipakkhavasena sappaṭibhāgāti vuccanti. Ayaṃ panettha saṅkhepo – kusale dhamme ‘kusalā dhammā’ti yena paññācakkhunā jāneyya, akusale dhamme ‘akusalā dhammā’ti, sāvajjādīsupi eseva nayo. Kaṇhasukkasappaṭibhāgesu pana kaṇhadhamme ‘sukkasuppaṭibhāgā’ti, sukkadhamme ‘kaṇhasappaṭibhāgā’ti yena paññācakkhunā jāneyya. Tathārūpampissa cakkhu na hotīti iminā nayena sesaṭṭhānesupi attho veditabbo. Ayaṃ vuccatīti ayaṃ evarūpo puggalo diṭṭhadhammikabhogasaṃharaṇapaññācakkhuno ca samparāyikatthasodhanapaññācakkhuno ca abhāvā andhoti vuccati. Dutiyo diṭṭhadhammikabhogasaṃharaṇapaññācakkhuno bhāvā, samparāyikatthasodhanapaññācakkhuno pana abhāvā ekacakkhūti vuccati. Tatiyo dvinnampi bhāvā dvicakkhūti vuccati.

    107. அவகுஜ்ஜபஞ்ஞாதீ³ஸு த⁴ம்மங் தே³ஸெந்தீதி உபாஸகோ த⁴ம்மஸ்ஸவனத்தா²ய ஆக³தோதி அத்தனோ கம்மங் பஹாய த⁴ம்மங் தே³ஸெந்தி. ஆதி³கல்யாணந்தி ஆதி³ம்ஹி கல்யாணங் ப⁴த்³த³கங் அனவஜ்ஜங் நித்³தோ³ஸங் கத்வா தே³ஸெந்தி. ஸேஸபதே³ஸுபி ஏஸேவ நயோ. எத்த² பன ஆதீ³தி புப்³ப³பட்ட²பனா. மஜ்ஜ²ந்தி கதா²வேமஜ்ஜ²ங். பரியோஸானந்தி ஸன்னிட்டா²னங். இதிஸ்ஸ த⁴ம்மங் கதெ²ந்தா புப்³ப³பட்ட²பனேபி கல்யாணங் ப⁴த்³த³கங் அனவஜ்ஜமேவ கத்வா கதெ²ந்தி, வேமஜ்ஜே²பி, பரியோஸானேபி. எத்த² ச அத்தி² தே³ஸனாய ஆதி³மஜ்ஜ²பரியோஸானானி, அத்தி² ஸாஸனஸ்ஸ. தத்த² தே³ஸனாய தாவ – சதுப்பதி³ககா³தா²ய பட²மபத³ங் ஆதி³, த்³வே பதா³னி மஜ்ஜ²ங், அவஸானபத³ங் பரியோஸானங். ஏகானுஸந்தி⁴கஸுத்தஸ்ஸ – நிதா³னங் ஆதி³, அனுஸந்தி⁴ மஜ்ஜ²ங், இத³மவோசாதி அப்பனா பரியோஸானங். அனேகானுஸந்தி⁴கஸ்ஸ – பட²மோ அனுஸந்தி⁴ ஆதி³ , ததோ பரங் ஏகோ வா அனேகா வா மஜ்ஜ²ங், பச்சி²மோ பரியோஸானங். அயங் தாவ தே³ஸனாய நயோ.

    107. Avakujjapaññādīsu dhammaṃ desentīti upāsako dhammassavanatthāya āgatoti attano kammaṃ pahāya dhammaṃ desenti. Ādikalyāṇanti ādimhi kalyāṇaṃ bhaddakaṃ anavajjaṃ niddosaṃ katvā desenti. Sesapadesupi eseva nayo. Ettha pana ādīti pubbapaṭṭhapanā. Majjhanti kathāvemajjhaṃ. Pariyosānanti sanniṭṭhānaṃ. Itissa dhammaṃ kathentā pubbapaṭṭhapanepi kalyāṇaṃ bhaddakaṃ anavajjameva katvā kathenti, vemajjhepi, pariyosānepi. Ettha ca atthi desanāya ādimajjhapariyosānāni, atthi sāsanassa. Tattha desanāya tāva – catuppadikagāthāya paṭhamapadaṃ ādi, dve padāni majjhaṃ, avasānapadaṃ pariyosānaṃ. Ekānusandhikasuttassa – nidānaṃ ādi, anusandhi majjhaṃ, idamavocāti appanā pariyosānaṃ. Anekānusandhikassa – paṭhamo anusandhi ādi , tato paraṃ eko vā anekā vā majjhaṃ, pacchimo pariyosānaṃ. Ayaṃ tāva desanāya nayo.

    ஸாஸனஸ்ஸ பன ஸீலங் ஆதி³, ஸமாதி⁴ மஜ்ஜ²ங், விபஸ்ஸனா பரியோஸானங். ஸமாதி⁴ வா ஆதி³, விபஸ்ஸனா மஜ்ஜ²ங், மக்³கோ³ பரியோஸானங். விபஸ்ஸனா வா ஆதி³, மக்³கோ³ மஜ்ஜ²ங், ப²லங் பரியோஸானங். மக்³கோ³ வா ஆதி³, ப²லங் மஜ்ஜ²ங், நிப்³பா³னங் பரியோஸானங் . த்³வே த்³வே வா கரியமானே ஸீலஸமாத⁴யோ ஆதி³, விபஸ்ஸனாமக்³கா³ மஜ்ஜ²ங், ப²லனிப்³பா³னானி பரியோஸானங். ஸாத்த²ந்தி ஸாத்த²கங் கத்வா தே³ஸெந்தி. ஸப்³யஞ்ஜனந்தி அக்க²ரபாரிபூரிங் கத்வா தே³ஸெந்தி. கேவலபரிபுண்ணந்தி ஸகலபரிபுண்ணங் அனூனங் கத்வா தே³ஸெந்தி. பரிஸுத்³த⁴ந்தி பரிஸுத்³த⁴ங் நிஜ்ஜடங் நிக்³க³ண்டி²ங் கத்வா தே³ஸெந்தி. ப்³ரஹ்மசரியங் பகாஸெந்தீதி ஏவங் தே³ஸெந்தா ச ஸெட்ட²சரியபூ⁴தங் ஸிக்க²த்தயஸங்க³ஹிதங் அரியங் அட்ட²ங்கி³கங் மக்³க³ங் பகாஸெந்தி. நேவ ஆதி³ங் மனஸி கரோதீதி நேவ புப்³ப³பட்ட²பனங் மனஸி கரோதி. கும்போ⁴தி க⁴டோ. நிக்குஜ்ஜோதி அதோ⁴முகோ² ட²பிதோ. ஏவமேவந்தி எத்த² கும்போ⁴ நிக்குஜ்ஜோ விய அவகுஜ்ஜபஞ்ஞோ புக்³க³லோ த³ட்ட²ப்³போ³. உத³காஸிஞ்சனகாலோ விய த⁴ம்மதே³ஸனாய லத்³த⁴காலோ. உத³கஸ்ஸ விவட்டனகாலோ விய தஸ்மிங் ஆஸனே நிஸின்னஸ்ஸ உக்³க³ஹேதுங் அஸமத்த²காலோ. உத³கஸ்ஸ அஸண்டா²னகாலோ விய உட்ட²ஹித்வா அஸல்லக்க²ணகாலோ வேதி³தப்³போ³. அயங் வுச்சதீதி அயங் ஏவரூபோ புக்³க³லோ அவகுஜ்ஜபஞ்ஞோதி வுச்சதி. அதோ⁴முக²பஞ்ஞோதி அத்தோ².

    Sāsanassa pana sīlaṃ ādi, samādhi majjhaṃ, vipassanā pariyosānaṃ. Samādhi vā ādi, vipassanā majjhaṃ, maggo pariyosānaṃ. Vipassanā vā ādi, maggo majjhaṃ, phalaṃ pariyosānaṃ. Maggo vā ādi, phalaṃ majjhaṃ, nibbānaṃ pariyosānaṃ . Dve dve vā kariyamāne sīlasamādhayo ādi, vipassanāmaggā majjhaṃ, phalanibbānāni pariyosānaṃ. Sātthanti sātthakaṃ katvā desenti. Sabyañjananti akkharapāripūriṃ katvā desenti. Kevalaparipuṇṇanti sakalaparipuṇṇaṃ anūnaṃ katvā desenti. Parisuddhanti parisuddhaṃ nijjaṭaṃ niggaṇṭhiṃ katvā desenti. Brahmacariyaṃ pakāsentīti evaṃ desentā ca seṭṭhacariyabhūtaṃ sikkhattayasaṅgahitaṃ ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ pakāsenti. Neva ādiṃ manasi karotīti neva pubbapaṭṭhapanaṃ manasi karoti. Kumbhoti ghaṭo. Nikkujjoti adhomukho ṭhapito. Evamevanti ettha kumbho nikkujjo viya avakujjapañño puggalo daṭṭhabbo. Udakāsiñcanakālo viya dhammadesanāya laddhakālo. Udakassa vivaṭṭanakālo viya tasmiṃ āsane nisinnassa uggahetuṃ asamatthakālo. Udakassa asaṇṭhānakālo viya uṭṭhahitvā asallakkhaṇakālo veditabbo. Ayaṃ vuccatīti ayaṃ evarūpo puggalo avakujjapaññoti vuccati. Adhomukhapaññoti attho.

    108. ஆகிண்ணானீதி பக்கி²த்தானி. ஸதிஸம்மோஸா பகிரெய்யாதி முட்ட²ஸ்ஸதிதாய விகிரெய்ய. ஏவமேவந்தி எத்த² உச்ச²ங்கோ³ விய உச்ச²ங்க³பஞ்ஞோ புக்³க³லோ த³ட்ட²ப்³போ³. நானாக²ஜ்ஜகானி விய நானப்பகாரங் பு³த்³த⁴வசனங். உச்ச²ங்கே³ நானாக²ஜ்ஜகானி கா²த³ந்தஸ்ஸ நிஸின்னகாலோ விய தஸ்மிங் ஆஸனே நிஸின்னஸ்ஸ உக்³க³ஹணகாலோ. வுட்ட²ஹந்தஸ்ஸ ஸதிஸம்மோஸா விகிரணகாலோ விய தஸ்மா ஆஸனா வுட்டா²ய க³ச்ச²ந்தஸ்ஸ அஸல்லக்க²ணகாலோ வேதி³தப்³போ³. அயங் வுச்சதீதி அயங் ஏவரூபோ புக்³க³லோ உச்ச²ங்க³பஞ்ஞோதி வுச்சதி. உச்ச²ங்க³ஸதி³ஸபஞ்ஞோதி அத்தோ².

    108. Ākiṇṇānīti pakkhittāni. Satisammosā pakireyyāti muṭṭhassatitāya vikireyya. Evamevanti ettha ucchaṅgo viya ucchaṅgapañño puggalo daṭṭhabbo. Nānākhajjakāni viya nānappakāraṃ buddhavacanaṃ. Ucchaṅge nānākhajjakāni khādantassa nisinnakālo viya tasmiṃ āsane nisinnassa uggahaṇakālo. Vuṭṭhahantassa satisammosā vikiraṇakālo viya tasmā āsanā vuṭṭhāya gacchantassa asallakkhaṇakālo veditabbo. Ayaṃ vuccatīti ayaṃ evarūpo puggalo ucchaṅgapaññoti vuccati. Ucchaṅgasadisapaññoti attho.

    109. உக்குஜ்ஜோதி உபரிமுகோ² ட²பிதோ. ஸண்டா²தீதி பதிட்ட²ஹதி. ஏவமேவ கோ²தி எத்த² உபரிமுகோ² ட²பிதோ கும்போ⁴ விய புது²பஞ்ஞோ புக்³க³லோ த³ட்ட²ப்³போ³. உத³கஸ்ஸ ஆஸித்தகாலோ விய தே³ஸனாய லத்³த⁴காலோ. உத³கஸ்ஸ ஸண்டா²னகாலோ விய தத்த² நிஸின்னஸ்ஸ உக்³க³ஹணகாலோ. நோ விவட்டனகாலோ விய உட்டா²ய க³ச்ச²ந்தஸ்ஸ ஸல்லக்க²ணகாலோ வேதி³தப்³போ³. அயங் வுச்சதீதி அயங் ஏவரூபோ புக்³க³லோ புது²பஞ்ஞோதி வுச்சதி. வித்தா²ரிகபஞ்ஞோதி அத்தோ².

    109. Ukkujjoti uparimukho ṭhapito. Saṇṭhātīti patiṭṭhahati. Evameva khoti ettha uparimukho ṭhapito kumbho viya puthupañño puggalo daṭṭhabbo. Udakassa āsittakālo viya desanāya laddhakālo. Udakassa saṇṭhānakālo viya tattha nisinnassa uggahaṇakālo. No vivaṭṭanakālo viya uṭṭhāya gacchantassa sallakkhaṇakālo veditabbo. Ayaṃ vuccatīti ayaṃ evarūpo puggalo puthupaññoti vuccati. Vitthārikapaññoti attho.

    110. அவீதராகா³தீ³ஸு – யதா² ஸோதாபன்னஸகதா³கா³மினோ, ஏவங் புது²ஜ்ஜனோபி பஞ்சஸு காமகு³ணேஸு, தீஸு ச ப⁴வேஸு அவீதராகோ³. அத³ப்³ப³தாய பன ந க³ஹிதோ. யதா² ஹி சே²கோ வட்³ட⁴கீ த³ப்³ப³ஸம்பா⁴ரத்த²ங் வனங் பவிட்டோ² ந ஆதி³தோ பட்டா²ய ஸம்பத்தஸம்பத்தருக்கே² சி²ந்த³தி, யே பனஸ்ஸ த³ப்³ப³ஸம்பா⁴ரூபகா³ ஹொந்தி, தேயேவ சி²ந்த³தி; ஏவமிதா⁴பி ப⁴க³வதா த³ப்³ப³ஜாதிகா அரியாவ க³ஹிதா, புது²ஜ்ஜனா பன அத³ப்³ப³தாய ந க³ஹிதாதி வேதி³தப்³பா³. காமேஸு வீதராகோ³தி பஞ்சஸு காமகு³ணேஸு வீதராகோ³. ப⁴வேஸு அவீதராகோ³தி ரூபாரூபப⁴வேஸு அவீதராகோ³.

    110. Avītarāgādīsu – yathā sotāpannasakadāgāmino, evaṃ puthujjanopi pañcasu kāmaguṇesu, tīsu ca bhavesu avītarāgo. Adabbatāya pana na gahito. Yathā hi cheko vaḍḍhakī dabbasambhāratthaṃ vanaṃ paviṭṭho na ādito paṭṭhāya sampattasampattarukkhe chindati, ye panassa dabbasambhārūpagā honti, teyeva chindati; evamidhāpi bhagavatā dabbajātikā ariyāva gahitā, puthujjanā pana adabbatāya na gahitāti veditabbā. Kāmesu vītarāgoti pañcasu kāmaguṇesu vītarāgo. Bhavesu avītarāgoti rūpārūpabhavesu avītarāgo.

    113. பாஸாணலேகூ²பமாதீ³ஸு – அனுஸேதீதி அப்பஹீனதாய அனுஸேதி. ந கி²ப்பங் லுஜ்ஜதீதி ந அந்தரா நஸ்ஸதி, கப்புட்டா²னேனேவ நஸ்ஸதி. ஏவமேவந்தி ஏவங் தஸ்ஸாபி புக்³க³லஸ்ஸ கோதோ⁴ ந அந்தரா புனதி³வஸே வா அபரதி³வஸே வா நிப்³பா³தி, அத்³த⁴னியோ பன ஹோதி. மரணேனேவ நிப்³பா³தீதி அத்தோ². அயங் வுச்சதீதி அயங் ஏவரூபோ புக்³க³லோ பாஸாணலேகா² விய குஜ்ஜ²னபா⁴வேன சிரட்டி²திகதோ பாஸாணலேகூ²பமோதி வுச்சதி.

    113. Pāsāṇalekhūpamādīsu – anusetīti appahīnatāya anuseti. Na khippaṃ lujjatīti na antarā nassati, kappuṭṭhāneneva nassati. Evamevanti evaṃ tassāpi puggalassa kodho na antarā punadivase vā aparadivase vā nibbāti, addhaniyo pana hoti. Maraṇeneva nibbātīti attho. Ayaṃ vuccatīti ayaṃ evarūpo puggalo pāsāṇalekhā viya kujjhanabhāvena ciraṭṭhitikato pāsāṇalekhūpamoti vuccati.

    114. ஸோ ச க்²வஸ்ஸ கோதோ⁴தி ஸோ அப்பமத்தகேபி காரணே ஸஹஸா குத்³த⁴ஸ்ஸ கோதோ⁴. ந சிரந்தி அசிரங் அப்பஹீனதாய நானுஸேதி. யதா² பன பத²வியங் ஆகட்³டி⁴த்வா கதலேகா² வாதாதீ³ஹி கி²ப்பங் நஸ்ஸதி, ஏவமஸ்ஸ ஸஹஸா உப்பன்னோபி கோதோ⁴ கி²ப்பமேவ நிப்³பா³தீதி அத்தோ². அயங் வுச்சதீதி அயங் ஏவரூபோ புக்³க³லோ பத²வியங் லேகா² விய குஜ்ஜ²னபா⁴வேன அசிரட்டி²திகதோ பத²வீலேகூ²பமோதி வுச்சதி.

    114. So ca khvassa kodhoti so appamattakepi kāraṇe sahasā kuddhassa kodho. Na ciranti aciraṃ appahīnatāya nānuseti. Yathā pana pathaviyaṃ ākaḍḍhitvā katalekhā vātādīhi khippaṃ nassati, evamassa sahasā uppannopi kodho khippameva nibbātīti attho. Ayaṃ vuccatīti ayaṃ evarūpo puggalo pathaviyaṃ lekhā viya kujjhanabhāvena aciraṭṭhitikato pathavīlekhūpamoti vuccati.

    115. ஆகா³ள்ஹேனாதி அதிகா³ள்ஹேன மம்மச்சே²த³கேன த²த்³த⁴வசனேன. ப²ருஸேனாதி ந ஸோதஸுகே²ன. அமனாபேனாதி ந சித்தஸுகே²ன. ஸங்ஸந்த³தீதி ஏகீப⁴வதி. ஸந்தி⁴யதீதி க⁴டயதி. ஸம்மோத³தீதி நிரந்தரோ ஹோதி. அத² வா – ஸங்ஸந்த³தீதி சித்தகிரியாதீ³ஸு சித்தேன ஸமோதா⁴னங் க³ச்ச²தி. கீ²ரோத³கங் விய ஏகீபா⁴வங் உபேதீதி அத்தோ². ஸந்தி⁴யதீதி டா²னக³மனாதீ³ஸு காயகிரியாதீ³ஸு காயேன ஸமோதா⁴னங் க³ச்ச²தி. திலதண்டு³லா விய மிஸ்ஸீபா⁴வங் உபேதீதி அத்தோ². ஸம்மோத³தீதி உத்³தே³ஸபரிபுச்சா²தீ³ஸு வசீகிரியாஸு வாசாய ஸமோதா⁴னங் க³ச்ச²தி. விப்பவாஸக³தோபி பியஸஹாயகோ விய பியதரபா⁴வங் உபேதீதி அத்தோ². அபிச – கிச்சகரணீயேஸு தேஹி ஸத்³தி⁴ங் ஆதி³தோவ ஏககிரியபா⁴வங் உபக³ச்ச²ந்தோ ஸங்ஸந்த³தி. யாவ மஜ்ஜா² பவத்தந்தோ ஸந்தி⁴யதி, யாவ பரியோஸானா அனிவத்தந்தோ ஸம்மோத³தீதிபி வேதி³தப்³போ³. அயங் வுச்சதீதி அயங் ஏவரூபோ புக்³க³லோ உத³கலேகா² விய கி²ப்பங் ஸங்ஸந்த³னதோ உத³கலேகூ²பமோதி வுச்சதி.

    115. Āgāḷhenāti atigāḷhena mammacchedakena thaddhavacanena. Pharusenāti na sotasukhena. Amanāpenāti na cittasukhena. Saṃsandatīti ekībhavati. Sandhiyatīti ghaṭayati. Sammodatīti nirantaro hoti. Atha vā – saṃsandatīti cittakiriyādīsu cittena samodhānaṃ gacchati. Khīrodakaṃ viya ekībhāvaṃ upetīti attho. Sandhiyatīti ṭhānagamanādīsu kāyakiriyādīsu kāyena samodhānaṃ gacchati. Tilataṇḍulā viya missībhāvaṃ upetīti attho. Sammodatīti uddesaparipucchādīsu vacīkiriyāsu vācāya samodhānaṃ gacchati. Vippavāsagatopi piyasahāyako viya piyatarabhāvaṃ upetīti attho. Apica – kiccakaraṇīyesu tehi saddhiṃ āditova ekakiriyabhāvaṃ upagacchanto saṃsandati. Yāva majjhā pavattanto sandhiyati, yāva pariyosānā anivattanto sammodatītipi veditabbo. Ayaṃ vuccatīti ayaṃ evarūpo puggalo udakalekhā viya khippaṃ saṃsandanato udakalekhūpamoti vuccati.

    116. பொத்த²கூபமேஸு – யாய உபமாய தே பொத்த²கூபமாதி வுச்சந்தி, தங் தாவ உபமங் த³ஸ்ஸேதுங் தயோ பொத்த²காதிஆதி³ வுத்தங். தத்த² நவோதி நவவாயிமோ. பொத்த²கோதி ஸாணவாகஸாடகோ. து³ப்³ப³ண்ணோதி விவண்ணோ. து³க்க²ஸம்ப²ஸ்ஸோதி க²ரஸம்ப²ஸ்ஸோ. அப்பக்³கோ⁴தி அதிப³ஹுங் அக்³க⁴ந்தோ கஹாபணக்³க⁴னகோ ஹோதி. மஜ்ஜி²மோதி பரிபோ⁴க³மஜ்ஜி²மோ. ஸோ ஹி நவபா⁴வங் அதிக்கமித்வா ஜிண்ணபா⁴வங் அப்பத்தோ மஜ்ஜே² பரிபோ⁴க³காலேபி து³ப்³ப³ண்ணோ ச து³க்க²ஸம்ப²ஸ்ஸோ ச அப்பக்³கோ⁴யேவ ச ஹோதி. அதிப³ஹுங் அக்³க⁴ந்தோ அட்³ட⁴ங் அக்³க⁴தி. ஜிண்ணகாலே பன அட்³ட⁴மாஸகங் வா காகணிகங் வா அக்³க⁴தி. உக்க²லிபரிமஜ்ஜனந்தி காளுக்க²லிபரிபுஞ்ச²னங்.

    116. Potthakūpamesu – yāya upamāya te potthakūpamāti vuccanti, taṃ tāva upamaṃ dassetuṃ tayo potthakātiādi vuttaṃ. Tattha navoti navavāyimo. Potthakoti sāṇavākasāṭako. Dubbaṇṇoti vivaṇṇo. Dukkhasamphassoti kharasamphasso. Appagghoti atibahuṃ agghanto kahāpaṇagghanako hoti. Majjhimoti paribhogamajjhimo. So hi navabhāvaṃ atikkamitvā jiṇṇabhāvaṃ appatto majjhe paribhogakālepi dubbaṇṇo ca dukkhasamphasso ca appagghoyeva ca hoti. Atibahuṃ agghanto aḍḍhaṃ agghati. Jiṇṇakāle pana aḍḍhamāsakaṃ vā kākaṇikaṃ vā agghati. Ukkhaliparimajjananti kāḷukkhaliparipuñchanaṃ.

    நவோதி உபஸம்பதா³ய பஞ்சவஸ்ஸகாலதோ ஹெட்டா² ஜாதியா ஸட்டி²வஸ்ஸோபி நவோயேவ. து³ப்³ப³ண்ணதாயாதி ஸரீரவண்ணேனபி கு³ணவண்ணேனபி து³ப்³ப³ண்ணதாய. து³ஸ்ஸீலஸ்ஸ ஹி பரிஸமஜ்ஜே² நிஸின்னஸ்ஸ நித்தேஜதாய ஸரீரவண்ணோபி ந ஸம்பஜ்ஜதி, கு³ணவண்ணே வத்தப்³ப³மேவ நத்தி². யே கோ² பனஸ்ஸாதி யே கோ² பன தஸ்ஸ உபட்டா²கா வா ஞாதிமித்தாத³யோ வா ஏதங் புக்³க³லங் ஸேவந்தி. தேஸங் தந்தி தேஸங் புக்³க³லானங் ச² ஸத்தா²ரே ஸேவந்தானங் மிச்சா²தி³ட்டி²கானங் விய, தே³வத³த்தங் ஸேவந்தானங் கோகாலிகாதீ³னங் விய ச தங் ஸேவனங் தீ³க⁴ரத்தங் அஹிதாய து³க்கா²ய ஹோதி. மஜ்ஜி²மோதி பஞ்சவஸ்ஸகாலதோ பட்டா²ய யாவ நவவஸ்ஸகாலா மஜ்ஜி²மோ நாம. தே²ரோதி த³ஸவஸ்ஸகாலதோ பட்டா²ய தே²ரோ நாம. ஏவமாஹங்ஸூதி ஏவங் வத³ந்தி. கிங் நு கோ² துய்ஹந்தி துய்ஹங் பா³லஸ்ஸ ப⁴ணிதேன கோ அத்தோ²தி வுத்தங் ஹோதி. ததா²ரூபந்தி ததா²ஜாதிகங் ததா²ஸபா⁴வங் உக்கே²பனீயகம்மஸ்ஸ காரணபூ⁴தங்.

    Navoti upasampadāya pañcavassakālato heṭṭhā jātiyā saṭṭhivassopi navoyeva. Dubbaṇṇatāyāti sarīravaṇṇenapi guṇavaṇṇenapi dubbaṇṇatāya. Dussīlassa hi parisamajjhe nisinnassa nittejatāya sarīravaṇṇopi na sampajjati, guṇavaṇṇe vattabbameva natthi. Ye kho panassāti ye kho pana tassa upaṭṭhākā vā ñātimittādayo vā etaṃ puggalaṃ sevanti. Tesaṃ tanti tesaṃ puggalānaṃ cha satthāre sevantānaṃ micchādiṭṭhikānaṃ viya, devadattaṃ sevantānaṃ kokālikādīnaṃ viya ca taṃ sevanaṃ dīgharattaṃ ahitāya dukkhāya hoti. Majjhimoti pañcavassakālato paṭṭhāya yāva navavassakālā majjhimo nāma. Theroti dasavassakālato paṭṭhāya thero nāma. Evamāhaṃsūti evaṃ vadanti. Kiṃ nu kho tuyhanti tuyhaṃ bālassa bhaṇitena ko atthoti vuttaṃ hoti. Tathārūpanti tathājātikaṃ tathāsabhāvaṃ ukkhepanīyakammassa kāraṇabhūtaṃ.

    117. காஸிகவத்தூ²பமேஸு – காஸிகவத்த²ங் நாம தயோ கப்பாஸங்ஸூ க³ஹெத்வா கந்திதஸுத்தேன வாயிதங் ஸுகு²மவத்த²ங். தங் நவவாயிமங் அனக்³க⁴ங் ஹோதி. பரிபோ⁴க³மஜ்ஜி²மங் வீஸம்பி திங்ஸம்பி ஸஹஸ்ஸானி அக்³க⁴தி. ஜிண்ணகாலே பன அட்ட²பி த³ஸபி ஸஹஸ்ஸானி அக்³க⁴தி.

    117. Kāsikavatthūpamesu – kāsikavatthaṃ nāma tayo kappāsaṃsū gahetvā kantitasuttena vāyitaṃ sukhumavatthaṃ. Taṃ navavāyimaṃ anagghaṃ hoti. Paribhogamajjhimaṃ vīsampi tiṃsampi sahassāni agghati. Jiṇṇakāle pana aṭṭhapi dasapi sahassāni agghati.

    தேஸங் தங் ஹோதீதி தேஸங் ஸம்மாஸம்பு³த்³தா⁴த³யோ ஸேவந்தானங் விய தங் ஸேவனங் தீ³க⁴ரத்தங் ஹிதாய ஸுகா²ய ஹோதி. ஸம்மாஸம்பு³த்³த⁴ஞ்ஹி ஏகங் நிஸ்ஸாய யாவஜ்ஜகாலா முச்சனகஸத்தானங் பமாணங் நத்தி². ததா² ஸாரிபுத்தத்தே²ரமஹாமொக்³க³ல்லானத்தே²ரே அவஸேஸே ச அஸீதிமஹாஸாவகே நிஸ்ஸாய ஸக்³க³ங் க³தஸத்தானங் பமாணங் நத்தி². யாவஜ்ஜகாலா தேஸங் தி³ட்டா²னுக³திங் படிபன்னஸத்தானம்பி பமாணங் நத்தி²யேவ. ஆதெ⁴ய்யங் க³ச்ச²தீதி தஸ்ஸ மஹாதே²ரஸ்ஸ தங் அத்த²னிஸ்ஸிதங் வசனங் யதா² க³ந்த⁴கரண்ட³கே காஸிகவத்த²ங் ஆதா⁴தப்³ப³தங் ட²பேதப்³ப³தங் க³ச்ச²தி, ஏவங் உத்தமங்கே³ ஸிரஸ்மிங் ஹத³யே ச ஆதா⁴தப்³ப³தங் ட²பேதப்³ப³தம்பி க³ச்ச²தி. ஸேஸமெத்த² ஹெட்டா² வுத்தானுஸாரேனேவ வேதி³தப்³ப³ங்.

    Tesaṃtaṃ hotīti tesaṃ sammāsambuddhādayo sevantānaṃ viya taṃ sevanaṃ dīgharattaṃ hitāya sukhāya hoti. Sammāsambuddhañhi ekaṃ nissāya yāvajjakālā muccanakasattānaṃ pamāṇaṃ natthi. Tathā sāriputtattheramahāmoggallānatthere avasese ca asītimahāsāvake nissāya saggaṃ gatasattānaṃ pamāṇaṃ natthi. Yāvajjakālā tesaṃ diṭṭhānugatiṃ paṭipannasattānampi pamāṇaṃ natthiyeva. Ādheyyaṃ gacchatīti tassa mahātherassa taṃ atthanissitaṃ vacanaṃ yathā gandhakaraṇḍake kāsikavatthaṃ ādhātabbataṃ ṭhapetabbataṃ gacchati, evaṃ uttamaṅge sirasmiṃ hadaye ca ādhātabbataṃ ṭhapetabbatampi gacchati. Sesamettha heṭṭhā vuttānusāreneva veditabbaṃ.

    118. ஸுப்பமெய்யாதீ³ஸு – ஸுகே²ன பமேதப்³போ³தி ஸுப்பமெய்யோ. இதா⁴தி இமஸ்மிங் ஸத்தலோகே. உத்³த⁴தோதி உத்³த⁴ச்சேன ஸமன்னாக³தோ. உன்னளோதி உக்³க³தனளோ; துச்ச²மானங் உக்கி²பித்வா டி²தோதி அத்தோ². சபலோதி பத்தமண்ட³னாதி³னா சாபல்லேன ஸமன்னாக³தோ. முக²ரோதி முக²க²ரோ. விகிண்ணவாசோதி அஸங்யதவசனோ. அஸமாஹிதோதி சித்தேகக்³க³தாரஹிதோ. விப்³ப⁴ந்தசித்தோதி ப⁴ந்தசித்தோ, ப⁴ந்தகா³வீப⁴ந்தமிகீ³ஸப்படிபா⁴கோ³. பாகடிந்த்³ரியோதி விவடிந்த்³ரியோ. அயங் வுச்சதீதி அயங் ஏவரூபோ புக்³க³லோ ‘ஸுப்பமெய்யோ’தி வுச்சதி. யதா² ஹி பரித்தஸ்ஸ உத³கஸ்ஸ ஸுகே²ன பமாணங் க³ய்ஹதி; ஏவமேவ இமேஹி அகு³ணங்கே³ஹி ஸமன்னாக³தஸ்ஸ ஸுகே²ன பமாணங் க³ய்ஹதி. தேனேஸ ‘ஸுப்பமெய்யோ’தி வுத்தோ.

    118. Suppameyyādīsu – sukhena pametabboti suppameyyo. Idhāti imasmiṃ sattaloke. Uddhatoti uddhaccena samannāgato. Unnaḷoti uggatanaḷo; tucchamānaṃ ukkhipitvā ṭhitoti attho. Capaloti pattamaṇḍanādinā cāpallena samannāgato. Mukharoti mukhakharo. Vikiṇṇavācoti asaṃyatavacano. Asamāhitoti cittekaggatārahito. Vibbhantacittoti bhantacitto, bhantagāvībhantamigīsappaṭibhāgo. Pākaṭindriyoti vivaṭindriyo. Ayaṃ vuccatīti ayaṃ evarūpo puggalo ‘suppameyyo’ti vuccati. Yathā hi parittassa udakassa sukhena pamāṇaṃ gayhati; evameva imehi aguṇaṅgehi samannāgatassa sukhena pamāṇaṃ gayhati. Tenesa ‘suppameyyo’ti vutto.

    119. து³க்கே²ன பமேதப்³போ³தி து³ப்பமெய்யோ. அனுத்³த⁴தாதீ³னி வுத்தபடிபக்க²வஸேன வேதி³தப்³பா³னி. அயங் வுச்சதீதி அயங் ஏவரூபோ புக்³க³லோ ‘து³ப்பமெய்யோ’தி வுச்சதி. யதா² ஹி மஹாஸமுத்³த³ஸ்ஸ து³க்கே²ன பமாணங் க³ய்ஹதி; ஏவமேவ இமேஹி கு³ணங்கே³ஹி ஸமன்னாக³தஸ்ஸ து³க்கே²ன பமாணங் க³ய்ஹதி. தாதி³ஸோ ‘அனாகா³மீ நு கோ², கீ²ணாஸவோ நு கோ²’தி வத்தப்³ப³தங் க³ச்ச²தி, தேனேஸ ‘து³ப்பமெய்யோ’தி வுத்தோ.

    119. Dukkhena pametabboti duppameyyo. Anuddhatādīni vuttapaṭipakkhavasena veditabbāni. Ayaṃ vuccatīti ayaṃ evarūpo puggalo ‘duppameyyo’ti vuccati. Yathā hi mahāsamuddassa dukkhena pamāṇaṃ gayhati; evameva imehi guṇaṅgehi samannāgatassa dukkhena pamāṇaṃ gayhati. Tādiso ‘anāgāmī nu kho, khīṇāsavo nu kho’ti vattabbataṃ gacchati, tenesa ‘duppameyyo’ti vutto.

    120. ந ஸக்கா பமேதுந்தி அப்பமெய்யோ. யதா² ஹி ஆகாஸஸ்ஸ ந ஸக்கா பமாணங் க³ஹேதுங், ஏவங் கீ²ணாஸவஸ்ஸ. தேனேஸ ‘அப்பமெய்யோ’தி வுத்தோ.

    120. Na sakkā pametunti appameyyo. Yathā hi ākāsassa na sakkā pamāṇaṃ gahetuṃ, evaṃ khīṇāsavassa. Tenesa ‘appameyyo’ti vutto.

    121. ந ஸேவிதப்³பா³தீ³ஸு – ந ஸேவிதப்³போ³தி ந உபஸங்கமிதப்³போ³. ந ப⁴ஜிதப்³போ³தி ந அல்லீயிதப்³போ³. ந பயிருபாஸிதப்³போ³தி ந ஸந்திகே நிஸீத³னவஸேன புனப்புனங் உபாஸிதப்³போ³. ஹீனோ ஹோதி ஸீலேனாதிஆதீ³ஸு உபாதா³யுபாதா³ய ஹீனதா வேதி³தப்³பா³ . யோ ஹி பஞ்ச ஸீலானி ரக்க²தி, ஸோ த³ஸ ஸீலானி ரக்க²ந்தேன ந ஸேவிதப்³போ³. யோ பன த³ஸ ஸீலானி ரக்க²தி, ஸோ சதுபாரிஸுத்³தி⁴ஸீலங் ரக்க²ந்தேன ந ஸேவிதப்³போ³. அஞ்ஞத்ர அனுத்³த³யா அஞ்ஞத்ர அனுகம்பாதி ட²பெத்வா அனுத்³த³யஞ்ச அனுகம்பஞ்ச. அத்தனோ அத்தா²ய ஏவ ஹி ஏவரூபோ புக்³க³லோ ந ஸேவிதப்³போ³. அனுத்³த³யானுகம்பாவஸேன பன தங் உபஸங்கமிதுங் வட்டதி.

    121. Na sevitabbādīsu – na sevitabboti na upasaṅkamitabbo. Na bhajitabboti na allīyitabbo. Na payirupāsitabboti na santike nisīdanavasena punappunaṃ upāsitabbo. Hīnohoti sīlenātiādīsu upādāyupādāya hīnatā veditabbā . Yo hi pañca sīlāni rakkhati, so dasa sīlāni rakkhantena na sevitabbo. Yo pana dasa sīlāni rakkhati, so catupārisuddhisīlaṃ rakkhantena na sevitabbo. Aññatra anuddayā aññatra anukampāti ṭhapetvā anuddayañca anukampañca. Attano atthāya eva hi evarūpo puggalo na sevitabbo. Anuddayānukampāvasena pana taṃ upasaṅkamituṃ vaṭṭati.

    122. ஸதி³ஸோ ஹோதீதி ஸமானோ ஹோதி. ஸீலஸாமஞ்ஞக³தானங் ஸதந்தி ஸீலேன ஸமானபா⁴வங் க³தானங் ஸந்தானங். ஸீலகதா² ச நோ ப⁴விஸ்ஸதீதி ஏவங் ஸமானஸீலானங் அம்ஹாகங் ஸீலமேவ ஆரப்³ப⁴ கதா² ப⁴விஸ்ஸதி. ஸா ச நோ பா²ஸு ப⁴விஸ்ஸதீதி ஸா ச ஸீலகதா² அம்ஹாகங் பா²ஸுவிஹாரோ ஸுக²விஹாரோ ப⁴விஸ்ஸதி. ஸா ச நோ பவத்தினீ ப⁴விஸ்ஸதீதி ஸா ச அம்ஹாகங் கதா² தி³வஸம்பி கதெ²ந்தானங் பவத்தினீ ப⁴விஸ்ஸதி, ந படிஹஞ்ஞிஸ்ஸதி. த்³வீஸு ஹி ஸீலவந்தேஸு ஏகேன ஸீலஸ்ஸ வண்ணே கதி²தே இதரோ அனுமோத³தி; தேன தேஸங் கதா² பா²ஸு சேவ ஹோதி, பவத்தினீ ச. ஏகஸ்மிங் பன து³ஸ்ஸீலே ஸதி து³ஸ்ஸீலஸ்ஸ ஸீலகதா² து³க்கதா²தி நேவ ஸீலகதா² ஹோதி, ந பா²ஸு ஹோதி, ந பவத்தினீ. ஸமாதி⁴பஞ்ஞாகதா²ஸுபி ஏஸேவ நயோ. த்³வே ஹி ஸமாதி⁴லாபி⁴னோ ஸமாதி⁴கத²ங், ஸப்பஞ்ஞா ச பஞ்ஞாகத²ங் கதெ²ந்தா, ரத்திங் வா தி³வஸங் வா அதிக்கந்தம்பி ந ஜானந்தி.

    122. Sadiso hotīti samāno hoti. Sīlasāmaññagatānaṃ satanti sīlena samānabhāvaṃ gatānaṃ santānaṃ. Sīlakathā ca no bhavissatīti evaṃ samānasīlānaṃ amhākaṃ sīlameva ārabbha kathā bhavissati. Sā ca no phāsu bhavissatīti sā ca sīlakathā amhākaṃ phāsuvihāro sukhavihāro bhavissati. Sā ca no pavattinī bhavissatīti sā ca amhākaṃ kathā divasampi kathentānaṃ pavattinī bhavissati, na paṭihaññissati. Dvīsu hi sīlavantesu ekena sīlassa vaṇṇe kathite itaro anumodati; tena tesaṃ kathā phāsu ceva hoti, pavattinī ca. Ekasmiṃ pana dussīle sati dussīlassa sīlakathā dukkathāti neva sīlakathā hoti, na phāsu hoti, na pavattinī. Samādhipaññākathāsupi eseva nayo. Dve hi samādhilābhino samādhikathaṃ, sappaññā ca paññākathaṃ kathentā, rattiṃ vā divasaṃ vā atikkantampi na jānanti.

    123. ஸக்கத்வா க³ருங் கத்வாதி ஸக்காரஞ்சேவ க³ருகாரஞ்ச கரித்வா. அதி⁴கோ ஹோதீதி அதிரேகோ ஹோதி. ஸீலக்க²ந்த⁴ந்தி ஸீலராஸிங். பரிபூரெஸ்ஸாமீதி தங் அதிரேகஸீலங் புக்³க³லங் நிஸ்ஸாய அத்தனோ அபரிபூரங் ஸீலராஸிங் பரிபூரங் கரிஸ்ஸாமி. தத்த² தத்த² பஞ்ஞாய அனுக்³க³ஹெஸ்ஸாமீதி எத்த² ஸீலஸ்ஸ அஸப்பாயே அனுபகாரத⁴ம்மே வஜ்ஜெத்வா ஸப்பாயே உபகாரத⁴ம்மே ஸேவந்தோ தஸ்மிங் தஸ்மிங் டா²னே ஸீலக்க²ந்த⁴ங் பஞ்ஞாய அனுக்³க³ண்ஹாதி நாம. ஸமாதி⁴பஞ்ஞாக்க²ந்தே⁴ஸுபி ஏஸேவ நயோ.

    123. Sakkatvā garuṃ katvāti sakkārañceva garukārañca karitvā. Adhiko hotīti atireko hoti. Sīlakkhandhanti sīlarāsiṃ. Paripūressāmīti taṃ atirekasīlaṃ puggalaṃ nissāya attano aparipūraṃ sīlarāsiṃ paripūraṃ karissāmi. Tattha tattha paññāya anuggahessāmīti ettha sīlassa asappāye anupakāradhamme vajjetvā sappāye upakāradhamme sevanto tasmiṃ tasmiṃ ṭhāne sīlakkhandhaṃ paññāya anuggaṇhāti nāma. Samādhipaññākkhandhesupi eseva nayo.

    124. ஜிகு³ச்சி²தப்³பா³தீ³ஸு – ஜிகு³ச்சி²தப்³போ³தி கூ³த²ங் விய ஜிகு³ச்சி²தப்³போ³. அத² கோ² நந்தி அத² கோ² அஸ்ஸ. கித்திஸத்³தோ³தி கதா²ஸத்³தோ³. ஏவமேவந்தி எத்த² கூ³த²கூபோ விய து³ஸ்ஸீல்யங் த³ட்ட²ப்³ப³ங். கூ³த²கூபே பதித்வா டி²தோ த⁴மனீஅஹி விய து³ஸ்ஸீலபுக்³க³லோ. கு³த²கூபதோ உத்³த⁴ரியமானேன தேன அஹினா புரிஸஸ்ஸ ஸரீரங் ஆருள்ஹேனாபி அத³ட்ட²பா⁴வோ விய து³ஸ்ஸீலங் ஸேவமானஸ்ஸாபி தஸ்ஸ கிரியாய காரணபா⁴வோ ஸரீரங் கூ³தே²ன மக்கெ²த்வா அஹினோ க³தகாலோ விய து³ஸ்ஸீலங் ஸேவமானஸ்ஸ பாபகித்திஸத்³த³ஸ்ஸ அப்³பு⁴க்³க³மனகாலோ வேதி³தப்³போ³.

    124. Jigucchitabbādīsu – jigucchitabboti gūthaṃ viya jigucchitabbo. Atha kho nanti atha kho assa. Kittisaddoti kathāsaddo. Evamevanti ettha gūthakūpo viya dussīlyaṃ daṭṭhabbaṃ. Gūthakūpe patitvā ṭhito dhamanīahi viya dussīlapuggalo. Guthakūpato uddhariyamānena tena ahinā purisassa sarīraṃ āruḷhenāpi adaṭṭhabhāvo viya dussīlaṃ sevamānassāpi tassa kiriyāya kāraṇabhāvo sarīraṃ gūthena makkhetvā ahino gatakālo viya dussīlaṃ sevamānassa pāpakittisaddassa abbhuggamanakālo veditabbo.

    125. திந்து³காலாதந்தி திந்து³கருக்க²அலாதங். பி⁴ய்யோஸோ மத்தாய சிச்சிடாயதீதி தஞ்ஹி ஜா²யமானங் பகதியாபி பபடிகாயோ முஞ்சந்தங் சிச்சிடாயதி சிடிசிடாதி ஸத்³த³ங் கரோதி. க⁴ட்டிதங் பன அதி⁴மத்தங் கரோதீதி அத்தோ². ஏவமேவந்தி ஏவமேவங் கோத⁴னோ அத்தனோ த⁴ம்மதாயபி உத்³த⁴தோ சண்டி³கதோ ஹுத்வா சரதி. அப்பமத்தகங் பன வசனங் வுத்தகாலே ‘மாதி³ஸங் நாம ஏவங் வத³தீ’தி அதிரேகதரங் உத்³த⁴தோ சண்டி³கதோ ஹுத்வா சரதி. கூ³த²கூபோதி கூ³த²புண்ணகூபோ, கூ³த²ராஸியேவ வா. ஓபம்மஸங்ஸந்த³னங் பனெத்த² புரிமனயேனேவ வேதி³தப்³ப³ங். தஸ்மா ஏவரூபோ புக்³க³லோ அஜ்ஜு²பெக்கி²தப்³போ³, ந ஸேவிதப்³போ³தி யஸ்மா கோத⁴னோ அதிஸேவியமானோபி அதிஉபஸங்கமியமானோபி குஜ்ஜ²தியேவ, ‘கிங் இமினா’தி படிக்கமந்தோபி குஜ்ஜ²தியேவ, தஸ்மா பலாலக்³கி³ விய அஜ்ஜு²பெக்கி²தப்³போ³, ந ஸேவிதப்³போ³. கிங் வுத்தங் ஹோதி? யோ ஹி பலாலக்³கி³ங் அதிஉபஸங்கமித்வா தப்பதி, தஸ்ஸ ஸரீரங் ஜா²யதி. யோ அதிபடிக்கமித்வா தப்பதி, தஸ்ஸ ஸீதங் ந வூபஸம்மதி. அனுபஸங்கமித்வா அபடிக்கமித்வா பன மஜ்ஜ²த்தபா⁴வேன தப்பெந்தஸ்ஸ ஸீதங் வூபஸம்மதி, காயோபி ந ட³ய்ஹதி. தஸ்மா பலாலக்³கி³ விய கோத⁴னோ புக்³க³லோ மஜ்ஜ²த்தபா⁴வேன அஜ்ஜு²பெக்கி²தப்³போ³, ந ஸேவிதப்³போ³, ந ப⁴ஜிதப்³போ³, ந பயிருபாஸிதப்³போ³.

    125. Tindukālātanti tindukarukkhaalātaṃ. Bhiyyoso mattāya cicciṭāyatīti tañhi jhāyamānaṃ pakatiyāpi papaṭikāyo muñcantaṃ cicciṭāyati ciṭiciṭāti saddaṃ karoti. Ghaṭṭitaṃ pana adhimattaṃ karotīti attho. Evamevanti evamevaṃ kodhano attano dhammatāyapi uddhato caṇḍikato hutvā carati. Appamattakaṃ pana vacanaṃ vuttakāle ‘mādisaṃ nāma evaṃ vadatī’ti atirekataraṃ uddhato caṇḍikato hutvā carati. Gūthakūpoti gūthapuṇṇakūpo, gūtharāsiyeva vā. Opammasaṃsandanaṃ panettha purimanayeneva veditabbaṃ. Tasmā evarūpo puggalo ajjhupekkhitabbo, na sevitabboti yasmā kodhano atiseviyamānopi atiupasaṅkamiyamānopi kujjhatiyeva, ‘kiṃ iminā’ti paṭikkamantopi kujjhatiyeva, tasmā palālaggi viya ajjhupekkhitabbo, na sevitabbo. Kiṃ vuttaṃ hoti? Yo hi palālaggiṃ atiupasaṅkamitvā tappati, tassa sarīraṃ jhāyati. Yo atipaṭikkamitvā tappati, tassa sītaṃ na vūpasammati. Anupasaṅkamitvā apaṭikkamitvā pana majjhattabhāvena tappentassa sītaṃ vūpasammati, kāyopi na ḍayhati. Tasmā palālaggi viya kodhano puggalo majjhattabhāvena ajjhupekkhitabbo, na sevitabbo, na bhajitabbo, na payirupāsitabbo.

    126. கல்யாணமித்தோதி ஸுசிமித்தோ. கல்யாணஸஹாயோதி ஸுசிஸஹாயோ. ஸஹாயோதி ஸஹகா³மீ ஸத்³தி⁴ங்சரோ. கல்யாணஸம்பவங்கோதி கல்யாணேஸு ஸுசிபுக்³க³லேஸு ஸம்பவங்கோ, தன்னின்னதப்போணதப்பப்³பா⁴ரமானஸோதி அத்தோ².

    126. Kalyāṇamittoti sucimitto. Kalyāṇasahāyoti sucisahāyo. Sahāyoti sahagāmī saddhiṃcaro. Kalyāṇasampavaṅkoti kalyāṇesu sucipuggalesu sampavaṅko, tanninnatappoṇatappabbhāramānasoti attho.

    127. ஸீலேஸு பரிபூரகாரீதிஆதீ³ஸு – ஸீலேஸு பரிபூரகாரினோதி ஏதே அரியஸாவகா யானி தானி மக்³க³ப்³ரஹ்மசரியஸ்ஸ ஆதி³பூ⁴தானி, ஆதி³ப்³ரஹ்மசரியகானி, பாராஜிகஸங்கா²தானி சத்தாரி மஹாஸீலஸிக்கா²பதா³னி, தேஸங் அவீதிக்கமனதோ யானி கு²த்³தா³னுகு²த்³த³கானி ஆபஜ்ஜந்தி, தேஹி ச வுட்டா²னதோ ஸீலேஸு யங் கத்தப்³ப³ங், தங் பரிபூரங் ஸமத்தங் கரொந்தீதி ‘ஸீலேஸு பரிபூரகாரினோ’தி வுச்சந்தி. ஸமாதி⁴பாரிப³ந்த⁴கானங் பன காமராக³ப்³யாபாதா³னங், பஞ்ஞாபாரிப³ந்த⁴கஸ்ஸ ச ஸச்சபடிச்சா²த³கஸ்ஸ மோஹஸ்ஸ அஸமூஹதத்தா, ஸமாதி⁴ங் பஞ்ஞஞ்ச பா⁴வெந்தாபி ஸமாதி⁴பஞ்ஞாஸு யங் கத்தப்³ப³ங் தங் மத்தஸோ பமாணேன பதே³ஸமத்தமேவ கரொந்தீதி ஸமாதி⁴ஸ்மிங் பஞ்ஞாய ச மத்தஸோ காரினோதி வுச்சந்தி. இமினா உபாயேன இதரேஸுபி த்³வீஸு நயேஸு அத்தோ² வேதி³தப்³போ³.

    127. Sīlesu paripūrakārītiādīsu – sīlesu paripūrakārinoti ete ariyasāvakā yāni tāni maggabrahmacariyassa ādibhūtāni, ādibrahmacariyakāni, pārājikasaṅkhātāni cattāri mahāsīlasikkhāpadāni, tesaṃ avītikkamanato yāni khuddānukhuddakāni āpajjanti, tehi ca vuṭṭhānato sīlesu yaṃ kattabbaṃ, taṃ paripūraṃ samattaṃ karontīti ‘sīlesu paripūrakārino’ti vuccanti. Samādhipāribandhakānaṃ pana kāmarāgabyāpādānaṃ, paññāpāribandhakassa ca saccapaṭicchādakassa mohassa asamūhatattā, samādhiṃ paññañca bhāventāpi samādhipaññāsu yaṃ kattabbaṃ taṃ mattaso pamāṇena padesamattameva karontīti samādhismiṃ paññāya ca mattaso kārinoti vuccanti. Iminā upāyena itaresupi dvīsu nayesu attho veditabbo.

    தத்ராயங் அபரோபி ஸுத்தந்தனயோ –

    Tatrāyaṃ aparopi suttantanayo –

    ‘‘இத⁴, பி⁴க்க²வே, பி⁴க்கு² ஸீலேஸு பரிபூரகாரீ ஹோதி, ஸமாதி⁴ஸ்மிங் மத்தஸோ காரீ, பஞ்ஞாய மத்தஸோ காரீ. ஸோ யானி தானி கு²த்³தா³னுகு²த்³த³கானி ஸிக்கா²பதா³னி தானி ஆபஜ்ஜதிபி, வுட்டா²திபி. தங் கிஸ்ஸ ஹேது? ந ஹி மெத்த², பி⁴க்க²வே, அப⁴ப்³ப³தா வுத்தா. யானி ச கோ² தானி ஸிக்கா²பதா³னி ஆதி³ப்³ரஹ்மசரியகானி ப்³ரஹ்மசரியஸாருப்பானி, தத்த² து⁴வஸீலோ ச ஹோதி, டி²தஸீலோ ச, ஸமாதா³ய ஸிக்க²தி ஸிக்கா²பதே³ஸு. ஸோ திண்ணங் ஸங்யோஜனானங் பரிக்க²யா ஸோதாபன்னோ ஹோதி, அவினிபாதத⁴ம்மோ நியதோ ஸம்போ³தி⁴பராயணோ. இத⁴ பன, பி⁴க்க²வே, பி⁴க்கு² ஸீலேஸு…பே॰… ஸோ திண்ணங் ஸங்யோஜனானங் பரிக்க²யா, ராக³தோ³ஸமோஹானங் தனுத்தா, ஸகதா³கா³மீ ஹோதி; ஸகிதே³வ இமங் லோகங் ஆக³ந்த்வா து³க்க²ஸ்ஸந்தங் கரோதி. இத⁴ பன, பி⁴க்க²வே, பி⁴க்கு² ஸீலேஸு பரிபூரகாரீ ஹோதி, ஸமாதி⁴ஸ்மிங் பரிபூரகாரீ, பஞ்ஞாய மத்தஸோ காரீ. ஸோ யானி தானி…பே॰… ஸிக்க²தி ஸிக்கா²பதே³ஸு. ஸோ பஞ்சன்னங் ஓரம்பா⁴கி³யானங்…பே॰… அனாவத்தித⁴ம்மோ தஸ்மா லோகா. இத⁴ பன, பி⁴க்க²வே , பி⁴க்கு² ஸீலேஸு பரிபூரகாரீ, ஸமாதி⁴ஸ்மிங் பரிபூரகாரீ, பஞ்ஞாய பரிபூரகாரீ. ஸோ யானி தானி கு²த்³தா³னுகு²த்³த³கானி…பே॰… ஸிக்க²தி ஸிக்கா²பதே³ஸு. ஸோ ஆஸவானங் க²யா…பே॰… உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதீ’’தி (அ॰ நி॰ 3.87).

    ‘‘Idha, bhikkhave, bhikkhu sīlesu paripūrakārī hoti, samādhismiṃ mattaso kārī, paññāya mattaso kārī. So yāni tāni khuddānukhuddakāni sikkhāpadāni tāni āpajjatipi, vuṭṭhātipi. Taṃ kissa hetu? Na hi mettha, bhikkhave, abhabbatā vuttā. Yāni ca kho tāni sikkhāpadāni ādibrahmacariyakāni brahmacariyasāruppāni, tattha dhuvasīlo ca hoti, ṭhitasīlo ca, samādāya sikkhati sikkhāpadesu. So tiṇṇaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā sotāpanno hoti, avinipātadhammo niyato sambodhiparāyaṇo. Idha pana, bhikkhave, bhikkhu sīlesu…pe… so tiṇṇaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā, rāgadosamohānaṃ tanuttā, sakadāgāmī hoti; sakideva imaṃ lokaṃ āgantvā dukkhassantaṃ karoti. Idha pana, bhikkhave, bhikkhu sīlesu paripūrakārī hoti, samādhismiṃ paripūrakārī, paññāya mattaso kārī. So yāni tāni…pe… sikkhati sikkhāpadesu. So pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ…pe… anāvattidhammo tasmā lokā. Idha pana, bhikkhave , bhikkhu sīlesu paripūrakārī, samādhismiṃ paripūrakārī, paññāya paripūrakārī. So yāni tāni khuddānukhuddakāni…pe… sikkhati sikkhāpadesu. So āsavānaṃ khayā…pe… upasampajja viharatī’’ti (a. ni. 3.87).

    130. ஸத்தா²ரனித்³தே³ஸே – பரிஞ்ஞங் பஞ்ஞபேதீதி பஹானங் ஸமதிக்கமங் பஞ்ஞபேதி. தத்ராதி தேஸு தீஸு ஜனேஸு. தேன த³ட்ட²ப்³போ³தி தேன பஞ்ஞாபனேன ஸோ ஸத்தா² ரூபாவசரஸமாபத்தியா லாபீ⁴தி த³ட்ட²ப்³போ³தி அத்தோ². து³தியவாரேபி ஏஸேவ நயோ. ஸம்மாஸம்பு³த்³தோ⁴ ஸத்தா² தேன த³ட்ட²ப்³போ³தி தேன தித்தி²யேஹி அஸாதா⁴ரணேன பஞ்ஞாபனேன அயங் ததியோ ஸத்தா² ஸப்³ப³ஞ்ஞுபு³த்³தோ⁴ த³ட்ட²ப்³போ³. தித்தி²யா ஹி காமானங் பரிஞ்ஞங் பஞ்ஞபெந்தா ரூபப⁴வங் வக்க²ந்தி. ரூபானங் பரிஞ்ஞங் பஞ்ஞபெந்தா அரூபப⁴வங் வக்க²ந்தி. வேத³னானங் பரிஞ்ஞங் பஞ்ஞபெந்தா அஸஞ்ஞப⁴வங் வக்க²ந்தி. ஸம்மா பஞ்ஞபெந்தா ‘ஏவங் பஞ்ஞபெய்யுங்’, நோ ச ஸம்மா பஞ்ஞபேதுங் ஸக்கொந்தி. ஸம்மாஸம்பு³த்³தோ⁴ பன காமானங் பரிஞ்ஞங் பஹானங் அனாகா³மிமக்³கே³ன பஞ்ஞபேதி . ரூபவேத³னானங் பரிஞ்ஞங் பஹானங் அரஹத்தமக்³கே³ன பஞ்ஞபேதி. இமே தயோ ஸத்தா²ரோதி இமே த்³வே ஜனா பா³ஹிரகா, ஏகோ ஸம்மாஸம்பு³த்³தோ⁴தி – இமஸ்மிங் லோகே தயோ ஸத்தா²ரோ நாம.

    130. Satthāraniddese – pariññaṃ paññapetīti pahānaṃ samatikkamaṃ paññapeti. Tatrāti tesu tīsu janesu. Tena daṭṭhabboti tena paññāpanena so satthā rūpāvacarasamāpattiyā lābhīti daṭṭhabboti attho. Dutiyavārepi eseva nayo. Sammāsambuddho satthā tena daṭṭhabboti tena titthiyehi asādhāraṇena paññāpanena ayaṃ tatiyo satthā sabbaññubuddho daṭṭhabbo. Titthiyā hi kāmānaṃ pariññaṃ paññapentā rūpabhavaṃ vakkhanti. Rūpānaṃ pariññaṃ paññapentā arūpabhavaṃ vakkhanti. Vedanānaṃ pariññaṃ paññapentā asaññabhavaṃ vakkhanti. Sammā paññapentā ‘evaṃ paññapeyyuṃ’, no ca sammā paññapetuṃ sakkonti. Sammāsambuddho pana kāmānaṃ pariññaṃ pahānaṃ anāgāmimaggena paññapeti . Rūpavedanānaṃ pariññaṃ pahānaṃ arahattamaggena paññapeti. Ime tayo satthāroti ime dve janā bāhirakā, eko sammāsambuddhoti – imasmiṃ loke tayo satthāro nāma.

    131. து³தியே ஸத்தா²ரனித்³தே³ஸே – தி³ட்டே² சேவ த⁴ம்மேதி இமஸ்மிங் அத்தபா⁴வே. அத்தானங் ஸச்சதோ தே²ததோ பஞ்ஞபேதீதி ‘‘அத்தா நாமேகோ அத்தி² நிச்சோ து⁴வோ ஸஸ்ஸதோ’’தி பூ⁴ததோ தி²ரதோ பஞ்ஞபேதி. அபி⁴ஸம்பராயஞ்சாதி அபரஸ்மிங் அத்தபா⁴வே ஏவமேவ பஞ்ஞபேதி. ஸேஸமெத்த² வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³ப³ந்தி.

    131. Dutiye satthāraniddese – diṭṭhe ceva dhammeti imasmiṃ attabhāve. Attānaṃ saccato thetato paññapetīti ‘‘attā nāmeko atthi nicco dhuvo sassato’’ti bhūtato thirato paññapeti. Abhisamparāyañcāti aparasmiṃ attabhāve evameva paññapeti. Sesamettha vuttanayeneva veditabbanti.

    திகனித்³தே³ஸவண்ணனா.

    Tikaniddesavaṇṇanā.







    Related texts:



    திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / அபி⁴த⁴ம்மபிடக • Abhidhammapiṭaka / புக்³க³லபஞ்ஞத்திபாளி • Puggalapaññattipāḷi / 3. திகபுக்³க³லபஞ்ஞத்தி • 3. Tikapuggalapaññatti

    டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / பஞ்சபகரண-மூலடீகா • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / 3. திகனித்³தே³ஸவண்ணனா • 3. Tikaniddesavaṇṇanā

    டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / பஞ்சபகரண-அனுடீகா • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / 3. திகனித்³தே³ஸவண்ணனா • 3. Tikaniddesavaṇṇanā


    © 1991-2025 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact