Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ပဉ္စပကရဏ-မူလဋီကာ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā |
၃. တိကနိဒ္ဒေသဝဏ္ဏနာ
3. Tikaniddesavaṇṇanā
၉၁. သေသသံဝရဘေဒေနာတိ မနောသံဝရဘေဒေန, သတိသံဝရာဒိဘေဒေန ဝာ။ အကုသလသီလသမန္နာဂမေနာတိ ‘‘ကတမေ စ ထပတိ အကုသလာ သီလာ? အကုသလံ ကာယကမ္မံ အကုသလံ ဝစီကမ္မံ ပာပကော အာဇီဝော’’တိ ဝုတ္တေဟိ သမန္နာဂမေန။ တသ္သ ဟိ။ပေ.။ ဧဝံ သာသင္ကသမာစာရော ဟောတီတိ ဧဝံ သာသင္ကော သမာစာရော ဟောတီတိ အတ္ထော။
91. Sesasaṃvarabhedenāti manosaṃvarabhedena, satisaṃvarādibhedena vā. Akusalasīlasamannāgamenāti ‘‘katame ca thapati akusalā sīlā? Akusalaṃ kāyakammaṃ akusalaṃ vacīkammaṃ pāpako ājīvo’’ti vuttehi samannāgamena. Tassa hi…pe… evaṃ sāsaṅkasamācāro hotīti evaṃ sāsaṅko samācāro hotīti attho.
၉၄. သမာနဝိသယာနံ ပုဂ္ဂလာနံ ဝိသေသဒသ္သနဝသေန ‘‘ကာယသက္ခီ’’တိအာဒိကံ ဝုတ္တံ။
94. Samānavisayānaṃ puggalānaṃ visesadassanavasena ‘‘kāyasakkhī’’tiādikaṃ vuttaṃ.
၁၀၇. သမာဓိ ဝာ အာဒီတိ လောကုတ္တရဓမ္မာ ဟိ ပရမတ္ထတော သာသနန္တိ တဒတ္ထော ပာဒကသမာဓိ တသ္သ အာဒိ ဝုတ္တော, တဒာသန္နတ္တာ ဝိပသ္သနာ, တသ္သ မူလေကဒေသတ္တာ မဂ္ဂော။
107. Samādhi vā ādīti lokuttaradhammā hi paramatthato sāsananti tadattho pādakasamādhi tassa ādi vutto, tadāsannattā vipassanā, tassa mūlekadesattā maggo.
၁၀၈. ဥစ္ဆင္ဂော ဝိယ ဥစ္ဆင္ဂပညော ပုဂ္ဂလော ဒဋ္ဌဗ္ဗောတိ ဥစ္ဆင္ဂသဒိသပညတာယ ဧဝ ပညာ ဝိယ ပုဂ္ဂလောပိ ဥစ္ဆင္ဂော ဝိယ ဟောတိ, တသ္မိံ ဓမ္မာနံ အစိရဋ္ဌာနတောတိ အဓိပ္ပာယေန ဝုတ္တံ။ ဝက္ခတိ ဟိ ‘‘ဥစ္ဆင္ဂသဒိသပညောတိအတ္ထော’’တိ။
108. Ucchaṅgo viya ucchaṅgapañño puggalo daṭṭhabboti ucchaṅgasadisapaññatāya eva paññā viya puggalopi ucchaṅgo viya hoti, tasmiṃ dhammānaṃ aciraṭṭhānatoti adhippāyena vuttaṃ. Vakkhati hi ‘‘ucchaṅgasadisapaññotiattho’’ti.
၁၀၉. ယထာ စ ဥစ္ဆင္ဂသဒိသာ ပညာ, ဧဝံ နိက္ကုဇ္ဇကုမ္ဘသဒိသာ ပညာ ဧဝာတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗော, တတ္ထ ဓမ္မာနံ အနဝဋ္ဌာနတော။
109. Yathā ca ucchaṅgasadisā paññā, evaṃ nikkujjakumbhasadisā paññā evāti daṭṭhabbo, tattha dhammānaṃ anavaṭṭhānato.
၁၁၃. စိရဋ္ဌာနတော ထိရဋ္ဌာနတော စ ပာသာဏလေခသဒိသာ ပရာပရာဓနိဗ္ဗတ္တာ ကောဓလေခာ ယသ္သ သော ပာသာဏလေခူပမသမန္နာဂတော ပာသာဏလေခူပမောတိ ဝုတ္တော, ဧဝံ ဣတရေပိ။
113. Ciraṭṭhānato thiraṭṭhānato ca pāsāṇalekhasadisā parāparādhanibbattā kodhalekhā yassa so pāsāṇalekhūpamasamannāgato pāsāṇalekhūpamoti vutto, evaṃ itarepi.
၁၁၈. သုတာဒိဝတ္ထုရဟိတော တုစ္ဆမာနော နဠော ဝိယာတိ ‘‘နဠော’’တိ ဝုစ္စတိ, သော ဥဂ္ဂတော နဠော ဧတသ္သာတိ ဥန္နဠော။
118. Sutādivatthurahito tucchamāno naḷo viyāti ‘‘naḷo’’ti vuccati, so uggato naḷo etassāti unnaḷo.
၁၂၂. ‘‘သီလကထာ စ နော ဘဝိသ္သတီ’’တိ ဧတ္ထ ဝုတ္တံ သီလကထာဘဝနံ ပဌမာရမ္ဘောပိ ဒုသ္သီလေန သဟ န ဟောတီတိ ဒသ္သေန္တော အာဟ နေဝ သီလကထာ ဟောတီ’’တိ။
122. ‘‘Sīlakathā ca no bhavissatī’’ti ettha vuttaṃ sīlakathābhavanaṃ paṭhamārambhopi dussīlena saha na hotīti dassento āha neva sīlakathā hotī’’ti.
၁၂၃. တတ္ထ တတ္ထာတိ တသ္မိံ တသ္မိံ အနုဂ္ဂဟေတဗ္ဗေ ပညာယ သောဓေတဗ္ဗေ စ ဝဍ္ဎေတဗ္ဗေ စ အဓိကသီလံ နိသ္သာယ ဥပ္ပန္နပညာယ အနုဂ္ဂဏ္ဟာတိ နာမာတိ အတ္ထော။
123. Tatthatatthāti tasmiṃ tasmiṃ anuggahetabbe paññāya sodhetabbe ca vaḍḍhetabbe ca adhikasīlaṃ nissāya uppannapaññāya anuggaṇhāti nāmāti attho.
၁၂၄. ဂူထကူပော ဝိယ ဒုသ္သီလ္ယန္တိ ဧတေန ဒုသ္သီလ္ယသ္သ ဂူထသဒိသတ္တမေဝ ဒသ္သေတိ။
124. Gūthakūpo viya dussīlyanti etena dussīlyassa gūthasadisattameva dasseti.
၁၃၀. နော စ သမ္မာ ပညပေတုံ သက္ကောန္တီတိ ယေဘုယ္ယေန န သက္ကောန္တီတိ ဣမမတ္ထံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ, ဥပ္ပန္နေ တထာဂတေ တသ္မိံ အနာဒရိယံ ကတ္ဝာ သမာပတ္တိံ ဥပ္ပာဒေတုံ ဝာယမန္တသ္သ အသမတ္ထဘာဝံ ဝာ။ တိတ္ထိယာ ဝာ ပူရဏာဒယော အဓိပ္ပေတာ။
130. No ca sammā paññapetuṃ sakkontīti yebhuyyena na sakkontīti imamatthaṃ sandhāya vuttaṃ, uppanne tathāgate tasmiṃ anādariyaṃ katvā samāpattiṃ uppādetuṃ vāyamantassa asamatthabhāvaṃ vā. Titthiyā vā pūraṇādayo adhippetā.
တိကနိဒ္ဒေသဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Tikaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / အဘိဓမ္မပိဋက • Abhidhammapiṭaka / ပုဂ္ဂလပညတ္တိပာဠိ • Puggalapaññattipāḷi / ၃. တိကပုဂ္ဂလပညတ္တိ • 3. Tikapuggalapaññatti
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / အဘိဓမ္မပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ပဉ္စပကရဏ-အဋ္ဌကထာ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ၃. တိကနိဒ္ဒေသဝဏ္ဏနာ • 3. Tikaniddesavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / အဘိဓမ္မပိဋက (ဋီကာ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ပဉ္စပကရဏ-အနုဋီကာ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ၃. တိကနိဒ္ဒေသဝဏ္ဏနာ • 3. Tikaniddesavaṇṇanā