| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಮ್ಮೋಹವಿನೋದನೀ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Sammohavinodanī-aṭṭhakathā |
(೩.) ತಿಕನಿದ್ದೇಸವಣ್ಣನಾ
(3.) Tikaniddesavaṇṇanā
೭೬೮. ತಿವಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥುನಿದ್ದೇಸೇ ಯೋಗವಿಹಿತೇಸೂತಿ ಯೋಗೋ ವುಚ್ಚತಿ ಪಞ್ಞಾ; ಪಞ್ಞಾವಿಹಿತೇಸು ಪಞ್ಞಾಪರಿಣಾಮಿತೇಸೂತಿ ಅತ್ಥೋ। ಕಮ್ಮಾಯತನೇಸೂತಿ ಏತ್ಥ ಕಮ್ಮಮೇವ ಕಮ್ಮಾಯತನಂ; ಅಥ ವಾ ಕಮ್ಮಞ್ಚ ತಂ ಆಯತನಞ್ಚ ಆಜೀವಾದೀನನ್ತಿಪಿ ಕಮ್ಮಾಯತನಂ। ಸಿಪ್ಪಾಯತನೇಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ತತ್ಥ ದುವಿಧಂ ಕಮ್ಮಂ – ಹೀನಞ್ಚ ಉಕ್ಕಟ್ಠಞ್ಚ। ತತ್ಥ ಹೀನಂ ನಾಮ ವಡ್ಢಕೀಕಮ್ಮಂ, ಪುಪ್ಫಛಡ್ಡಕಕಮ್ಮನ್ತಿ ಏವಮಾದಿ। ಉಕ್ಕಟ್ಠಂ ನಾಮ ಕಸಿ, ವಣಿಜ್ಜಾ, ಗೋರಕ್ಖನ್ತಿ ಏವಮಾದಿ। ಸಿಪ್ಪಮ್ಪಿ ದುವಿಧಂ ಹೀನಞ್ಚ ಉಕ್ಕಟ್ಠಞ್ಚ। ತತ್ಥ ಹೀನಂ ಸಿಪ್ಪಂ ನಾಮ ನಳಕಾರಸಿಪ್ಪಂ, ಪೇಸಕಾರಸಿಪ್ಪಂ, ಕುಮ್ಭಕಾರಸಿಪ್ಪಂ, ಚಮ್ಮಕಾರಸಿಪ್ಪಂ, ನ್ಹಾಪಿತಸಿಪ್ಪನ್ತಿ ಏವಮಾದಿ। ಉಕ್ಕಟ್ಠಂ ನಾಮ ಸಿಪ್ಪಂ ಮುದ್ದಾ, ಗಣನಾ, ಲೇಖಞ್ಚಾತಿ ಏವಮಾದಿ ವಿಜ್ಜಾವ ವಿಜ್ಜಾಟ್ಠಾನಂ। ತಂ ಧಮ್ಮಿಕಮೇವ ಗಹಿತಂ। ನಾಗಮಣ್ಡಲಪರಿತ್ತಸದಿಸಂ, ಫುಧಮನಕಮನ್ತಸದಿಸಂ, ಸಾಲಾಕಿಯಂ , ಸಲ್ಲಕತ್ತಿಯನ್ತಿಆದೀನಿ ಪನ ವೇಜ್ಜಸತ್ಥಾನಿ ‘‘ಇಚ್ಛಾಮಹಂ, ಆಚರಿಯ, ಸಿಪ್ಪಂ ಸಿಕ್ಖಿತು’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ॰ ೩೨೯) ಸಿಪ್ಪಾಯತನೇ ಪವಿಟ್ಠತ್ತಾ ನ ಗಹಿತಾನಿ।
768. Tividhena ñāṇavatthuniddese yogavihitesūti yogo vuccati paññā; paññāvihitesu paññāpariṇāmitesūti attho. Kammāyatanesūti ettha kammameva kammāyatanaṃ; atha vā kammañca taṃ āyatanañca ājīvādīnantipi kammāyatanaṃ. Sippāyatanesupi eseva nayo. Tattha duvidhaṃ kammaṃ – hīnañca ukkaṭṭhañca. Tattha hīnaṃ nāma vaḍḍhakīkammaṃ, pupphachaḍḍakakammanti evamādi. Ukkaṭṭhaṃ nāma kasi, vaṇijjā, gorakkhanti evamādi. Sippampi duvidhaṃ hīnañca ukkaṭṭhañca. Tattha hīnaṃ sippaṃ nāma naḷakārasippaṃ, pesakārasippaṃ, kumbhakārasippaṃ, cammakārasippaṃ, nhāpitasippanti evamādi. Ukkaṭṭhaṃ nāma sippaṃ muddā, gaṇanā, lekhañcāti evamādi vijjāva vijjāṭṭhānaṃ. Taṃ dhammikameva gahitaṃ. Nāgamaṇḍalaparittasadisaṃ, phudhamanakamantasadisaṃ, sālākiyaṃ , sallakattiyantiādīni pana vejjasatthāni ‘‘icchāmahaṃ, ācariya, sippaṃ sikkhitu’’nti (mahāva. 329) sippāyatane paviṭṭhattā na gahitāni.
ತತ್ಥ ಏಕೋ ಪಣ್ಡಿತೋ ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಫಾಸುವಿಹಾರತ್ಥಾಯ ಅತ್ತನೋ ಚ ಧಮ್ಮತಾಯ ಗೇಹಪಾಸಾದಯಾನನಾವಾದೀನಿ ಉಪ್ಪಾದೇತಿ। ಸೋ ಹಿ ‘ಇಮೇ ಮನುಸ್ಸಾ ವಸನಟ್ಠಾನೇನ ವಿನಾ ದುಕ್ಖಿತಾ’ತಿ ಹಿತಕಿರಿಯಾಯ ಠತ್ವಾ ದೀಘಚತುರಸ್ಸಾದಿಭೇದಂ ಗೇಹಂ ಉಪ್ಪಾದೇತಿ, ಸೀತುಣ್ಹಪಟಿಘಾತತ್ಥಾಯ ಏಕಭೂಮಿಕದ್ವಿಭೂಮಿಕಾದಿಭೇದೇ ಪಾಸಾದೇ ಕರೋತಿ, ‘ಯಾನೇ ಅಸತಿ ಅನುಸಞ್ಚರಣಂ ನಾಮ ದುಕ್ಖ’ನ್ತಿ ಜಙ್ಘಾಕಿಲಮಥಪಟಿವಿನೋದನತ್ಥಾಯ ವಯ್ಹಸಕಟಸನ್ದಮಾನಿಕಾದೀನಿ ಉಪ್ಪಾದೇತಿ, ‘ನಾವಾಯ ಅಸತಿ ಸಮುದ್ದಾದೀಸು ಸಞ್ಚಾರೋ ನಾಮ ನತ್ಥೀ’ತಿ ನಾನಪ್ಪಕಾರಂ ನಾವಂ ಉಪ್ಪಾದೇತಿ। ಸೋ ಸಬ್ಬಮ್ಪೇತಂ ನೇವ ಅಞ್ಞೇಹಿ ಕಯಿರಮಾನಂ ಪಸ್ಸತಿ, ನ ಕತಂ ಉಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ, ನ ಕಥೇನ್ತಾನಂ ಸುಣಾತಿ, ಅತ್ತನೋ ಪನ ಧಮ್ಮತಾಯ ಚಿನ್ತಾಯ ಕರೋತಿ। ಪಞ್ಞವತಾ ಹಿ ಅತ್ತನೋ ಧಮ್ಮತಾಯ ಕತಮ್ಪಿ ಅಞ್ಞೇಹಿ ಉಗ್ಗಣ್ಹಿತ್ವಾ ಕರೋನ್ತೇಹಿ ಕತಸದಿಸಮೇವ ಹೋತಿ। ಅಯಂ ತಾವ ಹೀನಕಮ್ಮೇ ನಯೋ।
Tattha eko paṇḍito manussānaṃ phāsuvihāratthāya attano ca dhammatāya gehapāsādayānanāvādīni uppādeti. So hi ‘ime manussā vasanaṭṭhānena vinā dukkhitā’ti hitakiriyāya ṭhatvā dīghacaturassādibhedaṃ gehaṃ uppādeti, sītuṇhapaṭighātatthāya ekabhūmikadvibhūmikādibhede pāsāde karoti, ‘yāne asati anusañcaraṇaṃ nāma dukkha’nti jaṅghākilamathapaṭivinodanatthāya vayhasakaṭasandamānikādīni uppādeti, ‘nāvāya asati samuddādīsu sañcāro nāma natthī’ti nānappakāraṃ nāvaṃ uppādeti. So sabbampetaṃ neva aññehi kayiramānaṃ passati, na kataṃ uggaṇhāti, na kathentānaṃ suṇāti, attano pana dhammatāya cintāya karoti. Paññavatā hi attano dhammatāya katampi aññehi uggaṇhitvā karontehi katasadisameva hoti. Ayaṃ tāva hīnakamme nayo.
ಉಕ್ಕಟ್ಠಕಮ್ಮೇಪಿ ‘ಕಸಿಕಮ್ಮೇ ಅಸತಿ ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಜೀವಿತಂ ನ ಪವತ್ತತೀ’ತಿ ಏಕೋ ಪಣ್ಡಿತೋ ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಫಾಸುವಿಹಾರತ್ಥಾಯ ಯುಗನಙ್ಗಲಾದೀನಿ ಕಸಿಭಣ್ಡಾನಿ ಉಪ್ಪಾದೇತಿ; ತಥಾ ನಾನಪ್ಪಕಾರಂ ವಾಣಿಜಕಮ್ಮಂ ಗೋರಕ್ಖಞ್ಚ ಉಪ್ಪಾದೇತಿ। ಸೋ ಸಬ್ಬಮ್ಪೇತಂ ನೇವ ಅಞ್ಞೇಹಿ ಕರಿಯಮಾನಂ ಪಸ್ಸತಿ…ಪೇ॰… ಕತಸದಿಸಮೇವ ಹೋತಿ। ಅಯಂ ಉಕ್ಕಟ್ಠಕಮ್ಮೇ ನಯೋ।
Ukkaṭṭhakammepi ‘kasikamme asati manussānaṃ jīvitaṃ na pavattatī’ti eko paṇḍito manussānaṃ phāsuvihāratthāya yuganaṅgalādīni kasibhaṇḍāni uppādeti; tathā nānappakāraṃ vāṇijakammaṃ gorakkhañca uppādeti. So sabbampetaṃ neva aññehi kariyamānaṃ passati…pe… katasadisameva hoti. Ayaṃ ukkaṭṭhakamme nayo.
ದುವಿಧೇಪಿ ಪನ ಸಿಪ್ಪಾಯತನೇ ಏಕೋ ಪಣ್ಡಿತೋ ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಫಾಸುವಿಹಾರತ್ಥಾಯ ನಳಕಾರಸಿಪ್ಪಾದೀನಿ ಹೀನಸಿಪ್ಪಾನಿ, ಹತ್ಥಮುದ್ದಾಯ ಗಣನಸಙ್ಖಾತಂ ಮುದ್ದಂ, ಅಚ್ಛಿನ್ನಕಸಙ್ಖಾತಂ ಗಣನಂ, ಮಾತಿಕಾಪ್ಪಭೇದಕಾದಿಭೇದಞ್ಚ ಲೇಖಂ ಉಪ್ಪಾದೇತಿ। ಸೋ ಸಬ್ಬಮ್ಪೇತಂ ನೇವ ಅಞ್ಞೇಹಿ ಕರಿಯಮಾನಂ ಪಸ್ಸತಿ…ಪೇ॰… ಕತಸದಿಸಮೇವ ಹೋತಿ। ಅಯಂ ಸಿಪ್ಪಾಯತನೇ ನಯೋ।
Duvidhepi pana sippāyatane eko paṇḍito manussānaṃ phāsuvihāratthāya naḷakārasippādīni hīnasippāni, hatthamuddāya gaṇanasaṅkhātaṃ muddaṃ, acchinnakasaṅkhātaṃ gaṇanaṃ, mātikāppabhedakādibhedañca lekhaṃ uppādeti. So sabbampetaṃ neva aññehi kariyamānaṃ passati…pe… katasadisameva hoti. Ayaṃ sippāyatane nayo.
ಏಕಚ್ಚೋ ಪನ ಪಣ್ಡಿತೋ ಅಮನುಸ್ಸಸರೀಸಪಾದೀಹಿ ಉಪದ್ದುತಾನಂ ಮನುಸ್ಸಾನಂ ತಿಕಿಚ್ಛನತ್ಥಾಯ ಧಮ್ಮಿಕಾನಿ ನಾಗಮಣ್ಡಲಮನ್ತಾದೀನಿ ವಿಜ್ಜಾಟ್ಠಾನಾನಿ ಉಪ್ಪಾದೇತಿ, ತಾನಿ ನೇವ ಅಞ್ಞೇಹಿ ಕರಿಯಮಾನಾನಿ ಪಸ್ಸತಿ, ನ ಕತಾನಿ ಉಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ, ನ ಕಥೇನ್ತಾನಂ ಸುಣಾತಿ, ಅತ್ತನೋ ಪನ ಧಮ್ಮತಾಯ ಚಿನ್ತಾಯ ಕರೋತಿ। ಪಞ್ಞವತಾ ಹಿ ಅತ್ತನೋ ಧಮ್ಮತಾಯ ಕತಮ್ಪಿ ಅಞ್ಞೇಹಿ ಉಗ್ಗಣ್ಹಿತ್ವಾ ಕರೋನ್ತೇಹಿ ಕತಸದಿಸಮೇವ ಹೋತಿ।
Ekacco pana paṇḍito amanussasarīsapādīhi upaddutānaṃ manussānaṃ tikicchanatthāya dhammikāni nāgamaṇḍalamantādīni vijjāṭṭhānāni uppādeti, tāni neva aññehi kariyamānāni passati, na katāni uggaṇhāti, na kathentānaṃ suṇāti, attano pana dhammatāya cintāya karoti. Paññavatā hi attano dhammatāya katampi aññehi uggaṇhitvā karontehi katasadisameva hoti.
ಕಮ್ಮಸ್ಸಕತಂ ವಾತಿ ‘‘ಇದಂ ಕಮ್ಮಂ ಸತ್ತಾನಂ ಸಕಂ, ಇದಂ ನೋ ಸಕ’’ನ್ತಿ ಏವಂ ಜಾನನಞಾಣಂ। ಸಚ್ಚಾನುಲೋಮಿಕಂ ವಾತಿ ವಿಪಸ್ಸನಾಞಾಣಂ। ತಞ್ಹಿ ಚತುನ್ನಂ ಸಚ್ಚಾನಂ ಅನುಲೋಮನತೋ ಸಚ್ಚಾನುಲೋಮಿಕನ್ತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ಇದಾನಿಸ್ಸ ಪವತ್ತನಾಕಾರಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ರೂಪಂ ಅನಿಚ್ಚನ್ತಿ ವಾತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ಏತ್ಥ ಚ ಅನಿಚ್ಚಲಕ್ಖಣಮೇವ ಆಗತಂ, ನ ದುಕ್ಖಲಕ್ಖಣಅನತ್ತಲಕ್ಖಣಾನಿ, ಅತ್ಥವಸೇನ ಪನ ಆಗತಾನೇವಾತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಾನಿ – ಯಞ್ಹಿ ಅನಿಚ್ಚಂ ತಂ ದುಕ್ಖಂ, ಯಂ ದುಕ್ಖಂ ತದನತ್ತಾತಿ।
Kammassakataṃvāti ‘‘idaṃ kammaṃ sattānaṃ sakaṃ, idaṃ no saka’’nti evaṃ jānanañāṇaṃ. Saccānulomikaṃ vāti vipassanāñāṇaṃ. Tañhi catunnaṃ saccānaṃ anulomanato saccānulomikanti vuccati. Idānissa pavattanākāraṃ dassetuṃ rūpaṃ aniccanti vātiādi vuttaṃ. Ettha ca aniccalakkhaṇameva āgataṃ, na dukkhalakkhaṇaanattalakkhaṇāni, atthavasena pana āgatānevāti daṭṭhabbāni – yañhi aniccaṃ taṃ dukkhaṃ, yaṃ dukkhaṃ tadanattāti.
ಯಂ ಏವರೂಪಿನ್ತಿ ಯಂ ಏವಂ ಹೇಟ್ಠಾ ನಿದ್ದಿಟ್ಠಸಭಾವಂ ಅನುಲೋಮಿಕಂ। ಖನ್ತಿನ್ತಿಆದೀನಿ ಸಬ್ಬಾನಿ ಪಞ್ಞಾವೇವಚನಾನೇವ। ಸಾ ಹಿ ಹೇಟ್ಠಾ ವುತ್ತಾನಂ ಕಮ್ಮಾಯತನಾದೀನಂ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಕಾರಣಾನಂ ಅಪಚ್ಚನೀಕದಸ್ಸನೇನ ಅನುಲೋಮೇತೀತಿ ಅನುಲೋಮಿಕಾ। ತಥಾ ಸತ್ತಾನಂ ಹಿತಚರಿಯಾಯ ಅನುಲೋಮೇತಿ, ಮಗ್ಗಸಚ್ಚಸ್ಸ ಅನುಲೋಮೇತಿ, ಪರಮತ್ಥಸಚ್ಚಸ್ಸ ನಿಬ್ಬಾನಸ್ಸ ಅನುಲೋಮನತೋ ಅನುಲೋಮೇತೀತಿಪಿ ಅನುಲೋಮಿಕಾ। ಸಬ್ಬಾನಿಪಿ ಏತಾನಿ ಕಾರಣಾನಿ ಖಮತಿ ಸಹತಿ ದಟ್ಠುಂ ಸಕ್ಕೋತೀತಿ ಖನ್ತಿ, ಪಸ್ಸತೀತಿ ದಿಟ್ಠಿ, ರೋಚೇತೀತಿ ರುಚಿ, ಮುದತೀತಿ ಮುದಿ, ಪೇಕ್ಖತೀತಿ ಪೇಕ್ಖಾ। ಸಬ್ಬೇಪಿಸ್ಸಾ ತೇ ಕಮ್ಮಾಯತನಾದಯೋ ಧಮ್ಮಾ ನಿಜ್ಝಾನಂ ಖಮನ್ತಿ, ವಿಸೇಸತೋ ಚ ಪಞ್ಚಕ್ಖನ್ಧಸಙ್ಖಾತಾ ಧಮ್ಮಾ ಪುನಪ್ಪುನಂ ಅನಿಚ್ಚದುಕ್ಖಾನತ್ತವಸೇನ ನಿಜ್ಝಾಯಮಾನಾ ತಂ ನಿಜ್ಝಾನಂ ಖಮನ್ತೀತಿ ಧಮ್ಮನಿಜ್ಝಾನಖನ್ತೀ।
Yaṃ evarūpinti yaṃ evaṃ heṭṭhā niddiṭṭhasabhāvaṃ anulomikaṃ. Khantintiādīni sabbāni paññāvevacanāneva. Sā hi heṭṭhā vuttānaṃ kammāyatanādīnaṃ pañcannaṃ kāraṇānaṃ apaccanīkadassanena anulometīti anulomikā. Tathā sattānaṃ hitacariyāya anulometi, maggasaccassa anulometi, paramatthasaccassa nibbānassa anulomanato anulometītipi anulomikā. Sabbānipi etāni kāraṇāni khamati sahati daṭṭhuṃ sakkotīti khanti, passatīti diṭṭhi, rocetīti ruci, mudatīti mudi, pekkhatīti pekkhā. Sabbepissā te kammāyatanādayo dhammā nijjhānaṃ khamanti, visesato ca pañcakkhandhasaṅkhātā dhammā punappunaṃ aniccadukkhānattavasena nijjhāyamānā taṃ nijjhānaṃ khamantīti dhammanijjhānakhantī.
ಪರತೋ ಅಸ್ಸುತ್ವಾ ಪಟಿಲಭತೀತಿ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಉಪದೇಸವಚನಂ ಅಸ್ಸುತ್ವಾ ಸಯಮೇವ ಚಿನ್ತೇನ್ತೋ ಪಟಿಲಭತಿ। ಅಯಂ ವುಚ್ಚತೀತಿ ಅಯಂ ಚಿನ್ತಾಮಯಾ ಪಞ್ಞಾ ನಾಮ ವುಚ್ಚತಿ। ಸಾ ಪನೇಸಾ ನ ಯೇಸಂ ಕೇಸಞ್ಚಿ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಅಭಿಞ್ಞಾತಾನಂ ಪನ ಮಹಾಸತ್ತಾನಮೇವ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ। ತತ್ಥಾಪಿ ಸಚ್ಚಾನುಲೋಮಿಕಞಾಣಂ ದ್ವಿನ್ನಂಯೇವ ಬೋಧಿಸತ್ತಾನಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ। ಸೇಸಪಞ್ಞಾ ಸಬ್ಬೇಸಮ್ಪಿ ಪೂರಿತಪಾರಮೀನಂ ಮಹಾಪಞ್ಞಾನಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜತೀತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ।
Parato assutvā paṭilabhatīti aññassa upadesavacanaṃ assutvā sayameva cintento paṭilabhati. Ayaṃ vuccatīti ayaṃ cintāmayā paññā nāma vuccati. Sā panesā na yesaṃ kesañci uppajjati, abhiññātānaṃ pana mahāsattānameva uppajjati. Tatthāpi saccānulomikañāṇaṃ dvinnaṃyeva bodhisattānaṃ uppajjati. Sesapaññā sabbesampi pūritapāramīnaṃ mahāpaññānaṃ uppajjatīti veditabbā.
ಪರತೋ ಸುತ್ವಾ ಪಟಿಲಭತೀತಿ ಏತ್ಥ ಕಮ್ಮಾಯತನಾದೀನಿ ಪರೇನ ಕರಿಯಮಾನಾನಿ ವಾ ಕತಾನಿ ವಾ ದಿಸ್ವಾಪಿ ಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚಿ ಕಥಯಮಾನಸ್ಸ ವಚನಂ ಸುತ್ವಾಪಿ ಆಚರಿಯಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ಉಗ್ಗಹೇತ್ವಾಪಿ ಪಟಿಲದ್ಧಾ ಸಬ್ಬಾ ಪರತೋ ಸುತ್ವಾಯೇವ ಪಟಿಲದ್ಧಾ ನಾಮಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ।
Paratosutvā paṭilabhatīti ettha kammāyatanādīni parena kariyamānāni vā katāni vā disvāpi yassa kassaci kathayamānassa vacanaṃ sutvāpi ācariyassa santike uggahetvāpi paṭiladdhā sabbā parato sutvāyeva paṭiladdhā nāmāti veditabbā.
ಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸಾತಿ ಸಮಾಪತ್ತಿಸಮಙ್ಗಿಸ್ಸ; ಅನ್ತೋಸಮಾಪತ್ತಿಯಂ ಪವತ್ತಾ ಪಞ್ಞಾ ಭಾವನಾಮಯಾ ನಾಮಾತಿ ಅತ್ಥೋ।
Samāpannassāti samāpattisamaṅgissa; antosamāpattiyaṃ pavattā paññā bhāvanāmayā nāmāti attho.
೭೬೯. ದಾನಂ ಆರಬ್ಭಾತಿ ದಾನಂ ಪಟಿಚ್ಚ; ದಾನಚೇತನಾಪಚ್ಚಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ದಾನಾಧಿಗಚ್ಛಾತಿ ದಾನಂ ಅಧಿಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ; ಪಾಪುಣನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತೀತಿ ಯಾ ಏವಂ ದಾನಚೇತನಾಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಪಞ್ಞಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಅಯಂ ದಾನಮಯಾ ಪಞ್ಞಾ ನಾಮ। ಸಾ ಪನೇಸಾ ‘ದಾನಂ ದಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಚಿನ್ತೇನ್ತಸ್ಸ, ದಾನಂ ದೇನ್ತಸ್ಸ, ದಾನಂ ದತ್ವಾ ತಂ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖನ್ತಸ್ಸ ಪುಬ್ಬಚೇತನಾ, ಮುಞ್ಚಚೇತನಾ, ಅಪರಚೇತನಾತಿ ತಿವಿಧೇನ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ।
769. Dānaṃārabbhāti dānaṃ paṭicca; dānacetanāpaccayāti attho. Dānādhigacchāti dānaṃ adhigacchantassa; pāpuṇantassāti attho. Yā uppajjatīti yā evaṃ dānacetanāsampayuttā paññā uppajjati, ayaṃ dānamayā paññā nāma. Sā panesā ‘dānaṃ dassāmī’ti cintentassa, dānaṃ dentassa, dānaṃ datvā taṃ paccavekkhantassa pubbacetanā, muñcacetanā, aparacetanāti tividhena uppajjati.
ಸೀಲಂ ಆರಬ್ಭ ಸೀಲಾಧಿಗಚ್ಛಾತಿ ಇಧಾಪಿ ಸೀಲಚೇತನಾಸಮ್ಪಯುತ್ತಾವ ಸೀಲಮಯಾ ಪಞ್ಞಾತಿ ಅಧಿಪ್ಪೇತಾ। ಅಯಮ್ಪಿ ‘ಸೀಲಂ ಪೂರೇಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಚಿನ್ತೇನ್ತಸ್ಸ, ಸೀಲಂ ಪೂರೇನ್ತಸ್ಸ, ಸೀಲಂ ಪೂರೇತ್ವಾ ತಂ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖನ್ತಸ್ಸ ಪುಬ್ಬಚೇತನಾ, ಮುಞ್ಚಚೇತನಾ, ಅಪರಚೇತನಾತಿ ತಿವಿಧೇನೇವ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ। ಭಾವನಾಮಯಾ ಹೇಟ್ಠಾ ವುತ್ತಾಯೇವ।
Sīlaṃ ārabbha sīlādhigacchāti idhāpi sīlacetanāsampayuttāva sīlamayā paññāti adhippetā. Ayampi ‘sīlaṃ pūressāmī’ti cintentassa, sīlaṃ pūrentassa, sīlaṃ pūretvā taṃ paccavekkhantassa pubbacetanā, muñcacetanā, aparacetanāti tividheneva uppajjati. Bhāvanāmayā heṭṭhā vuttāyeva.
೭೭೦. ಅಧಿಸೀಲಪಞ್ಞಾದೀಸು ಸೀಲಾದೀನಿ ದುವಿಧೇನ ವೇದಿತಬ್ಬಾನಿ – ಸೀಲಂ, ಅಧಿಸೀಲಂ; ಚಿತ್ತಂ, ಅಧಿಚಿತ್ತಂ; ಪಞ್ಞಾ, ಅಧಿಪಞ್ಞಾತಿ। ತತ್ಥ ‘‘ಉಪ್ಪಾದಾ ವಾ ತಥಾಗತಾನಂ ಅನುಪ್ಪಾದಾ ವಾ ತಥಾಗತಾನಂ ಠಿತಾವ ಸಾ ಧಾತು ಧಮ್ಮಟ್ಠಿತತಾ ಧಮ್ಮನಿಯಾಮತಾ’’ತಿ (ಸಂ॰ ನಿ॰ ೨.೨೦; ಅ॰ ನಿ॰ ೩.೧೩೭) ಇಮಾಯ ತನ್ತಿಯಾ ಸಙ್ಗಹಿತವಸೇನ ಪಞ್ಚಪಿ ಸೀಲಾನಿ ದಸಪಿ ಸೀಲಾನಿ ಸೀಲಂ ನಾಮ। ತಞ್ಹಿ ತಥಾಗತೇ ಉಪ್ಪನ್ನೇಪಿ ಅನುಪ್ಪನ್ನೇಪಿ ಹೋತಿ। ಅನುಪ್ಪನ್ನೇ ಕೇ ಪಞ್ಞಾಪೇನ್ತೀತಿ? ತಾಪಸಪರಿಬ್ಬಾಜಕಾ, ಸಬ್ಬಞ್ಞುಬೋಧಿಸತ್ತಾ, ಚಕ್ಕವತ್ತಿರಾಜಾನೋ ಚ ಪಞ್ಞಾಪೇನ್ತಿ। ಉಪ್ಪನ್ನೇ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೋ, ಭಿಕ್ಖುನೀಸಙ್ಘೋ, ಉಪಾಸಕಾ, ಉಪಾಸಿಕಾಯೋ ಚ ಪಞ್ಞಾಪೇನ್ತಿ। ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಸಂವರಸೀಲಂ ಪನ ಸಬ್ಬಸೀಲೇಹಿ ಅಧಿಕಂ ಉಪ್ಪನ್ನೇಯೇವ ತಥಾಗತೇ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ನೋ ಅನುಪ್ಪನ್ನೇ। ಸಬ್ಬಞ್ಞುಬುದ್ಧಾಯೇವ ಚ ನಂ ಪಞ್ಞಾಪೇನ್ತಿ। ‘‘ಇಮಸ್ಮಿಂ ವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ವೀತಿಕ್ಕಮೇ ಇದಂ ನಾಮ ಹೋತೀ’’ತಿ ಪಞ್ಞಾಪನಞ್ಹಿ ಅಞ್ಞೇಸಂ ಅವಿಸಯೋ, ಬುದ್ಧಾನಂಯೇವ ಏಸ ವಿಸಯೋ, ಬುದ್ಧಾನಂ ಬಲಂ। ಇತಿ ಯಸ್ಮಾ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಸಂವರೋ ಅಧಿಸೀಲಂ, ತಸ್ಮಾ ತಂ ಅಧಿಸೀಲಪಞ್ಞಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಸಂವರಂ ಸಂವರನ್ತಸ್ಸಾತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ।
770. Adhisīlapaññādīsu sīlādīni duvidhena veditabbāni – sīlaṃ, adhisīlaṃ; cittaṃ, adhicittaṃ; paññā, adhipaññāti. Tattha ‘‘uppādā vā tathāgatānaṃ anuppādā vā tathāgatānaṃ ṭhitāva sā dhātu dhammaṭṭhitatā dhammaniyāmatā’’ti (saṃ. ni. 2.20; a. ni. 3.137) imāya tantiyā saṅgahitavasena pañcapi sīlāni dasapi sīlāni sīlaṃ nāma. Tañhi tathāgate uppannepi anuppannepi hoti. Anuppanne ke paññāpentīti? Tāpasaparibbājakā, sabbaññubodhisattā, cakkavattirājāno ca paññāpenti. Uppanne sammāsambuddhe bhikkhusaṅgho, bhikkhunīsaṅgho, upāsakā, upāsikāyo ca paññāpenti. Pātimokkhasaṃvarasīlaṃ pana sabbasīlehi adhikaṃ uppanneyeva tathāgate uppajjati, no anuppanne. Sabbaññubuddhāyeva ca naṃ paññāpenti. ‘‘Imasmiṃ vatthusmiṃ vītikkame idaṃ nāma hotī’’ti paññāpanañhi aññesaṃ avisayo, buddhānaṃyeva esa visayo, buddhānaṃ balaṃ. Iti yasmā pātimokkhasaṃvaro adhisīlaṃ, tasmā taṃ adhisīlapaññaṃ dassetuṃ pātimokkhasaṃvaraṃ saṃvarantassātiādi vuttaṃ.
ಹೇಟ್ಠಾ ವುತ್ತಾಯ ಏವ ಪನ ತನ್ತಿಯಾ ಸಙ್ಗಹಿತವಸೇನ ವಟ್ಟಪಾದಿಕಾ ಅಟ್ಠ ಸಮಾಪತ್ತಿಯೋ ಚಿತ್ತಂ ನಾಮ। ತಞ್ಹಿ ತಥಾಗತೇ ಉಪ್ಪನ್ನೇಪಿ ಹೋತಿ ಅನುಪ್ಪನ್ನೇಪಿ। ಅನುಪ್ಪನ್ನೇ ಕೇ ನಿಬ್ಬತ್ತೇನ್ತೀತಿ? ತಾಪಸಪರಿಬ್ಬಾಜಕಾ ಚೇವ ಸಬ್ಬಞ್ಞುಬೋಧಿಸತ್ತಾ ಚ ಚಕ್ಕವತ್ತಿರಾಜಾನೋ ಚ। ಉಪ್ಪನ್ನೇ ಭಗವತಿ ವಿಸೇಸತ್ಥಿಕಾ ಭಿಕ್ಖುಆದಯೋಪಿ ನಿಬ್ಬತ್ತೇನ್ತಿಯೇವ। ವಿಪಸ್ಸನಾಪಾದಿಕಾ ಪನ ಅಟ್ಠ ಸಮಾಪತ್ತಿಯೋ ಸಬ್ಬಚಿತ್ತೇಹಿ ಅಧಿಕಾ, ಉಪ್ಪನ್ನೇಯೇವ ತಥಾಗತೇ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ, ನೋ ಅನುಪ್ಪನ್ನೇ। ಸಬ್ಬಞ್ಞುಬುದ್ಧಾ ಏವ ಚ ಏತಾ ಪಞ್ಞಾಪೇನ್ತಿ । ಇತಿ ಯಸ್ಮಾ ಅಟ್ಠ ಸಮಾಪತ್ತಿಯೋ ಅಧಿಚಿತ್ತಂ, ತಸ್ಮಾ ಅಧಿಚಿತ್ತಪಞ್ಞಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ರೂಪಾವಚರಾರೂಪಾವಚರಸಮಾಪತ್ತಿಂ ಸಮಾಪಜ್ಜನ್ತಸ್ಸಾತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ।
Heṭṭhā vuttāya eva pana tantiyā saṅgahitavasena vaṭṭapādikā aṭṭha samāpattiyo cittaṃ nāma. Tañhi tathāgate uppannepi hoti anuppannepi. Anuppanne ke nibbattentīti? Tāpasaparibbājakā ceva sabbaññubodhisattā ca cakkavattirājāno ca. Uppanne bhagavati visesatthikā bhikkhuādayopi nibbattentiyeva. Vipassanāpādikā pana aṭṭha samāpattiyo sabbacittehi adhikā, uppanneyeva tathāgate uppajjanti, no anuppanne. Sabbaññubuddhā eva ca etā paññāpenti . Iti yasmā aṭṭha samāpattiyo adhicittaṃ, tasmā adhicittapaññaṃ dassetuṃ rūpāvacarārūpāvacarasamāpattiṃ samāpajjantassātiādi vuttaṃ.
ಹೇಟ್ಠಾ ವುತ್ತಾಯ ಏವ ಪನ ತನ್ತಿಯಾ ಸಙ್ಗಹಿತವಸೇನ ಕಮ್ಮಸ್ಸಕತಞಾಣಂ ಪಞ್ಞಾ ನಾಮ। ತಞ್ಹಿ ತಥಾಗತೇ ಉಪ್ಪನ್ನೇಪಿ ಹೋತಿ ಅನುಪ್ಪನ್ನೇಪಿ। ಅನುಪ್ಪನ್ನೇ ವೇಲಾಮದಾನವೇಸ್ಸನ್ತರದಾನಾದಿವಸೇನ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ; ಉಪ್ಪನ್ನೇ ತೇನ ಞಾಣೇನ ಮಹಾದಾನಂ ಪವತ್ತೇನ್ತಾನಂ ಪಮಾಣಂ ನತ್ಥಿ। ಮಗ್ಗಫಲಪಞ್ಞಾ ಪನ ಸಬ್ಬಪಞ್ಞಾಹಿ ಅಧಿಕಾ, ಉಪ್ಪನ್ನೇಯೇವ ತಥಾಗತೇ ವಿತ್ಥಾರಿಕಾ ಹುತ್ವಾ ಪವತ್ತತಿ, ನೋ ಅನುಪ್ಪನ್ನೇ। ಇತಿ ಯಸ್ಮಾ ಮಗ್ಗಫಲಪಞ್ಞಾ ಅಧಿಪಞ್ಞಾ, ತಸ್ಮಾ ಅತಿರೇಕಪಞ್ಞಾಯ ಪಞ್ಞಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸೂತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ।
Heṭṭhā vuttāya eva pana tantiyā saṅgahitavasena kammassakatañāṇaṃ paññā nāma. Tañhi tathāgate uppannepi hoti anuppannepi. Anuppanne velāmadānavessantaradānādivasena uppajjati; uppanne tena ñāṇena mahādānaṃ pavattentānaṃ pamāṇaṃ natthi. Maggaphalapaññā pana sabbapaññāhi adhikā, uppanneyeva tathāgate vitthārikā hutvā pavattati, no anuppanne. Iti yasmā maggaphalapaññā adhipaññā, tasmā atirekapaññāya paññaṃ dassetuṃ catūsu maggesūtiādi vuttaṃ.
ತತ್ಥ ಸಿಯಾ – ಸೀಲಂ, ಅಧಿಸೀಲಂ; ಚಿತ್ತಂ, ಅಧಿಚಿತ್ತಂ; ಪಞ್ಞಾ, ಅಧಿಪಞ್ಞಾತಿ ಇಮೇಸು ಛಸು ಕೋಟ್ಠಾಸೇಸು ವಿಪಸ್ಸನಾ ಪಞ್ಞಾ ಕತರಸನ್ನಿಸ್ಸಿತಾತಿ? ಅಧಿಪಞ್ಞಾಸನ್ನಿಸ್ಸಿತಾ। ತಸ್ಮಾ ಯಥಾ ಓಮಕತರಪ್ಪಮಾಣಂ ಛತ್ತಂ ವಾ ಧಜಂ ವಾ ಉಪಾದಾಯ ಅತಿರೇಕಪ್ಪಮಾಣಂ ಅತಿಛತ್ತಂ ಅತಿಧಜೋತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ಏವಮಿದಮ್ಪಿ ಪಞ್ಚಸೀಲಂ ದಸಸೀಲಂ ಉಪಾದಾಯ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಸಂವರಸೀಲಂ ‘ಅಧಿಸೀಲಂ’ ನಾಮ; ವಟ್ಟಪಾದಿಕಾ ಅಟ್ಠ ಸಮಾಪತ್ತಿಯೋ ಉಪಾದಾಯ ವಿಪಸ್ಸನಾಪಾದಿಕಾ ಅಟ್ಠ ಸಮಾಪತ್ತಿಯೋ ‘ಅಧಿಚಿತ್ತಂ’ ನಾಮ, ಕಮ್ಮಸ್ಸಕತಪಞ್ಞಂ ಉಪಾದಾಯ ವಿಪಸ್ಸನಾಪಞ್ಞಾ ಚ ಮಗ್ಗಪಞ್ಞಾ ಚ ಫಲಪಞ್ಞಾ ಚ ‘ಅಧಿಪಞ್ಞಾ’ ನಾಮಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ।
Tattha siyā – sīlaṃ, adhisīlaṃ; cittaṃ, adhicittaṃ; paññā, adhipaññāti imesu chasu koṭṭhāsesu vipassanā paññā katarasannissitāti? Adhipaññāsannissitā. Tasmā yathā omakatarappamāṇaṃ chattaṃ vā dhajaṃ vā upādāya atirekappamāṇaṃ atichattaṃ atidhajoti vuccati, evamidampi pañcasīlaṃ dasasīlaṃ upādāya pātimokkhasaṃvarasīlaṃ ‘adhisīlaṃ’ nāma; vaṭṭapādikā aṭṭha samāpattiyo upādāya vipassanāpādikā aṭṭha samāpattiyo ‘adhicittaṃ’ nāma, kammassakatapaññaṃ upādāya vipassanāpaññā ca maggapaññā ca phalapaññā ca ‘adhipaññā’ nāmāti veditabbā.
೭೭೧. ಆಯಕೋಸಲ್ಲಾದಿನಿದ್ದೇಸೇ ಯಸ್ಮಾ ಆಯೋತಿ ವುಡ್ಢಿ, ಸಾ ಅನತ್ಥಹಾನಿತೋ ಅತ್ಥುಪ್ಪತ್ತಿತೋ ಚ ದುವಿಧಾ; ಅಪಾಯೋತಿ ಅವುಡ್ಢಿ, ಸಾಪಿ ಅತ್ಥಹಾನಿತೋ ಅನತ್ಥುಪ್ಪತ್ತಿತೋ ಚ ದುವಿಧಾ; ತಸ್ಮಾ ತಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ಇಮೇ ಧಮ್ಮೇ ಮನಸಿಕರೋತೋತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ಇದಂ ವುಚ್ಚತೀತಿ ಯಾ ಇಮೇಸಂ ಅಕುಸಲಧಮ್ಮಾನಂ ಅನುಪ್ಪತ್ತಿಪ್ಪಹಾನೇಸು ಕುಸಲಧಮ್ಮಾನಞ್ಚ ಉಪ್ಪತ್ತಿಟ್ಠಿತೀಸು ಪಞ್ಞಾ – ಇದಂ ಆಯಕೋಸಲ್ಲಂ ನಾಮ ವುಚ್ಚತಿ। ಯಾ ಪನೇಸಾ ಕುಸಲಧಮ್ಮಾನಂ ಅನುಪ್ಪಜ್ಜನನಿರುಜ್ಝನೇಸು ಅಕುಸಲಧಮ್ಮಾನಞ್ಚ ಉಪ್ಪತ್ತಿಟ್ಠಿತೀಸು ಪಞ್ಞಾ – ಇದಂ ಅಪಾಯಕೋಸಲ್ಲಂ ನಾಮಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಆಯಕೋಸಲ್ಲಂ ತಾವ ಪಞ್ಞಾ ಹೋತು; ಅಪಾಯಕೋಸಲ್ಲಂ ಕಥಂ ಪಞ್ಞಾ ನಾಮ ಜಾತಾತಿ? ಪಞ್ಞವಾಯೇವ ಹಿ ‘ಮಯ್ಹಂ ಏವಂ ಮನಸಿಕರೋತೋ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ ಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ನುಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಚ ನಿರುಜ್ಝನ್ತಿ; ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ, ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಪವಡ್ಢನ್ತೀ’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ। ಸೋ ಏವಂ ಞತ್ವಾ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಅಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿತುಂ ನ ದೇತಿ, ಉಪ್ಪನ್ನೇ ಪಜಹತಿ; ಅನುಪ್ಪನ್ನೇ ಕುಸಲೇ ಉಪ್ಪಾದೇತಿ, ಉಪ್ಪನ್ನೇ ಭಾವನಾಪಾರಿಪೂರಿಂ ಪಾಪೇತಿ। ಏವಂ ಅಪಾಯಕೋಸಲ್ಲಮ್ಪಿ ಪಞ್ಞಾ ಏವಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ಸಬ್ಬಾಪಿ ತತ್ರೂಪಾಯಾ ಪಞ್ಞಾ ಉಪಾಯಕೋಸಲ್ಲನ್ತಿ ಇದಂ ಪನ ಅಚ್ಚಾಯಿಕಕಿಚ್ಚೇ ವಾ ಭಯೇ ವಾ ಉಪ್ಪನ್ನೇ ತಸ್ಸ ತಿಕಿಚ್ಛನತ್ಥಂ ಠಾನುಪ್ಪತ್ತಿಯಕಾರಣಜಾನನವಸೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ಸೇಸಂ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಉತ್ತಾನತ್ಥಮೇವಾತಿ।
771. Āyakosallādiniddese yasmā āyoti vuḍḍhi, sā anatthahānito atthuppattito ca duvidhā; apāyoti avuḍḍhi, sāpi atthahānito anatthuppattito ca duvidhā; tasmā taṃ dassetuṃ ime dhamme manasikarototiādi vuttaṃ. Idaṃ vuccatīti yā imesaṃ akusaladhammānaṃ anuppattippahānesu kusaladhammānañca uppattiṭṭhitīsu paññā – idaṃ āyakosallaṃ nāma vuccati. Yā panesā kusaladhammānaṃ anuppajjananirujjhanesu akusaladhammānañca uppattiṭṭhitīsu paññā – idaṃ apāyakosallaṃ nāmāti attho. Āyakosallaṃ tāva paññā hotu; apāyakosallaṃ kathaṃ paññā nāma jātāti? Paññavāyeva hi ‘mayhaṃ evaṃ manasikaroto anuppannā kusalā dhammā nuppajjanti uppannā ca nirujjhanti; anuppannā akusalā dhammā uppajjanti, uppannā pavaḍḍhantī’ti pajānāti. So evaṃ ñatvā anuppannānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ uppajjituṃ na deti, uppanne pajahati; anuppanne kusale uppādeti, uppanne bhāvanāpāripūriṃ pāpeti. Evaṃ apāyakosallampi paññā evāti veditabbaṃ. Sabbāpi tatrūpāyā paññā upāyakosallanti idaṃ pana accāyikakicce vā bhaye vā uppanne tassa tikicchanatthaṃ ṭhānuppattiyakāraṇajānanavaseneva veditabbaṃ. Sesaṃ sabbattha uttānatthamevāti.
ತಿಕನಿದ್ದೇಸವಣ್ಣನಾ।
Tikaniddesavaṇṇanā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ • Abhidhammapiṭaka / ವಿಭಙ್ಗಪಾಳಿ • Vibhaṅgapāḷi / ೧೬. ಞಾಣವಿಭಙ್ಗೋ • 16. Ñāṇavibhaṅgo
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಭಙ್ಗ-ಮೂಲಟೀಕಾ • Vibhaṅga-mūlaṭīkā / ೧೬. ಞಾಣವಿಭಙ್ಗೋ • 16. Ñāṇavibhaṅgo
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಭಙ್ಗ-ಅನುಟೀಕಾ • Vibhaṅga-anuṭīkā / ೧೬. ಞಾಣವಿಭಙ್ಗೋ • 16. Ñāṇavibhaṅgo
