Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਮੂਲਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā |
੩. ਤਿਕਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ
3. Tikaniddesavaṇṇanā
੯੧. ਸੇਸਸਂવਰਭੇਦੇਨਾਤਿ ਮਨੋਸਂવਰਭੇਦੇਨ, ਸਤਿਸਂવਰਾਦਿਭੇਦੇਨ વਾ। ਅਕੁਸਲਸੀਲਸਮਨ੍ਨਾਗਮੇਨਾਤਿ ‘‘ਕਤਮੇ ਚ ਥਪਤਿ ਅਕੁਸਲਾ ਸੀਲਾ? ਅਕੁਸਲਂ ਕਾਯਕਮ੍ਮਂ ਅਕੁਸਲਂ વਚੀਕਮ੍ਮਂ ਪਾਪਕੋ ਆਜੀવੋ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਮੇਨ। ਤਸ੍ਸ ਹਿ…ਪੇ॰… ਏવਂ ਸਾਸਙ੍ਕਸਮਾਚਾਰੋ ਹੋਤੀਤਿ ਏવਂ ਸਾਸਙ੍ਕੋ ਸਮਾਚਾਰੋ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
91. Sesasaṃvarabhedenāti manosaṃvarabhedena, satisaṃvarādibhedena vā. Akusalasīlasamannāgamenāti ‘‘katame ca thapati akusalā sīlā? Akusalaṃ kāyakammaṃ akusalaṃ vacīkammaṃ pāpako ājīvo’’ti vuttehi samannāgamena. Tassa hi…pe… evaṃ sāsaṅkasamācāro hotīti evaṃ sāsaṅko samācāro hotīti attho.
੯੪. ਸਮਾਨવਿਸਯਾਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ વਿਸੇਸਦਸ੍ਸਨવਸੇਨ ‘‘ਕਾਯਸਕ੍ਖੀ’’ਤਿਆਦਿਕਂ વੁਤ੍ਤਂ।
94. Samānavisayānaṃ puggalānaṃ visesadassanavasena ‘‘kāyasakkhī’’tiādikaṃ vuttaṃ.
੧੦੭. ਸਮਾਧਿ વਾ ਆਦੀਤਿ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਾ ਹਿ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਸਾਸਨਨ੍ਤਿ ਤਦਤ੍ਥੋ ਪਾਦਕਸਮਾਧਿ ਤਸ੍ਸ ਆਦਿ વੁਤ੍ਤੋ, ਤਦਾਸਨ੍ਨਤ੍ਤਾ વਿਪਸ੍ਸਨਾ, ਤਸ੍ਸ ਮੂਲੇਕਦੇਸਤ੍ਤਾ ਮਗ੍ਗੋ।
107. Samādhi vā ādīti lokuttaradhammā hi paramatthato sāsananti tadattho pādakasamādhi tassa ādi vutto, tadāsannattā vipassanā, tassa mūlekadesattā maggo.
੧੦੮. ਉਚ੍ਛਙ੍ਗੋ વਿਯ ਉਚ੍ਛਙ੍ਗਪਞ੍ਞੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋਤਿ ਉਚ੍ਛਙ੍ਗਸਦਿਸਪਞ੍ਞਤਾਯ ਏવ ਪਞ੍ਞਾ વਿਯ ਪੁਗ੍ਗਲੋਪਿ ਉਚ੍ਛਙ੍ਗੋ વਿਯ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਚਿਰਟ੍ਠਾਨਤੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ વੁਤ੍ਤਂ। વਕ੍ਖਤਿ ਹਿ ‘‘ਉਚ੍ਛਙ੍ਗਸਦਿਸਪਞ੍ਞੋਤਿਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ।
108. Ucchaṅgo viya ucchaṅgapañño puggalo daṭṭhabboti ucchaṅgasadisapaññatāya eva paññā viya puggalopi ucchaṅgo viya hoti, tasmiṃ dhammānaṃ aciraṭṭhānatoti adhippāyena vuttaṃ. Vakkhati hi ‘‘ucchaṅgasadisapaññotiattho’’ti.
੧੦੯. ਯਥਾ ਚ ਉਚ੍ਛਙ੍ਗਸਦਿਸਾ ਪਞ੍ਞਾ, ਏવਂ ਨਿਕ੍ਕੁਜ੍ਜਕੁਮ੍ਭਸਦਿਸਾ ਪਞ੍ਞਾ ਏવਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ, ਤਤ੍ਥ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਨવਟ੍ਠਾਨਤੋ।
109. Yathā ca ucchaṅgasadisā paññā, evaṃ nikkujjakumbhasadisā paññā evāti daṭṭhabbo, tattha dhammānaṃ anavaṭṭhānato.
੧੧੩. ਚਿਰਟ੍ਠਾਨਤੋ ਥਿਰਟ੍ਠਾਨਤੋ ਚ ਪਾਸਾਣਲੇਖਸਦਿਸਾ ਪਰਾਪਰਾਧਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਕੋਧਲੇਖਾ ਯਸ੍ਸ ਸੋ ਪਾਸਾਣਲੇਖੂਪਮਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਪਾਸਾਣਲੇਖੂਪਮੋਤਿ વੁਤ੍ਤੋ, ਏવਂ ਇਤਰੇਪਿ।
113. Ciraṭṭhānato thiraṭṭhānato ca pāsāṇalekhasadisā parāparādhanibbattā kodhalekhā yassa so pāsāṇalekhūpamasamannāgato pāsāṇalekhūpamoti vutto, evaṃ itarepi.
੧੧੮. ਸੁਤਾਦਿવਤ੍ਥੁਰਹਿਤੋ ਤੁਚ੍ਛਮਾਨੋ ਨਲ਼ੋ વਿਯਾਤਿ ‘‘ਨਲ਼ੋ’’ਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਸੋ ਉਗ੍ਗਤੋ ਨਲ਼ੋ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਉਨ੍ਨਲ਼ੋ।
118. Sutādivatthurahito tucchamāno naḷo viyāti ‘‘naḷo’’ti vuccati, so uggato naḷo etassāti unnaḷo.
੧੨੨. ‘‘ਸੀਲਕਥਾ ਚ ਨੋ ਭવਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ વੁਤ੍ਤਂ ਸੀਲਕਥਾਭવਨਂ ਪਠਮਾਰਮ੍ਭੋਪਿ ਦੁਸ੍ਸੀਲੇਨ ਸਹ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ਨੇવ ਸੀਲਕਥਾ ਹੋਤੀ’’ਤਿ।
122. ‘‘Sīlakathā ca no bhavissatī’’ti ettha vuttaṃ sīlakathābhavanaṃ paṭhamārambhopi dussīlena saha na hotīti dassento āha neva sīlakathā hotī’’ti.
੧੨੩. ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਨੁਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬੇ ਪਞ੍ਞਾਯ ਸੋਧੇਤਬ੍ਬੇ ਚ વਡ੍ਢੇਤਬ੍ਬੇ ਚ ਅਧਿਕਸੀਲਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਪਞ੍ਞਾਯ ਅਨੁਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਨਾਮਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
123. Tatthatatthāti tasmiṃ tasmiṃ anuggahetabbe paññāya sodhetabbe ca vaḍḍhetabbe ca adhikasīlaṃ nissāya uppannapaññāya anuggaṇhāti nāmāti attho.
੧੨੪. ਗੂਥਕੂਪੋ વਿਯ ਦੁਸ੍ਸੀਲ੍ਯਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨ ਦੁਸ੍ਸੀਲ੍ਯਸ੍ਸ ਗੂਥਸਦਿਸਤ੍ਤਮੇવ ਦਸ੍ਸੇਤਿ।
124. Gūthakūpo viya dussīlyanti etena dussīlyassa gūthasadisattameva dasseti.
੧੩੦. ਨੋ ਚ ਸਮ੍ਮਾ ਪਞ੍ਞਪੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੀਤਿ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੀਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਤਥਾਗਤੇ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਨਾਦਰਿਯਂ ਕਤ੍વਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤੁਂ વਾਯਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਸਮਤ੍ਥਭਾવਂ વਾ। ਤਿਤ੍ਥਿਯਾ વਾ ਪੂਰਣਾਦਯੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ।
130. No ca sammā paññapetuṃ sakkontīti yebhuyyena na sakkontīti imamatthaṃ sandhāya vuttaṃ, uppanne tathāgate tasmiṃ anādariyaṃ katvā samāpattiṃ uppādetuṃ vāyamantassa asamatthabhāvaṃ vā. Titthiyā vā pūraṇādayo adhippetā.
ਤਿਕਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Tikaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ • Abhidhammapiṭaka / ਪੁਗ੍ਗਲਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਪਾਲ਼ਿ • Puggalapaññattipāḷi / ੩. ਤਿਕਪੁਗ੍ਗਲਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ • 3. Tikapuggalapaññatti
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ੩. ਤਿਕਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ • 3. Tikaniddesavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਨੁਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ੩. ਤਿਕਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ • 3. Tikaniddesavaṇṇanā