Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā |
തികവാരവണ്ണനാ
Tikavāravaṇṇanā
൩൨൩. വോ തുമ്ഹേഹി ന സമുദാചരിതബ്ബം. വചീസമ്പയുത്തം കായകിരിയം കത്വാതി കായേന നിപച്ചകാരം കത്വാതി അത്ഥോ. ഉപഘാതേതി വിനാസേതി. ഓമദ്ദിത്വാതി അഭിഭവിത്വാ. വദതോതി വദന്തസ്സ. ‘‘ബാലസ്സ നിസ്സയോ ദാതബ്ബോ’’തി ദുകേ ആഗതം, ഇധ പന ‘‘ന ദാതബ്ബോ’’തി വുത്തം, ആപത്തിബാഹുല്ലം സന്ധായ നാദാതബ്ബം, ‘‘ഇമസ്മാ വിഹാരാ പരം മാ നിക്ഖമാഹി, വിനയധരാനം വാ സന്തികം ആഗച്ഛ വിനിച്ഛയം ദാതു’’ന്തി വുത്തേ തസ്സ വചനം ന ഗഹേതബ്ബന്തി അത്ഥോ. തികഭോജനം നാമ സചേ തയോ ഹുത്വാ ഭുഞ്ജന്തി, ഗണഭോജനേന അനാപത്തി, ഇദം സന്ധായ തികം. ‘‘പസുത്തോ’’തി ബാഹുല്ലതോ വുത്തം. അഥ വാ നിപജ്ജിത്വാതി അത്ഥോ. ‘‘ഇദം ഠപേത്വാ ഗച്ഛാമി, താവകാലികം ഭന്തേ ദേഥാതി വുത്തേ ‘നവകമ്മാദിഅത്ഥം വിനാ ദാതും ന വട്ടതീ’’തി ലിഖിതം. വികപ്പേത്വാ ഠപിതം വസ്സികസാടികം പച്ഛിമേ പാടിപദദിവസേ നിവാസേന്തോ ദുക്കടം ആപജ്ജതീതി അത്ഥോ. അപച്ചുദ്ധരിത്വാതി പച്ചുദ്ധരണം അകത്വാതി അത്ഥോ. ‘‘വികപ്പേതു’’ന്തി വചനതോ അവികപ്പനപച്ചയാ ആപത്തി ഹേമന്തേ ആപജ്ജതി, വികപ്പനാ പന കത്തികപുണ്ണമദിവസേ കാതബ്ബാതി ദസ്സനത്ഥം വുത്തന്തി ഞാതബ്ബം. അയം നയോ അവികപ്പനം സന്ധായ, പുരിമോ വികപ്പിതപരിഭോഗപച്ചയാപത്തിം സന്ധായ. വത്ഥപടിച്ഛാദി സബ്ബകപ്പിയതായാതി വത്ഥപടിച്ഛാദി സബ്ബത്ഥ കപ്പിയത്താതി അത്ഥോ. കേചി ഇമമത്ഥം അസല്ലക്ഖേത്വാ ‘‘വത്ഥപടിച്ഛാദി സബ്ബകപ്പിയതാ തായ പടിച്ഛന്നേനാ’’തി ലിഖന്തി. ‘‘വത്ഥമേവ പടിച്ഛാദി വത്ഥപടിച്ഛാദീ’’തി വിഗ്ഗഹത്താ ‘‘തായാ’’തി ന യുജ്ജതി. ‘‘തേനാ’’തി ഭവിതബ്ബത്താതി ഇദം സബ്ബം അഞ്ഞതരസ്മിം ഗണ്ഠിപദേ ലിഖിതം, വിചാരേത്വാ ഗഹേതബ്ബം.
323.Vo tumhehi na samudācaritabbaṃ. Vacīsampayuttaṃ kāyakiriyaṃ katvāti kāyena nipaccakāraṃ katvāti attho. Upaghāteti vināseti. Omadditvāti abhibhavitvā. Vadatoti vadantassa. ‘‘Bālassa nissayo dātabbo’’ti duke āgataṃ, idha pana ‘‘na dātabbo’’ti vuttaṃ, āpattibāhullaṃ sandhāya nādātabbaṃ, ‘‘imasmā vihārā paraṃ mā nikkhamāhi, vinayadharānaṃ vā santikaṃ āgaccha vinicchayaṃ dātu’’nti vutte tassa vacanaṃ na gahetabbanti attho. Tikabhojanaṃ nāma sace tayo hutvā bhuñjanti, gaṇabhojanena anāpatti, idaṃ sandhāya tikaṃ. ‘‘Pasutto’’ti bāhullato vuttaṃ. Atha vā nipajjitvāti attho. ‘‘Idaṃ ṭhapetvā gacchāmi, tāvakālikaṃ bhante dethāti vutte ‘navakammādiatthaṃ vinā dātuṃ na vaṭṭatī’’ti likhitaṃ. Vikappetvā ṭhapitaṃ vassikasāṭikaṃ pacchime pāṭipadadivase nivāsento dukkaṭaṃ āpajjatīti attho. Apaccuddharitvāti paccuddharaṇaṃ akatvāti attho. ‘‘Vikappetu’’nti vacanato avikappanapaccayā āpatti hemante āpajjati, vikappanā pana kattikapuṇṇamadivase kātabbāti dassanatthaṃ vuttanti ñātabbaṃ. Ayaṃ nayo avikappanaṃ sandhāya, purimo vikappitaparibhogapaccayāpattiṃ sandhāya. Vatthapaṭicchādi sabbakappiyatāyāti vatthapaṭicchādi sabbattha kappiyattāti attho. Keci imamatthaṃ asallakkhetvā ‘‘vatthapaṭicchādi sabbakappiyatā tāya paṭicchannenā’’ti likhanti. ‘‘Vatthameva paṭicchādi vatthapaṭicchādī’’ti viggahattā ‘‘tāyā’’ti na yujjati. ‘‘Tenā’’ti bhavitabbattāti idaṃ sabbaṃ aññatarasmiṃ gaṇṭhipade likhitaṃ, vicāretvā gahetabbaṃ.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / വിനയപിടക • Vinayapiṭaka / പരിവാരപാളി • Parivārapāḷi / ൩. തികവാരോ • 3. Tikavāro
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / പരിവാര-അട്ഠകഥാ • Parivāra-aṭṭhakathā / തികവാരവണ്ണനാ • Tikavāravaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / തികവാരവണ്ണനാ • Tikavāravaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / തികവാരവണ്ണനാ • Tikavāravaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi / ഏകുത്തരികനയോ തികവാരവണ്ണനാ • Ekuttarikanayo tikavāravaṇṇanā