A World of Knowledge
    Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā

    തിണവത്ഥാരകാദികഥാവണ്ണനാ

    Tiṇavatthārakādikathāvaṇṇanā

    ൨൧൪. ‘‘സബ്ബേഹേവ ഏകജ്ഝം സന്നിപതിതബ്ബ’’ന്തി ഛന്ദദാനസ്സ പടിക്ഖിത്തത്താ പവാരണക്ഖന്ധകട്ഠകഥായഞ്ച ‘‘ഭിന്നസ്സ ഹി സങ്ഘസ്സ സമഗ്ഗകരണകാലേ, തിണവത്ഥാരകസമഥേ, ഇമസ്മിഞ്ച പവാരണസങ്ഗഹേതി ഇമേസു തീസു ഠാനേസു ഛന്ദം ദാതും ന വട്ടതീ’’തി (മഹാവ॰ അട്ഠ॰ ൨൪൧) വുത്തത്താ ഇധ ആഗന്ത്വാ വാ ഛന്ദം ദത്വാ പരിവേണാദീസു നിസിന്നാതി ഇദം വിരുജ്ഝതി വിയ ഖായതീതി ചേ? ന ഖായതി അധിപ്പായഞ്ഞൂനം. അയഞ്ഹേത്ഥ അധിപ്പായോ – വിസുജ്ഝിതുകാമേഹി സബ്ബേഹേവ സന്നിപതിതബ്ബം, അസന്നിപതിതസ്സ നത്ഥി സുദ്ധി ഛന്ദദായകസ്സ. കേവലം തം കമ്മം സന്നിപതിതാനം സമ്പജ്ജതി. അട്ഠകഥായം വിസുജ്ഝിതുകാമാനം ഛന്ദം ദാതും ന വട്ടതീതി അധിപ്പായോ. ഇതരഥാ പാളിയാ ച വിരുജ്ഝതി. ‘‘ഠപേത്വാ യേ ന തത്ഥ ഹോതീ’’തി ഹി അയം പാളി സന്നിപാതം ആഗന്ത്വാ ഛന്ദം ദത്വാ ഠിതാനം അത്ഥിതം ദീപേതി. നിസ്സീമഗതേ സന്ധായ വുത്തം സിയാതി ചേ? നിസ്സീമഗതേ ഠപേത്വാ ഇധ കിം, തസ്മാ യോ സാമഗ്ഗീഉപോസഥേ ഛന്ദം ദത്വാ തിട്ഠതി ചേ, നാനാസംവാസകഭൂമിയംയേവ തിട്ഠതി, തസ്സ ഛന്ദദായകസ്സ പവാരണസങ്ഗഹോപി നത്ഥി. യോ ച തിണവത്ഥാരകകമ്മേ നാഗച്ഛതി, സോ താഹി ആപത്തീഹി ന സുജ്ഝതീതി വേദിതബ്ബം. യസ്സ ഏതം ന രുച്ചതി , തസ്സ പരിവാരേ വുത്തപരിസതോ കമ്മവിപത്തിലക്ഖണം വിരുജ്ഝതി, തത്ഥ ഹി കേവലം ഛന്ദാരഹാനം ഛന്ദോ അനാഹടോ ഹോതി സചേ, അകതം തബ്ബിപരീതേന സമ്പത്തിദീപനതോതി വുത്തം ഹോതി. തഥാ പത്തകല്ലലക്ഖണമ്പി വിരുജ്ഝതി. തേസു തീസു ഠാനേസു കമ്മപ്പത്തായേവ സബ്ബേ, ന തത്ഥ ഛന്ദാരഹോ അത്ഥീതി ചേ? ന, ചതുവഗ്ഗാദികരണവിഭാജനേ അവിസേസേത്വാ ഛന്ദാരഹസ്സ ആഗതത്താ, തം സാമഞ്ഞതോ വുത്തം. ഇദഞ്ച ആവേണികലക്ഖണം, തേനേവ സതിപി ദിട്ഠാവികമ്മേ ഇദം പടികുട്ഠകതം ന ഹോതീതി ചേ? ന, നാനത്തസഭാവതോ. ഇധ ഹി യേ പന ‘‘ന മേതം ഖമതീ’തി അഞ്ഞമഞ്ഞം ദിട്ഠാവികമ്മം കരോന്തീ’’തി (ചൂളവ॰ അട്ഠ॰ ൨൧൪) വചനതോ ന സങ്ഘസ്സ ദിട്ഠാവികമ്മം കതം. തസ്മിം സതി പടികുട്ഠകതമേവ ഹോതി. അഞ്ഞഥാ പുബ്ബഭാഗാ താ ഞത്തിയോ നിരത്ഥികാ സിയും, ന ച പരിവാരട്ഠകഥായം ഛന്ദാരഹാധികാരേ നയോ ദിന്നോ. പവാരണക്ഖന്ധകട്ഠകഥായം ‘‘തീസു ഠാനേസു ഛന്ദം ദാതും ന വട്ടതീ’’തി (മഹാവ॰ അട്ഠ॰ ൨൪൧) വുത്തത്താ വിരുജ്ഝതീതി ചേ? ന, അട്ഠകഥായ പമാണഭാവേ സതി ‘‘ഇധ ഛന്ദം ദത്വാ പരിവേണാദീസു നിസിന്നാ’’തിആദി വചനേ സുദ്ധികാമതോ ഏവ ഗഹിതേ സബ്ബം ന വിരുജ്ഝതീതി ഏകേ. ‘‘ആഗന്ത്വാ വാ ഛന്ദം ദത്വാ പരിവേണാദീസു നിസിന്നാ, തേ ആപത്തീഹി ന വുട്ഠഹന്തീ’’തി ഇദം ന വത്തബ്ബം. കസ്മാ? ഹേട്ഠാ ‘‘സബ്ബേഹേവ ഏകജ്ഝം സന്നിപതിതബ്ബ’’ന്തി ഛന്ദദാനസ്സ പടിക്ഖേപവചനതോ അട്ഠകഥായം ‘‘തീസു ഠാനേസു ഛന്ദം ദാതും ന വട്ടതീ’’തി വുത്തത്താ, അന്ധകട്ഠകഥായമ്പി തഥേവ വുത്തത്താ ചാതി? ന, ഏകജ്ഝമേവ കമ്മേ കരീയമാനേ യോ ഇധ ‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ, അമ്ഹാകം…പേ॰… ഗിഹിപടിസംയുത്ത’’ന്തി സാധാരണഞത്തിം ഠപേത്വാ പുന ‘‘സുണന്തു മേ, ആയസ്മന്താ’’തിആദിനാ അസാധാരണഞത്തിയോ ഠപേത്വാ ‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ സങ്ഘോ, അമ്ഹാകം…പേ॰… ഏവമേതം ധാരയാമീ’’തി ഏകതോപക്ഖികാനം സന്ധിയാ കതായ തദനന്തരേ കേനചി കരണീയേന ഛന്ദം ദത്വാ ഗച്ഛതി, തസ്സ ആപത്തീഹി വുട്ഠാനം നത്ഥി. അപരേസമ്പി ഏകതോപക്ഖികാനം അബ്ഭന്തരേ ഠിതത്താ വിഭൂതത്താ കരണസ്സ അയമത്ഥോവ വുത്തോ. സാധാരണവസേന ദുതിയായ ഞത്തിയാ ഠപിതായ യേ തസ്മിം ഖണേ ഞത്തിദുതിയകമ്മവാചാസു അനാരദ്ധാസു, അപരിയോസിതാസു വാ ഛന്ദം ദത്വാ ഗച്ഛന്തി, തേസമ്പി ന വുട്ഠാതി ഏവ. യേ ന തത്ഥ ഹോന്തീതി പദസ്സ ച യേ വുത്തപ്പകാരേന നയേന തത്ഥ ന ഹോന്തീതി അത്ഥോ ഗഹേതബ്ബോ. വുത്തപ്പകാരത്ഥദീപനത്ഥഞ്ച അട്ഠകഥായം ‘‘ഛന്ദം ദത്വാ പരിവേണാദീസു നിസിന്നാ’’തി ഇദമേവ അവത്വാ ‘‘യേ പന തേഹി വാ സദ്ധിം ആപത്തിം ആപജ്ജിത്വാപി തത്ഥ അനാഗതാ, ആഗന്ത്വാ വാ ഛന്ദം ദത്വാ പരിവേണാദീസു നിസിന്നാ’’തി വുത്തം, ഏവം പുബ്ബേനാപരം സന്ധീയതി. ‘‘പാളിയാ ച തത്ഥ ദിട്ഠാവികമ്മേന കമ്മസ്സ അകുപ്പതാ വേദിതബ്ബാ’’തി വുത്തം.

    214. ‘‘Sabbeheva ekajjhaṃ sannipatitabba’’nti chandadānassa paṭikkhittattā pavāraṇakkhandhakaṭṭhakathāyañca ‘‘bhinnassa hi saṅghassa samaggakaraṇakāle, tiṇavatthārakasamathe, imasmiñca pavāraṇasaṅgaheti imesu tīsu ṭhānesu chandaṃ dātuṃ na vaṭṭatī’’ti (mahāva. aṭṭha. 241) vuttattā idha āgantvā vā chandaṃ datvā pariveṇādīsu nisinnāti idaṃ virujjhati viya khāyatīti ce? Na khāyati adhippāyaññūnaṃ. Ayañhettha adhippāyo – visujjhitukāmehi sabbeheva sannipatitabbaṃ, asannipatitassa natthi suddhi chandadāyakassa. Kevalaṃ taṃ kammaṃ sannipatitānaṃ sampajjati. Aṭṭhakathāyaṃ visujjhitukāmānaṃ chandaṃ dātuṃ na vaṭṭatīti adhippāyo. Itarathā pāḷiyā ca virujjhati. ‘‘Ṭhapetvā ye na tattha hotī’’ti hi ayaṃ pāḷi sannipātaṃ āgantvā chandaṃ datvā ṭhitānaṃ atthitaṃ dīpeti. Nissīmagate sandhāya vuttaṃ siyāti ce? Nissīmagate ṭhapetvā idha kiṃ, tasmā yo sāmaggīuposathe chandaṃ datvā tiṭṭhati ce, nānāsaṃvāsakabhūmiyaṃyeva tiṭṭhati, tassa chandadāyakassa pavāraṇasaṅgahopi natthi. Yo ca tiṇavatthārakakamme nāgacchati, so tāhi āpattīhi na sujjhatīti veditabbaṃ. Yassa etaṃ na ruccati , tassa parivāre vuttaparisato kammavipattilakkhaṇaṃ virujjhati, tattha hi kevalaṃ chandārahānaṃ chando anāhaṭo hoti sace, akataṃ tabbiparītena sampattidīpanatoti vuttaṃ hoti. Tathā pattakallalakkhaṇampi virujjhati. Tesu tīsu ṭhānesu kammappattāyeva sabbe, na tattha chandāraho atthīti ce? Na, catuvaggādikaraṇavibhājane avisesetvā chandārahassa āgatattā, taṃ sāmaññato vuttaṃ. Idañca āveṇikalakkhaṇaṃ, teneva satipi diṭṭhāvikamme idaṃ paṭikuṭṭhakataṃ na hotīti ce? Na, nānattasabhāvato. Idha hi ye pana ‘‘na metaṃ khamatī’ti aññamaññaṃ diṭṭhāvikammaṃ karontī’’ti (cūḷava. aṭṭha. 214) vacanato na saṅghassa diṭṭhāvikammaṃ kataṃ. Tasmiṃ sati paṭikuṭṭhakatameva hoti. Aññathā pubbabhāgā tā ñattiyo niratthikā siyuṃ, na ca parivāraṭṭhakathāyaṃ chandārahādhikāre nayo dinno. Pavāraṇakkhandhakaṭṭhakathāyaṃ ‘‘tīsu ṭhānesu chandaṃ dātuṃ na vaṭṭatī’’ti (mahāva. aṭṭha. 241) vuttattā virujjhatīti ce? Na, aṭṭhakathāya pamāṇabhāve sati ‘‘idha chandaṃ datvā pariveṇādīsu nisinnā’’tiādi vacane suddhikāmato eva gahite sabbaṃ na virujjhatīti eke. ‘‘Āgantvā vā chandaṃ datvā pariveṇādīsu nisinnā, te āpattīhi na vuṭṭhahantī’’ti idaṃ na vattabbaṃ. Kasmā? Heṭṭhā ‘‘sabbeheva ekajjhaṃ sannipatitabba’’nti chandadānassa paṭikkhepavacanato aṭṭhakathāyaṃ ‘‘tīsu ṭhānesu chandaṃ dātuṃ na vaṭṭatī’’ti vuttattā, andhakaṭṭhakathāyampi tatheva vuttattā cāti? Na, ekajjhameva kamme karīyamāne yo idha ‘‘suṇātu me, bhante, saṅgho, amhākaṃ…pe… gihipaṭisaṃyutta’’nti sādhāraṇañattiṃ ṭhapetvā puna ‘‘suṇantu me, āyasmantā’’tiādinā asādhāraṇañattiyo ṭhapetvā ‘‘suṇātu me, bhante saṅgho, amhākaṃ…pe… evametaṃ dhārayāmī’’ti ekatopakkhikānaṃ sandhiyā katāya tadanantare kenaci karaṇīyena chandaṃ datvā gacchati, tassa āpattīhi vuṭṭhānaṃ natthi. Aparesampi ekatopakkhikānaṃ abbhantare ṭhitattā vibhūtattā karaṇassa ayamatthova vutto. Sādhāraṇavasena dutiyāya ñattiyā ṭhapitāya ye tasmiṃ khaṇe ñattidutiyakammavācāsu anāraddhāsu, apariyositāsu vā chandaṃ datvā gacchanti, tesampi na vuṭṭhāti eva. Ye na tattha hontīti padassa ca ye vuttappakārena nayena tattha na hontīti attho gahetabbo. Vuttappakāratthadīpanatthañca aṭṭhakathāyaṃ ‘‘chandaṃ datvā pariveṇādīsu nisinnā’’ti idameva avatvā ‘‘ye pana tehi vā saddhiṃ āpattiṃ āpajjitvāpi tattha anāgatā, āgantvā vā chandaṃ datvā pariveṇādīsu nisinnā’’ti vuttaṃ, evaṃ pubbenāparaṃ sandhīyati. ‘‘Pāḷiyā ca tattha diṭṭhāvikammena kammassa akuppatā veditabbā’’ti vuttaṃ.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / വിനയപിടക • Vinayapiṭaka / ചൂളവഗ്ഗപാളി • Cūḷavaggapāḷi / ൭. തിണവത്ഥാരകം • 7. Tiṇavatthārakaṃ

    അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ചൂളവഗ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / തിണവത്ഥാരകാദികഥാ • Tiṇavatthārakādikathā

    ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi / ൭. തിണവത്ഥാരകാദികഥാ • 7. Tiṇavatthārakādikathā


    © 1991-2025 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact