Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಚೂಳನಿದ್ದೇಸ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Cūḷaniddesa-aṭṭhakathā |
೨. ತಿಸ್ಸಮೇತ್ತೇಯ್ಯಮಾಣವಸುತ್ತನಿದ್ದೇಸವಣ್ಣನಾ
2. Tissametteyyamāṇavasuttaniddesavaṇṇanā
೯. ದುತಿಯೇ ತಿಸ್ಸಮೇತ್ತೇಯ್ಯಸುತ್ತನಿದ್ದೇಸೇ – ಕೋಧ ಸನ್ತುಸಿತೋತಿ ನಿಟ್ಠಿತೇ ಪನ ಅಜಿತಸುತ್ತೇ ‘‘ಕಥಂ ಲೋಕಂ ಅವೇಕ್ಖನ್ತಂ, ಮಚ್ಚುರಾಜಾ ನ ಪಸ್ಸತೀ’’ತಿ (ಸು॰ ನಿ॰ ೧೧೨೪; ಚೂಳನಿ॰ ಮೋಘರಾಜಮಾಣವಪುಚ್ಛಾ ೧೪೩) ಏವಂ ಮೋಘರಾಜಾ ಪುಚ್ಛಿತುಂ ಆರಭಿ। ‘‘ನ ತಾವಸ್ಸ ಇನ್ದ್ರಿಯಾನಿ ಪರಿಪಾಕಂ ಗತಾನೀ’’ತಿ ಞತ್ವಾ ಭಗವಾ ‘‘ತಿಟ್ಠ ತ್ವಂ, ಮೋಘರಾಜ, ಅಞ್ಞೋ ಪುಚ್ಛತೂ’’ತಿ ಪಟಿಕ್ಖಿಪಿ। ತತೋ ತಿಸ್ಸಮೇತ್ತೇಯ್ಯೋ ಅತ್ತನೋ ಸಂಸಯಂ ಪುಚ್ಛನ್ತೋ ‘‘ಕೋಧಾತಿ ಗಾಥಮಾಹ। ತತ್ಥ ಕೋಧ ಸನ್ತುಸಿತೋತಿ ಕೋ ಇಧ ಸತ್ತೋ ತುಟ್ಠೋ। ಇಞ್ಜಿತಾತಿ ತಣ್ಹಾದಿಟ್ಠಿವಿಪ್ಫನ್ದಿತಾನಿ। ಉಭನ್ತಮಭಿಞ್ಞಾಯಾತಿ ಉಭೋ ಅನ್ತೇ ಅಭಿಜಾನಿತ್ವಾ। ಮನ್ತಾ ನ ಲಿಪ್ಪತೀತಿ ಪಞ್ಞಾಯ ನ ಲಿಪ್ಪತಿ।
9. Dutiye tissametteyyasuttaniddese – kodha santusitoti niṭṭhite pana ajitasutte ‘‘kathaṃ lokaṃ avekkhantaṃ, maccurājā na passatī’’ti (su. ni. 1124; cūḷani. mogharājamāṇavapucchā 143) evaṃ mogharājā pucchituṃ ārabhi. ‘‘Na tāvassa indriyāni paripākaṃ gatānī’’ti ñatvā bhagavā ‘‘tiṭṭha tvaṃ, mogharāja, añño pucchatū’’ti paṭikkhipi. Tato tissametteyyo attano saṃsayaṃ pucchanto ‘‘kodhāti gāthamāha. Tattha kodha santusitoti ko idha satto tuṭṭho. Iñjitāti taṇhādiṭṭhivipphanditāni. Ubhantamabhiññāyāti ubho ante abhijānitvā. Mantā na lippatīti paññāya na lippati.
ಪರಿಪುಣ್ಣಸಙ್ಕಪ್ಪೋತಿ ನೇಕ್ಖಮ್ಮಾದಿವಿತಕ್ಕೇಹಿ ಪರಿಪುಣ್ಣಸಙ್ಕಪ್ಪತ್ತಾ ಪರಿಪುಣ್ಣಮನೋರಥೋ।
Paripuṇṇasaṅkappoti nekkhammādivitakkehi paripuṇṇasaṅkappattā paripuṇṇamanoratho.
ತಣ್ಹಿಞ್ಜಿತನ್ತಿ ತಣ್ಹಾಯ ಚಲಿತಂ। ದಿಟ್ಠಿಞ್ಜಿತಾದೀಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಕಾಮಿಞ್ಜಿತನ್ತಿ ಕಿಲೇಸಕಾಮೇಹಿ ಇಞ್ಜಿತಂ ಫನ್ದಿತಂ। ‘‘ಕಮ್ಮಿಞ್ಜಿತ’’ನ್ತಿಪಿ ಪಾಠೋ, ತಂ ನ ಸುನ್ದರಂ।
Taṇhiñjitanti taṇhāya calitaṃ. Diṭṭhiñjitādīsupi eseva nayo. Kāmiñjitanti kilesakāmehi iñjitaṃ phanditaṃ. ‘‘Kammiñjita’’ntipi pāṭho, taṃ na sundaraṃ.
ಮಹನ್ತೋ ಪುರಿಸೋತಿ ಮಹಾಪುರಿಸೋ। ಉತ್ತಮೋ ಪುರಿಸೋತಿ ಅಗ್ಗಪುರಿಸೋ। ಪಧಾನೋ ಪುರಿಸೋತಿ ಸೇಟ್ಠಪುರಿಸೋ। ಅಲಾಮಕೋ ಪುರಿಸೋತಿ ವಿಸಿಟ್ಠಪುರಿಸೋ। ಜೇಟ್ಠಕೋ ಪುರಿಸೋತಿ ಪಾಮೋಕ್ಖಪುರಿಸೋ। ನ ಹೇಟ್ಠಿಮಕೋ ಪುರಿಸೋತಿ ಉತ್ತಮಪುರಿಸೋ। ಪುರಿಸಾನಂ ಕೋಟಿಪ್ಪತ್ತೋ ಪುರಿಸೋತಿ ಪಧಾನಪುರಿಸೋ। ಸಬ್ಬೇಸಂ ಇಚ್ಛಿತೋ ಪುರಿಸೋತಿ ಪವರಪುರಿಸೋ।
Mahanto purisoti mahāpuriso. Uttamo purisoti aggapuriso. Padhāno purisoti seṭṭhapuriso. Alāmako purisoti visiṭṭhapuriso. Jeṭṭhako purisoti pāmokkhapuriso. Na heṭṭhimako purisoti uttamapuriso. Purisānaṃ koṭippatto purisoti padhānapuriso. Sabbesaṃ icchito purisoti pavarapuriso.
ಸಿಬ್ಬಿನಿಮಚ್ಚಗಾತಿ ತಣ್ಹಂ ಅತಿಅಗಾ, ಅತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಠಿತೋ। ಉಪಚ್ಚಗಾತಿ ಭುಸಂ ಅತಿಅಗಾ।
Sibbinimaccagāti taṇhaṃ atiagā, atikkamitvā ṭhito. Upaccagāti bhusaṃ atiagā.
೧೦. ತಸ್ಸೇತಮತ್ಥಂ ಭಗವಾ ಬ್ಯಾಕರೋನ್ತೋ ‘‘ಕಾಮೇಸೂ’’ತಿ ಗಾಥಾದ್ವಯಮಾಹ। ತತ್ಥ ಕಾಮೇಸು ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯವಾತಿ ಕಾಮನಿಮಿತ್ತಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯವಾ, ಕಾಮೇಸು ಆದೀನವಂ ದಿಸ್ವಾ ಮಗ್ಗಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಏತ್ತಾವತಾ ಸನ್ತುಸಿತತಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ‘‘ವೀತತಣ್ಹೋ’’ತಿಆದೀಹಿ ಅನಿಞ್ಜಿತತಂ। ತತ್ಥ ಸಙ್ಖಾಯ ನಿಬ್ಬುತೋತಿ ಅನಿಚ್ಚಾದಿವಸೇನ ಧಮ್ಮೇ ವೀಮಂಸಿತ್ವಾ ರಾಗಾದಿನಿಬ್ಬಾನೇನ ನಿಬ್ಬುತೋ।
10. Tassetamatthaṃ bhagavā byākaronto ‘‘kāmesū’’ti gāthādvayamāha. Tattha kāmesu brahmacariyavāti kāmanimittaṃ brahmacariyavā, kāmesu ādīnavaṃ disvā maggabrahmacariyena samannāgatoti vuttaṃ hoti. Ettāvatā santusitataṃ dasseti. ‘‘Vītataṇho’’tiādīhi aniñjitataṃ. Tattha saṅkhāya nibbutoti aniccādivasena dhamme vīmaṃsitvā rāgādinibbānena nibbuto.
ಅಸದ್ಧಮ್ಮಸಮಾಪತ್ತಿಯಾತಿ ನೀಚಧಮ್ಮಸಮಾಯೋಗತೋ। ಆರತೀತಿ ಆರಕಾ ರಮನಂ। ವಿರತೀತಿ ತಾಯ ವಿನಾ ರಮನಂ। ಪಟಿವಿರತೀತಿ ಪಟಿನಿವತ್ತಿತ್ವಾ ತಾಯ ವಿನಾ ರಮನಂ। ವೇರಮಣೀತಿ ವೇರವಿನಾಸನಂ। ಅಕಿರಿಯಾತಿ ಕಿರಿಯಾಪಚ್ಛಿನ್ದನಂ। ಅಕರಣನ್ತಿ ಕರಣಪರಿಚ್ಛಿನ್ದನಂ। ಅನಜ್ಝಾಪತ್ತೀತಿ ಅನಾಪಜ್ಜನತಾ। ವೇಲಾಅನತಿಕ್ಕಮೋತಿ ಸೀಮಾಅನತಿಕ್ಕಮೋ। ಸೇಸಂ ತತ್ಥ ತತ್ಥ ವುತ್ತನಯತ್ತಾ ಪಾಕಟಮೇವ।
Asaddhammasamāpattiyāti nīcadhammasamāyogato. Āratīti ārakā ramanaṃ. Viratīti tāya vinā ramanaṃ. Paṭiviratīti paṭinivattitvā tāya vinā ramanaṃ. Veramaṇīti veravināsanaṃ. Akiriyāti kiriyāpacchindanaṃ. Akaraṇanti karaṇaparicchindanaṃ. Anajjhāpattīti anāpajjanatā. Velāanatikkamoti sīmāanatikkamo. Sesaṃ tattha tattha vuttanayattā pākaṭameva.
ಏವಂ ಭಗವಾ ಇದಮ್ಪಿ ಸುತ್ತಂ ಅರಹತ್ತನಿಕೂಟೇನೇವ ದೇಸೇಸಿ। ದೇಸನಾಪರಿಯೋಸಾನೇ ಅಯಮ್ಪಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಅರಹತ್ತೇ ಪತಿಟ್ಠಾಸಿ ಸದ್ಧಿಂ ಅನ್ತೇವಾಸಿಕಸಹಸ್ಸೇನ, ಅಞ್ಞೇಸಞ್ಚ ಅನೇಕಸಹಸ್ಸಾನಂ ಧಮ್ಮಚಕ್ಖುಂ ಉದಪಾದಿ। ಸೇಸಂ ಪುಬ್ಬಸದಿಸಮೇವ।
Evaṃ bhagavā idampi suttaṃ arahattanikūṭeneva desesi. Desanāpariyosāne ayampi brāhmaṇo arahatte patiṭṭhāsi saddhiṃ antevāsikasahassena, aññesañca anekasahassānaṃ dhammacakkhuṃ udapādi. Sesaṃ pubbasadisameva.
ಸದ್ಧಮ್ಮಪ್ಪಜ್ಜೋತಿಕಾಯ ಚೂಳನಿದ್ದೇಸ-ಅಟ್ಠಕಥಾಯ
Saddhammappajjotikāya cūḷaniddesa-aṭṭhakathāya
ತಿಸ್ಸಮೇತ್ತೇಯ್ಯಮಾಣವಸುತ್ತನಿದ್ದೇಸವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Tissametteyyamāṇavasuttaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ • Khuddakanikāya / ಚೂಳನಿದ್ದೇಸಪಾಳಿ • Cūḷaniddesapāḷi
೨. ತಿಸ್ಸಮೇತ್ತೇಯ್ಯಮಾಣವಪುಚ್ಛಾ • 2. Tissametteyyamāṇavapucchā
೨. ತಿಸ್ಸಮೇತ್ತೇಯ್ಯಮಾಣವಪುಚ್ಛಾನಿದ್ದೇಸೋ • 2. Tissametteyyamāṇavapucchāniddeso