| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
೯. ತಿಸ್ಸಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
9. Tissasuttavaṇṇanā
೨೪೩. ಭಣ್ಡಕನ್ತಿ ಪತ್ತಚೀವರಂ। ನಿಸೀದಿಯೇವ ವತ್ತಸ್ಸ ಅಸಿಕ್ಖಿತತ್ತಾ। ತುಜ್ಜನತ್ಥೇನ ವಾಚಾ ಏವ ಸತ್ತಿಯೋತಿ ಆಹ ‘‘ವಾಚಾಸತ್ತೀಹೀ’’ತಿ।
243.Bhaṇḍakanti pattacīvaraṃ. Nisīdiyeva vattassa asikkhitattā. Tujjanatthena vācā eva sattiyoti āha ‘‘vācāsattīhī’’ti.
ವಾಚಾಯ ಸನ್ನಿತೋದಕೇನಾತಿ ವಚನಸಙ್ಖಾತೇನ ಸಮನ್ತತೋ ನಿಚ್ಚಂ ಕತ್ವಾ ಉಪತುದನತೋ ಸನ್ನಿತುದಕೇನ। ವಿಭತ್ತಿಅಲೋಪೇನ ಸೋ ನಿದ್ದೇಸೋ। ತೇನಾಹ ‘‘ವಚನಪತೋದೇನಾ’’ತಿ।
Vācāya sannitodakenāti vacanasaṅkhātena samantato niccaṃ katvā upatudanato sannitudakena. Vibhattialopena so niddeso. Tenāha ‘‘vacanapatodenā’’ti.
ಉಚ್ಚಕುಲೇ ಜಾತಿ ಏತಸ್ಸಾತಿ ಜಾತಿಮಾ, ಬ್ರಹ್ಮಜಾತಿಕೋ ಇಸಿ। ಮಾತಙ್ಗೋತಿ ಚಣ್ಡಾಲೋ। ತತ್ಥಾತಿ ಕುಮ್ಭಕಾರಸಾಲಾಯಂ। ಓಕಾಸಂ ಯಾಚಿ ಕುಮ್ಭಕಾರಂ। ಮಹನ್ತಂ ದಿಸ್ವಾ ಆಹ – ‘‘ಪಠಮತರಂ ಪವಿಟ್ಠೋ ಪಬ್ಬಜಿತೋ’’ತಿ। ತತ್ಥೇವಾತಿ ತಸ್ಸಾಯೇವ ಸಾಲಾಯ ದ್ವಾರಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ದ್ವಾರಸಮೀಪೇ। ಮೇತಿ ಮಯಾ। ಖಮ ಮಯ್ಹನ್ತಿ ಮಯ್ಹಂ ಅಪರಾಧಂ ಖಮಸ್ಸು। ತೇತಿ ತಯಾ। ಪುನ ತೇತಿ ತವ। ಗಣ್ಹಿ ಉಗ್ಗನ್ತುಂ ಅಪ್ಪದಾನವಸೇನ। ತೇನಾಹ ‘‘ನಾಸ್ಸ ಉಗ್ಗನ್ತುಂ ಅದಾಸೀ’’ತಿ। ಪಬುಜ್ಝಿಂಸೂತಿ ನಿದ್ದಾಯ ಪಬುಜ್ಝಿಂಸು ಪಕತಿಯಾ ಪಬುಜ್ಝನವೇಲಾಯ ಉಪಗತತ್ತಾ।
Uccakule jāti etassāti jātimā, brahmajātiko isi. Mātaṅgoti caṇḍālo. Tatthāti kumbhakārasālāyaṃ. Okāsaṃ yāci kumbhakāraṃ. Mahantaṃ disvā āha – ‘‘paṭhamataraṃ paviṭṭho pabbajito’’ti. Tatthevāti tassāyeva sālāya dvāraṃ nissāya dvārasamīpe. Meti mayā. Khama mayhanti mayhaṃ aparādhaṃ khamassu. Teti tayā. Puna teti tava. Gaṇhi uggantuṃ appadānavasena. Tenāha ‘‘nāssa uggantuṃ adāsī’’ti. Pabujjhiṃsūti niddāya pabujjhiṃsu pakatiyā pabujjhanavelāya upagatattā.
ಛವೋತಿ ನಿಹೀನೋ। ಅನನ್ತಮಾಯೋತಿ ವಿವಿಧಮಾಯೋ ಮಾಯಾವೀ।
Chavoti nihīno. Anantamāyoti vividhamāyo māyāvī.
ಸೋತಿ ಮತ್ತಿಕಾಪಿಣ್ಡೋ। ‘‘ಸತ್ತಧಾ ಭಿಜ್ಜೀ’’ತಿ ಏತ್ಥಾಯಮಧಿಪ್ಪಾಯೋ – ಯಂ ತೇನ ತಾಪಸೇನ ಪಾರಮಿತಾಪರಿಭಾವನಸಮಿದ್ಧಾಹಿ ನಾನಾವಿಹಾರಸಮಾಪತ್ತಿಪರಿಪೂರಿತಾಹಿ ಸೀಲದಿಟ್ಠಿಸಮ್ಪದಾದೀಹಿ ಸುಸಙ್ಖತಸನ್ತಾನೇ ಮಹಾಕರುಣಾಧಿವಾಸೇ ಮಹಾಸತ್ತೇ ಬೋಧಿಸತ್ತೇ ಅರಿಯೂಪವಾದಕಮ್ಮಂ ಅಭಿಸಪಸಙ್ಖಾತಂ ಫರುಸವಚನಂ ಪವತ್ತಿತಂ, ತಂ ಮಹಾಸತ್ತಸ್ಸ ಖೇತ್ತವಿಸೇಸಭಾವತೋ ತಸ್ಸ ಚ ಅಜ್ಝಾಸಯಫರುಸತಾಯ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮವೇದನೀಯಂ ಹುತ್ವಾ ಸಚೇ ಸೋ ಮಹಾಸತ್ತಂ ನ ಖಮಾಪೇತಿ, ತಂ ಕಕ್ಖಳಂ ಹುತ್ವಾ ವಿಪಚ್ಚನಸಭಾವಂ ಜಾತಂ, ಖಮಾಪಿತೇ ಪನ ಮಹಾಸತ್ತೇ ಪಯೋಗಸಮ್ಪತ್ತಿಪಟಿಬಾಹಿತತ್ತಾ ಅವಿಪಾಕಧಮ್ಮತಂ ಆಪಜ್ಜತಿ ಅಹೋಸಿಕಮ್ಮಭಾವತೋ। ಅಯಞ್ಹಿ ಅರಿಯೂಪವಾದಪಾಪಸ್ಸ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮವೇದನೀಯಸ್ಸ ಚ ಧಮ್ಮತಾ। ಯಂ ತಂ ಬೋಧಿಸತ್ತೇನ ಸೂರಿಯುಗ್ಗಮನನಿವಾರಣಂ ಕತಂ, ಅಯಂ ಬೋಧಿಸತ್ತೇನ ದಿಟ್ಠೋ ಉಪಾಯೋ। ತೇನ ಹಿ ಉಬ್ಬಾಳ್ಹಾ ಮನುಸ್ಸಾ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ತಾಪಸಂ ಆನೇತ್ವಾ ಖಮಾಪೇಸುಂ। ಸೋಪಿ ಚ ಮಹಾಸತ್ತಸ್ಸ ಗುಣೇ ಜಾನಿತ್ವಾ ತಸ್ಮಿಂ ಚಿತ್ತಂ ಪಸಾದೇಸಿ। ಯಂ ಪನಸ್ಸ ಮತ್ಥಕೇ ಮತ್ತಿಕಾಪಿಣ್ಡಸ್ಸ ಠಪನಂ ತಸ್ಸ ಸತ್ತಧಾ ಫಾಲನಂ ಕತಂ, ತಂ ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಚಿತ್ತಾನುರಕ್ಖಣತ್ಥಂ। ಅಞ್ಞಥಾ ಹಿ ಇಮೇ ಪಬ್ಬಜಿತಾ ಸಮಾನಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ವಸಂ ವತ್ತನ್ತಿ, ನ ಪನ ಚಿತ್ತಮತ್ತನೋ ವಸೇ ವತ್ತಾಪೇನ್ತೀತಿ ಮಹಾಸತ್ತಮ್ಪಿ ತೇನ ಸದಿಸಂ ಕತ್ವಾ ಗಣ್ಹೇಯ್ಯುಂ, ತದಸ್ಸ ನೇಸಂ ದೀಘರತ್ತಂ ಅಹಿತಾಯ ದುಕ್ಖಾಯಾತಿ। ಪತಿರೂಪನ್ತಿ ಯುತ್ತಂ।
Soti mattikāpiṇḍo. ‘‘Sattadhā bhijjī’’ti etthāyamadhippāyo – yaṃ tena tāpasena pāramitāparibhāvanasamiddhāhi nānāvihārasamāpattiparipūritāhi sīladiṭṭhisampadādīhi susaṅkhatasantāne mahākaruṇādhivāse mahāsatte bodhisatte ariyūpavādakammaṃ abhisapasaṅkhātaṃ pharusavacanaṃ pavattitaṃ, taṃ mahāsattassa khettavisesabhāvato tassa ca ajjhāsayapharusatāya diṭṭhadhammavedanīyaṃ hutvā sace so mahāsattaṃ na khamāpeti, taṃ kakkhaḷaṃ hutvā vipaccanasabhāvaṃ jātaṃ, khamāpite pana mahāsatte payogasampattipaṭibāhitattā avipākadhammataṃ āpajjati ahosikammabhāvato. Ayañhi ariyūpavādapāpassa diṭṭhadhammavedanīyassa ca dhammatā. Yaṃ taṃ bodhisattena sūriyuggamananivāraṇaṃ kataṃ, ayaṃ bodhisattena diṭṭho upāyo. Tena hi ubbāḷhā manussā bodhisattassa santike tāpasaṃ ānetvā khamāpesuṃ. Sopi ca mahāsattassa guṇe jānitvā tasmiṃ cittaṃ pasādesi. Yaṃ panassa matthake mattikāpiṇḍassa ṭhapanaṃ tassa sattadhā phālanaṃ kataṃ, taṃ manussānaṃ cittānurakkhaṇatthaṃ. Aññathā hi ime pabbajitā samānā cittassa vasaṃ vattanti, na pana cittamattano vase vattāpentīti mahāsattampi tena sadisaṃ katvā gaṇheyyuṃ, tadassa nesaṃ dīgharattaṃ ahitāya dukkhāyāti. Patirūpanti yuttaṃ.
ತಿಸ್ಸಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Tissasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya / ೯. ತಿಸ್ಸಸುತ್ತಂ • 9. Tissasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೯. ತಿಸ್ಸಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 9. Tissasuttavaṇṇanā
