Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi |
૫૪. ઉભતોબ્યઞ્જનકવત્થુકથા
54. Ubhatobyañjanakavatthukathā
૧૧૬. ઉભતોબ્યઞ્જનકોતિ એત્થ બાહિરત્થસમાસં દસ્સેન્તો આહ ‘‘ઇત્થિનિમિત્તુપ્પાદનકમ્મતો ચા’’તિઆદિ. તત્થ ‘‘ઇત્થિ…પે॰… કમ્મતો ચા’’તિ ઇમિના ઉભયસરૂપં દસ્સેતિ. ઉભતો કમ્મતો પવત્તન્તિ પાઠસેસો યોજેતબ્બો. બ્યઞ્જનન્તિ નિમિત્તં. અસ્સાતિ જનસ્સ. કરોતિપિ કારેતિપીતિ એત્થ કરધાતુયા સુદ્ધકમ્મકારિતકમ્માનિ દસ્સેન્તો આહ ‘‘પુરિસનિમિત્તેના’’તિઆદિ. તત્થ ‘‘વીતિક્કમ’’ન્તિ ઇમિના સુદ્ધકમ્મં દસ્સેતિ, ‘‘પર’’ન્તિ ઇમિના કારિતકમ્મં દસ્સેતિ. સમાદપેત્વાતિ ઉય્યોજેત્વા. તસ્સ દુવિધભાવં દસ્સેન્તો આહ ‘‘દુવિધો’’તિઆદિ. તત્થ ઇત્થિભાવેન લક્ખિતો ઉભતોબ્યઞ્જનકો ઇત્થિઉભતોબ્યઞ્જનકો. એસ નયો ઇતરત્થાપિ.
116.Ubhatobyañjanakoti ettha bāhiratthasamāsaṃ dassento āha ‘‘itthinimittuppādanakammato cā’’tiādi. Tattha ‘‘itthi…pe… kammato cā’’ti iminā ubhayasarūpaṃ dasseti. Ubhato kammato pavattanti pāṭhaseso yojetabbo. Byañjananti nimittaṃ. Assāti janassa. Karotipi kāretipīti ettha karadhātuyā suddhakammakāritakammāni dassento āha ‘‘purisanimittenā’’tiādi. Tattha ‘‘vītikkama’’nti iminā suddhakammaṃ dasseti, ‘‘para’’nti iminā kāritakammaṃ dasseti. Samādapetvāti uyyojetvā. Tassa duvidhabhāvaṃ dassento āha ‘‘duvidho’’tiādi. Tattha itthibhāvena lakkhito ubhatobyañjanako itthiubhatobyañjanako. Esa nayo itaratthāpi.
તત્થાતિ દુવિધેસુ ઉભતોબ્યઞ્જનકેસુ. ઇત્થિનિમિત્તન્તિ ઇત્થિયા અઙ્ગજાતં. એસેવ નયો ‘‘પુરિસનિમિત્ત’’ન્તિ એત્થાપિ. પાકટં પટિચ્છન્નન્તિ સભાવતો પાકટં પટિચ્છન્નં. પુન પટિચ્છન્નં પાકટન્તિ રાગવસેન પટિચ્છન્નં પાકટં. પરં ગણ્હાપેતીતિ પરમેવ ગણ્હાપેતીતિ અત્થો. ઇદન્તિ કારણં. એતેસન્તિ દ્વિન્નં ઉભતોબ્યઞ્જનકાનં. કુરુન્દિયં પન વુત્તં, કિં વુત્તન્તિ યોજના. તત્થાતિ ઉભતોબ્યઞ્જનકે. વિચારણક્કમોતિ વીમંસનાનુક્કમો. ‘‘તત્થ વિચારક્કમો’’તિપિ પાઠો. વિચારણક્કમો ધમ્મસઙ્ગહટ્ઠકથાય વેદિતબ્બો, ઇધ પન કિં વેદિતબ્બન્તિ આહ ‘‘ઇદમિધ વેદિતબ્બ’’ન્તિ. તત્થ ઇદન્તિ નપબ્બજ્જૂપસમ્પદકારણં. ઇધાતિ ઇમિસ્સં વિનયટ્ઠકથાયં.
Tatthāti duvidhesu ubhatobyañjanakesu. Itthinimittanti itthiyā aṅgajātaṃ. Eseva nayo ‘‘purisanimitta’’nti etthāpi. Pākaṭaṃ paṭicchannanti sabhāvato pākaṭaṃ paṭicchannaṃ. Puna paṭicchannaṃ pākaṭanti rāgavasena paṭicchannaṃ pākaṭaṃ. Paraṃ gaṇhāpetīti parameva gaṇhāpetīti attho. Idanti kāraṇaṃ. Etesanti dvinnaṃ ubhatobyañjanakānaṃ. Kurundiyaṃ pana vuttaṃ, kiṃ vuttanti yojanā. Tatthāti ubhatobyañjanake. Vicāraṇakkamoti vīmaṃsanānukkamo. ‘‘Tattha vicārakkamo’’tipi pāṭho. Vicāraṇakkamo dhammasaṅgahaṭṭhakathāya veditabbo, idha pana kiṃ veditabbanti āha ‘‘idamidha veditabba’’nti. Tattha idanti napabbajjūpasampadakāraṇaṃ. Idhāti imissaṃ vinayaṭṭhakathāyaṃ.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / વિનયપિટક • Vinayapiṭaka / મહાવગ્ગપાળિ • Mahāvaggapāḷi / ૫૪. ઉભતોબ્યઞ્જનકવત્થુ • 54. Ubhatobyañjanakavatthu
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / મહાવગ્ગ-અટ્ઠકથા • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ઉભતોબ્યઞ્જનકવત્થુકથા • Ubhatobyañjanakavatthukathā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ઉભતોબ્યઞ્જનકવત્થુકથાવણ્ણના • Ubhatobyañjanakavatthukathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā / ઉભતોબ્યઞ્જનકવત્થુકથાવણ્ણના • Ubhatobyañjanakavatthukathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / ઉભતોબ્યઞ્જનકવત્થુકથાવણ્ણના • Ubhatobyañjanakavatthukathāvaṇṇanā