Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya |
၁၀. ဥဒကသုတ္တံ
10. Udakasuttaṃ
၁၀၃. ‘‘ဥဒကော 1 သုဒံ, ဘိက္ခဝေ, ရာမပုတ္တော ဧဝံ ဝာစံ ဘာသတိ – ‘ဣဒံ ဇာတု ဝေဒဂူ, ဣဒံ ဇာတု သဗ္ဗဇီ 2, ဣဒံ ဇာတု အပလိခတံ ဂဏ္ဍမူလံ ပလိခဏိ’န္တိ။ တံ ခော ပနေတံ, ဘိက္ခဝေ, ဥဒကော ရာမပုတ္တော အဝေဒဂူယေဝ သမာနော ‘ဝေဒဂူသ္မီ’တိ ဘာသတိ, အသဗ္ဗဇီယေဝ သမာနော ‘သဗ္ဗဇီသ္မီ’တိ ဘာသတိ, အပလိခတံယေဝ ဂဏ္ဍမူလံ ပလိခတံ မေ ‘ဂဏ္ဍမူလ’န္တိ ဘာသတိ။ ဣဓ ခော တံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သမ္မာ ဝဒမာနော ဝဒေယ္ယ – ‘ဣဒံ ဇာတု ဝေဒဂူ, ဣဒံ ဇာတု သဗ္ဗဇီ, ဣဒံ ဇာတု အပလိခတံ ဂဏ္ဍမူလံ ပလိခဏိ’’’န္တိ။
103. ‘‘Udako 3 sudaṃ, bhikkhave, rāmaputto evaṃ vācaṃ bhāsati – ‘idaṃ jātu vedagū, idaṃ jātu sabbajī 4, idaṃ jātu apalikhataṃ gaṇḍamūlaṃ palikhaṇi’nti. Taṃ kho panetaṃ, bhikkhave, udako rāmaputto avedagūyeva samāno ‘vedagūsmī’ti bhāsati, asabbajīyeva samāno ‘sabbajīsmī’ti bhāsati, apalikhataṃyeva gaṇḍamūlaṃ palikhataṃ me ‘gaṇḍamūla’nti bhāsati. Idha kho taṃ, bhikkhave, bhikkhu sammā vadamāno vadeyya – ‘idaṃ jātu vedagū, idaṃ jātu sabbajī, idaṃ jātu apalikhataṃ gaṇḍamūlaṃ palikhaṇi’’’nti.
‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ဝေဒဂူ ဟောတိ? ယတော ခော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဆန္နံ ဖသ္သာယတနာနံ သမုဒယဉ္စ အတ္ထင္ဂမဉ္စ အသ္သာဒဉ္စ အာဒီနဝဉ္စ နိသ္သရဏဉ္စ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ; ဧဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဝေဒဂူ ဟောတိ။
‘‘Kathañca, bhikkhave, vedagū hoti? Yato kho, bhikkhave, bhikkhu channaṃ phassāyatanānaṃ samudayañca atthaṅgamañca assādañca ādīnavañca nissaraṇañca yathābhūtaṃ pajānāti; evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu vedagū hoti.
‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သဗ္ဗဇီ ဟောတိ? ယတော ခော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဆန္နံ ဖသ္သာယတနာနံ သမုဒယဉ္စ အတ္ထင္ဂမဉ္စ အသ္သာဒဉ္စ အာဒီနဝဉ္စ နိသ္သရဏဉ္စ ယထာဘူတံ ဝိဒိတ္ဝာ အနုပာဒာဝိမုတ္တော ဟောတိ; ဧဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သဗ္ဗဇီ ဟောတိ။
‘‘Kathañca, bhikkhave, bhikkhu sabbajī hoti? Yato kho, bhikkhave, bhikkhu channaṃ phassāyatanānaṃ samudayañca atthaṅgamañca assādañca ādīnavañca nissaraṇañca yathābhūtaṃ viditvā anupādāvimutto hoti; evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu sabbajī hoti.
‘‘ကထဉ္စ , ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော အပလိခတံ ဂဏ္ဍမူလံ ပလိခတံ ဟောတိ? ဂဏ္ဍောတိ ခော, ဘိက္ခဝေ, ဣမသ္သေတံ စာတုမဟာဘူတိကသ္သ ကာယသ္သ အဓိဝစနံ မာတာပေတ္တိကသမ္ဘဝသ္သ ဩဒနကုမ္မာသူပစယသ္သ အနိစ္စုစ္ဆာဒနပရိမဒ္ဒနဘေဒနဝိဒ္ဓံသနဓမ္မသ္သ ။ ဂဏ္ဍမူလန္တိ ခော, ဘိက္ခဝေ, တဏ္ဟာယေတံ အဓိဝစနံ။ ယတော ခော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော တဏ္ဟာ ပဟီနာ ဟောတိ ဥစ္ဆိန္နမူလာ တာလာဝတ္ထုကတာ အနဘာဝင္ကတာ အာယတိံ အနုပ္ပာဒဓမ္မာ; ဧဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော အပလိခတံ ဂဏ္ဍမူလံ ပလိခတံ ဟောတိ။
‘‘Kathañca , bhikkhave, bhikkhuno apalikhataṃ gaṇḍamūlaṃ palikhataṃ hoti? Gaṇḍoti kho, bhikkhave, imassetaṃ cātumahābhūtikassa kāyassa adhivacanaṃ mātāpettikasambhavassa odanakummāsūpacayassa aniccucchādanaparimaddanabhedanaviddhaṃsanadhammassa . Gaṇḍamūlanti kho, bhikkhave, taṇhāyetaṃ adhivacanaṃ. Yato kho, bhikkhave, bhikkhuno taṇhā pahīnā hoti ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṅkatā āyatiṃ anuppādadhammā; evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhuno apalikhataṃ gaṇḍamūlaṃ palikhataṃ hoti.
‘‘ဥဒကော သုဒံ, ဘိက္ခဝေ, ရာမပုတ္တော ဧဝံ ဝာစံ ဘာသတိ – ‘ဣဒံ ဇာတု ဝေဒဂူ, ဣဒံ ဇာတု သဗ္ဗဇီ, ဣဒံ ဇာတု အပလိခတံ ဂဏ္ဍမူလံ ပလိခဏိ’န္တိ။ တံ ခော ပနေတံ, ဘိက္ခဝေ, ဥဒကော ရာမပုတ္တော အဝေဒဂူယေဝ သမာနော ‘ဝေဒဂူသ္မီ’တိ ဘာသတိ, အသဗ္ဗဇီယေဝ သမာနော ‘သဗ္ဗဇီသ္မီ’တိ ဘာသတိ; အပလိခတံယေဝ ဂဏ္ဍမူလံ ‘ပလိခတံ မေ ဂဏ္ဍမူလ’န္တိ ဘာသတိ။ ဣဓ ခော တံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သမ္မာ ဝဒမာနော ဝဒေယ္ယ – ‘ဣဒံ ဇာတု ဝေဒဂူ, ဣဒံ ဇာတု သဗ္ဗဇီ, ဣဒံ ဇာတု အပလိခတံ ဂဏ္ဍမူလံ ပလိခဏိ’’’န္တိ။ ဒသမံ။
‘‘Udako sudaṃ, bhikkhave, rāmaputto evaṃ vācaṃ bhāsati – ‘idaṃ jātu vedagū, idaṃ jātu sabbajī, idaṃ jātu apalikhataṃ gaṇḍamūlaṃ palikhaṇi’nti. Taṃ kho panetaṃ, bhikkhave, udako rāmaputto avedagūyeva samāno ‘vedagūsmī’ti bhāsati, asabbajīyeva samāno ‘sabbajīsmī’ti bhāsati; apalikhataṃyeva gaṇḍamūlaṃ ‘palikhataṃ me gaṇḍamūla’nti bhāsati. Idha kho taṃ, bhikkhave, bhikkhu sammā vadamāno vadeyya – ‘idaṃ jātu vedagū, idaṃ jātu sabbajī, idaṃ jātu apalikhataṃ gaṇḍamūlaṃ palikhaṇi’’’nti. Dasamaṃ.
သဠဝဂ္ဂော ဒသမော။
Saḷavaggo dasamo.
တသ္သုဒ္ဒာနံ –
Tassuddānaṃ –
ဒ္ဝေ သံဂယ္ဟာ ပရိဟာနံ၊ ပမာဒဝိဟာရီ စ သံဝရော။
Dve saṃgayhā parihānaṃ, pamādavihārī ca saṃvaro;
သမာဓိ ပဋိသလ္လာနံ၊ ဒ္ဝေ နတုမ္ဟာကေန ဥဒ္ဒကောတိ။
Samādhi paṭisallānaṃ, dve natumhākena uddakoti.
သဠာယတနဝဂ္ဂေ ဒုတိယပဏ္ဏာသကော သမတ္တော။
Saḷāyatanavagge dutiyapaṇṇāsako samatto.
တသ္သ ဝဂ္ဂုဒ္ဒာနံ –
Tassa vagguddānaṃ –
အဝိဇ္ဇာ မိဂဇာလဉ္စ၊ ဂိလာနံ ဆန္နံ စတုတ္ထကံ။
Avijjā migajālañca, gilānaṃ channaṃ catutthakaṃ;
သဠဝဂ္ဂေန ပညာသံ၊ ဒုတိယော ပဏ္ဏာသကော အယန္တိ။
Saḷavaggena paññāsaṃ, dutiyo paṇṇāsako ayanti.
ပဌမသတကံ။
Paṭhamasatakaṃ.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ၁၀. ဥဒကသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 10. Udakasuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / သံယုတ္တနိကာယ (ဋီကာ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ၁၀. ဥဒကသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 10. Udakasuttavaṇṇanā