| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
೩. ಉದಾನಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
3. Udānasuttavaṇṇanā
೫೫. ಉದಾನಂ ಉದಾಹರೀತಿ ಅತ್ತಮನವಾಚಂ ನಿಚ್ಛಾರೇಸಿ। ಏಸ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರೋ ಉದಾಹಾರೋ। ಭುಸೋ ನಿಸ್ಸಯೋ ಉಪನಿಸ್ಸಯೋ, ದಾನಮೇವ ಉಪನಿಸ್ಸಯೋ ದಾನೂಪನಿಸ್ಸಯೋ। ಏಸ ನಯೋ ಸೇಸೇಸುಪಿ। ತತ್ಥ ದಾನೂಪನಿಸ್ಸಯೋ ಅನ್ನಾದಿವತ್ಥೂಸು ಬಲವಾತಿ ಬಲವಭಾವೇನ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ಉಪನಿಸ್ಸಯಬಹುಲೋ ಕಾಮರಾಗಪ್ಪಹಾನೇನೇವ ಕತಪರಿಚಯತ್ತಾ ವಿಪಸ್ಸನಮನುಯುಞ್ಜನ್ತೋ ನ ಚಿರಸ್ಸೇವ ಅನಾಗಾಮಿಫಲಂ ಪಾಪುಣಾತಿ, ತಥಾ ಸುವಿಸುದ್ಧಸೀಲೂಪನಿಸ್ಸಯೋ ಕಾಮದೋಸಜಿಗುಚ್ಛನೇನ। ಯದಿ ಏವಂ ಕಸ್ಮಾ ಇಮೇ ದ್ವೇ ಉಪನಿಸ್ಸಯಾ ದುಬ್ಬಲಾತಿ ವುತ್ತಾ ? ವಿಜ್ಜೂಪಮಞ್ಞಾಣಸ್ಸೇವ ಪಚ್ಚಯಭಾವತೋ। ಸೋಪಿ ಭಾವನೂಪನಿಸ್ಸಯಸಹಾಯಲಾಭೇನೇವ, ನ ಕೇವಲಂ। ಭಾವನಾ ಪನ ಪಟಿವೇಧಸ್ಸ ವಿಸೇಸಹೇತುಭಾವತೋ ಬಲವಾ ಉಪನಿಸ್ಸಯೋ। ತಥಾ ಹಿ ಸಾ ವಜಿರೂಪಮಞಾಣಸ್ಸ ವಿಸೇಸಪಚ್ಚಯೋ। ತೇನಾಹ ‘‘ಭಾವನೂಪನಿಸ್ಸಯೋ ಅರಹತ್ತಂ ಪಾಪೇತೀ’’ತಿ।
55.Udānaṃ udāharīti attamanavācaṃ nicchāresi. Esa vuttappakāro udāhāro. Bhuso nissayo upanissayo, dānameva upanissayo dānūpanissayo. Esa nayo sesesupi. Tattha dānūpanissayo annādivatthūsu balavāti balavabhāvena hoti, tasmā upanissayabahulo kāmarāgappahāneneva kataparicayattā vipassanamanuyuñjanto na cirasseva anāgāmiphalaṃ pāpuṇāti, tathā suvisuddhasīlūpanissayo kāmadosajigucchanena. Yadi evaṃ kasmā ime dve upanissayā dubbalāti vuttā ? Vijjūpamaññāṇasseva paccayabhāvato. Sopi bhāvanūpanissayasahāyalābheneva, na kevalaṃ. Bhāvanā pana paṭivedhassa visesahetubhāvato balavā upanissayo. Tathā hi sā vajirūpamañāṇassa visesapaccayo. Tenāha ‘‘bhāvanūpanissayo arahattaṃ pāpetī’’ti.
ಸೋತಿ ಮಿಲಕತ್ಥೇರೋ। ವಿಹಾರನ್ತಿ ವಸನಟ್ಠಾನಂ। ವಿಹಾರಪಚ್ಚನ್ತೇ ಹಿ ಪಣ್ಣಸಾಲಾಯ ಥೇರೋ ವಿಹರತಿ। ಉಪಟ್ಠಾತಿ ಏಕಲಕ್ಖಣೇನ। ಕೂಟಗೋಣೋ ವಿಯ ಗಮನವೀಥಿಂ। ತತ್ಥಾತಿ ಅಲ್ಲಕಟ್ಠರಾಸಿಮ್ಹಿ। ಉದಕಮಣಿಕಾನನ್ತಿ ಉದಕಥೇವಾನಂ।
Soti milakatthero. Vihāranti vasanaṭṭhānaṃ. Vihārapaccante hi paṇṇasālāya thero viharati. Upaṭṭhāti ekalakkhaṇena. Kūṭagoṇo viya gamanavīthiṃ. Tatthāti allakaṭṭharāsimhi. Udakamaṇikānanti udakathevānaṃ.
ಅತ್ತನಿಯೇವ ಉಪನೇಸಿ ಉದಾನಕಥಾಯ ವುತ್ತಧಮ್ಮಾನಂ ಪರಿಪುಣ್ಣಾನಂ ಅತ್ತನಿ ಸಂವಿಜ್ಜಮಾನತ್ತಾ। ತೇನಾಹ ‘‘ಉಟ್ಠಾನವತಾ’’ತಿಆದಿ। ಅಯಞ್ಹಿ ಮಿಲಕತ್ಥೇರೋ ಸಿಕ್ಖಾಯ ಗಾರವೋ ಸಪ್ಪತಿಸ್ಸೋ ವತ್ತಪಟಿವತ್ತಂ ಪೂರೇನ್ತೋ ವಿಸುದ್ಧಸೀಲೋ ಹುತ್ವಾ ಠಿತೋ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ದುಬ್ಬಲೂಪನಿಸ್ಸಯೇ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ತೇನಾಹ ಭಗವಾ ಉದಾನೇನ್ತೋ ‘‘ನೋ ಚಸ್ಸಂ…ಪೇ॰… ಸಞ್ಞೋಜನಾನೀ’’ತಿ।
Attaniyevaupanesi udānakathāya vuttadhammānaṃ paripuṇṇānaṃ attani saṃvijjamānattā. Tenāha ‘‘uṭṭhānavatā’’tiādi. Ayañhi milakatthero sikkhāya gāravo sappatisso vattapaṭivattaṃ pūrento visuddhasīlo hutvā ṭhito, tasmā ‘‘dubbalūpanissaye’’ti vuttaṃ. Tenāha bhagavā udānento ‘‘no cassaṃ…pe… saññojanānī’’ti.
ಸಚೇ ಅಹಂ ನ ಭವೇಯ್ಯನ್ತಿ ಯದಿ ಅಹಂ ನಾಮ ಕೋಚಿ ನ ಭವೇಯ್ಯಂ ತಾದಿಸಸ್ಸ ಅಹಂಸದ್ದವಚನೀಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚಿ ಅತ್ಥಸ್ಸ ಅಭಾವತೋ। ತತೋ ಏವ ಮಮ ಪರಿಕ್ಖಾರೋಪಿ ನ ಭವೇಯ್ಯತಸ್ಸ ಚ ಪಭಙ್ಗುಭಾವೇನ ಅನವಟ್ಠಿತಭಾವತೋ। ಏವಂ ಅತ್ತುದ್ದೇಸಿಕಭಾವೇನ ಪದದ್ವಯಸ್ಸ ಅತ್ಥಂ ವತ್ವಾ ಇದಾನಿ ಕಮ್ಮಫಲವಸೇನ ವತ್ತುಂ ‘‘ಸಚೇ ವಾ ಪನಾ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ಅತೀತಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನವಸೇನ ಸುಞ್ಞತಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಇದಾನಿ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾನಾಗತವಸೇನ ತಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ‘‘ಇದಾನಿ ಪನಾ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ಏವಂ ಅಧಿಮುಚ್ಚನ್ತೋತಿ ಏದಿಸಂ ಅಧಿಮುತ್ತಿಂ ಪವತ್ತೇನ್ತೋ। ವಿಭವಿಸ್ಸತೀತಿ ವಿನಸ್ಸಿಸ್ಸತಿ। ವಿಭವೋ ಹಿ ವಿನಾಸೋ। ತೇನಾಹ ‘‘ಭಿಜ್ಜಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ। ವಿಭವದಸ್ಸನಂ ವಿಭವೋತಿ ಉತ್ತರಪದಲೋಪೇನ ವುತ್ತನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ವಿಭವದಸ್ಸನೇನಾ’’ತಿ। ವಿಭವದಸ್ಸನಂ ನಾಮ ಅಚ್ಚನ್ತಾಯ ವಿನಾಸಸ್ಸ ದಸ್ಸನಂ। ತನ್ತಿ ಅರಿಯಮಗ್ಗಂ। ಸಾಮಞ್ಞಜೋತನಾ ಹೇಸಾ ವಿಸೇಸನಿಟ್ಠಾ ಹೋತೀತಿ ತತಿಯಮಗ್ಗವಸೇನ ಅತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ।
Sace ahaṃ na bhaveyyanti yadi ahaṃ nāma koci na bhaveyyaṃ tādisassa ahaṃsaddavacanīyassa kassaci atthassa abhāvato. Tato eva mama parikkhāropi na bhaveyyatassa ca pabhaṅgubhāvena anavaṭṭhitabhāvato. Evaṃ attuddesikabhāvena padadvayassa atthaṃ vatvā idāni kammaphalavasena vattuṃ ‘‘sace vā panā’’tiādi vuttaṃ. Atītapaccuppannavasena suññataṃ dassetvā idāni paccuppannānāgatavasena taṃ dassento ‘‘idāni panā’’tiādi vuttaṃ. Evaṃ adhimuccantoti edisaṃ adhimuttiṃ pavattento. Vibhavissatīti vinassissati. Vibhavo hi vināso. Tenāha ‘‘bhijjissatī’’ti. Vibhavadassanaṃ vibhavoti uttarapadalopena vuttanti āha ‘‘vibhavadassanenā’’ti. Vibhavadassanaṃ nāma accantāya vināsassa dassanaṃ. Tanti ariyamaggaṃ. Sāmaññajotanā hesā visesaniṭṭhā hotīti tatiyamaggavasena attho veditabbo.
ಉಪರಿ ಮಗ್ಗಫಲನ್ತಿ ಅಗ್ಗಮಗ್ಗಫಲಂ। ನತ್ಥಿ ಏತಿಸ್ಸಾ ಜಾತಿಯಾ ಅನ್ತರನ್ತಿ ಅನನ್ತರಾ, ಅನನ್ತರಾ ವಿಪಸ್ಸನಾ ಮಗ್ಗಸ್ಸ। ಗೋತ್ರಭೂ ಪನ ಅನುಲೋಮವೀಥಿಪರಿಯಾಪನ್ನತ್ತಾ ವಿಪಸ್ಸನಾಗತಿಕಂ ವಾ ಸಿಯಾ, ನಿಬ್ಬಾನಾರಮ್ಮಣತ್ತಾ ಮಗ್ಗಗತಿಕಂ ವಾತಿ ನ ತೇನ ಮಗ್ಗೋ ಅನ್ತರಿಕೋ ನಾಮ ಹೋತಿ। ತೇನಾಹ ‘‘ವಿಪಸ್ಸನಾ ಮಗ್ಗಸ್ಸ ಆಸನ್ನಾನನ್ತರಂ ನಾಮಾ’’ತಿ । ಫಲಂ ಪನ ನಿಬ್ಬಾನಾರಮ್ಮಣತ್ತಾ ಕಿಲೇಸಾನಂ ಪಜಹನವಸೇನ ಪವತ್ತನತೋ ಲೋಕುತ್ತರಭಾವತೋ ಚ ಕಮ್ಮಮಗ್ಗಗತಿಕಮೇವ, ಕುಸಲವಿಪಾಕಭಾವೇನ ಪನ ನೇಸಂ ಅತ್ಥೋ ಪಭೇದೋತಿ ವಿಪಸ್ಸನಾಯ ಫಲಸ್ಸ ಸಿಯಾ ಅನನ್ತರತಾತಿ ವುತ್ತಂ ‘‘ಫಲಸ್ಸ ದೂರಾನನ್ತರಂ ನಾಮಾ’’ತಿ। ‘‘ಆಸವಾನಂ ಖಯೋ’’ತಿ ಪನ ಅಗ್ಗಮಗ್ಗೇ ವುಚ್ಚಮಾನೇ ವಿಪಸ್ಸನಾನಂ ಆಸನ್ನತಾಯ ವತ್ತಬ್ಬಮೇವ ನತ್ಥಿ। ಅತಸಿತಾಯೇತಿ ನ ತಸಿತಬ್ಬೇ ತಾಸಂ ಅನಾಪಜ್ಜಿತಬ್ಬೇ। ತಾಸೋತಿ ತಾಸಹೇತು ‘‘ತಸತಿ ಏತಸ್ಮಾ’’ತಿ ಕತ್ವಾ। ಸೋತಿ ಅಸ್ಸುತವಾ ಪುಥುಜ್ಜನೋ। ತಿಲಕ್ಖಣಾಹತನ್ತಿ ಅನಿಚ್ಚತಾದಿಲಕ್ಖಣತ್ತಯಲಕ್ಖಿತಂ। ಮನಮ್ಹಿ ನಟ್ಠೋತಿ ಈಸಕಂ ನಟ್ಠೋಮ್ಹಿ, ತತೋ ಪರಮ್ಪಿ ತತ್ಥೇವ ಠತ್ವಾ ಕಿಞ್ಚಿ ಅಪೂರಿತತ್ತಾ ಏವ ಮುತ್ತೋತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ‘‘ನ ತಾಸೋ ನಾಮ ಹೋತೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ತಸ್ಸ ಅತಾಸಭಾವಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ನ ಹೀ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ಕಲ್ಯಾಣಪುಥುಜ್ಜನೋ ಹಿ ಭಯತುಪಟ್ಠಾನಞಾಣೇನ ‘‘ಸಭಯಾ ಸಙ್ಖಾರಾ’’ತಿ ವಿಪಸ್ಸನ್ತೋ ನ ಉತ್ತಸತಿ।
Upari maggaphalanti aggamaggaphalaṃ. Natthi etissā jātiyā antaranti anantarā, anantarā vipassanā maggassa. Gotrabhū pana anulomavīthipariyāpannattā vipassanāgatikaṃ vā siyā, nibbānārammaṇattā maggagatikaṃ vāti na tena maggo antariko nāma hoti. Tenāha ‘‘vipassanā maggassa āsannānantaraṃ nāmā’’ti . Phalaṃ pana nibbānārammaṇattā kilesānaṃ pajahanavasena pavattanato lokuttarabhāvato ca kammamaggagatikameva, kusalavipākabhāvena pana nesaṃ attho pabhedoti vipassanāya phalassa siyā anantaratāti vuttaṃ ‘‘phalassa dūrānantaraṃ nāmā’’ti. ‘‘Āsavānaṃ khayo’’ti pana aggamagge vuccamāne vipassanānaṃ āsannatāya vattabbameva natthi. Atasitāyeti na tasitabbe tāsaṃ anāpajjitabbe. Tāsoti tāsahetu ‘‘tasati etasmā’’ti katvā. Soti assutavā puthujjano. Tilakkhaṇāhatanti aniccatādilakkhaṇattayalakkhitaṃ. Manamhi naṭṭhoti īsakaṃ naṭṭhomhi, tato parampi tattheva ṭhatvā kiñci apūritattā eva muttoti adhippāyo. ‘‘Na tāso nāma hotī’’ti vatvā tassa atāsabhāvaṃ dassetuṃ ‘‘na hī’’tiādi vuttaṃ. Kalyāṇaputhujjano hi bhayatupaṭṭhānañāṇena ‘‘sabhayā saṅkhārā’’ti vipassanto na uttasati.
ಉದಾನಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Udānasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya / ೩. ಉದಾನಸುತ್ತಂ • 3. Udānasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೩. ಉದಾನಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 3. Udānasuttavaṇṇanā
