Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / थेरगाथापाळि • Theragāthāpāḷi |
२. उदायित्थेरगाथा
2. Udāyittheragāthā
६८९.
689.
इरियमानं ब्रह्मपथे, चित्तस्सूपसमे रतं॥
Iriyamānaṃ brahmapathe, cittassūpasame rataṃ.
६९०.
690.
‘‘यं मनुस्सा नमस्सन्ति, सब्बधम्मान पारगुं।
‘‘Yaṃ manussā namassanti, sabbadhammāna pāraguṃ;
देवापि तं नमस्सन्ति, इति मे अरहतो सुतं॥
Devāpi taṃ namassanti, iti me arahato sutaṃ.
६९१.
691.
‘‘सब्बसंयोजनातीतं , वना निब्बनमागतं।
‘‘Sabbasaṃyojanātītaṃ , vanā nibbanamāgataṃ;
६९२.
692.
‘‘स वे अच्चरुचि नागो, हिमवावञ्ञे सिलुच्चये।
‘‘Sa ve accaruci nāgo, himavāvaññe siluccaye;
सब्बेसं नागनामानं, सच्चनामो अनुत्तरो॥
Sabbesaṃ nāganāmānaṃ, saccanāmo anuttaro.
६९३.
693.
‘‘नागं वो कित्तयिस्सामि, न हि आगुं करोति सो।
‘‘Nāgaṃ vo kittayissāmi, na hi āguṃ karoti so;
सोरच्चं अविहिंसा च, पादा नागस्स ते दुवे॥
Soraccaṃ avihiṃsā ca, pādā nāgassa te duve.
६९४.
694.
‘‘सति च सम्पजञ्ञञ्च, चरणा नागस्स तेपरे।
‘‘Sati ca sampajaññañca, caraṇā nāgassa tepare;
सद्धाहत्थो महानागो, उपेक्खासेतदन्तवा॥
Saddhāhattho mahānāgo, upekkhāsetadantavā.
६९५.
695.
‘‘सति गीवा सिरो पञ्ञा, वीमंसा धम्मचिन्तना।
‘‘Sati gīvā siro paññā, vīmaṃsā dhammacintanā;
धम्मकुच्छिसमावासो, विवेको तस्स वालधि॥
Dhammakucchisamāvāso, viveko tassa vāladhi.
६९६.
696.
‘‘सो झायी अस्सासरतो, अज्झत्तं सुसमाहितो।
‘‘So jhāyī assāsarato, ajjhattaṃ susamāhito;
गच्छं समाहितो नागो, ठितो नागो समाहितो॥
Gacchaṃ samāhito nāgo, ṭhito nāgo samāhito.
६९७.
697.
‘‘सयं समाहितो नागो, निसिन्नोपि समाहितो।
‘‘Sayaṃ samāhito nāgo, nisinnopi samāhito;
सब्बत्थ संवुतो नागो, एसा नागस्स सम्पदा॥
Sabbattha saṃvuto nāgo, esā nāgassa sampadā.
६९८.
698.
‘‘भुञ्जति अनवज्जानि, सावज्जानि न भुञ्जति।
‘‘Bhuñjati anavajjāni, sāvajjāni na bhuñjati;
घासमच्छादनं लद्धा, सन्निधिं परिवज्जयं॥
Ghāsamacchādanaṃ laddhā, sannidhiṃ parivajjayaṃ.
६९९.
699.
‘‘संयोजनं अणुं थूलं, सब्बं छेत्वान बन्धनं।
‘‘Saṃyojanaṃ aṇuṃ thūlaṃ, sabbaṃ chetvāna bandhanaṃ;
येन येनेव गच्छति, अनपक्खोव गच्छति॥
Yena yeneva gacchati, anapakkhova gacchati.
७००.
700.
‘‘यथापि उदके जातं, पुण्डरीकं पवड्ढति।
‘‘Yathāpi udake jātaṃ, puṇḍarīkaṃ pavaḍḍhati;
नोपलिप्पति तोयेन, सुचिगन्धं मनोरमं॥
Nopalippati toyena, sucigandhaṃ manoramaṃ.
७०१.
701.
‘‘तथेव च लोके जातो, बुद्धो लोके विहरति।
‘‘Tatheva ca loke jāto, buddho loke viharati;
नोपलिप्पति लोकेन, तोयेन पदुमं यथा॥
Nopalippati lokena, toyena padumaṃ yathā.
७०२.
702.
‘‘महागिनि पज्जलितो, अनाहारोपसम्मति।
‘‘Mahāgini pajjalito, anāhāropasammati;
अङ्गारेसु च सन्तेसु, निब्बुतोति पवुच्चति॥
Aṅgāresu ca santesu, nibbutoti pavuccati.
७०३.
703.
‘‘अत्थस्सायं विञ्ञापनी, उपमा विञ्ञूहि देसिता।
‘‘Atthassāyaṃ viññāpanī, upamā viññūhi desitā;
विञ्ञिस्सन्ति महानागा, नागं नागेन देसितं॥
Viññissanti mahānāgā, nāgaṃ nāgena desitaṃ.
७०४.
704.
‘‘वीतरागो वीतदोसो, वीतमोहो अनासवो।
‘‘Vītarāgo vītadoso, vītamoho anāsavo;
सरीरं विजहं नागो, परिनिब्बिस्सत्यनासवो’’ति॥
Sarīraṃ vijahaṃ nāgo, parinibbissatyanāsavo’’ti.
… उदायी थेरो…।
… Udāyī thero….
सोळसकनिपातो निट्ठितो।
Soḷasakanipāto niṭṭhito.
तत्रुद्दानं –
Tatruddānaṃ –
कोण्डञ्ञो च उदायी च, थेरा द्वे ते महिद्धिका।
Koṇḍañño ca udāyī ca, therā dve te mahiddhikā;
सोळसम्हि निपातम्हि, गाथायो द्वे च तिंस चाति॥
Soḷasamhi nipātamhi, gāthāyo dve ca tiṃsa cāti.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / थेरगाथा-अट्ठकथा • Theragāthā-aṭṭhakathā / २. उदायित्थेरगाथावण्णना • 2. Udāyittheragāthāvaṇṇanā