| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
ਉਦ੍ਦੇਸਭਤ੍ਤਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ
Uddesabhattakathāvaṇṇanā
ਅਤ੍ਤਨੋ વਿਹਾਰਦ੍વਾਰੇਤਿ વਿਹਾਰਸ੍ਸ ਦ੍વਾਰਕੋਟ੍ਠਕਸਮੀਪਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ। ਭੋਜਨਸਾਲਾਯਾਤਿ ਭਤ੍ਤੁਦ੍ਦੇਸਟ੍ਠਾਨਭੂਤਾਯ ਭੋਜਨਸਾਲਾਯ। ‘‘ਦਿਨ੍ਨਂ ਪਨਾ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਯਥਾ ਸੋ ਦਾਯਕੋ ਦੇਤਿ, ਤਂ વਿਧਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਙ੍ਘਤੋ ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਅਨ੍ਤਰਘਰੇਤਿ ਅਨ੍ਤੋਗੇਹੇ। ਅਨ੍ਤੋਉਪਚਾਰਗਤਾਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਗਾਮਦ੍વਾਰવੀਥਿਚਤੁਕ੍ਕੇਸੁ ਦ੍વਾਦਸਹਤ੍ਥਬ੍ਭਨ੍ਤਰਂ ਅਨ੍ਤੋਉਪਚਾਰੋ ਨਾਮ। ਅਨ੍ਤਰਘਰਸ੍ਸ ਉਪਚਾਰੇ ਪਨ ਲਬ੍ਭਮਾਨવਿਸੇਸਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਘਰੂਪਚਾਰੋ ਚੇਤ੍ਥਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਏਕવਲ਼ਞ੍ਜਨ੍ਤਿ ਏਕੇਨ ਦ੍વਾਰੇਨ વਲ਼ਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ। ਨਾਨਾਨਿવੇਸਨੇਸੂਤਿ ਨਾਨਾਕੁਲਸ੍ਸ ਨਿવੇਸਨੇਸੁ। ਲਜ੍ਜੀ ਪੇਸਲੋ ਅਗਤਿਗਮਨਂ વਜ੍ਜੇਤ੍વਾ ਮੇਧਾવੀ ਚ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍વਾ ਉਦ੍ਦਿਸਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਪੇਸਲੋ ਲਜ੍ਜੀ ਮੇਧਾવੀ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ। ਨਿਸਿਨ੍ਨਸ੍ਸਪਿ ਨਿਦ੍ਦਾਯਨ੍ਤਸ੍ਸਪੀਤਿ ਅਨਾਦਰੇ ਸਾਮਿવਚਨਂ। ਤਿਚੀવਰਪਰਿવਾਰਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਉਦਕਪਤ੍ਤਲਾਭੀ વਿਯ ਅਞ੍ਞੋਪਿ ਉਦ੍ਦੇਸਭਤ੍ਤਂ ਅਲਭਿਤ੍વਾ વਤ੍ਥਾਦਿਮਨੇਕਪ੍ਪਕਾਰਕਂ ਲਭਤਿ ਚੇ, ਤਸ੍ਸੇવ ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਗਣ੍ਠਿਪਦੇਸੁ વੁਤ੍ਤਂ। ਅਤ੍ਤਨੋ ਰੁਚਿવਸੇਨ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ વਤ੍વਾ ਆਹਰਿਤੁਂ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤਤ੍ਤਾ વਿਸ੍ਸਟ੍ਠਦੂਤੋ ਨਾਮ। ਯਂ ਇਚ੍ਛਤੀਤਿ ‘‘ਉਦ੍ਦੇਸਪਤ੍ਤਂ ਦੇਥਾ’’ਤਿਆਦੀਨਿ વਦਨ੍ਤੋ ਯਂ ਇਚ੍ਛਤਿ। ਪੁਚ੍ਛਾਸਭਾਗੇਨਾਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾਸਦਿਸੇਨ।
Attano vihāradvāreti vihārassa dvārakoṭṭhakasamīpaṃ sandhāya vuttaṃ. Bhojanasālāyāti bhattuddesaṭṭhānabhūtāya bhojanasālāya. ‘‘Dinnaṃ panā’’ti vatvā yathā so dāyako deti, taṃ vidhiṃ dassetuṃ ‘‘saṅghato bhante’’tiādimāha. Antaraghareti antogehe. Antoupacāragatānanti ettha gāmadvāravīthicatukkesu dvādasahatthabbhantaraṃ antoupacāro nāma. Antaragharassa upacāre pana labbhamānavisesaṃ dassetuṃ ‘‘gharūpacāro cetthā’’tiādimāha. Ekavaḷañjanti ekena dvārena vaḷañjitabbaṃ. Nānānivesanesūti nānākulassa nivesanesu. Lajjī pesalo agatigamanaṃ vajjetvā medhāvī ca upaparikkhitvā uddisissatīti āha ‘‘pesalo lajjī medhāvī icchitabbo’’ti. Nisinnassapi niddāyantassapīti anādare sāmivacanaṃ. Ticīvaraparivāranti ettha ‘‘udakapattalābhī viya aññopi uddesabhattaṃ alabhitvā vatthādimanekappakārakaṃ labhati ce, tasseva ta’’nti gaṇṭhipadesu vuttaṃ. Attano rucivasena yaṃ kiñci vatvā āharituṃ vissajjitattā vissaṭṭhadūto nāma. Yaṃ icchatīti ‘‘uddesapattaṃ dethā’’tiādīni vadanto yaṃ icchati. Pucchāsabhāgenāti pucchāsadisena.
‘‘ਏਕਾ ਕੂਟਟ੍ਠਿਤਿਕਾ ਨਾਮ ਹੋਤੀ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਤਮੇવ ਠਿਤਿਕਂ વਿਭਾવੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਰਞ੍ਞੋ વਾ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਉਦ੍ਦੇਸਭਤ੍ਤੇਹਿ ਅਮਿਸ੍ਸੇਤ੍વਾ વਿਸੁਂਯੇવ ਠਿਤਿਕਾਯ ਗਹੇਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ‘‘ਏਕਚਾਰਿਕਭਤ੍ਤਾਨੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਥੇਯ੍ਯਾਯ ਹਰਨ੍ਤੀਤਿ ਪਤ੍ਤਹਾਰਕਾ ਹਰਨ੍ਤਿ। ਗੀવਾ ਹੋਤੀਤਿ ਆਣਾਪਕਸ੍ਸ ਗੀવਾ ਹੋਤਿ। ‘‘ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ વਚਨਂ ਕਾਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ‘‘ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ વਚਨਂ ਕਾਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਤੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ વੁਤ੍ਤਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ। ਅਕਤਭਾਗੋ ਨਾਮਾਤਿ ਆਗਨ੍ਤੁਕਭਾਗੋ ਨਾਮ। ‘‘ਸਬ੍ਬੋ ਸਙ੍ਘੋ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤੂ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਪਠਮਮੇવ ‘ਸਬ੍ਬਂ ਸਙ੍ਘਿਕਂ ਪਤ੍ਤਂ ਦੇਥਾ’ਤਿ વਤ੍વਾ ਪਚ੍ਛਾ ‘ਸਬ੍ਬੋ ਸਙ੍ਘੋ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤੂ’ਤਿ ਅવੁਤ੍ਤੇਪਿ ਭਾਜੇਤ੍વਾવ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਗਣ੍ਠਿਪਦੇਸੁ વੁਤ੍ਤਂ।
‘‘Ekā kūṭaṭṭhitikā nāma hotī’’ti vatvā tameva ṭhitikaṃ vibhāvento ‘‘rañño vā hī’’tiādimāha. Aññehi uddesabhattehi amissetvā visuṃyeva ṭhitikāya gahetabbattā ‘‘ekacārikabhattānī’’ti vuttaṃ. Theyyāya harantīti pattahārakā haranti. Gīvā hotīti āṇāpakassa gīvā hoti. ‘‘Manussānaṃ vacanaṃ kātuṃ vaṭṭatī’’ti gacchantīti ‘‘manussānaṃ vacanaṃ kātuṃ vaṭṭatī’’ti tena bhikkhunā vuttā gacchanti. Akatabhāgo nāmāti āgantukabhāgo nāma. ‘‘Sabbo saṅgho paribhuñjatū’’tivutteti ettha ‘‘paṭhamameva ‘sabbaṃ saṅghikaṃ pattaṃ dethā’ti vatvā pacchā ‘sabbo saṅgho paribhuñjatū’ti avuttepi bhājetvāva paribhuñjitabba’’nti gaṇṭhipadesu vuttaṃ.
