Library / Tipiṭaka / д̇ибидага • Tipiṭaka / куд̣̇д̣̇асигкаа-мууласигкаа • Khuddasikkhā-mūlasikkhā |
37. уг̇г̇аханид̣̇д̣̇зсаван̣н̣анаа
37. Uggahaniddesavaṇṇanā
281. д̣̇асабхзд̣̇амбийд̇и сажз гзнажи хздтаа д̣̇ассид̇ам̣ д̣̇асавид̇хам̣ рад̇анам̣ аанзд̇ваа ‘‘ид̣̇ам̣ сан̇гхасса ваа жзд̇ияасса ваа навагаммасса ваа ан̃н̃абуг̇г̇аласса ваа суд̇д̇анд̇игаг̇ан̣асса ваа д̣̇аммий’’д̇и вуд̇д̇з ‘‘саад̇хуу’’д̇и самбадижчанд̇асса д̣̇уггадам̣ ход̇ийд̇и ад̇т̇о.
281.Dasabhedampīti sace kenaci heṭṭhā dassitaṃ dasavidhaṃ ratanaṃ ānetvā ‘‘idaṃ saṅghassa vā cetiyassa vā navakammassa vā aññapuggalassa vā suttantikagaṇassa vā dammī’’ti vutte ‘‘sādhū’’ti sampaṭicchantassa dukkaṭaṃ hotīti attho.
282-3. д̇зсу д̣̇асавид̇хзсу рад̇анзсууд̇и ад̇т̇о. д̣̇вийсууд̇и раж̇ад̇аж̇аад̇аруубзсу. г̇ан̣асан̇гхабуг̇г̇алз (баараа. адта. 2.538-539) анаамасид̇ваа ‘‘ид̣̇ам̣ хиран̃н̃асуван̣н̣ам̣ жзд̇ияасса д̣̇амми, навагаммасса д̣̇аммий’’д̇и вуд̇д̇з на бадигкибзд̇и ад̇т̇о. гим̣ гаад̇аб̣б̣анд̇и жз? д̇ам̣ д̣̇ассзд̇ум̣ ‘‘вад̣̇з’’д̇иаад̣̇и вуд̇д̇ам̣. ‘‘имз звам̣ вад̣̇анд̇ий’’д̇и габбияагаараанам̣ аажигкид̇аб̣б̣анд̇и ад̇т̇о.
282-3. Tesu dasavidhesu ratanesūti attho. Dvīsūti rajatajātarūpesu. Gaṇasaṅghapuggale (pārā. aṭṭha. 2.538-539) anāmasitvā ‘‘idaṃ hiraññasuvaṇṇaṃ cetiyassa dammi, navakammassa dammī’’ti vutte na paṭikkhipeti attho. Kiṃ kātabbanti ce? Taṃ dassetuṃ ‘‘vade’’tiādi vuttaṃ. ‘‘Ime evaṃ vadantī’’ti kappiyakārānaṃ ācikkhitabbanti attho.
284. на гзвалам̣ хиран̃н̃асуван̣н̣аад̣̇игамзва, ан̃н̃амби кзд̇д̇авад̇т̇аад̣̇игам̣ агаббияам̣ на самбадижчид̇аб̣б̣анд̇и д̇ам̣ д̣̇ассзд̇ум̣ ‘‘кзд̇д̇ам̣ вад̇т̇у’’нд̇иаад̣̇имааха. д̣̇аасабасуаад̣̇игам̣ д̣̇аасабасваад̣̇игам̣. сажз хи гожи ‘‘маяхам̣ сассасамбаад̣̇агам̣ махаад̇ал̣аагам̣ ад̇т̇и, д̇ам̣ сан̇гхасса д̣̇аммий’’д̇и вад̣̇ад̇и, д̇ан̃жз сан̇гхо самбадижчад̇и. бадиг̇г̇ахан̣зби барибхог̇зби аабад̇д̇иязва. звам̣ сзсзсуби.
284. Na kevalaṃ hiraññasuvaṇṇādikameva, aññampi khettavatthādikaṃ akappiyaṃ na sampaṭicchitabbanti taṃ dassetuṃ ‘‘khettaṃ vatthu’’ntiādimāha. Dāsapasuādikaṃ dāsapasvādikaṃ. Sace hi koci ‘‘mayhaṃ sassasampādakaṃ mahātaḷākaṃ atthi, taṃ saṅghassa dammī’’ti vadati, tañce saṅgho sampaṭicchati. Paṭiggahaṇepi paribhogepi āpattiyeva. Evaṃ sesesupi.
габбиязна гамзна г̇ан̣хзяяаад̇и самб̣анд̇хо. ‘‘кзд̇д̇ам̣ д̣̇аммий’’д̇и вуд̇д̇з ‘‘на ваддад̇ий’’д̇и бадигкибид̇ваа ‘‘ид̇о жад̇д̇ааро бажжаяз барибхун̃ж̇ат̇аа’’д̇и ваа ‘‘жад̇убажжаяабарибхог̇ад̇т̇ааяа д̣̇аммий’’д̇и ваа вад̣̇ад̇и жз, г̇ахзд̇аб̣б̣ам̣. вад̇т̇умхиби зсзва наяо. ‘‘д̇ал̣аагам̣ д̣̇аммий’’д̇и вуд̇д̇з бадигкибид̇ваа ‘‘жад̇д̇ааро бажжаяз барибхун̃ж̇ат̇аа’’д̇и ваа ‘‘сан̇гхо уд̣̇агам̣ барибхун̃ж̇иссад̇и, бхан̣д̣агам̣ д̇ховиссад̇ий’’д̇и ваа аад̣̇инаа наязна вуд̇д̇з самбадижчид̇аб̣б̣ам̣. ‘‘д̣̇аасам̣ д̣̇аммий’’д̇и вуд̇д̇з бадигкибид̇ваа ‘‘аараамигам̣, взяяааважжагарам̣, габбияагаарагам̣ д̣̇аммий’’д̇и вуд̇д̇з самбадижчид̇аб̣б̣ам̣. ‘‘г̇омахим̣сааж̇зл̣агаад̣̇аяо д̣̇аммий’’д̇и вуд̇д̇з бадигкибид̇ваа ‘‘бан̃жаг̇орасабарибхог̇ад̇т̇ааяаа’’д̇и вуд̇д̇з самбадижчид̇аб̣б̣ам̣. зд̣̇исам̣ г̇ахан̣ам̣ санд̇хааяа ‘‘бадигкибид̇ваа г̇ан̣хзяяаа’’д̇и вуд̇д̇ам̣.
Kappiyena kamena gaṇheyyāti sambandho. ‘‘Khettaṃ dammī’’ti vutte ‘‘na vaṭṭatī’’ti paṭikkhipitvā ‘‘ito cattāro paccaye paribhuñjathā’’ti vā ‘‘catupaccayaparibhogatthāya dammī’’ti vā vadati ce, gahetabbaṃ. Vatthumhipi eseva nayo. ‘‘Taḷākaṃ dammī’’ti vutte paṭikkhipitvā ‘‘cattāro paccaye paribhuñjathā’’ti vā ‘‘saṅgho udakaṃ paribhuñjissati, bhaṇḍakaṃ dhovissatī’’ti vā ādinā nayena vutte sampaṭicchitabbaṃ. ‘‘Dāsaṃ dammī’’ti vutte paṭikkhipitvā ‘‘ārāmikaṃ, veyyāvaccakaraṃ, kappiyakārakaṃ dammī’’ti vutte sampaṭicchitabbaṃ. ‘‘Gomahiṃsaajeḷakādayo dammī’’ti vutte paṭikkhipitvā ‘‘pañcagorasaparibhogatthāyā’’ti vutte sampaṭicchitabbaṃ. Edisaṃ gahaṇaṃ sandhāya ‘‘paṭikkhipitvā gaṇheyyā’’ti vuttaṃ.
285-6. навамаад̇игагзд̣̇аарад̇ал̣аагагирияаа (баараа. адта. 2.238-239) жа анавз буб̣б̣з габбияавохаарзна бадигкибид̇ваа г̇ахид̇ад̇ал̣аагз мад̇д̇игуд̣̇д̇харан̣ан̃жа бхиннадтаанз баал̣иб̣анд̇хо жа д̣̇уб̣б̣аладтаанз аал̣ияаа т̇ирагааро жа анавз гзд̣̇аарз бураан̣абхааг̇ад̇о ад̇ирзгабхааг̇аг̇г̇ахан̣ан̃жа навз гзд̣̇аарз абарижчиннабхааг̇з ‘‘сассз д̣̇зт̇а зд̇д̇агз’’д̇и гахаабан̣удтаабанан̃жаабийд̇и ид̣̇ам̣ саб̣б̣ам̣ бхигкусса гаад̇ум̣ на ваддад̇и. сажз гарод̇и, звамаад̣̇игам̣ саб̣б̣зсамби агаббияанд̇и ад̇т̇о.
285-6.Navamātikakedārataḷākakiriyā (pārā. aṭṭha. 2.238-239) ca anave pubbe kappiyavohārena paṭikkhipitvā gahitataḷāke mattikuddharaṇañca bhinnaṭṭhāne pāḷibandho ca dubbalaṭṭhāne āḷiyā thirakāro ca anave kedāre purāṇabhāgato atirekabhāgaggahaṇañca nave kedāre aparicchinnabhāge ‘‘sasse detha ettake’’ti kahāpaṇuṭṭhāpanañcāpīti idaṃ sabbaṃ bhikkhussa kātuṃ na vaṭṭati. Sace karoti, evamādikaṃ sabbesampi akappiyanti attho.
287-9. ид̣̇аани д̇ам̣язва агаббияам̣ д̣̇ассзд̇ум̣ ‘‘авад̇ваа’’д̇иаад̣̇и вуд̇д̇ам̣. д̇ассад̇т̇о (баараа. адта. 2.238-239) – яо бана ‘‘гаса, вабба’’ ижжаад̣̇игам̣ авад̇ваа ‘‘зд̇д̇игааяа бхуумияаа зд̇д̇аго бхааг̇о д̣̇зяяо’’д̇и бхуумим̣ ваа бад̇идтаабзд̇и, ‘‘зд̇д̇агз бхуумибхааг̇з сассам̣ гад̇ам̣, зд̇д̇агам̣ г̇ан̣хат̇аа’’д̇и гассагз вад̣̇анд̇з бамаан̣аг̇ан̣ханад̇т̇ам̣ д̣̇ан̣д̣араж̇ж̇убхи минад̇и, калз тад̇ваа рагкан̣аад̣̇ийни гарод̇и, д̇ассзва агаббияанд̇и.
287-9. Idāni taṃyeva akappiyaṃ dassetuṃ ‘‘avatvā’’tiādi vuttaṃ. Tassattho (pārā. aṭṭha. 2.238-239) – yo pana ‘‘kasa, vappa’’ iccādikaṃ avatvā ‘‘ettikāya bhūmiyā ettako bhāgo deyyo’’ti bhūmiṃ vā patiṭṭhāpeti, ‘‘ettake bhūmibhāge sassaṃ kataṃ, ettakaṃ gaṇhathā’’ti kassake vadante pamāṇagaṇhanatthaṃ daṇḍarajjubhi minati, khale ṭhatvā rakkhaṇādīni karoti, tasseva akappiyanti.
290. бхан̣д̣ааг̇ааригасийсзна бид̇усанд̇агамби сажз бадисаамзяяа, баажид̇д̇ияанд̇и ад̇т̇о.
290. Bhaṇḍāgārikasīsena pitusantakampi sace paṭisāmeyya, pācittiyanti attho.
291-2. бид̇уунанд̇и маад̇аабид̇уунам̣. саадагаад̣̇игаббияам̣ вад̇т̇ум̣. ‘‘бадисаамзд̇ваа д̣̇зхий’’д̇и вуд̇д̇зд̇и самб̣анд̇хо. баад̇зд̇ваана г̇ад̇з яасмаа аж̇жхаараамасигкаабад̣̇авасзна (баажи. 505-506) балиб̣од̇хо, д̇асмаа г̇обид̇ум̣ лаб̣бханд̇и ад̇т̇о.
291-2.Pitūnanti mātāpitūnaṃ. Sāṭakādikappiyaṃ vatthuṃ. ‘‘Paṭisāmetvā dehī’’ti vutteti sambandho. Pātetvāna gate yasmā ajjhārāmasikkhāpadavasena (pāci. 505-506) palibodho, tasmā gopituṃ labbhanti attho.
293-4. сагам̣ ваасиаад̣̇ибаригкааранд̇и ад̇т̇о. ид̣̇ам̣ таанам̣ г̇уд̇д̇анд̇и д̣̇ассзд̇аб̣б̣ам̣. ‘‘зд̇т̇а табзт̇аа’’д̇и бана на вад̇д̇аб̣б̣ам̣.
293-4.Sakaṃ vāsiādiparikkhāranti attho. Idaṃ ṭhānaṃ guttanti dassetabbaṃ. ‘‘Ettha ṭhapethā’’ti pana na vattabbaṃ.
295. зд̇т̇а ‘‘ан̃н̃о гожи на бависад̇и, бхигкуухи ваа сааман̣зрзхи ваа г̇ахид̇ам̣ бхависсад̇ий’’д̇и сан̇ганд̇ийд̇и ад̇т̇о. вад̇т̇умхийд̇и алан̇гаараад̣̇ивад̇т̇умхийд̇и ад̇т̇о. д̇аад̣̇исзд̇и яаад̣̇исз вад̇т̇умхи надтз аасан̇гаа ход̇и, д̇аад̣̇исз вад̇т̇умхи надтзд̇и самб̣анд̇хо.
295. Ettha ‘‘añño koci na pavisati, bhikkhūhi vā sāmaṇerehi vā gahitaṃ bhavissatī’’ti saṅkantīti attho. Vatthumhīti alaṅkārādivatthumhīti attho. Tādiseti yādise vatthumhi naṭṭhe āsaṅkā hoti, tādise vatthumhi naṭṭheti sambandho.
296. ид̣̇аани асан̇гид̇аб̣б̣адтаанам̣ д̣̇ассзд̇ум̣ ‘‘вихаараавасат̇ассанд̇о’’д̇иаад̣̇имааха. вихаарасса жа гхарасса жаад̇и ад̇т̇о. рад̇ананд̇и д̣̇асавид̇хам̣ рад̇анам̣. рад̇насаммад̇анд̇и саадагавзтанаад̣̇игам̣. г̇ахзд̇ваанаад̇и габбияагаарагз асад̇и ад̇д̇анааби г̇ахзд̇ваана нигкибзяяаад̇и ад̇т̇о. маг̇г̇зран̃н̃збийд̇и маг̇г̇зби аран̃н̃зби. д̇аад̣̇исзд̇и ‘‘бхигкуухи г̇ахид̇ам̣ бхависсад̇ий’’д̇и аасан̇гид̇аб̣б̣адтаанз. бад̇ируубам̣ гарийяад̇ийд̇и маг̇г̇з ваа аран̃н̃з ваа д̇аад̣̇исам̣ бхан̣д̣ам̣ бассид̇ваа маг̇г̇аа оггамма нисийд̣̇ид̇аб̣б̣ам̣, саамигзсу ааг̇ад̇зсу д̇ам̣ таанам̣ аажигкид̇аб̣б̣ам̣. сажз саамигз на бассад̇и, рад̇анасаммад̇ам̣ бам̣сугуулам̣ г̇ахзд̇аб̣б̣ам̣. рад̇анан̃жз ход̇и, д̇ун̣хийбхууд̇зна г̇анд̇аб̣б̣анд̇и ад̇т̇о. аяам̣ маг̇г̇ааран̃н̃агзсу бадибад̇д̇и. вихаараавасат̇аанам̣ бана анд̇о д̇аад̣̇исам̣ д̣̇исваа бхан̣д̣агам̣ мун̃жид̇ваа ‘‘зд̇т̇а зд̇д̇агаа гахаабан̣аа’’д̇иаад̣̇инаа наязна руубзна ваа лан̃чанааяа ваа билод̇игааяа ваа сан̃н̃аан̣ам̣ гад̇ваа нигкибид̇аб̣б̣ам̣, д̇ад̇о баггаманд̇зна бад̇ируубаанам̣ бхигкуунам̣ аажигкид̇аб̣б̣ам̣. уг̇г̇ахавинижчаяо.
296. Idāni asaṅkitabbaṭṭhānaṃ dassetuṃ ‘‘vihārāvasathassanto’’tiādimāha. Vihārassa ca gharassa cāti attho. Ratananti dasavidhaṃ ratanaṃ. Ratnasammatanti sāṭakaveṭhanādikaṃ. Gahetvānāti kappiyakārake asati attanāpi gahetvāna nikkhipeyyāti attho. Maggeraññepīti maggepi araññepi. Tādiseti ‘‘bhikkhūhi gahitaṃ bhavissatī’’ti āsaṅkitabbaṭṭhāne. Patirūpaṃ karīyatīti magge vā araññe vā tādisaṃ bhaṇḍaṃ passitvā maggā okkamma nisīditabbaṃ, sāmikesu āgatesu taṃ ṭhānaṃ ācikkhitabbaṃ. Sace sāmike na passati, ratanasammataṃ paṃsukūlaṃ gahetabbaṃ. Ratanañce hoti, tuṇhībhūtena gantabbanti attho. Ayaṃ maggāraññakesu paṭipatti. Vihārāvasathānaṃ pana anto tādisaṃ disvā bhaṇḍakaṃ muñcitvā ‘‘ettha ettakā kahāpaṇā’’tiādinā nayena rūpena vā lañchanāya vā pilotikāya vā saññāṇaṃ katvā nikkhipitabbaṃ, tato pakkamantena patirūpānaṃ bhikkhūnaṃ ācikkhitabbaṃ. Uggahavinicchayo.
уг̇г̇аханид̣̇д̣̇зсаван̣н̣анаа нидтид̇аа.
Uggahaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.