Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય • Aṅguttaranikāya |
૩. ઉગ્ગહસુત્તં
3. Uggahasuttaṃ
૩૩. એકં સમયં ભગવા ભદ્દિયે વિહરતિ જાતિયા વને. અથ ખો ઉગ્ગહો મેણ્ડકનત્તા યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ; ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં નિસીદિ. એકમન્તં નિસિન્નો ખો ઉગ્ગહો મેણ્ડકનત્તા ભગવન્તં એતદવોચ –
33. Ekaṃ samayaṃ bhagavā bhaddiye viharati jātiyā vane. Atha kho uggaho meṇḍakanattā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho uggaho meṇḍakanattā bhagavantaṃ etadavoca –
‘‘અધિવાસેતુ મે, ભન્તે, ભગવા સ્વાતનાય અત્તચતુત્થો ભત્ત’’ન્તિ . અધિવાસેસિ ભગવા તુણ્હીભાવેન. અથ ખો ઉગ્ગહો મેણ્ડકનત્તા ભગવતો અધિવાસનં વિદિત્વા ઉટ્ઠાયાસના ભગવન્તં અભિવાદેત્વા પદક્ખિણં કત્વા પક્કામિ.
‘‘Adhivāsetu me, bhante, bhagavā svātanāya attacatuttho bhatta’’nti . Adhivāsesi bhagavā tuṇhībhāvena. Atha kho uggaho meṇḍakanattā bhagavato adhivāsanaṃ viditvā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi.
અથ ખો ભગવા તસ્સા રત્તિયા અચ્ચયેન પુબ્બણ્હસમયં નિવાસેત્વા પત્તચીવરમાદાય યેન ઉગ્ગહસ્સ મેણ્ડકનત્તુનો નિવેસનં તેનુપસઙ્કમિ; ઉપસઙ્કમિત્વા પઞ્ઞત્તે આસને નિસીદિ. અથ ખો ઉગ્ગહો મેણ્ડકનત્તા ભગવન્તં પણીતેન ખાદનીયેન ભોજનીયેન સહત્થા સન્તપ્પેસિ સમ્પવારેસિ. અથ ખો ઉગ્ગહો મેણ્ડકનત્તા ભગવન્તં ભુત્તાવિં ઓનીતપત્તપાણિં એકમન્તં નિસીદિ. એકમન્તં નિસિન્નો ખો ઉગ્ગહો મેણ્ડકનત્તા ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘ઇમા મે, ભન્તે, કુમારિયો પતિકુલાનિ ગમિસ્સન્તિ. ઓવદતુ તાસં, ભન્તે, ભગવા; અનુસાસતુ તાસં, ભન્તે, ભગવા, યં તાસં અસ્સ દીઘરત્તં હિતાય સુખાયા’’તિ.
Atha kho bhagavā tassā rattiyā accayena pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya yena uggahassa meṇḍakanattuno nivesanaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi. Atha kho uggaho meṇḍakanattā bhagavantaṃ paṇītena khādanīyena bhojanīyena sahatthā santappesi sampavāresi. Atha kho uggaho meṇḍakanattā bhagavantaṃ bhuttāviṃ onītapattapāṇiṃ ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho uggaho meṇḍakanattā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘imā me, bhante, kumāriyo patikulāni gamissanti. Ovadatu tāsaṃ, bhante, bhagavā; anusāsatu tāsaṃ, bhante, bhagavā, yaṃ tāsaṃ assa dīgharattaṃ hitāya sukhāyā’’ti.
અથ ખો ભગવા તા કુમારિયો એતદવોચ – ‘‘તસ્માતિહ, કુમારિયો, એવં સિક્ખિતબ્બં – ‘યસ્સ વો 1 માતાપિતરો ભત્તુનો દસ્સન્તિ અત્થકામા હિતેસિનો અનુકમ્પકા અનુકમ્પં ઉપાદાય, તસ્સ ભવિસ્સામ પુબ્બુટ્ઠાયિનિયો પચ્છાનિપાતિનિયો કિંકારપટિસ્સાવિનિયો મનાપચારિનિયો પિયવાદિનિયો’તિ. એવઞ્હિ વો, કુમારિયો, સિક્ખિતબ્બં.
Atha kho bhagavā tā kumāriyo etadavoca – ‘‘tasmātiha, kumāriyo, evaṃ sikkhitabbaṃ – ‘yassa vo 2 mātāpitaro bhattuno dassanti atthakāmā hitesino anukampakā anukampaṃ upādāya, tassa bhavissāma pubbuṭṭhāyiniyo pacchānipātiniyo kiṃkārapaṭissāviniyo manāpacāriniyo piyavādiniyo’ti. Evañhi vo, kumāriyo, sikkhitabbaṃ.
‘‘તસ્માતિહ , કુમારિયો, એવં સિક્ખિતબ્બં – ‘યે તે ભત્તુ અબ્ભન્તરા કમ્મન્તા ઉણ્ણાતિ વા કપ્પાસાતિ વા, તત્થ દક્ખા ભવિસ્સામ અનલસા , તત્રુપાયાય વીમંસાય સમન્નાગતા, અલં કાતું અલં સંવિધાતુ’ન્તિ. એવઞ્હિ વો, કુમારિયો, સિક્ખિતબ્બં.
‘‘Tasmātiha , kumāriyo, evaṃ sikkhitabbaṃ – ‘ye te bhattu abbhantarā kammantā uṇṇāti vā kappāsāti vā, tattha dakkhā bhavissāma analasā , tatrupāyāya vīmaṃsāya samannāgatā, alaṃ kātuṃ alaṃ saṃvidhātu’nti. Evañhi vo, kumāriyo, sikkhitabbaṃ.
‘‘તસ્માતિહ, કુમારિયો, એવં સિક્ખિતબ્બં – ‘યો સો ભત્તુ અબ્ભન્તરો 9 અન્તોજનો દાસાતિ વા પેસ્સાતિ વા કમ્મકરાતિ વા, તેસં કતઞ્ચ કતતો જાનિસ્સામ અકતઞ્ચ અકતતો જાનિસ્સામ, ગિલાનકાનઞ્ચ બલાબલં જાનિસ્સામ, ખાદનીયં ભોજનીયઞ્ચસ્સ પચ્ચંસેન 10 સંવિભજિસ્સામા’તિ 11. એવઞ્હિ વો, કુમારિયો, સિક્ખિતબ્બં.
‘‘Tasmātiha, kumāriyo, evaṃ sikkhitabbaṃ – ‘yo so bhattu abbhantaro 12 antojano dāsāti vā pessāti vā kammakarāti vā, tesaṃ katañca katato jānissāma akatañca akatato jānissāma, gilānakānañca balābalaṃ jānissāma, khādanīyaṃ bhojanīyañcassa paccaṃsena 13 saṃvibhajissāmā’ti 14. Evañhi vo, kumāriyo, sikkhitabbaṃ.
‘‘તસ્માતિહ, કુમારિયો, એવં સિક્ખિતબ્બં – ‘યં ભત્તા આહરિસ્સતિ ધનં વા ધઞ્ઞં વા રજતં વા જાતરૂપં વા, તં આરક્ખેન 15 ગુત્તિયા સમ્પાદેસ્સામ, તત્થ ચ ભવિસ્સામ અધુત્તી અથેની અસોણ્ડી અવિનાસિકાયો’તિ. એવઞ્હિ વો, કુમારિયો, સિક્ખિતબ્બં. ઇમેહિ ખો, કુમારિયો, પઞ્ચહિ ધમ્મેહિ સમન્નાગતો માતુગામો કાયસ્સ ભેદા પરં મરણા મનાપકાયિકાનં દેવાનં સહબ્યતં ઉપપજ્જતી’’તિ.
‘‘Tasmātiha, kumāriyo, evaṃ sikkhitabbaṃ – ‘yaṃ bhattā āharissati dhanaṃ vā dhaññaṃ vā rajataṃ vā jātarūpaṃ vā, taṃ ārakkhena 16 guttiyā sampādessāma, tattha ca bhavissāma adhuttī athenī asoṇḍī avināsikāyo’ti. Evañhi vo, kumāriyo, sikkhitabbaṃ. Imehi kho, kumāriyo, pañcahi dhammehi samannāgato mātugāmo kāyassa bhedā paraṃ maraṇā manāpakāyikānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjatī’’ti.
‘‘યો નં ભરતિ સબ્બદા, નિચ્ચં આતાપિ ઉસ્સુકો;
‘‘Yo naṃ bharati sabbadā, niccaṃ ātāpi ussuko;
સબ્બકામહરં પોસં, ભત્તારં નાતિમઞ્ઞતિ.
Sabbakāmaharaṃ posaṃ, bhattāraṃ nātimaññati.
ભત્તુ ચ ગરુનો સબ્બે, પટિપૂજેતિ પણ્ડિતા.
Bhattu ca garuno sabbe, paṭipūjeti paṇḍitā.
‘‘યા એવં વત્તતી નારી, ભત્તુછન્દવસાનુગા;
‘‘Yā evaṃ vattatī nārī, bhattuchandavasānugā;
મનાપા નામ તે દેવા, યત્થ સા ઉપપજ્જતી’’તિ. તતિયં;
Manāpā nāma te devā, yattha sā upapajjatī’’ti. tatiyaṃ;
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (અટ્ઠકથા) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ૩. ઉગ્ગહસુત્તવણ્ણના • 3. Uggahasuttavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (ટીકા) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ૩. ઉગ્ગહસુત્તવણ્ણના • 3. Uggahasuttavaṇṇanā