Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മഹാവഗ്ഗപാളി • Mahāvaggapāḷi |
൧൬൫. ഉഗ്ഗഹിതപടിഗ്ഗഹണാ
165. Uggahitapaṭiggahaṇā
൨൭൫. തേന ഖോ പന സമയേന സമ്ബഹുലാ ഭിക്ഖൂ കാസീസു വസ്സംവുട്ഠാ രാജഗഹം ഗച്ഛന്താ ഭഗവന്തം ദസ്സനായ അന്തരാമഗ്ഗേ ന ലഭിംസു ലൂഖസ്സ വാ പണീതസ്സ വാ ഭോജനസ്സ യാവദത്ഥം പാരിപൂരിം; ബഹുഞ്ച ഫലഖാദനീയം അഹോസി; കപ്പിയകാരകോ ച ന അഹോസി. അഥ ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ കിലന്തരൂപാ യേന രാജഗഹം വേളുവനം കലന്ദകനിവാപോ, യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമിംസു, ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവന്തം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദിംസു. ആചിണ്ണം ഖോ പനേതം ബുദ്ധാനം ഭഗവന്താനം ആഗന്തുകേഹി ഭിക്ഖൂഹി സദ്ധിം പടിസമ്മോദിതും. അഥ ഖോ ഭഗവാ തേ ഭിക്ഖൂ ഏതദവോച – ‘‘കച്ചി , ഭിക്ഖവേ, ഖമനീയം, കച്ചി യാപനീയം, കച്ചിത്ഥ അപ്പകിലമഥേന അദ്ധാനം ആഗതാ; കുതോ ച തുമ്ഹേ, ഭിക്ഖവേ, ആഗച്ഛഥാ’’തി? ‘‘ഖമനീയം ഭഗവാ, യാപനീയം ഭഗവാ. ഇധ മയം, ഭന്തേ, കാസീസു വസ്സംവുട്ഠാ രാജഗഹം ആഗച്ഛന്താ ഭഗവന്തം ദസ്സനായ അന്തരാമഗ്ഗേ ന ലഭിമ്ഹാ ലൂഖസ്സ വാ പണീതസ്സ വാ ഭോജനസ്സ യാവദത്ഥം പാരിപൂരിം; ബഹുഞ്ച ഫലഖാദനീയം അഹോസി; കപ്പിയകാരകോ ച ന അഹോസി; തേന മയം കിലന്തരൂപാ അദ്ധാനം ആഗതാ’’തി. അഥ ഖോ ഭഗവാ ഏതസ്മിം നിദാനേ ഏതസ്മിം പകരണേ ധമ്മിം കഥം കത്വാ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി – ‘‘അനുജാനാമി, ഭിക്ഖവേ, യത്ഥ ഫലഖാദനീയം പസ്സതി, കപ്പിയകാരകോ ച ന ഹോതി, സാമം ഗഹേത്വാ, ഹരിത്വാ, കപ്പിയകാരകേ പസ്സിത്വാ, ഭൂമിയം നിക്ഖിപിത്വാ, പടിഗ്ഗഹാപേത്വാ പരിഭുഞ്ജിതും. അനുജാനാമി, ഭിക്ഖവേ, ഉഗ്ഗഹിതം പടിഗ്ഗഹിതു’’ന്തി.
275. Tena kho pana samayena sambahulā bhikkhū kāsīsu vassaṃvuṭṭhā rājagahaṃ gacchantā bhagavantaṃ dassanāya antarāmagge na labhiṃsu lūkhassa vā paṇītassa vā bhojanassa yāvadatthaṃ pāripūriṃ; bahuñca phalakhādanīyaṃ ahosi; kappiyakārako ca na ahosi. Atha kho te bhikkhū kilantarūpā yena rājagahaṃ veḷuvanaṃ kalandakanivāpo, yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Āciṇṇaṃ kho panetaṃ buddhānaṃ bhagavantānaṃ āgantukehi bhikkhūhi saddhiṃ paṭisammodituṃ. Atha kho bhagavā te bhikkhū etadavoca – ‘‘kacci , bhikkhave, khamanīyaṃ, kacci yāpanīyaṃ, kaccittha appakilamathena addhānaṃ āgatā; kuto ca tumhe, bhikkhave, āgacchathā’’ti? ‘‘Khamanīyaṃ bhagavā, yāpanīyaṃ bhagavā. Idha mayaṃ, bhante, kāsīsu vassaṃvuṭṭhā rājagahaṃ āgacchantā bhagavantaṃ dassanāya antarāmagge na labhimhā lūkhassa vā paṇītassa vā bhojanassa yāvadatthaṃ pāripūriṃ; bahuñca phalakhādanīyaṃ ahosi; kappiyakārako ca na ahosi; tena mayaṃ kilantarūpā addhānaṃ āgatā’’ti. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, yattha phalakhādanīyaṃ passati, kappiyakārako ca na hoti, sāmaṃ gahetvā, haritvā, kappiyakārake passitvā, bhūmiyaṃ nikkhipitvā, paṭiggahāpetvā paribhuñjituṃ. Anujānāmi, bhikkhave, uggahitaṃ paṭiggahitu’’nti.
൨൭൬. തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരസ്സ ബ്രാഹ്മണസ്സ നവാ ച തിലാ നവഞ്ച മധു ഉപ്പന്നാ ഹോന്തി. അഥ ഖോ തസ്സ ബ്രാഹ്മണസ്സ ഏതദഹോസി – ‘‘യംനൂനാഹം നവേ ച തിലേ നവഞ്ച മധും ബുദ്ധപ്പമുഖസ്സ ഭിക്ഖുസങ്ഘസ്സ ദദേയ്യ’’ന്തി. അഥ ഖോ സോ ബ്രാഹ്മണോ യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമി, ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവതാ സദ്ധിം പടിസമ്മോദി, സമ്മോദനീയം കഥം സാരണീയം വീതിസാരേത്വാ ഏകമന്തം അട്ഠാസി. ഏകമന്തം ഠിതോ ഖോ സോ ബ്രാഹ്മണോ ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘അധിവാസേതു മേ ഭവം ഗോതമോ സ്വാതനായ ഭത്തം, സദ്ധിം ഭിക്ഖുസങ്ഘേനാ’’തി. അധിവാസേസി ഭഗവാ തുണ്ഹീഭാവേന . അഥ ഖോ സോ ബ്രാഹ്മണോ ഭഗവതോ അധിവാസനം വിദിത്വാ പക്കാമി. അഥ ഖോ സോ ബ്രാഹ്മണോ തസ്സാ രത്തിയാ അച്ചയേന പണീതം ഖാദനീയം ഭോജനീയം പടിയാദാപേത്വാ ഭഗവതോ കാലം ആരോചാപേസി – ‘‘കാലോ, ഭോ ഗോതമ, നിട്ഠിതം ഭത്ത’’ന്തി. അഥ ഖോ ഭഗവാ പുബ്ബണ്ഹസമയം നിവാസേത്വാ പത്തചീവരമാദായ യേന തസ്സ ബ്രാഹ്മണസ്സ നിവേസനം തേനുപസങ്കമി, ഉപസങ്കമിത്വാ പഞ്ഞത്തേ ആസനേ നിസീദി, സദ്ധിം ഭിക്ഖുസങ്ഘേന. അഥ ഖോ സോ ബ്രാഹ്മണോ ബുദ്ധപ്പമുഖം ഭിക്ഖുസങ്ഘം പണീതേന ഖാദനീയേന ഭോജനീയേന സഹത്ഥാ സന്തപ്പേത്വാ സമ്പവാരേത്വാ ഭഗവന്തം ഭുത്താവിം ഓനീതപത്തപാണിം ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നം ഖോ തം ബ്രാഹ്മണം ഭഗവാ ധമ്മിയാ കഥായ സന്ദസ്സേത്വാ, സമാദപേത്വാ, സമുത്തേജേത്വാ, സമ്പഹംസേത്വാ ഉട്ഠായാസനാ പക്കാമി.
276. Tena kho pana samayena aññatarassa brāhmaṇassa navā ca tilā navañca madhu uppannā honti. Atha kho tassa brāhmaṇassa etadahosi – ‘‘yaṃnūnāhaṃ nave ca tile navañca madhuṃ buddhappamukhassa bhikkhusaṅghassa dadeyya’’nti. Atha kho so brāhmaṇo yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ paṭisammodi, sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhito kho so brāhmaṇo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘adhivāsetu me bhavaṃ gotamo svātanāya bhattaṃ, saddhiṃ bhikkhusaṅghenā’’ti. Adhivāsesi bhagavā tuṇhībhāvena . Atha kho so brāhmaṇo bhagavato adhivāsanaṃ viditvā pakkāmi. Atha kho so brāhmaṇo tassā rattiyā accayena paṇītaṃ khādanīyaṃ bhojanīyaṃ paṭiyādāpetvā bhagavato kālaṃ ārocāpesi – ‘‘kālo, bho gotama, niṭṭhitaṃ bhatta’’nti. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya yena tassa brāhmaṇassa nivesanaṃ tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi, saddhiṃ bhikkhusaṅghena. Atha kho so brāhmaṇo buddhappamukhaṃ bhikkhusaṅghaṃ paṇītena khādanīyena bhojanīyena sahatthā santappetvā sampavāretvā bhagavantaṃ bhuttāviṃ onītapattapāṇiṃ ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho taṃ brāhmaṇaṃ bhagavā dhammiyā kathāya sandassetvā, samādapetvā, samuttejetvā, sampahaṃsetvā uṭṭhāyāsanā pakkāmi.
അഥ ഖോ തസ്സ ബ്രാഹ്മണസ്സ അചിരപക്കന്തസ്സ ഭഗവതോ ഏതദഹോസി – ‘‘യേസം ഖോ മയാ അത്ഥായ ബുദ്ധപ്പമുഖോ ഭിക്ഖുസങ്ഘോ നിമന്തിതോ, ‘നവേ ച തിലേ നവഞ്ച മധും ദസ്സാമീ’തി , തേ മയാ പമുട്ഠാ ദാതും. യംനൂനാഹം നവേ ച തിലേ നവഞ്ച മധും കോലമ്ബേഹി ച ഘടേഹി ച ആരാമം ഹരാപേയ്യ’’ന്തി. അഥ ഖോ സോ ബ്രാഹ്മണോ നവേ ച തിലേ നവഞ്ച മധും കോലമ്ബേഹി ച ഘടേഹി ച ആരാമം ഹരാപേത്വാ യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമി, ഉപസങ്കമിത്വാ ഏകമന്തം അട്ഠാസി. ഏകമന്തം ഠിതോ ഖോ സോ ബ്രാഹ്മണോ ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘യേസം ഖോ മയാ, ഭോ ഗോതമ, അത്ഥായ ബുദ്ധപ്പമുഖോ ഭിക്ഖുസങ്ഘോ നിമന്തിതോ, ‘നവേ ച തിലേ നവഞ്ച മധും ദസ്സാമീ’തി, തേ മയാ പമുട്ഠാ ദാതും. പടിഗ്ഗണ്ഹാതു മേ ഭവം ഗോതമോ നവേ ച തിലേ നവഞ്ച മധു’’ന്തി. തേന ഹി, ബ്രാഹ്മണ, ഭിക്ഖൂനം ദേഹീതി . തേന ഖോ പന സമയേന ഭിക്ഖൂ ദുബ്ഭിക്ഖേ അപ്പമത്തകേപി പവാരേന്തി, പടിസങ്ഖാപി പടിക്ഖിപന്തി, സബ്ബോ ച സങ്ഘോ പവാരിതോ ഹോതി. ഭിക്ഖൂ കുക്കുച്ചായന്താ ന പടിഗ്ഗണ്ഹന്തി. പടിഗ്ഗണ്ഹഥ, ഭിക്ഖവേ, പരിഭുഞ്ജഥ. അനുജാനാമി, ഭിക്ഖവേ, തതോ നീഹടം ഭുത്താവിനാ പവാരിതേന അനതിരിത്തം പരിഭുഞ്ജിതുന്തി.
Atha kho tassa brāhmaṇassa acirapakkantassa bhagavato etadahosi – ‘‘yesaṃ kho mayā atthāya buddhappamukho bhikkhusaṅgho nimantito, ‘nave ca tile navañca madhuṃ dassāmī’ti , te mayā pamuṭṭhā dātuṃ. Yaṃnūnāhaṃ nave ca tile navañca madhuṃ kolambehi ca ghaṭehi ca ārāmaṃ harāpeyya’’nti. Atha kho so brāhmaṇo nave ca tile navañca madhuṃ kolambehi ca ghaṭehi ca ārāmaṃ harāpetvā yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhito kho so brāhmaṇo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘yesaṃ kho mayā, bho gotama, atthāya buddhappamukho bhikkhusaṅgho nimantito, ‘nave ca tile navañca madhuṃ dassāmī’ti, te mayā pamuṭṭhā dātuṃ. Paṭiggaṇhātu me bhavaṃ gotamo nave ca tile navañca madhu’’nti. Tena hi, brāhmaṇa, bhikkhūnaṃ dehīti . Tena kho pana samayena bhikkhū dubbhikkhe appamattakepi pavārenti, paṭisaṅkhāpi paṭikkhipanti, sabbo ca saṅgho pavārito hoti. Bhikkhū kukkuccāyantā na paṭiggaṇhanti. Paṭiggaṇhatha, bhikkhave, paribhuñjatha. Anujānāmi, bhikkhave, tato nīhaṭaṃ bhuttāvinā pavāritena anatirittaṃ paribhuñjitunti.
ഉഗ്ഗഹിതപടിഗ്ഗഹണാ നിട്ഠിതാ.
Uggahitapaṭiggahaṇā niṭṭhitā.
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / മഹാവഗ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ഗുളാദിഅനുജാനനകഥാ • Guḷādianujānanakathā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ഗുളാദിഅനുജാനനകഥാവണ്ണനാ • Guḷādianujānanakathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ഗുളാദിഅനുജാനനകഥാവണ്ണനാ • Guḷādianujānanakathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / ഗുളാദിഅനുജാനനകഥാവണ്ണനാ • Guḷādianujānanakathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi / ൧൬൩. ഗുളാദിഅനുജാനനകഥാ • 163. Guḷādianujānanakathā