| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / મહાવિભઙ્ગ-અટ્ઠકથા • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā |
૩. ઉજ્ઝાપનકસિક્ખાપદવણ્ણના
3. Ujjhāpanakasikkhāpadavaṇṇanā
૧૦૩. તતિયસિક્ખાપદે – દબ્બં મલ્લપુત્તં ભિક્ખૂ ઉજ્ઝાપેન્તીતિ ‘‘છન્દાય દબ્બો મલ્લપુત્તો’’તિઆદીનિ વદન્તા તં આયસ્મન્તં તેહિ ભિક્ખૂહિ અવજાનાપેન્તિ, અવઞ્ઞાય ઓલોકાપેન્તિ, લામકતો વા ચિન્તાપેન્તી’’તિ અત્થો. લક્ખણં પનેત્થ સદ્દસત્થાનુસારેન વેદિતબ્બં. ઓજ્ઝાપેન્તીતિપિ પાઠો. અયમેવત્થો . છન્દાયાતિ છન્દેન પક્ખપાતેન; અત્તનો અત્તનો સન્દિટ્ઠસમ્ભત્તાનં પણીતાનિ પઞ્ઞપેતીતિ અધિપ્પાયો. ખિય્યન્તીતિ ‘‘છન્દાય દબ્બો મલ્લપુત્તો’’તિઆદીનિ વદન્તા પકાસેન્તિ.
103. Tatiyasikkhāpade – dabbaṃ mallaputtaṃ bhikkhū ujjhāpentīti ‘‘chandāya dabbo mallaputto’’tiādīni vadantā taṃ āyasmantaṃ tehi bhikkhūhi avajānāpenti, avaññāya olokāpenti, lāmakato vā cintāpentī’’ti attho. Lakkhaṇaṃ panettha saddasatthānusārena veditabbaṃ. Ojjhāpentītipi pāṭho. Ayamevattho . Chandāyāti chandena pakkhapātena; attano attano sandiṭṭhasambhattānaṃ paṇītāni paññapetīti adhippāyo. Khiyyantīti ‘‘chandāya dabbo mallaputto’’tiādīni vadantā pakāsenti.
૧૦૫. ઉજ્ઝાપનકે ખિય્યનકે પાચિત્તિયન્તિ એત્થ યેન વચનેન ઉજ્ઝાપેન્તિ, તં ઉજ્ઝાપનકં. યેન ચ ખિય્યન્તિ તં ખિય્યનકં. તસ્મિં ઉજ્ઝાપનકે ખિય્યનકે. પાચિત્તિયન્તિ વત્થુદ્વયે પાચિત્તિયદ્વયં વુત્તં.
105.Ujjhāpanake khiyyanake pācittiyanti ettha yena vacanena ujjhāpenti, taṃ ujjhāpanakaṃ. Yena ca khiyyanti taṃ khiyyanakaṃ. Tasmiṃ ujjhāpanake khiyyanake. Pācittiyanti vatthudvaye pācittiyadvayaṃ vuttaṃ.
૧૦૬. ઉજ્ઝાપનકં નામ ઉપસમ્પન્નં સઙ્ઘેન સમ્મતં સેનાસનપઞ્ઞાપકં વા…પે॰… અપ્પમત્તકવિસ્સજ્જનકં વાતિ એતેસં પદાનં ‘‘મઙ્કુકત્તુકામો’’તિ ઇમિના સમ્બન્ધો. અવણ્ણં કત્તુકામો અયસં કત્તુકામોતિ ઇમેસં પન વસેન ઉપસમ્પન્નન્તિઆદીસુ ‘‘ઉપસમ્પન્નસ્સા’’તિ એવં વિભત્તિવિપરિણામો કાતબ્બો. ઉજ્ઝાપેતિ વા ખિય્યતિ વા આપત્તિ પાચિત્તિયસ્સાતિ એત્થ પન યસ્મા ‘‘ખિય્યનકં નામા’’તિ એવં માતિકાપદં ઉદ્ધરિત્વાપિ ‘‘ઉજ્ઝાપનકં નામા’’તિ ઇમસ્સ પદસ્સ વુત્તવિભઙ્ગોયેવ વત્તબ્બો હોતિ, અઞ્ઞવાદકસિક્ખાપદે વિય અઞ્ઞો વિસેસો નત્થિ, તસ્મા તં વિસું અનુદ્ધરિત્વા અવિભજિત્વા નિગમનમેવ એકતો કતન્તિ વેદિતબ્બં. ધમ્મકમ્મે ધમ્મકમ્મસઞ્ઞીતિઆદીસુ યં તસ્સ ઉપસમ્પન્નસ્સ સમ્મુતિકમ્મં કતં તઞ્ચે ધમ્મકમ્મં હોતિ, સો ચ ભિક્ખુ તસ્મિં ધમ્મકમ્મસઞ્ઞી ઉજ્ઝાપનકઞ્ચ ખિય્યનકઞ્ચ કરોતિ, અથસ્સ તસ્મિં ઉજ્ઝાપનકે ચ ખિય્યનકે ચ આપત્તિ પાચિત્તિયસ્સાતિ ઇમિના નયેન અત્થો વેદિતબ્બો.
106.Ujjhāpanakaṃ nāma upasampannaṃ saṅghena sammataṃ senāsanapaññāpakaṃ vā…pe… appamattakavissajjanakaṃ vāti etesaṃ padānaṃ ‘‘maṅkukattukāmo’’ti iminā sambandho. Avaṇṇaṃ kattukāmo ayasaṃ kattukāmoti imesaṃ pana vasena upasampannantiādīsu ‘‘upasampannassā’’ti evaṃ vibhattivipariṇāmo kātabbo. Ujjhāpeti vā khiyyati vā āpatti pācittiyassāti ettha pana yasmā ‘‘khiyyanakaṃ nāmā’’ti evaṃ mātikāpadaṃ uddharitvāpi ‘‘ujjhāpanakaṃ nāmā’’ti imassa padassa vuttavibhaṅgoyeva vattabbo hoti, aññavādakasikkhāpade viya añño viseso natthi, tasmā taṃ visuṃ anuddharitvā avibhajitvā nigamanameva ekato katanti veditabbaṃ. Dhammakamme dhammakammasaññītiādīsu yaṃ tassa upasampannassa sammutikammaṃ kataṃ tañce dhammakammaṃ hoti, so ca bhikkhu tasmiṃ dhammakammasaññī ujjhāpanakañca khiyyanakañca karoti, athassa tasmiṃ ujjhāpanake ca khiyyanake ca āpatti pācittiyassāti iminā nayena attho veditabbo.
અનુપસમ્પન્નં ઉજ્ઝાપેતિ વા ખિય્યતિ વાતિ એત્થ ઉપસમ્પન્નં સઙ્ઘેન સમ્મતં અઞ્ઞં અનુપસમ્પન્નં ઉજ્ઝાપેતિ અવજાનાપેતિ, તસ્સ વા તં સન્તિકે ખિય્યતીતિ અત્થો. ઉપસમ્પન્નં સઙ્ઘેન અસમ્મતન્તિ કમ્મવાચાય અસમ્મતં કેવલં ‘‘તવેસો ભારો’’તિ સઙ્ઘેન આરોપિતભારં ભિક્ખૂનં વા ફાસુવિહારત્થાય સયમેવ તં ભારં વહન્તં, યત્ર વા દ્વે તયો ભિક્ખૂ વિહરન્તિ, તત્ર વા તાદિસં કમ્મં કરોન્તન્તિ અધિપ્પાયો. અનુપસમ્પન્નં સઙ્ઘેન સમ્મતં વા અસમ્મતં વાતિ એત્થ પન કિઞ્ચાપિ અનુપસમ્પન્નસ્સ તેરસ સમ્મુતિયો દાતું ન વટ્ટન્તિ. અથ ખો ઉપસમ્પન્નકાલે લદ્ધસમ્મુતિકો પચ્છા અનુપસમ્પન્નભાવે ઠિતો, તં સન્ધાય ‘‘સઙ્ઘેન સમ્મતં વા’’તિ વુત્તં. યસ્સ પન બ્યત્તસ્સ સામણેરસ્સ કેવલં સઙ્ઘેન વા સમ્મતેન વા ભિક્ખુના ‘‘ત્વં ઇદં કમ્મં કરોહી’’તિ ભારો કતો, તાદિસં સન્ધાય ‘‘અસમ્મતં વા’’તિ વુત્તં. સેસમેત્થ ઉત્તાનમેવાતિ.
Anupasampannaṃujjhāpeti vā khiyyati vāti ettha upasampannaṃ saṅghena sammataṃ aññaṃ anupasampannaṃ ujjhāpeti avajānāpeti, tassa vā taṃ santike khiyyatīti attho. Upasampannaṃ saṅghena asammatanti kammavācāya asammataṃ kevalaṃ ‘‘taveso bhāro’’ti saṅghena āropitabhāraṃ bhikkhūnaṃ vā phāsuvihāratthāya sayameva taṃ bhāraṃ vahantaṃ, yatra vā dve tayo bhikkhū viharanti, tatra vā tādisaṃ kammaṃ karontanti adhippāyo. Anupasampannaṃ saṅghena sammataṃ vā asammataṃ vāti ettha pana kiñcāpi anupasampannassa terasa sammutiyo dātuṃ na vaṭṭanti. Atha kho upasampannakāle laddhasammutiko pacchā anupasampannabhāve ṭhito, taṃ sandhāya ‘‘saṅghena sammataṃ vā’’ti vuttaṃ. Yassa pana byattassa sāmaṇerassa kevalaṃ saṅghena vā sammatena vā bhikkhunā ‘‘tvaṃ idaṃ kammaṃ karohī’’ti bhāro kato, tādisaṃ sandhāya ‘‘asammataṃ vā’’ti vuttaṃ. Sesamettha uttānamevāti.
તિસમુટ્ઠાનં – કાયચિત્તતો વાચાચિત્તતો કાયવાચાચિત્તતો ચ સમુટ્ઠાતિ, કિરિયં, સઞ્ઞાવિમોક્ખં, સચિત્તકં, લોકવજ્જં, કાયકમ્મં, વચીકમ્મં, અકુસલચિત્તં, દુક્ખવેદનન્તિ.
Tisamuṭṭhānaṃ – kāyacittato vācācittato kāyavācācittato ca samuṭṭhāti, kiriyaṃ, saññāvimokkhaṃ, sacittakaṃ, lokavajjaṃ, kāyakammaṃ, vacīkammaṃ, akusalacittaṃ, dukkhavedananti.
ઉજ્ઝાપનકસિક્ખાપદં તતિયં.
Ujjhāpanakasikkhāpadaṃ tatiyaṃ.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / વિનયપિટક • Vinayapiṭaka / મહાવિભઙ્ગ • Mahāvibhaṅga / ૨. ભૂતગામવગ્ગો • 2. Bhūtagāmavaggo
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ૩. ઉજ્ઝાપનકસિક્ખાપદવણ્ણના • 3. Ujjhāpanakasikkhāpadavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā / ૩. ઉજ્ઝાપનકસિક્ખાપદવણ્ણના • 3. Ujjhāpanakasikkhāpadavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / ૩. ઉજ્ઝાપનકસિક્ખાપદવણ્ણના • 3. Ujjhāpanakasikkhāpadavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi / ૩. ઉજ્ઝાપનકસિક્ખાપદં • 3. Ujjhāpanakasikkhāpadaṃ
