| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಕಙ್ಖಾವಿತರಣೀ-ಅಭಿನವ-ಟೀಕಾ • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
೯. ಉಕ್ಖಿತ್ತಸಮ್ಭೋಗಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
9. Ukkhittasambhogasikkhāpadavaṇṇanā
ಅಕತಾನುಧಮ್ಮೇನಾತಿ ಉಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಅನೋಸಾರಿತೇನ। ತೇನಾಹ ‘‘ಅನುಧಮ್ಮೋ ವುಚ್ಚತೀ’’ತಿಆದಿ। ಏತ್ಥ ಅನುಧಮ್ಮೋತಿ ಓಸಾರಣಾ ವುಚ್ಚತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಉಕ್ಖೇಪನೀಯಕಮ್ಮಸ್ಸಾನುರೂಪೋ, ಪಚ್ಛಾ ಕತ್ತಬ್ಬೋ ವಾ ಧಮ್ಮೋತಿ ಅನುಧಮ್ಮೋ। ಅನುಲೋಮವತ್ತಂ ದಿಸ್ವಾತಿ ‘‘ನ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇತಬ್ಬಂ, ನ ನಿಸ್ಸಯೋ ದಾತಬ್ಬೋ’’ತಿಆದಿಕಂ (ಚೂಳವ॰ ೭೦) ಅಟ್ಠಾರಸವಿಧಂ ವತ್ತಂ ದಿಸ್ವಾ, ಏತೇಸು ಅಟ್ಠಾರಸಸು ಅನುಲೋಮವತ್ತೇಸು ವತ್ತನ್ತಂ ದಿಸ್ವಾತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ಆಮಿಸಸಮ್ಭೋಗಂ ವಾ ಧಮ್ಮಸಮ್ಭೋಗಂ ವಾತಿ ಏತ್ಥ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಆಮಿಸಸ್ಸ ದಾನಂ, ಪಟಿಗ್ಗಹಣಞ್ಚ ಆಮಿಸಸಮ್ಭೋಗೋ। ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಉದ್ದಿಸನಂ, ಉದ್ದಿಸಾಪನಞ್ಚ ಧಮ್ಮಸಮ್ಭೋಗೋ। ಸಂವಸೇಯ್ಯಾತಿ ‘‘ಉಪೋಸಥಂ ವಾ ಪವಾರಣಂ ವಾ ಸಙ್ಘಕಮ್ಮಂ ವಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ॰ ೪೨೫) ಏವಂ ಪದಭಾಜನಿಯಂ ವುತ್ತಂ ತಿವಿಧಂ ಸಂವಾಸಂ ಕರೇಯ್ಯ। ಯಸ್ಮಾ ಪನೇತ್ಥ ಉಪೋಸಥಪವಾರಣಾಪಿ ಸಙ್ಘೇಹಿಯೇವ ಕಾತಬ್ಬತ್ತಾ ಸಙ್ಘಕಮ್ಮಾನಿಯೇವ ಹೋನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ಉಪೋಸಥಾದಿಕಂ ಸಙ್ಘಕಮ್ಮಂ ಕರೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ಪಯೋಗೇ ಪಯೋಗೇತಿ ದಾನೇ ದಾನೇ, ಗಹಣೇ ಗಹಣೇ ಚಾತಿ ಅತ್ಥೋ।
Akatānudhammenāti ukkhipitvā anosāritena. Tenāha ‘‘anudhammo vuccatī’’tiādi. Ettha anudhammoti osāraṇā vuccatīti sambandho. Ukkhepanīyakammassānurūpo, pacchā kattabbo vā dhammoti anudhammo. Anulomavattaṃ disvāti ‘‘na upasampādetabbaṃ, na nissayo dātabbo’’tiādikaṃ (cūḷava. 70) aṭṭhārasavidhaṃ vattaṃ disvā, etesu aṭṭhārasasu anulomavattesu vattantaṃ disvāti adhippāyo. Āmisasambhogaṃ vā dhammasambhogaṃ vāti ettha yaṃ kiñci āmisassa dānaṃ, paṭiggahaṇañca āmisasambhogo. Dhammassa uddisanaṃ, uddisāpanañca dhammasambhogo. Saṃvaseyyāti ‘‘uposathaṃ vā pavāraṇaṃ vā saṅghakammaṃ vā’’ti (pāci. 425) evaṃ padabhājaniyaṃ vuttaṃ tividhaṃ saṃvāsaṃ kareyya. Yasmā panettha uposathapavāraṇāpi saṅghehiyeva kātabbattā saṅghakammāniyeva honti, tasmā ‘‘uposathādikaṃ saṅghakammaṃ kareyyā’’ti vuttaṃ. Payoge payogeti dāne dāne, gahaṇe gahaṇe cāti attho.
ಪಣ್ಣತ್ತಿಂ ಅಜಾನನ್ತೇನ ಅರಹತಾಪಿ ಕಿರಿಯಾಬ್ಯಾಕತಚಿತ್ತೇನ ಆಪಜ್ಜಿತಬ್ಬತ್ತಾ ‘‘ತಿಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ।
Paṇṇattiṃ ajānantena arahatāpi kiriyābyākatacittena āpajjitabbattā ‘‘ticitta’’nti vuttaṃ.
ಉಕ್ಖಿತ್ತಸಮ್ಭೋಗಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Ukkhittasambhogasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
