Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಜಾತಕಪಾಳಿ • Jātakapāḷi |
೫೪೨. ಉಮಙ್ಗಜಾತಕಂ (೫)
542. Umaṅgajātakaṃ (5)
೫೯೦.
590.
‘‘ಪಞ್ಚಾಲೋ ಸಬ್ಬಸೇನಾಯ, ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತೋಯಮಾಗತೋ।
‘‘Pañcālo sabbasenāya, brahmadattoyamāgato;
ಸಾಯಂ ಪಞ್ಚಾಲಿಯಾ ಸೇನಾ, ಅಪ್ಪಮೇಯ್ಯಾ ಮಹೋಸಧ॥
Sāyaṃ pañcāliyā senā, appameyyā mahosadha.
೫೯೧.
591.
ಓಹಾರಿನೀ ಸದ್ದವತೀ, ಭೇರಿಸಙ್ಖಪ್ಪಬೋಧನಾ॥
Ohārinī saddavatī, bherisaṅkhappabodhanā.
೫೯೨.
592.
‘‘ಲೋಹವಿಜ್ಜಾ ಅಲಙ್ಕಾರಾ, ಧಜಿನೀ ವಾಮರೋಹಿನೀ।
‘‘Lohavijjā alaṅkārā, dhajinī vāmarohinī;
ಸಿಪ್ಪಿಯೇಹಿ ಸುಸಮ್ಪನ್ನಾ, ಸೂರೇಹಿ ಸುಪ್ಪತಿಟ್ಠಿತಾ॥
Sippiyehi susampannā, sūrehi suppatiṭṭhitā.
೫೯೩.
593.
ಮಾತಾ ಏಕಾದಸೀ ರಞ್ಞೋ, ಪಞ್ಚಾಲಿಯಂ ಪಸಾಸತಿ॥
Mātā ekādasī rañño, pañcāliyaṃ pasāsati.
೫೯೪.
594.
‘‘ಅಥೇತ್ಥೇಕಸತಂ ಖತ್ಯಾ, ಅನುಯನ್ತಾ ಯಸಸ್ಸಿನೋ।
‘‘Athetthekasataṃ khatyā, anuyantā yasassino;
೫೯೫.
595.
‘‘ಯಂವದಾ-ತಕ್ಕರಾ ರಞ್ಞೋ, ಅಕಾಮಾ ಪಿಯಭಾಣಿನೋ।
‘‘Yaṃvadā-takkarā rañño, akāmā piyabhāṇino;
ಪಞ್ಚಾಲಮನುಯಾಯನ್ತಿ, ಅಕಾಮಾ ವಸಿನೋ ಗತಾ॥
Pañcālamanuyāyanti, akāmā vasino gatā.
೫೯೬.
596.
‘‘ತಾಯ ಸೇನಾಯ ಮಿಥಿಲಾ, ತಿಸನ್ಧಿಪರಿವಾರಿತಾ।
‘‘Tāya senāya mithilā, tisandhiparivāritā;
ರಾಜಧಾನೀ ವಿದೇಹಾನಂ, ಸಮನ್ತಾ ಪರಿಖಞ್ಞತಿ॥
Rājadhānī videhānaṃ, samantā parikhaññati.
೫೯೭.
597.
‘‘ಉದ್ಧಂ ತಾರಕಜಾತಾವ, ಸಮನ್ತಾ ಪರಿವಾರಿತಾ।
‘‘Uddhaṃ tārakajātāva, samantā parivāritā;
ಮಹೋಸಧ ವಿಜಾನಾಹಿ, ಕಥಂ ಮೋಕ್ಖೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ’’॥
Mahosadha vijānāhi, kathaṃ mokkho bhavissati’’.
೫೯೮.
598.
‘‘ಪಾದೇ ದೇವ ಪಸಾರೇಹಿ, ಭುಞ್ಜ ಕಾಮೇ ರಮಸ್ಸು ಚ।
‘‘Pāde deva pasārehi, bhuñja kāme ramassu ca;
೫೯೯.
599.
‘‘ರಾಜಾ ಸನ್ಥವಕಾಮೋ ತೇ, ರತನಾನಿ ಪವೇಚ್ಛತಿ।
‘‘Rājā santhavakāmo te, ratanāni pavecchati;
೬೦೦.
600.
‘‘ಭಾಸನ್ತು ಮುದುಕಾ ವಾಚಾ, ಯಾ ವಾಚಾ ಪಟಿನನ್ದಿತಾ।
‘‘Bhāsantu mudukā vācā, yā vācā paṭinanditā;
೬೦೧.
601.
‘‘ಕಥಂ ನು ಕೇವಟ್ಟ ಮಹೋಸಧೇನ, ಸಮಾಗಮೋ ಆಸಿ ತದಿಙ್ಘ ಬ್ರೂಹಿ।
‘‘Kathaṃ nu kevaṭṭa mahosadhena, samāgamo āsi tadiṅgha brūhi;
ಕಚ್ಚಿ ತೇ ಪಟಿನಿಜ್ಝತ್ತೋ, ಕಚ್ಚಿ ತುಟ್ಠೋ ಮಹೋಸಧೋ’’॥
Kacci te paṭinijjhatto, kacci tuṭṭho mahosadho’’.
೬೦೨.
602.
‘‘ಅನರಿಯರೂಪೋ ಪುರಿಸೋ ಜನಿನ್ದ, ಅಸಮ್ಮೋದಕೋ ಥದ್ಧೋ ಅಸಬ್ಭಿರೂಪೋ।
‘‘Anariyarūpo puriso janinda, asammodako thaddho asabbhirūpo;
ಯಥಾ ಮೂಗೋ ಚ ಬಧಿರೋ ಚ, ನ ಕಿಞ್ಚಿತ್ಥಂ ಅಭಾಸಥ’’ 13॥
Yathā mūgo ca badhiro ca, na kiñcitthaṃ abhāsatha’’ 14.
೬೦೩.
603.
‘‘ಅದ್ಧಾ ಇದಂ ಮನ್ತಪದಂ ಸುದುದ್ದಸಂ, ಅತ್ಥೋ ಸುದ್ಧೋ ನರವೀರಿಯೇನ ದಿಟ್ಠೋ।
‘‘Addhā idaṃ mantapadaṃ sududdasaṃ, attho suddho naravīriyena diṭṭho;
ತಥಾ ಹಿ ಕಾಯೋ ಮಮ ಸಮ್ಪವೇಧತಿ, ಹಿತ್ವಾ ಸಯಂ ಕೋ ಪರಹತ್ಥಮೇಸ್ಸತಿ’’॥
Tathā hi kāyo mama sampavedhati, hitvā sayaṃ ko parahatthamessati’’.
೬೦೪.
604.
‘‘ಛನ್ನಞ್ಹಿ ಏಕಾವ ಮತೀ ಸಮೇತಿ, ಯೇ ಪಣ್ಡಿತಾ ಉತ್ತಮಭೂರಿಪತ್ತಾ।
‘‘Channañhi ekāva matī sameti, ye paṇḍitā uttamabhūripattā;
ಯಾನಂ ಅಯಾನಂ ಅಥ ವಾಪಿ ಠಾನಂ, ಮಹೋಸಧ ತ್ವಮ್ಪಿ ಮತಿಂ ಕರೋಹಿ’’॥
Yānaṃ ayānaṃ atha vāpi ṭhānaṃ, mahosadha tvampi matiṃ karohi’’.
೬೦೫.
605.
‘‘ಜಾನಾಸಿ ಖೋ ರಾಜ ಮಹಾನುಭಾವೋ, ಮಹಬ್ಬಲೋ ಚೂಳನಿಬ್ರಹ್ಮದತ್ತೋ।
‘‘Jānāsi kho rāja mahānubhāvo, mahabbalo cūḷanibrahmadatto;
ರಾಜಾ ಚ ತಂ ಇಚ್ಛತಿ ಮಾರಣತ್ಥಂ 15, ಮಿಗಂ ಯಥಾ ಓಕಚರೇನ ಲುದ್ದೋ॥
Rājā ca taṃ icchati māraṇatthaṃ 16, migaṃ yathā okacarena luddo.
೬೦೬.
606.
‘‘ಯಥಾಪಿ ಮಚ್ಛೋ ಬಳಿಸಂ, ವಙ್ಕಂ ಮಂಸೇನ ಛಾದಿತಂ।
‘‘Yathāpi maccho baḷisaṃ, vaṅkaṃ maṃsena chāditaṃ;
ಆಮಗಿದ್ಧೋ ನ ಜಾನಾತಿ, ಮಚ್ಛೋ ಮರಣಮತ್ತನೋ॥
Āmagiddho na jānāti, maccho maraṇamattano.
೬೦೭.
607.
‘‘ಏವಮೇವ ತುವಂ ರಾಜ, ಚೂಳನೇಯ್ಯಸ್ಸ ಧೀತರಂ।
‘‘Evameva tuvaṃ rāja, cūḷaneyyassa dhītaraṃ;
ಕಾಮಗಿದ್ಧೋ ನ ಜಾನಾಸಿ, ಮಚ್ಛೋವ ಮರಣಮತ್ತನೋ॥
Kāmagiddho na jānāsi, macchova maraṇamattano.
೬೦೮.
608.
‘‘ಸಚೇ ಗಚ್ಛಸಿ ಪಞ್ಚಾಲಂ, ಖಿಪ್ಪಮತ್ತಂ ಜಹಿಸ್ಸತಿ।
‘‘Sace gacchasi pañcālaṃ, khippamattaṃ jahissati;
೬೦೯.
609.
‘‘ಮಯಮೇವ ಬಾಲಮ್ಹಸೇ ಏಳಮೂಗಾ, ಯೇ ಉತ್ತಮತ್ಥಾನಿ ತಯೀ ಲಪಿಮ್ಹಾ।
‘‘Mayameva bālamhase eḷamūgā, ye uttamatthāni tayī lapimhā;
ಕಿಮೇವ ತ್ವಂ ನಙ್ಗಲಕೋಟಿವಡ್ಢೋ, ಅತ್ಥಾನಿ ಜಾನಾಸಿ ಯಥಾಪಿ ಅಞ್ಞೇ’’॥
Kimeva tvaṃ naṅgalakoṭivaḍḍho, atthāni jānāsi yathāpi aññe’’.
೬೧೦.
610.
‘‘ಇಮಂ ಗಲೇ ಗಹೇತ್ವಾನ, ನಾಸೇಥ ವಿಜಿತಾ ಮಮ।
‘‘Imaṃ gale gahetvāna, nāsetha vijitā mama;
ಯೋ ಮೇ ರತನಲಾಭಸ್ಸ, ಅನ್ತರಾಯಾಯ ಭಾಸತಿ’’॥
Yo me ratanalābhassa, antarāyāya bhāsati’’.
೬೧೧.
611.
‘‘ತತೋ ಚ ಸೋ ಅಪಕ್ಕಮ್ಮ, ವೇದೇಹಸ್ಸ ಉಪನ್ತಿಕಾ।
‘‘Tato ca so apakkamma, vedehassa upantikā;
೬೧೨.
612.
ಅತ್ಥಿ ಪಞ್ಚಾಲರಾಜಸ್ಸ, ಸಾಳಿಕಾ ಸಯನಪಾಲಿಕಾ॥
Atthi pañcālarājassa, sāḷikā sayanapālikā.
೬೧೩.
613.
‘ತಂ ಬನ್ಧನೇನ 23 ಪುಚ್ಛಸ್ಸು, ಸಾ ಹಿ ಸಬ್ಬಸ್ಸ ಕೋವಿದಾ।
‘Taṃ bandhanena 24 pucchassu, sā hi sabbassa kovidā;
ಸಾ ತೇಸಂ ಸಬ್ಬಂ ಜಾನಾತಿ, ರಞ್ಞೋ ಚ ಕೋಸಿಯಸ್ಸ ಚ॥
Sā tesaṃ sabbaṃ jānāti, rañño ca kosiyassa ca.
೬೧೪.
614.
‘‘‘ಆಮೋ’ತಿ ಸೋ ಪಟಿಸ್ಸುತ್ವಾ, ಮಾಧರೋ ಸುವಪಣ್ಡಿತೋ।
‘‘‘Āmo’ti so paṭissutvā, mādharo suvapaṇḍito;
೬೧೫.
615.
‘‘ತತೋ ಚ ಖೋ ಸೋ ಗನ್ತ್ವಾನ, ಮಾಧರೋ ಸುವಪಣ್ಡಿತೋ।
‘‘Tato ca kho so gantvāna, mādharo suvapaṇḍito;
ಅಥಾಮನ್ತಯಿ ಸುಘರಂ, ಸಾಳಿಕಂ ಮಞ್ಜುಭಾಣಿಕಂ॥
Athāmantayi sugharaṃ, sāḷikaṃ mañjubhāṇikaṃ.
೬೧೬.
616.
‘ಕಚ್ಚಿ ತೇ ಸುಘರೇ ಖಮನೀಯಂ, ಕಚ್ಚಿ ವೇಸ್ಸೇ ಅನಾಮಯಂ।
‘Kacci te sughare khamanīyaṃ, kacci vesse anāmayaṃ;
೬೧೭.
617.
‘ಕುಸಲಞ್ಚೇವ ಮೇ ಸಮ್ಮ, ಅಥೋ ಸಮ್ಮ ಅನಾಮಯಂ।
‘Kusalañceva me samma, atho samma anāmayaṃ;
ಅಥೋ ಮೇ ಮಧುನಾ ಲಾಜಾ, ಲಬ್ಭತೇ ಸುವಪಣ್ಡಿತ॥
Atho me madhunā lājā, labbhate suvapaṇḍita.
೬೧೮.
618.
‘ಕುತೋ ನು ಸಮ್ಮ ಆಗಮ್ಮ, ಕಸ್ಸ ವಾ ಪಹಿತೋ ತುವಂ।
‘Kuto nu samma āgamma, kassa vā pahito tuvaṃ;
ನ ಚ ಮೇಸಿ ಇತೋ ಪುಬ್ಬೇ, ದಿಟ್ಠೋ ವಾ ಯದಿ ವಾ ಸುತೋ’’॥
Na ca mesi ito pubbe, diṭṭho vā yadi vā suto’’.
೬೧೯.
619.
‘‘ಅಹೋಸಿಂ ಸಿವಿರಾಜಸ್ಸ, ಪಾಸಾದೇ ಸಯನಪಾಲಕೋ।
‘‘Ahosiṃ sivirājassa, pāsāde sayanapālako;
ತತೋ ಸೋ ಧಮ್ಮಿಕೋ ರಾಜಾ, ಬದ್ಧೇ ಮೋಚೇಸಿ ಬನ್ಧನಾ’’॥
Tato so dhammiko rājā, baddhe mocesi bandhanā’’.
೬೨೦.
620.
‘‘ತಸ್ಸ ಮೇಕಾ ದುತಿಯಾಸಿ, ಸಾಳಿಕಾ ಮಞ್ಜುಭಾಣಿಕಾ।
‘‘Tassa mekā dutiyāsi, sāḷikā mañjubhāṇikā;
ತಂ ತತ್ಥ ಅವಧೀ ಸೇನೋ, ಪೇಕ್ಖತೋ ಸುಘರೇ ಮಮ’’॥
Taṃ tattha avadhī seno, pekkhato sughare mama’’.
೬೨೧.
621.
‘‘ತಸ್ಸಾ ಕಾಮಾ ಹಿ ಸಮ್ಮತ್ತೋ, ಆಗತೋಸ್ಮಿ ತವನ್ತಿಕೇ।
‘‘Tassā kāmā hi sammatto, āgatosmi tavantike;
೬೨೨.
622.
‘‘ಸುವೋವ ಸುವಿಂ ಕಾಮೇಯ್ಯ, ಸಾಳಿಕೋ ಪನ ಸಾಳಿಕಂ।
‘‘Suvova suviṃ kāmeyya, sāḷiko pana sāḷikaṃ;
೬೨೩.
623.
ಸಬ್ಬೋ ಹಿ ಸದಿಸೋ ಹೋತಿ, ನತ್ಥಿ ಕಾಮೇ ಅಸಾದಿಸೋ’’॥
Sabbo hi sadiso hoti, natthi kāme asādiso’’.
೬೨೪.
624.
ಸಾ ಭರಿಯಾ ವಾಸುದೇವಸ್ಸ, ಕಣ್ಹಸ್ಸ ಮಹೇಸೀ ಪಿಯಾ॥
Sā bhariyā vāsudevassa, kaṇhassa mahesī piyā.
೬೨೫.
625.
ಮನುಸ್ಸೋ ಮಿಗಿಯಾ ಸದ್ಧಿಂ, ನತ್ಥಿ ಕಾಮೇ ಅಸಾದಿಸೋ’’॥
Manusso migiyā saddhiṃ, natthi kāme asādiso’’.
೬೨೬.
626.
‘‘ಹನ್ದ ಖ್ವಾಹಂ ಗಮಿಸ್ಸಾಮಿ, ಸಾಳಿಕೇ ಮಞ್ಜುಭಾಣಿಕೇ।
‘‘Handa khvāhaṃ gamissāmi, sāḷike mañjubhāṇike;
ಪಚ್ಚಕ್ಖಾನುಪದಞ್ಹೇತಂ, ಅತಿಮಞ್ಞಸಿ ನೂನ ಮಂ’’॥
Paccakkhānupadañhetaṃ, atimaññasi nūna maṃ’’.
೬೨೭.
627.
‘‘ನ ಸಿರೀ ತರಮಾನಸ್ಸ, ಮಾಧರ ಸುವಪಣ್ಡಿತ।
‘‘Na sirī taramānassa, mādhara suvapaṇḍita;
೬೨೮.
628.
ಧೀತಾ ಪಞ್ಚಾಲರಾಜಸ್ಸ, ಓಸಧೀ ವಿಯ ವಣ್ಣಿನೀ।
Dhītā pañcālarājassa, osadhī viya vaṇṇinī;
ತಂ ದಸ್ಸತಿ ವಿದೇಹಾನಂ, ಸೋ ವಿವಾಹೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ’’॥
Taṃ dassati videhānaṃ, so vivāho bhavissati’’.
೬೨೯.
629.
ಯಥಾ ಪಞ್ಚಾಲರಾಜಸ್ಸ, ವೇದೇಹೇನ ಭವಿಸ್ಸತಿ’’॥
Yathā pañcālarājassa, vedehena bhavissati’’.
೬೩೦.
630.
‘‘ಆನಯಿತ್ವಾನ ವೇದೇಹಂ, ಪಞ್ಚಾಲಾನಂ ರಥೇಸಭೋ।
‘‘Ānayitvāna vedehaṃ, pañcālānaṃ rathesabho;
ತತೋ ನಂ ಘಾತಯಿಸ್ಸತಿ, ನಸ್ಸ ಸಖೀ ಭವಿಸ್ಸತಿ’’॥
Tato naṃ ghātayissati, nassa sakhī bhavissati’’.
೬೩೧.
631.
‘‘ಹನ್ದ ಖೋ ಮಂ ಅನುಜಾನಾಹಿ, ರತ್ತಿಯೋ ಸತ್ತಮತ್ತಿಯೋ।
‘‘Handa kho maṃ anujānāhi, rattiyo sattamattiyo;
ಯಾವಾಹಂ ಸಿವಿರಾಜಸ್ಸ, ಆರೋಚೇಮಿ ಮಹೇಸಿನೋ।
Yāvāhaṃ sivirājassa, ārocemi mahesino;
೬೩೨.
632.
‘‘ಹನ್ದ ಖೋ ತಂ ಅನುಜಾನಾಮಿ, ರತ್ತಿಯೋ ಸತ್ತಮತ್ತಿಯೋ।
‘‘Handa kho taṃ anujānāmi, rattiyo sattamattiyo;
ಸಚೇ ತ್ವಂ ಸತ್ತರತ್ತೇನ, ನಾಗಚ್ಛಸಿ ಮಮನ್ತಿಕೇ।
Sace tvaṃ sattarattena, nāgacchasi mamantike;
೬೩೩.
633.
‘‘ತತೋ ಚ ಖೋ ಸೋ ಗನ್ತ್ವಾನ, ಮಾಧರೋ ಸುವಪಣ್ಡಿತೋ।
‘‘Tato ca kho so gantvāna, mādharo suvapaṇḍito;
ಮಹೋಸಧಸ್ಸ ಅಕ್ಖಾಸಿ, ಸಾಳಿಕಾವಚನಂ ಇದಂ’’॥
Mahosadhassa akkhāsi, sāḷikāvacanaṃ idaṃ’’.
೬೩೪.
634.
‘‘ಯಸ್ಸೇವ ಘರೇ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ ಭೋಗಂ, ತಸ್ಸೇವ ಅತ್ಥಂ ಪುರಿಸೋ ಚರೇಯ್ಯ’’।
‘‘Yasseva ghare bhuñjeyya bhogaṃ, tasseva atthaṃ puriso careyya’’;
‘‘ಹನ್ದಾಹಂ ಗಚ್ಛಾಮಿ ಪುರೇ ಜನಿನ್ದ, ಪಞ್ಚಾಲರಾಜಸ್ಸ ಪುರಂ ಸುರಮ್ಮಂ।
‘‘Handāhaṃ gacchāmi pure janinda, pañcālarājassa puraṃ surammaṃ;
ನಿವೇಸನಾನಿ ಮಾಪೇತುಂ, ವೇದೇಹಸ್ಸ ಯಸಸ್ಸಿನೋ॥
Nivesanāni māpetuṃ, vedehassa yasassino.
೬೩೫.
635.
‘‘ನಿವೇಸನಾನಿ ಮಾಪೇತ್ವಾ, ವೇದೇಹಸ್ಸ ಯಸಸ್ಸಿನೋ।
‘‘Nivesanāni māpetvā, vedehassa yasassino;
ಯದಾ ತೇ ಪಹಿಣೇಯ್ಯಾಮಿ, ತದಾ ಏಯ್ಯಾಸಿ ಖತ್ತಿಯ’’॥
Yadā te pahiṇeyyāmi, tadā eyyāsi khattiya’’.
೬೩೬.
636.
‘‘ತತೋ ಚ ಪಾಯಾಸಿ ಪುರೇ ಮಹೋಸಧೋ, ಪಞ್ಚಾಲರಾಜಸ್ಸ ಪುರಂ ಸುರಮ್ಮಂ।
‘‘Tato ca pāyāsi pure mahosadho, pañcālarājassa puraṃ surammaṃ;
ನಿವೇಸನಾನಿ ಮಾಪೇತುಂ, ವೇದೇಹಸ್ಸ ಯಸಸ್ಸಿನೋ’’॥
Nivesanāni māpetuṃ, vedehassa yasassino’’.
೬೩೭.
637.
‘‘ನಿವೇಸನಾನಿ ಮಾಪೇತ್ವಾ, ವೇದೇಹಸ್ಸ ಯಸಸ್ಸಿನೋ।
‘‘Nivesanāni māpetvā, vedehassa yasassino;
ಏಹಿ ದಾನಿ ಮಹಾರಾಜ, ಮಾಪಿತಂ ತೇ ನಿವೇಸನಂ’’॥
Ehi dāni mahārāja, māpitaṃ te nivesanaṃ’’.
೬೩೮.
638.
೬೩೯.
639.
‘‘ತತೋ ಚ ಖೋ ಸೋ ಗನ್ತ್ವಾನ, ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತಸ್ಸ ಪಾಹಿಣಿ।
‘‘Tato ca kho so gantvāna, brahmadattassa pāhiṇi;
‘ಆಗತೋ’ಸ್ಮಿ ಮಹಾರಾಜ, ತವ ಪಾದಾನಿ ವನ್ದಿತುಂ॥
‘Āgato’smi mahārāja, tava pādāni vandituṃ.
೬೪೦.
640.
‘ದದಾಹಿ ದಾನಿ ಮೇ ಭರಿಯಂ, ನಾರಿಂ ಸಬ್ಬಙ್ಗಸೋಭಿನಿಂ।
‘Dadāhi dāni me bhariyaṃ, nāriṃ sabbaṅgasobhiniṃ;
ಸುವಣ್ಣೇನ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ, ದಾಸೀಗಣಪುರಕ್ಖತಂ’’’॥
Suvaṇṇena paṭicchannaṃ, dāsīgaṇapurakkhataṃ’’’.
೬೪೧.
641.
ನಕ್ಖತ್ತಂಯೇವ ಪರಿಪುಚ್ಛ, ಅಹಂ ಕಞ್ಞಂ ದದಾಮಿ ತೇ।
Nakkhattaṃyeva paripuccha, ahaṃ kaññaṃ dadāmi te;
ಸುವಣ್ಣೇನ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ, ದಾಸೀಗಣಪುರಕ್ಖತಂ’’॥
Suvaṇṇena paṭicchannaṃ, dāsīgaṇapurakkhataṃ’’.
೬೪೨.
642.
ನಕ್ಖತ್ತಂ ಪರಿಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ, ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತಸ್ಸ ಪಾಹಿಣಿ॥
Nakkhattaṃ paripucchitvā, brahmadattassa pāhiṇi.
೬೪೩.
643.
‘‘ದದಾಹಿ ದಾನಿ ಮೇ ಭರಿಯಂ, ನಾರಿಂ ಸಬ್ಬಙ್ಗಸೋಭಿನಿಂ।
‘‘Dadāhi dāni me bhariyaṃ, nāriṃ sabbaṅgasobhiniṃ;
ಸುವಣ್ಣೇನ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ, ದಾಸೀಗಣಪುರಕ್ಖತಂ’’॥
Suvaṇṇena paṭicchannaṃ, dāsīgaṇapurakkhataṃ’’.
೬೪೪.
644.
‘‘ದದಾಮಿ ದಾನಿ ತೇ ಭರಿಯಂ, ನಾರಿಂ ಸಬ್ಬಙ್ಗಸೋಭಿನಿಂ।
‘‘Dadāmi dāni te bhariyaṃ, nāriṃ sabbaṅgasobhiniṃ;
ಸುವಣ್ಣೇನ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ, ದಾಸೀಗಣಪುರಕ್ಖತಂ’’॥
Suvaṇṇena paṭicchannaṃ, dāsīgaṇapurakkhataṃ’’.
೬೪೫.
645.
‘‘ಹತ್ಥೀ ಅಸ್ಸಾ ರಥಾ ಪತ್ತೀ, ಸೇನಾ ತಿಟ್ಠನ್ತಿ ವಮ್ಮಿತಾ 65।
‘‘Hatthī assā rathā pattī, senā tiṭṭhanti vammitā 66;
ಉಕ್ಕಾ ಪದಿತ್ತಾ ಝಾಯನ್ತಿ, ಕಿನ್ನು ಮಞ್ಞನ್ತಿ ಪಣ್ಡಿತಾ॥
Ukkā padittā jhāyanti, kinnu maññanti paṇḍitā.
೬೪೬.
646.
‘‘ಹತ್ಥೀ ಅಸ್ಸಾ ರಥಾ ಪತ್ತೀ, ಸೇನಾ ತಿಟ್ಠನ್ತಿ ವಮ್ಮಿತಾ 67।
‘‘Hatthī assā rathā pattī, senā tiṭṭhanti vammitā 68;
ಉಕ್ಕಾ ಪದಿತ್ತಾ ಝಾಯನ್ತಿ, ಕಿಂ ನು ಕಾಹನ್ತಿ 69 ಪಣ್ಡಿತ’’॥
Ukkā padittā jhāyanti, kiṃ nu kāhanti 70 paṇḍita’’.
೬೪೭.
647.
‘‘ರಕ್ಖತಿ ತಂ ಮಹಾರಾಜ, ಚೂಳನೇಯ್ಯೋ ಮಹಬ್ಬಲೋ।
‘‘Rakkhati taṃ mahārāja, cūḷaneyyo mahabbalo;
೬೪೮.
648.
‘‘ಉಬ್ಬೇಧತಿ ಮೇ ಹದಯಂ, ಮುಖಞ್ಚ ಪರಿಸುಸ್ಸತಿ।
‘‘Ubbedhati me hadayaṃ, mukhañca parisussati;
ನಿಬ್ಬುತಿಂ ನಾಧಿಗಚ್ಛಾಮಿ, ಅಗ್ಗಿದಡ್ಢೋವ ಆತಪೇ॥
Nibbutiṃ nādhigacchāmi, aggidaḍḍhova ātape.
೬೪೯.
649.
‘‘ಕಮ್ಮಾರಾನಂ ಯಥಾ ಉಕ್ಕಾ, ಅನ್ತೋ ಝಾಯತಿ ನೋ ಬಹಿ।
‘‘Kammārānaṃ yathā ukkā, anto jhāyati no bahi;
ಏವಮ್ಪಿ ಹದಯಂ ಮಯ್ಹಂ, ಅನ್ತೋ ಝಾಯತಿ ನೋ ಬಹಿ’’॥
Evampi hadayaṃ mayhaṃ, anto jhāyati no bahi’’.
೬೫೦.
650.
‘‘ಪಮತ್ತೋ ಮನ್ತನಾತೀತೋ, ಭಿನ್ನಮನ್ತೋಸಿ ಖತ್ತಿಯ।
‘‘Pamatto mantanātīto, bhinnamantosi khattiya;
ಇದಾನಿ ಖೋ ತಂ ತಾಯನ್ತು, ಪಣ್ಡಿತಾ ಮನ್ತಿನೋ ಜನಾ॥
Idāni kho taṃ tāyantu, paṇḍitā mantino janā.
೬೫೧.
651.
‘‘ಅಕತ್ವಾಮಚ್ಚಸ್ಸ ವಚನಂ, ಅತ್ಥಕಾಮಹಿತೇಸಿನೋ।
‘‘Akatvāmaccassa vacanaṃ, atthakāmahitesino;
ಅತ್ತಪೀತಿರತೋ ರಾಜಾ, ಮಿಗೋ ಕೂಟೇವ ಓಹಿತೋ॥
Attapītirato rājā, migo kūṭeva ohito.
೬೫೨.
652.
‘‘ಯಥಾಪಿ ಮಚ್ಛೋ ಬಳಿಸಂ, ವಙ್ಕಂ ಮಂಸೇನ ಛಾದಿತಂ।
‘‘Yathāpi maccho baḷisaṃ, vaṅkaṃ maṃsena chāditaṃ;
ಆಮಗಿದ್ಧೋ ನ ಜಾನಾತಿ, ಮಚ್ಛೋ ಮರಣಮತ್ತನೋ॥
Āmagiddho na jānāti, maccho maraṇamattano.
೬೫೩.
653.
‘‘ಏವಮೇವ ತುವಂ ರಾಜ, ಚೂಳನೇಯ್ಯಸ್ಸ ಧೀತರಂ।
‘‘Evameva tuvaṃ rāja, cūḷaneyyassa dhītaraṃ;
ಕಾಮಗಿದ್ಧೋ ನ ಜಾನಾಸಿ, ಮಚ್ಛೋವ ಮರಣಮತ್ತನೋ॥
Kāmagiddho na jānāsi, macchova maraṇamattano.
೬೫೪.
654.
‘‘ಸಚೇ ಗಚ್ಛಸಿ ಪಞ್ಚಾಲಂ, ಖಿಪ್ಪಮತ್ತಂ ಜಹಿಸ್ಸಸಿ।
‘‘Sace gacchasi pañcālaṃ, khippamattaṃ jahissasi;
ಮಿಗಂ ಪನ್ಥಾನುಬನ್ಧಂವ, ಮಹನ್ತಂ ಭಯಮೇಸ್ಸತಿ॥
Migaṃ panthānubandhaṃva, mahantaṃ bhayamessati.
೬೫೫.
655.
‘‘ಅನರಿಯರೂಪೋ ಪುರಿಸೋ ಜನಿನ್ದ, ಅಹೀವ ಉಚ್ಛಙ್ಗಗತೋ ಡಸೇಯ್ಯ।
‘‘Anariyarūpo puriso janinda, ahīva ucchaṅgagato ḍaseyya;
೬೫೬.
656.
ತೇನೇವ ಮಿತ್ತಿಂ ಕಯಿರಾಥ ಧೀರೋ, ಸುಖೋ ಹವೇ ಸಪ್ಪುರಿಸೇನ ಸಙ್ಗಮೋ’’॥
Teneva mittiṃ kayirātha dhīro, sukho have sappurisena saṅgamo’’.
೬೫೭.
657.
‘‘ಬಾಲೋ ತುವಂ ಏಳಮೂಗೋಸಿ ರಾಜ, ಯೋ ಉತ್ತಮತ್ಥಾನಿ ಮಯೀ ಲಪಿತ್ಥೋ।
‘‘Bālo tuvaṃ eḷamūgosi rāja, yo uttamatthāni mayī lapittho;
ಕಿಮೇವಹಂ ನಙ್ಗಲಕೋಟಿವಡ್ಢೋ, ಅತ್ಥಾನಿ ಜಾನಾಮಿ 81 ಯಥಾಪಿ ಅಞ್ಞೇ॥
Kimevahaṃ naṅgalakoṭivaḍḍho, atthāni jānāmi 82 yathāpi aññe.
೬೫೮.
658.
‘‘ಇಮಂ ಗಲೇ ಗಹೇತ್ವಾನ, ನಾಸೇಥ ವಿಜಿತಾ ಮಮ।
‘‘Imaṃ gale gahetvāna, nāsetha vijitā mama;
ಯೋ ಮೇ ರತನಲಾಭಸ್ಸ, ಅನ್ತರಾಯಾಯ ಭಾಸತಿ’’॥
Yo me ratanalābhassa, antarāyāya bhāsati’’.
೬೫೯.
659.
‘‘ಮಹೋಸಧ ಅತೀತೇನ, ನಾನುವಿಜ್ಝನ್ತಿ ಪಣ್ಡಿತಾ।
‘‘Mahosadha atītena, nānuvijjhanti paṇḍitā;
ಕಿಂ ಮಂ ಅಸ್ಸಂವ ಸಮ್ಬನ್ಧಂ, ಪತೋದೇನೇವ ವಿಜ್ಝಸಿ॥
Kiṃ maṃ assaṃva sambandhaṃ, patodeneva vijjhasi.
೬೬೦.
660.
‘‘ಸಚೇ ಪಸ್ಸಸಿ ಮೋಕ್ಖಂ ವಾ, ಖೇಮಂ ವಾ ಪನ ಪಸ್ಸಸಿ।
‘‘Sace passasi mokkhaṃ vā, khemaṃ vā pana passasi;
ತೇನೇವ ಮಂ ಅನುಸಾಸ, ಕಿಂ ಅತೀತೇನ ವಿಜ್ಝಸಿ’’॥
Teneva maṃ anusāsa, kiṃ atītena vijjhasi’’.
೬೬೧.
661.
‘‘ಅತೀತಂ ಮಾನುಸಂ ಕಮ್ಮಂ, ದುಕ್ಕರಂ ದುರಭಿಸಮ್ಭವಂ।
‘‘Atītaṃ mānusaṃ kammaṃ, dukkaraṃ durabhisambhavaṃ;
೬೬೨.
662.
ತೇಪಿ ಆದಾಯ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯುಂ, ಯಸ್ಸ ಹೋನ್ತಿ ತಥಾವಿಧಾ॥
Tepi ādāya gaccheyyuṃ, yassa honti tathāvidhā.
೬೬೩.
663.
‘‘ಸನ್ತಿ ವೇಹಾಯಸಾ ಅಸ್ಸಾ, ಇದ್ಧಿಮನ್ತೋ ಯಸಸ್ಸಿನೋ।
‘‘Santi vehāyasā assā, iddhimanto yasassino;
ತೇಪಿ ಆದಾಯ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯುಂ, ಯಸ್ಸ ಹೋನ್ತಿ ತಥಾವಿಧಾ॥
Tepi ādāya gaccheyyuṃ, yassa honti tathāvidhā.
೬೬೪.
664.
‘‘ಸನ್ತಿ ವೇಹಾಯಸಾ ಪಕ್ಖೀ, ಇದ್ಧಿಮನ್ತೋ ಯಸಸ್ಸಿನೋ।
‘‘Santi vehāyasā pakkhī, iddhimanto yasassino;
ತೇಪಿ ಆದಾಯ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯುಂ, ಯಸ್ಸ ಹೋನ್ತಿ ತಥಾವಿಧಾ॥
Tepi ādāya gaccheyyuṃ, yassa honti tathāvidhā.
೬೬೫.
665.
‘‘ಸನ್ತಿ ವೇಹಾಯಸಾ ಯಕ್ಖಾ, ಇದ್ಧಿಮನ್ತೋ ಯಸಸ್ಸಿನೋ।
‘‘Santi vehāyasā yakkhā, iddhimanto yasassino;
ತೇಪಿ ಆದಾಯ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯುಂ, ಯಸ್ಸ ಹೋನ್ತಿ ತಥಾವಿಧಾ॥
Tepi ādāya gaccheyyuṃ, yassa honti tathāvidhā.
೬೬೬.
666.
‘‘ಅತೀತಂ ಮಾನುಸಂ ಕಮ್ಮಂ, ದುಕ್ಕರಂ ದುರಭಿಸಮ್ಭವಂ।
‘‘Atītaṃ mānusaṃ kammaṃ, dukkaraṃ durabhisambhavaṃ;
ನ ತಂ ಸಕ್ಕೋಮಿ ಮೋಚೇತುಂ, ಅನ್ತಲಿಕ್ಖೇನ ಖತ್ತಿಯ’’॥
Na taṃ sakkomi mocetuṃ, antalikkhena khattiya’’.
೬೬೭.
667.
‘‘ಅತೀರದಸ್ಸೀ ಪುರಿಸೋ, ಮಹನ್ತೇ ಉದಕಣ್ಣವೇ।
‘‘Atīradassī puriso, mahante udakaṇṇave;
೬೬೮.
668.
‘‘ಏವಂ ಅಮ್ಹಞ್ಚ ರಞ್ಞೋ ಚ, ತ್ವಂ ಪತಿಟ್ಠಾ ಮಹೋಸಧ।
‘‘Evaṃ amhañca rañño ca, tvaṃ patiṭṭhā mahosadha;
ತ್ವಂ ನೋಸಿ ಮನ್ತಿನಂ ಸೇಟ್ಠೋ, ಅಮ್ಹೇ ದುಕ್ಖಾ ಪಮೋಚಯ’’॥
Tvaṃ nosi mantinaṃ seṭṭho, amhe dukkhā pamocaya’’.
೬೬೯.
669.
‘‘ಅತೀತಂ ಮಾನುಸಂ ಕಮ್ಮಂ, ದುಕ್ಕರಂ ದುರಭಿಸಮ್ಭವಂ।
‘‘Atītaṃ mānusaṃ kammaṃ, dukkaraṃ durabhisambhavaṃ;
ನ ತಂ ಸಕ್ಕೋಮಿ ಮೋಚೇತುಂ, ತ್ವಂ ಪಜಾನಸ್ಸು ಸೇನಕ’’॥
Na taṃ sakkomi mocetuṃ, tvaṃ pajānassu senaka’’.
೬೭೦.
670.
ಸೇನಕಂ ದಾನಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಿಂ ಕಿಚ್ಚಂ ಇಧ ಮಞ್ಞಸಿ’’॥
Senakaṃ dāni pucchāmi, kiṃ kiccaṃ idha maññasi’’.
೬೭೧.
671.
ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ವಧಿತ್ವಾನ, ಖಿಪ್ಪಂ ಹಿಸ್ಸಾಮ ಜೀವಿತಂ।
Aññamaññaṃ vadhitvāna, khippaṃ hissāma jīvitaṃ;
ಮಾ ನೋ ರಾಜಾ ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತೋ, ಚಿರಂ ದುಕ್ಖೇನ ಮಾರಯಿ’’॥
Mā no rājā brahmadatto, ciraṃ dukkhena mārayi’’.
೬೭೨.
672.
‘‘ಸುಣೋಹಿ ಮೇತಂ ವಚನಂ, ಪಸ್ಸ ಸೇನಂ ಮಹಬ್ಭಯಂ।
‘‘Suṇohi metaṃ vacanaṃ, passa senaṃ mahabbhayaṃ;
ಪುಕ್ಕುಸಂ ದಾನಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಿಂ ಕಿಚ್ಚಂ ಇಧ ಮಞ್ಞಸಿ’’॥
Pukkusaṃ dāni pucchāmi, kiṃ kiccaṃ idha maññasi’’.
೬೭೩.
673.
‘‘ವಿಸಂ ಖಾದಿತ್ವಾ ಮಿಯ್ಯಾಮ, ಖಿಪ್ಪಂ ಹಿಸ್ಸಾಮ ಜೀವಿತಂ।
‘‘Visaṃ khāditvā miyyāma, khippaṃ hissāma jīvitaṃ;
ಮಾ ನೋ ರಾಜಾ ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತೋ, ಚಿರಂ ದುಕ್ಖೇನ ಮಾರಯಿ’’॥
Mā no rājā brahmadatto, ciraṃ dukkhena mārayi’’.
೬೭೪.
674.
‘‘ಸುಣೋಹಿ ಮೇತಂ ವಚನಂ, ಪಸ್ಸ ಸೇನಂ ಮಹಬ್ಭಯಂ।
‘‘Suṇohi metaṃ vacanaṃ, passa senaṃ mahabbhayaṃ;
ಕಾಮಿನ್ದಂ 95 ದಾನಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಿಂ ಕಿಚ್ಚಂ ಇಧ ಮಞ್ಞಸಿ’’॥
Kāmindaṃ 96 dāni pucchāmi, kiṃ kiccaṃ idha maññasi’’.
೬೭೫.
675.
ಮಾ ನೋ ರಾಜಾ ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತೋ, ಚಿರಂ ದುಕ್ಖೇನ ಮಾರಯಿ’’॥
Mā no rājā brahmadatto, ciraṃ dukkhena mārayi’’.
೬೭೬.
676.
‘‘ಸುಣೋಹಿ ಮೇತಂ ವಚನಂ, ಪಸ್ಸ ಸೇನಂ ಮಹಬ್ಭಯಂ।
‘‘Suṇohi metaṃ vacanaṃ, passa senaṃ mahabbhayaṃ;
ದೇವಿನ್ದಂ ದಾನಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಿಂ ಕಿಚ್ಚಂ ಇಧ ಮಞ್ಞಸಿ’’॥
Devindaṃ dāni pucchāmi, kiṃ kiccaṃ idha maññasi’’.
೬೭೭.
677.
‘‘ಅಗ್ಗಿಂ ವಾ ದ್ವಾರತೋ ದೇಮ, ಗಣ್ಹಾಮಸೇ ವಿಕನ್ತನಂ।
‘‘Aggiṃ vā dvārato dema, gaṇhāmase vikantanaṃ;
ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ವಧಿತ್ವಾನ, ಖಿಪ್ಪಂ ಹಿಸ್ಸಾಮ ಜೀವಿತಂ।
Aññamaññaṃ vadhitvāna, khippaṃ hissāma jīvitaṃ;
ನ ನೋ ಸಕ್ಕೋತಿ ಮೋಚೇತುಂ, ಸುಖೇನೇವ ಮಹೋಸಧೋ’’॥
Na no sakkoti mocetuṃ, sukheneva mahosadho’’.
೬೭೮.
678.
‘‘ಯಥಾ ಕದಲಿನೋ ಸಾರಂ, ಅನ್ವೇಸಂ ನಾಧಿಗಚ್ಛತಿ।
‘‘Yathā kadalino sāraṃ, anvesaṃ nādhigacchati;
ಏವಂ ಅನ್ವೇಸಮಾನಾ ನಂ, ಪಞ್ಹಂ ನಜ್ಝಗಮಾಮಸೇ॥
Evaṃ anvesamānā naṃ, pañhaṃ najjhagamāmase.
೬೭೯.
679.
‘‘ಯಥಾ ಸಿಮ್ಬಲಿನೋ ಸಾರಂ, ಅನ್ವೇಸಂ ನಾಧಿಗಚ್ಛತಿ।
‘‘Yathā simbalino sāraṃ, anvesaṃ nādhigacchati;
ಏವಂ ಅನ್ವೇಸಮಾನಾ ನಂ, ಪಞ್ಹಂ ನಜ್ಝಗಮಾಮಸೇ॥
Evaṃ anvesamānā naṃ, pañhaṃ najjhagamāmase.
೬೮೦.
680.
‘‘ಅದೇಸೇ ವತ ನೋ ವುಟ್ಠಂ, ಕುಞ್ಜರಾನಂವನೋದಕೇ।
‘‘Adese vata no vuṭṭhaṃ, kuñjarānaṃvanodake;
ಸಕಾಸೇ ದುಮ್ಮನುಸ್ಸಾನಂ, ಬಾಲಾನಂ ಅವಿಜಾನತಂ॥
Sakāse dummanussānaṃ, bālānaṃ avijānataṃ.
೬೮೧.
681.
‘‘ಉಬ್ಬೇಧತಿ ಮೇ ಹದಯಂ, ಮುಖಞ್ಚ ಪರಿಸುಸ್ಸತಿ।
‘‘Ubbedhati me hadayaṃ, mukhañca parisussati;
ನಿಬ್ಬುತಿಂ ನಾಧಿಗಚ್ಛಾಮಿ, ಅಗ್ಗಿದಡ್ಢೋವ ಆತಪೇ॥
Nibbutiṃ nādhigacchāmi, aggidaḍḍhova ātape.
೬೮೨.
682.
‘‘ಕಮ್ಮಾರಾನಂ ಯಥಾ ಉಕ್ಕಾ, ಅನ್ತೋ ಝಾಯತಿ ನೋ ಬಹಿ।
‘‘Kammārānaṃ yathā ukkā, anto jhāyati no bahi;
ಏವಮ್ಪಿ ಹದಯಂ ಮಯ್ಹಂ, ಅನ್ತೋ ಝಾಯತಿ ನೋ ಬಹಿ’’॥
Evampi hadayaṃ mayhaṃ, anto jhāyati no bahi’’.
೬೮೩.
683.
‘‘ತತೋ ಸೋ ಪಣ್ಡಿತೋ ಧೀರೋ, ಅತ್ಥದಸ್ಸೀ ಮಹೋಸಧೋ।
‘‘Tato so paṇḍito dhīro, atthadassī mahosadho;
ವೇದೇಹಂ ದುಕ್ಖಿತಂ ದಿಸ್ವಾ, ಇದಂ ವಚನಮಬ್ರವಿ॥
Vedehaṃ dukkhitaṃ disvā, idaṃ vacanamabravi.
೬೮೪.
684.
‘ಮಾ ತ್ವಂ ಭಾಯಿ ಮಹಾರಾಜ, ಮಾ ತ್ವಂ ಭಾಯಿ ರಥೇಸಭ।
‘Mā tvaṃ bhāyi mahārāja, mā tvaṃ bhāyi rathesabha;
೬೮೫.
685.
‘ಮಾ ತ್ವಂ ಭಾಯಿ ಮಹಾರಾಜ, ಮಾ ತ್ವಂ ಭಾಯಿ ರಥೇಸಭ।
‘Mā tvaṃ bhāyi mahārāja, mā tvaṃ bhāyi rathesabha;
ಅಹಂ ತಂ ಮೋಚಯಿಸ್ಸಾಮಿ, ರಾಹುಗ್ಗಹಂವ ಸೂರಿಯಂ॥
Ahaṃ taṃ mocayissāmi, rāhuggahaṃva sūriyaṃ.
೬೮೬.
686.
‘‘ಮಾ ತ್ವಂ ಭಾಯಿ ಮಹಾರಾಜ, ಮಾ ತ್ವಂ ಭಾಯಿ ರಥೇಸಭ।
‘‘Mā tvaṃ bhāyi mahārāja, mā tvaṃ bhāyi rathesabha;
ಅಹಂ ತಂ ಮೋಚಯಿಸ್ಸಾಮಿ, ಪಙ್ಕೇ ಸನ್ನಂವ ಕುಞ್ಜರಂ॥
Ahaṃ taṃ mocayissāmi, paṅke sannaṃva kuñjaraṃ.
೬೮೭.
687.
‘ಮಾ ತ್ವಂ ಭಾಯಿ ಮಹಾರಾಜ, ಮಾ ತ್ವಂ ಭಾಯಿ ರಥೇಸಭ।
‘Mā tvaṃ bhāyi mahārāja, mā tvaṃ bhāyi rathesabha;
ಅಹಂ ತಂ ಮೋಚಯಿಸ್ಸಾಮಿ, ಪೇಳಾಬದ್ಧಂವ ಪನ್ನಗಂ॥
Ahaṃ taṃ mocayissāmi, peḷābaddhaṃva pannagaṃ.
೬೮೮.
688.
101 ‘ಮಾ ತ್ವಂ ಭಾಯಿ ಮಹಾರಾಜ, ಮಾ ತ್ವಂ ಭಾಯಿ ರಥೇಸಭ।
102 ‘Mā tvaṃ bhāyi mahārāja, mā tvaṃ bhāyi rathesabha;
೬೮೯.
689.
‘ಮಾ ತ್ವಂ ಭಾಯಿ ಮಹಾರಾಜ, ಮಾ ತ್ವಂ ಭಾಯಿ ರಥೇಸಭ।
‘Mā tvaṃ bhāyi mahārāja, mā tvaṃ bhāyi rathesabha;
ಅಹಂ ತಂ ಮೋಚಯಿಸ್ಸಾಮಿ, ಮಚ್ಛೇ ಜಾಲಗತೇರಿವ॥
Ahaṃ taṃ mocayissāmi, macche jālagateriva.
೬೯೦.
690.
‘ಮಾ ತ್ವಂ ಭಾಯಿ ಮಹಾರಾಜ, ಮಾ ತ್ವಂ ಭಾಯಿ ರಥೇಸಭ।
‘Mā tvaṃ bhāyi mahārāja, mā tvaṃ bhāyi rathesabha;
ಅಹಂ ತಂ ಮೋಚಯಿಸ್ಸಾಮಿ, ಸಯೋಗ್ಗಬಲವಾಹನಂ॥
Ahaṃ taṃ mocayissāmi, sayoggabalavāhanaṃ.
೬೯೧.
691.
‘ಮಾ ತ್ವಂ ಭಾಯಿ ಮಹಾರಾಜ, ಮಾ ತ್ವಂ ಭಾಯಿ ರಥೇಸಭ।
‘Mā tvaṃ bhāyi mahārāja, mā tvaṃ bhāyi rathesabha;
೬೯೨.
692.
‘ಅದು ಪಞ್ಞಾ ಕಿಮತ್ಥಿಯಾ, ಅಮಚ್ಚೋ ವಾಪಿ ತಾದಿಸೋ।
‘Adu paññā kimatthiyā, amacco vāpi tādiso;
ಯೋ ತಂ ಸಮ್ಬಾಧಪಕ್ಖನ್ದಂ 107, ದುಕ್ಖಾ ನ ಪರಿಮೋಚಯೇ’’’॥
Yo taṃ sambādhapakkhandaṃ 108, dukkhā na parimocaye’’’.
೬೯೩.
693.
‘‘ಏಥ ಮಾಣವಾ ಉಟ್ಠೇಥ, ಮುಖಂ ಸೋಧೇಥ ಸನ್ಧಿನೋ।
‘‘Etha māṇavā uṭṭhetha, mukhaṃ sodhetha sandhino;
೬೯೪.
694.
ಉಮಙ್ಗದ್ವಾರಂ ವಿವರಿಂಸು, ಯನ್ತಯುತ್ತೇ ಚ ಅಗ್ಗಳೇ’’॥
Umaṅgadvāraṃ vivariṃsu, yantayutte ca aggaḷe’’.
೬೯೫.
695.
‘‘ಪುರತೋ ಸೇನಕೋ ಯಾತಿ, ಪಚ್ಛತೋ ಚ ಮಹೋಸಧೋ।
‘‘Purato senako yāti, pacchato ca mahosadho;
ಮಜ್ಝೇ ಚ ರಾಜಾ ವೇದೇಹೋ, ಅಮಚ್ಚಪರಿವಾರಿತೋ’’॥
Majjhe ca rājā vedeho, amaccaparivārito’’.
೬೯೬.
696.
‘‘ಉಮಙ್ಗಾ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾನ, ವೇದೇಹೋ ನಾವಮಾರುಹಿ।
‘‘Umaṅgā nikkhamitvāna, vedeho nāvamāruhi;
೬೯೭.
697.
‘ಅಯಂ ತೇ ಸಸುರೋ ದೇವ, ಅಯಂ ಸಸ್ಸು ಜನಾಧಿಪ।
‘Ayaṃ te sasuro deva, ayaṃ sassu janādhipa;
ಯಥಾ ಮಾತು ಪಟಿಪತ್ತಿ, ಏವಂ ತೇ ಹೋತು ಸಸ್ಸುಯಾ॥
Yathā mātu paṭipatti, evaṃ te hotu sassuyā.
೬೯೮.
698.
‘ಯಥಾಪಿ ನಿಯಕೋ ಭಾತಾ, ಸಉದರಿಯೋ ಏಕಮಾತುಕೋ।
‘Yathāpi niyako bhātā, saudariyo ekamātuko;
ಏವಂ ಪಞ್ಚಾಲಚನ್ದೋ ತೇ, ದಯಿತಬ್ಬೋ ರಥೇಸಭ॥
Evaṃ pañcālacando te, dayitabbo rathesabha.
೬೯೯.
699.
ಕಾಮಂ ಕರೋಹಿ ತೇ ತಾಯ, ಭರಿಯಾ ತೇ ರಥೇಸಭ’’’॥
Kāmaṃ karohi te tāya, bhariyā te rathesabha’’’.
೭೦೦.
700.
‘‘ಆರುಯ್ಹ ನಾವಂ ತರಮಾನೋ, ಕಿನ್ನು ತೀರಮ್ಹಿ ತಿಟ್ಠಸಿ।
‘‘Āruyha nāvaṃ taramāno, kinnu tīramhi tiṭṭhasi;
ಕಿಚ್ಛಾ ಮುತ್ತಾಮ್ಹ ದುಕ್ಖತೋ, ಯಾಮ ದಾನಿ ಮಹೋಸಧ’’॥
Kicchā muttāmha dukkhato, yāma dāni mahosadha’’.
೭೦೧.
701.
‘‘ನೇಸ ಧಮ್ಮೋ ಮಹಾರಾಜ, ಯೋಹಂ ಸೇನಾಯ ನಾಯಕೋ।
‘‘Nesa dhammo mahārāja, yohaṃ senāya nāyako;
ಸೇನಙ್ಗಂ ಪರಿಹಾಪೇತ್ವಾ, ಅತ್ತಾನಂ ಪರಿಮೋಚಯೇ॥
Senaṅgaṃ parihāpetvā, attānaṃ parimocaye.
೭೦೨.
702.
‘‘ನಿವೇಸನಮ್ಹಿ ತೇ ದೇವ, ಸೇನಙ್ಗಂ ಪರಿಹಾಪಿತಂ।
‘‘Nivesanamhi te deva, senaṅgaṃ parihāpitaṃ;
ತಂ ದಿನ್ನಂ ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತೇನ, ಆನಯಿಸ್ಸಂ ರಥೇಸಭ’’॥
Taṃ dinnaṃ brahmadattena, ānayissaṃ rathesabha’’.
೭೦೩.
703.
ದುಬ್ಬಲೋ ಬಲವನ್ತೇನ, ವಿಹಞ್ಞಿಸ್ಸಸಿ ಪಣ್ಡಿತ’’॥
Dubbalo balavantena, vihaññissasi paṇḍita’’.
೭೦೪.
704.
‘‘ಅಪ್ಪಸೇನೋಪಿ ಚೇ ಮನ್ತೀ, ಮಹಾಸೇನಂ ಅಮನ್ತಿನಂ।
‘‘Appasenopi ce mantī, mahāsenaṃ amantinaṃ;
ಜಿನಾತಿ ರಾಜಾ ರಾಜಾನೋ, ಆದಿಚ್ಚೋವುದಯಂ ತಮಂ’’॥
Jināti rājā rājāno, ādiccovudayaṃ tamaṃ’’.
೭೦೫.
705.
‘‘ಸುಸುಖಂ ವತ ಸಂವಾಸೋ, ಪಣ್ಡಿತೇಹೀತಿ ಸೇನಕ।
‘‘Susukhaṃ vata saṃvāso, paṇḍitehīti senaka;
ಪಕ್ಖೀವ ಪಞ್ಜರೇ ಬದ್ಧೇ, ಮಚ್ಛೇ ಜಾಲಗತೇರಿವ।
Pakkhīva pañjare baddhe, macche jālagateriva;
೭೦೬.
706.
ಪಕ್ಖೀವ ಪಞ್ಜರೇ ಬದ್ಧೇ, ಮಚ್ಛೇ ಜಾಲಗತೇರಿವ।
Pakkhīva pañjare baddhe, macche jālagateriva;
ಅಮಿತ್ತಹತ್ಥತ್ತಗತೇ, ಮೋಚಯೀ ನೋ ಮಹೋಸಧೋ’’॥
Amittahatthattagate, mocayī no mahosadho’’.
೭೦೭.
707.
‘‘ರಕ್ಖಿತ್ವಾ ಕಸಿಣಂ ರತ್ತಿಂ, ಚೂಳನೇಯ್ಯೋ ಮಹಬ್ಬಲೋ।
‘‘Rakkhitvā kasiṇaṃ rattiṃ, cūḷaneyyo mahabbalo;
ಉದೇನ್ತಂ ಅರುಣುಗ್ಗಸ್ಮಿಂ, ಉಪಕಾರಿಂ ಉಪಾಗಮಿ॥
Udentaṃ aruṇuggasmiṃ, upakāriṃ upāgami.
೭೦೮.
708.
‘‘ಆರುಯ್ಹ ಪವರಂ ನಾಗಂ, ಬಲವನ್ತಂ ಸಟ್ಠಿಹಾಯನಂ।
‘‘Āruyha pavaraṃ nāgaṃ, balavantaṃ saṭṭhihāyanaṃ;
ರಾಜಾ ಅವೋಚ ಪಞ್ಚಾಲೋ, ಚೂಳನೇಯ್ಯೋ ಮಹಬ್ಬಲೋ॥
Rājā avoca pañcālo, cūḷaneyyo mahabbalo.
೭೦೯.
709.
ಪೇಸಿಯೇ ಅಜ್ಝಭಾಸಿತ್ಥ, ಪುಥುಗುಮ್ಬೇ ಸಮಾಗತೇ॥
Pesiye ajjhabhāsittha, puthugumbe samāgate.
೭೧೦.
710.
‘‘ಹತ್ಥಾರೋಹೇ ಅನೀಕಟ್ಠೇ, ರಥಿಕೇ ಪತ್ತಿಕಾರಕೇ।
‘‘Hatthārohe anīkaṭṭhe, rathike pattikārake;
ಉಪಾಸನಮ್ಹಿ ಕತಹತ್ಥೇ, ವಾಲವೇಧೇ ಸಮಾಗತೇ’’॥
Upāsanamhi katahatthe, vālavedhe samāgate’’.
೭೧೧.
711.
‘‘ಪೇಸೇಥ ಕುಞ್ಜರೇ ದನ್ತೀ, ಬಲವನ್ತೇ ಸಟ್ಠಿಹಾಯನೇ।
‘‘Pesetha kuñjare dantī, balavante saṭṭhihāyane;
ಮದ್ದನ್ತು ಕುಞ್ಜರಾ ನಗರಂ, ವೇದೇಹೇನ ಸುಮಾಪಿತಂ॥
Maddantu kuñjarā nagaraṃ, vedehena sumāpitaṃ.
೭೧೨.
712.
‘‘ವಚ್ಛದನ್ತಮುಖಾ ಸೇತಾ, ತಿಕ್ಖಗ್ಗಾ ಅಟ್ಠಿವೇಧಿನೋ।
‘‘Vacchadantamukhā setā, tikkhaggā aṭṭhivedhino;
ಪಣುನ್ನಾ ಧನುವೇಗೇನ, ಸಮ್ಪತನ್ತುತರೀತರಾ॥
Paṇunnā dhanuvegena, sampatantutarītarā.
೭೧೩.
713.
‘‘ಮಾಣವಾ ವಮ್ಮಿನೋ ಸೂರಾ, ಚಿತ್ರದಣ್ಡಯುತಾವುಧಾ।
‘‘Māṇavā vammino sūrā, citradaṇḍayutāvudhā;
ಪಕ್ಖನ್ದಿನೋ ಮಹಾನಾಗಾ, ಹತ್ಥೀನಂ ಹೋನ್ತು ಸಮ್ಮುಖಾ॥
Pakkhandino mahānāgā, hatthīnaṃ hontu sammukhā.
೭೧೪.
714.
೭೧೫.
715.
‘‘ಆವುಧಬಲವನ್ತಾನಂ, ಗುಣಿಕಾಯೂರಧಾರಿನಂ।
‘‘Āvudhabalavantānaṃ, guṇikāyūradhārinaṃ;
ಏತಾದಿಸಾನಂ ಯೋಧಾನಂ, ಸಙ್ಗಾಮೇ ಅಪಲಾಯಿನಂ।
Etādisānaṃ yodhānaṃ, saṅgāme apalāyinaṃ;
ವೇದೇಹೋ ಕುತೋ ಮುಚ್ಚಿಸ್ಸತಿ, ಸಚೇ ಪಕ್ಖೀವ ಕಾಹಿತಿ॥
Vedeho kuto muccissati, sace pakkhīva kāhiti.
೭೧೬.
716.
‘‘ತಿಂಸ ಮೇ ಪುರಿಸನಾವುತ್ಯೋ, ಸಬ್ಬೇವೇಕೇಕನಿಚ್ಚಿತಾ।
‘‘Tiṃsa me purisanāvutyo, sabbevekekaniccitā;
ಯೇಸಂ ಸಮಂ ನ ಪಸ್ಸಾಮಿ, ಕೇವಲಂ ಮಹಿಮಂ ಚರಂ॥
Yesaṃ samaṃ na passāmi, kevalaṃ mahimaṃ caraṃ.
೭೧೭.
717.
‘‘ನಾಗಾ ಚ ಕಪ್ಪಿತಾ ದನ್ತೀ, ಬಲವನ್ತೋ ಸಟ್ಠಿಹಾಯನಾ।
‘‘Nāgā ca kappitā dantī, balavanto saṭṭhihāyanā;
ಯೇಸಂ ಖನ್ಧೇಸು ಸೋಭನ್ತಿ, ಕುಮಾರಾ ಚಾರುದಸ್ಸನಾ।
Yesaṃ khandhesu sobhanti, kumārā cārudassanā;
೭೧೮.
718.
‘‘ಪೀತಾಲಙ್ಕಾರಾ ಪೀತವಸನಾ, ಪೀತುತ್ತರನಿವಾಸನಾ।
‘‘Pītālaṅkārā pītavasanā, pītuttaranivāsanā;
ನಾಗಖನ್ಧೇಸು ಸೋಭನ್ತಿ, ದೇವಪುತ್ತಾವ ನನ್ದನೇ॥
Nāgakhandhesu sobhanti, devaputtāva nandane.
೭೧೯.
719.
‘‘ಪಾಠೀನವಣ್ಣಾ ನೇತ್ತಿಂಸಾ, ತೇಲಧೋತಾ ಪಭಸ್ಸರಾ।
‘‘Pāṭhīnavaṇṇā nettiṃsā, teladhotā pabhassarā;
೭೨೦.
720.
‘‘ವೇಲ್ಲಾಲಿನೋ ವೀತಮಲಾ, ಸಿಕ್ಕಾಯಸಮಯಾ ದಳ್ಹಾ।
‘‘Vellālino vītamalā, sikkāyasamayā daḷhā;
ಗಹಿತಾ ಬಲವನ್ತೇಹಿ, ಸುಪ್ಪಹಾರಪ್ಪಹಾರಿಭಿ॥
Gahitā balavantehi, suppahārappahāribhi.
೭೨೧.
721.
‘‘ಸುವಣ್ಣಥರುಸಮ್ಪನ್ನಾ, ಲೋಹಿತಕಚ್ಛುಪಧಾರಿತಾ।
‘‘Suvaṇṇatharusampannā, lohitakacchupadhāritā;
ವಿವತ್ತಮಾನಾ ಸೋಭನ್ತಿ, ವಿಜ್ಜುವಬ್ಭಘನನ್ತರೇ॥
Vivattamānā sobhanti, vijjuvabbhaghanantare.
೭೨೨.
722.
೭೨೩.
723.
‘‘ಏತಾದಿಸೇಹಿ ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತೋ, ನತ್ಥಿ ಮೋಕ್ಖೋ ಇತೋ ತವ।
‘‘Etādisehi parikkhitto, natthi mokkho ito tava;
ಪಭಾವಂ ತೇ ನ ಪಸ್ಸಾಮಿ, ಯೇನ ತ್ವಂ ಮಿಥಿಲಂ ವಜೇ’’॥
Pabhāvaṃ te na passāmi, yena tvaṃ mithilaṃ vaje’’.
೭೨೪.
724.
‘‘ಕಿಂ ನು ಸನ್ತರಮಾನೋವ, ನಾಗಂ ಪೇಸೇಸಿ ಕುಞ್ಜರಂ।
‘‘Kiṃ nu santaramānova, nāgaṃ pesesi kuñjaraṃ;
೭೨೫.
725.
‘‘ಓಹರೇತಂ ಧನುಂ ಚಾಪಂ, ಖುರಪ್ಪಂ ಪಟಿಸಂಹರ।
‘‘Oharetaṃ dhanuṃ cāpaṃ, khurappaṃ paṭisaṃhara;
೭೨೬.
726.
‘‘ಪಸನ್ನಮುಖವಣ್ಣೋಸಿ, ಮಿತಪುಬ್ಬಞ್ಚ ಭಾಸಸಿ।
‘‘Pasannamukhavaṇṇosi, mitapubbañca bhāsasi;
೭೨೭.
727.
‘‘ಮೋಘಂ ತೇ ಗಜ್ಜಿತಂ ರಾಜ, ಭಿನ್ನಮನ್ತೋಸಿ ಖತ್ತಿಯ।
‘‘Moghaṃ te gajjitaṃ rāja, bhinnamantosi khattiya;
೭೨೮.
728.
‘‘ತಿಣ್ಣೋ ಹಿಯ್ಯೋ ರಾಜಾ ಗಙ್ಗಂ, ಸಾಮಚ್ಚೋ ಸಪರಿಜ್ಜನೋ।
‘‘Tiṇṇo hiyyo rājā gaṅgaṃ, sāmacco saparijjano;
ಹಂಸರಾಜಂ ಯಥಾ ಧಙ್ಕೋ, ಅನುಜ್ಜವಂ ಪತಿಸ್ಸಸಿ’’॥
Haṃsarājaṃ yathā dhaṅko, anujjavaṃ patissasi’’.
೭೨೯.
729.
‘‘ಸಿಙ್ಗಾಲಾ ರತ್ತಿಭಾಗೇನ, ಫುಲ್ಲಂ ದಿಸ್ವಾನ ಕಿಂಸುಕಂ।
‘‘Siṅgālā rattibhāgena, phullaṃ disvāna kiṃsukaṃ;
ಮಂಸಪೇಸೀತಿ ಮಞ್ಞನ್ತಾ, ಪರಿಬ್ಯೂಳ್ಹಾ ಮಿಗಾಧಮಾ॥
Maṃsapesīti maññantā, paribyūḷhā migādhamā.
೭೩೦.
730.
ಕಿಂಸುಕಂ ಫುಲ್ಲಿತಂ ದಿಸ್ವಾ, ಆಸಚ್ಛಿನ್ನಾ ಮಿಗಾಧಮಾ॥
Kiṃsukaṃ phullitaṃ disvā, āsacchinnā migādhamā.
೭೩೧.
731.
ಆಸಚ್ಛಿನ್ನೋ ಗಮಿಸ್ಸಸಿ, ಸಿಙ್ಗಾಲಾ ಕಿಂಸುಕಂ ಯಥಾ’’॥
Āsacchinno gamissasi, siṅgālā kiṃsukaṃ yathā’’.
೭೩೨.
732.
‘‘ಇಮಸ್ಸ ಹತ್ಥೇ ಪಾದೇ ಚ, ಕಣ್ಣನಾಸಞ್ಚ ಛಿನ್ದಥ।
‘‘Imassa hatthe pāde ca, kaṇṇanāsañca chindatha;
ಯೋ ಮೇ ಅಮಿತ್ತಂ ಹತ್ಥಗತಂ, ವೇದೇಹಂ ಪರಿಮೋಚಯಿ॥
Yo me amittaṃ hatthagataṃ, vedehaṃ parimocayi.
೭೩೩.
733.
‘‘ಇಮಂ ಮಂಸಂವ ಪಾತಬ್ಯಂ 153, ಸೂಲೇ ಕತ್ವಾ ಪಚನ್ತು ನಂ।
‘‘Imaṃ maṃsaṃva pātabyaṃ 154, sūle katvā pacantu naṃ;
ಯೋ ಮೇ ಅಮಿತ್ತಂ ಹತ್ಥಗತಂ, ವೇದೇಹಂ ಪರಿಮೋಚಯಿ॥
Yo me amittaṃ hatthagataṃ, vedehaṃ parimocayi.
೭೩೪.
734.
‘‘ಯಥಾಪಿ ಆಸಭಂ ಚಮ್ಮಂ, ಪಥಬ್ಯಾ ವಿತನಿಯ್ಯತಿ।
‘‘Yathāpi āsabhaṃ cammaṃ, pathabyā vitaniyyati;
ಸೀಹಸ್ಸ ಅಥೋ ಬ್ಯಗ್ಘಸ್ಸ, ಹೋತಿ ಸಙ್ಕುಸಮಾಹತಂ॥
Sīhassa atho byagghassa, hoti saṅkusamāhataṃ.
೭೩೫.
735.
‘‘ಏವಂ ತಂ ವಿತನಿತ್ವಾನ, ವೇಧಯಿಸ್ಸಾಮಿ ಸತ್ತಿಯಾ।
‘‘Evaṃ taṃ vitanitvāna, vedhayissāmi sattiyā;
ಯೋ ಮೇ ಅಮಿತ್ತಂ ಹತ್ಥಗತಂ, ವೇದೇಹಂ ಪರಿಮೋಚಯಿ’’॥
Yo me amittaṃ hatthagataṃ, vedehaṃ parimocayi’’.
೭೩೬.
736.
‘‘ಸಚೇ ಮೇ ಹತ್ಥೇ ಪಾದೇ ಚ, ಕಣ್ಣನಾಸಞ್ಚ ಛೇಚ್ಛಸಿ।
‘‘Sace me hatthe pāde ca, kaṇṇanāsañca checchasi;
ಏವಂ ಪಞ್ಚಾಲಚನ್ದಸ್ಸ, ವೇದೇಹೋ ಛೇದಯಿಸ್ಸತಿ॥
Evaṃ pañcālacandassa, vedeho chedayissati.
೭೩೭.
737.
‘‘ಸಚೇ ಮೇ ಹತ್ಥೇ ಪಾದೇ ಚ, ಕಣ್ಣನಾಸಞ್ಚ ಛೇಚ್ಛಸಿ।
‘‘Sace me hatthe pāde ca, kaṇṇanāsañca checchasi;
ಏವಂ ಪಞ್ಚಾಲಚನ್ದಿಯಾ, ವೇದೇಹೋ ಛೇದಯಿಸ್ಸತಿ॥
Evaṃ pañcālacandiyā, vedeho chedayissati.
೭೩೮.
738.
‘‘ಸಚೇ ಮೇ ಹತ್ಥೇ ಪಾದೇ ಚ, ಕಣ್ಣನಾಸಞ್ಚ ಛೇಚ್ಛಸಿ।
‘‘Sace me hatthe pāde ca, kaṇṇanāsañca checchasi;
ಏವಂ ನನ್ದಾಯ ದೇವಿಯಾ, ವೇದೇಹೋ ಛೇದಯಿಸ್ಸತಿ॥
Evaṃ nandāya deviyā, vedeho chedayissati.
೭೩೯.
739.
‘‘ಸಚೇ ಮೇ ಹತ್ಥೇ ಪಾದೇ ಚ, ಕಣ್ಣನಾಸಞ್ಚ ಛೇಚ್ಛಸಿ।
‘‘Sace me hatthe pāde ca, kaṇṇanāsañca checchasi;
ಏವಂ ತೇ ಪುತ್ತದಾರಸ್ಸ, ವೇದೇಹೋ ಛೇದಯಿಸ್ಸತಿ॥
Evaṃ te puttadārassa, vedeho chedayissati.
೭೪೦.
740.
‘‘ಸಚೇ ಮಂಸಂವ ಪಾತಬ್ಯಂ, ಸೂಲೇ ಕತ್ವಾ ಪಚಿಸ್ಸಸಿ।
‘‘Sace maṃsaṃva pātabyaṃ, sūle katvā pacissasi;
ಏವಂ ಪಞ್ಚಾಲಚನ್ದಸ್ಸ, ವೇದೇಹೋ ಪಾಚಯಿಸ್ಸತಿ॥
Evaṃ pañcālacandassa, vedeho pācayissati.
೭೪೧.
741.
‘‘ಸಚೇ ಮಂಸಂವ ಪಾತಬ್ಯಂ, ಸೂಲೇ ಕತ್ವಾ ಪಚಿಸ್ಸಸಿ।
‘‘Sace maṃsaṃva pātabyaṃ, sūle katvā pacissasi;
ಏವಂ ಪಞ್ಚಾಲಚನ್ದಿಯಾ, ವೇದೇಹೋ ಪಾಚಯಿಸ್ಸತಿ॥
Evaṃ pañcālacandiyā, vedeho pācayissati.
೭೪೨.
742.
‘‘ಸಚೇ ಮಂಸಂವ ಪಾತಬ್ಯಂ, ಸೂಲೇ ಕತ್ವಾ ಪಚಿಸ್ಸಸಿ।
‘‘Sace maṃsaṃva pātabyaṃ, sūle katvā pacissasi;
ಏವಂ ನನ್ದಾಯ ದೇವಿಯಾ, ವೇದೇಹೋ ಪಾಚಯಿಸ್ಸತಿ॥
Evaṃ nandāya deviyā, vedeho pācayissati.
೭೪೩.
743.
‘‘ಸಚೇ ಮಂಸಂವ ಪಾತಬ್ಯಂ, ಸೂಲೇ ಕತ್ವಾ ಪಚಿಸ್ಸಸಿ।
‘‘Sace maṃsaṃva pātabyaṃ, sūle katvā pacissasi;
ಏವಂ ತೇ ಪುತ್ತದಾರಸ್ಸ, ವೇದೇಹೋ ಪಾಚಯಿಸ್ಸತಿ॥
Evaṃ te puttadārassa, vedeho pācayissati.
೭೪೪.
744.
‘‘ಸಚೇ ಮಂ ವಿತನಿತ್ವಾನ, ವೇಧಯಿಸ್ಸಸಿ ಸತ್ತಿಯಾ।
‘‘Sace maṃ vitanitvāna, vedhayissasi sattiyā;
ಏವಂ ಪಞ್ಚಾಲಚನ್ದಸ್ಸ, ವೇದೇಹೋ ವೇಧಯಿಸ್ಸತಿ॥
Evaṃ pañcālacandassa, vedeho vedhayissati.
೭೪೫.
745.
‘‘ಸಚೇ ಮಂ ವಿತನಿತ್ವಾನ, ವೇಧಯಿಸ್ಸಸಿ ಸತ್ತಿಯಾ।
‘‘Sace maṃ vitanitvāna, vedhayissasi sattiyā;
ಏವಂ ಪಞ್ಚಾಲಚನ್ದಿಯಾ, ವೇದೇಹೋ ವೇಧಯಿಸ್ಸತಿ॥
Evaṃ pañcālacandiyā, vedeho vedhayissati.
೭೪೬.
746.
‘‘ಸಚೇ ಮಂ ವಿತನಿತ್ವಾನ, ವೇಧಯಿಸ್ಸಸಿ ಸತ್ತಿಯಾ।
‘‘Sace maṃ vitanitvāna, vedhayissasi sattiyā;
ಏವಂ ನನ್ದಾಯ ದೇವಿಯಾ, ವೇದೇಹೋ ವೇಧಯಿಸ್ಸತಿ॥
Evaṃ nandāya deviyā, vedeho vedhayissati.
೭೪೭.
747.
‘‘ಸಚೇ ಮಂ ವಿತನಿತ್ವಾನ, ವೇಧಯಿಸ್ಸಸಿ ಸತ್ತಿಯಾ।
‘‘Sace maṃ vitanitvāna, vedhayissasi sattiyā;
ಏವಂ ತೇ ಪುತ್ತದಾರಸ್ಸ, ವೇದೇಹೋ ವೇಧಯಿಸ್ಸತಿ।
Evaṃ te puttadārassa, vedeho vedhayissati;
ಏವಂ ನೋ ಮನ್ತಿತಂ ರಹೋ, ವೇದೇಹೇನ ಮಯಾ ಸಹ॥
Evaṃ no mantitaṃ raho, vedehena mayā saha.
೭೪೮.
748.
‘‘ಯಥಾಪಿ ಪಲಸತಂ ಚಮ್ಮಂ, ಕೋನ್ತಿಮನ್ತಾಸುನಿಟ್ಠಿತಂ 155।
‘‘Yathāpi palasataṃ cammaṃ, kontimantāsuniṭṭhitaṃ 156;
ಉಪೇತಿ ತನುತಾಣಾಯ, ಸರಾನಂ ಪಟಿಹನ್ತವೇ॥
Upeti tanutāṇāya, sarānaṃ paṭihantave.
೭೪೯.
749.
‘‘ಸುಖಾವಹೋ ದುಕ್ಖನುದೋ, ವೇದೇಹಸ್ಸ ಯಸಸ್ಸಿನೋ।
‘‘Sukhāvaho dukkhanudo, vedehassa yasassino;
ಮತಿಂ ತೇ ಪಟಿಹಞ್ಞಾಮಿ, ಉಸುಂ ಪಲಸತೇನ ವಾ’’॥
Matiṃ te paṭihaññāmi, usuṃ palasatena vā’’.
೭೫೦.
750.
‘‘ಇಙ್ಘ ಪಸ್ಸ ಮಹಾರಾಜ, ಸುಞ್ಞಂ ಅನ್ತೇಪುರಂ ತವ।
‘‘Iṅgha passa mahārāja, suññaṃ antepuraṃ tava;
ಓರೋಧಾ ಚ ಕುಮಾರಾ ಚ, ತವ ಮಾತಾ ಚ ಖತ್ತಿಯ।
Orodhā ca kumārā ca, tava mātā ca khattiya;
ಉಮಙ್ಗಾ ನೀಹರಿತ್ವಾನ, ವೇದೇಹಸ್ಸುಪನಾಮಿತಾ’’॥
Umaṅgā nīharitvāna, vedehassupanāmitā’’.
೭೫೧.
751.
‘‘ಇಙ್ಘ ಅನ್ತೇಪುರಂ ಮಯ್ಹಂ, ಗನ್ತ್ವಾನ ವಿಚಿನಾಥ ನಂ।
‘‘Iṅgha antepuraṃ mayhaṃ, gantvāna vicinātha naṃ;
ಯಥಾ ಇಮಸ್ಸ ವಚನಂ, ಸಚ್ಚಂ ವಾ ಯದಿ ವಾ ಮುಸಾ’’॥
Yathā imassa vacanaṃ, saccaṃ vā yadi vā musā’’.
೭೫೨.
752.
‘‘ಏವಮೇತಂ ಮಹಾರಾಜ, ಯಥಾ ಆಹ ಮಹೋಸಧೋ।
‘‘Evametaṃ mahārāja, yathā āha mahosadho;
ಸುಞ್ಞಂ ಅನ್ತೇಪುರಂ ಸಬ್ಬಂ, ಕಾಕಪಟ್ಟನಕಂ ಯಥಾ’’॥
Suññaṃ antepuraṃ sabbaṃ, kākapaṭṭanakaṃ yathā’’.
೭೫೩.
753.
‘‘ಇತೋ ಗತಾ ಮಹಾರಾಜ, ನಾರೀ ಸಬ್ಬಙ್ಗಸೋಭನಾ।
‘‘Ito gatā mahārāja, nārī sabbaṅgasobhanā;
೭೫೪.
754.
‘‘ಇತೋ ನೀತಾ ಮಹಾರಾಜ, ನಾರೀ ಸಬ್ಬಙ್ಗಸೋಭನಾ।
‘‘Ito nītā mahārāja, nārī sabbaṅgasobhanā;
ಕೋಸೇಯ್ಯವಸನಾ ಸಾಮಾ, ಜಾತರೂಪಸುಮೇಖಲಾ॥
Koseyyavasanā sāmā, jātarūpasumekhalā.
೭೫೫.
755.
‘‘ಸುರತ್ತಪಾದಾ ಕಲ್ಯಾಣೀ, ಸುವಣ್ಣಮಣಿಮೇಖಲಾ।
‘‘Surattapādā kalyāṇī, suvaṇṇamaṇimekhalā;
ಪಾರೇವತಕ್ಖೀ ಸುತನೂ, ಬಿಮ್ಬೋಟ್ಠಾ ತನುಮಜ್ಝಿಮಾ॥
Pārevatakkhī sutanū, bimboṭṭhā tanumajjhimā.
೭೫೬.
756.
ದೀಘಸ್ಸಾ ಕೇಸಾ ಅಸಿತಾ, ಈಸಕಗ್ಗಪವೇಲ್ಲಿತಾ॥
Dīghassā kesā asitā, īsakaggapavellitā.
೭೫೭.
757.
‘‘ಸುಜಾತಾ ಮಿಗಛಾಪಾವ, ಹೇಮನ್ತಗ್ಗಿಸಿಖಾರಿವ।
‘‘Sujātā migachāpāva, hemantaggisikhāriva;
ನದೀವ ಗಿರಿದುಗ್ಗೇಸು, ಸಞ್ಛನ್ನಾ ಖುದ್ದವೇಳುಭಿ॥
Nadīva giriduggesu, sañchannā khuddaveḷubhi.
೭೫೮.
758.
ನಾತಿದೀಘಾ ನಾತಿರಸ್ಸಾ, ನಾಲೋಮಾ ನಾತಿಲೋಮಸಾ’’॥
Nātidīghā nātirassā, nālomā nātilomasā’’.
೭೫೯.
759.
‘‘ನನ್ದಾಯ ನೂನ ಮರಣೇನ, ನನ್ದಸಿ ಸಿರಿವಾಹನ।
‘‘Nandāya nūna maraṇena, nandasi sirivāhana;
ಅಹಞ್ಚ ನೂನ ನನ್ದಾ ಚ, ಗಚ್ಛಾಮ ಯಮಸಾಧನಂ’’॥
Ahañca nūna nandā ca, gacchāma yamasādhanaṃ’’.
೭೬೦.
760.
‘‘ದಿಬ್ಬಂ ಅಧೀಯಸೇ ಮಾಯಂ, ಅಕಾಸಿ ಚಕ್ಖುಮೋಹನಂ।
‘‘Dibbaṃ adhīyase māyaṃ, akāsi cakkhumohanaṃ;
ಯೋ ಮೇ ಅಮಿತ್ತಂ ಹತ್ಥಗತಂ, ವೇದೇಹಂ ಪರಿಮೋಚಯಿ’’॥
Yo me amittaṃ hatthagataṃ, vedehaṃ parimocayi’’.
೭೬೧.
761.
ತೇ ಮೋಚಯನ್ತಿ ಅತ್ತಾನಂ, ಪಣ್ಡಿತಾ ಮನ್ತಿನೋ ಜನಾ॥
Te mocayanti attānaṃ, paṇḍitā mantino janā.
೭೬೨.
762.
‘‘ಸನ್ತಿ ಮಾಣವಪುತ್ತಾ ಮೇ, ಕುಸಲಾ ಸನ್ಧಿಛೇದಕಾ।
‘‘Santi māṇavaputtā me, kusalā sandhichedakā;
ಯೇಸಂ ಕತೇನ ಮಗ್ಗೇನ, ವೇದೇಹೋ ಮಿಥಿಲಂ ಗತೋ’’॥
Yesaṃ katena maggena, vedeho mithilaṃ gato’’.
೭೬೩.
763.
‘‘ಇಙ್ಘ ಪಸ್ಸ ಮಹಾರಾಜ, ಉಮಙ್ಗಂ ಸಾಧು ಮಾಪಿತಂ।
‘‘Iṅgha passa mahārāja, umaṅgaṃ sādhu māpitaṃ;
ಹತ್ಥೀನಂ ಅಥ ಅಸ್ಸಾನಂ, ರಥಾನಂ ಅಥ ಪತ್ತಿನಂ।
Hatthīnaṃ atha assānaṃ, rathānaṃ atha pattinaṃ;
೭೬೪.
764.
‘‘ಲಾಭಾ ವತ ವಿದೇಹಾನಂ, ಯಸ್ಸಿಮೇದಿಸಾ ಪಣ್ಡಿತಾ।
‘‘Lābhā vata videhānaṃ, yassimedisā paṇḍitā;
ಘರೇ ವಸನ್ತಿ ವಿಜಿತೇ, ಯಥಾ ತ್ವಂಸಿ ಮಹೋಸಧ’’॥
Ghare vasanti vijite, yathā tvaṃsi mahosadha’’.
೭೬೫.
765.
‘‘ವುತ್ತಿಞ್ಚ ಪರಿಹಾರಞ್ಚ, ದಿಗುಣಂ ಭತ್ತವೇತನಂ।
‘‘Vuttiñca parihārañca, diguṇaṃ bhattavetanaṃ;
ದದಾಮಿ ವಿಪುಲೇ ಭೋಗೇ, ಭುಞ್ಜ ಕಾಮೇ ರಮಸ್ಸು ಚ।
Dadāmi vipule bhoge, bhuñja kāme ramassu ca;
ಮಾ ವಿದೇಹಂ ಪಚ್ಚಗಮಾ, ಕಿಂ ವಿದೇಹೋ ಕರಿಸ್ಸತಿ’’॥
Mā videhaṃ paccagamā, kiṃ videho karissati’’.
೭೬೬.
766.
‘‘ಯೋ ಚಜೇಥ ಮಹಾರಾಜ, ಭತ್ತಾರಂ ಧನಕಾರಣಾ।
‘‘Yo cajetha mahārāja, bhattāraṃ dhanakāraṇā;
ಉಭಿನ್ನಂ ಹೋತಿ ಗಾರಯ್ಹೋ, ಅತ್ತನೋ ಚ ಪರಸ್ಸ ಚ।
Ubhinnaṃ hoti gārayho, attano ca parassa ca;
ಯಾವ ಜೀವೇಯ್ಯ ವೇದೇಹೋ, ನಾಞ್ಞಸ್ಸ ಪುರಿಸೋ ಸಿಯಾ॥
Yāva jīveyya vedeho, nāññassa puriso siyā.
೭೬೭.
767.
‘‘ಯೋ ಚಜೇಥ ಮಹಾರಾಜ, ಭತ್ತಾರಂ ಧನಕಾರಣಾ।
‘‘Yo cajetha mahārāja, bhattāraṃ dhanakāraṇā;
ಉಭಿನ್ನಂ ಹೋತಿ ಗಾರಯ್ಹೋ, ಅತ್ತನೋ ಚ ಪರಸ್ಸ ಚ।
Ubhinnaṃ hoti gārayho, attano ca parassa ca;
ಯಾವ ತಿಟ್ಠೇಯ್ಯ ವೇದೇಹೋ, ನಾಞ್ಞಸ್ಸ ವಿಜಿತೇ ವಸೇ’’॥
Yāva tiṭṭheyya vedeho, nāññassa vijite vase’’.
೭೬೮.
768.
‘‘ದಮ್ಮಿ ನಿಕ್ಖಸಹಸ್ಸಂ ತೇ, ಗಾಮಾಸೀತಿಞ್ಚ ಕಾಸಿಸು।
‘‘Dammi nikkhasahassaṃ te, gāmāsītiñca kāsisu;
ದಾಸಿಸತಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ, ದಮ್ಮಿ ಭರಿಯಾಸತಞ್ಚ ತೇ।
Dāsisatāni cattāri, dammi bhariyāsatañca te;
ಸಬ್ಬಂ ಸೇನಙ್ಗಮಾದಾಯ, ಸೋತ್ಥಿಂ ಗಚ್ಛ ಮಹೋಸಧ॥
Sabbaṃ senaṅgamādāya, sotthiṃ gaccha mahosadha.
೭೬೯.
769.
‘‘ಯಾವ ದದನ್ತು ಹತ್ಥೀನಂ, ಅಸ್ಸಾನಂ ದಿಗುಣಂ ವಿಧಂ।
‘‘Yāva dadantu hatthīnaṃ, assānaṃ diguṇaṃ vidhaṃ;
ತಪ್ಪೇನ್ತು ಅನ್ನಪಾನೇನ, ರಥಿಕೇ ಪತ್ತಿಕಾರಕೇ’’॥
Tappentu annapānena, rathike pattikārake’’.
೭೭೦.
770.
‘‘ಹತ್ಥೀ ಅಸ್ಸೇ ರಥೇ ಪತ್ತೀ, ಗಚ್ಛೇವಾದಾಯ ಪಣ್ಡಿತ।
‘‘Hatthī asse rathe pattī, gacchevādāya paṇḍita;
೭೭೧.
771.
‘‘ಹತ್ಥೀ ಅಸ್ಸಾ ರಥಾ ಪತ್ತೀ, ಸೇನಾ ಪದಿಸ್ಸತೇ ಮಹಾ।
‘‘Hatthī assā rathā pattī, senā padissate mahā;
ಚತುರಙ್ಗಿನೀ ಭೀಸರೂಪಾ, ಕಿಂ ನು ಮಞ್ಞಸಿ ಪಣ್ಡಿತ’’ 169॥
Caturaṅginī bhīsarūpā, kiṃ nu maññasi paṇḍita’’ 170.
೭೭೨.
772.
‘‘ಆನನ್ದೋ ತೇ ಮಹಾರಾಜ, ಉತ್ತಮೋ ಪಟಿದಿಸ್ಸತಿ।
‘‘Ānando te mahārāja, uttamo paṭidissati;
ಸಬ್ಬಂ ಸೇನಙ್ಗಮಾದಾಯ, ಸೋತ್ಥಿಂ ಪತ್ತೋ ಮಹೋಸಧೋ’’॥
Sabbaṃ senaṅgamādāya, sotthiṃ patto mahosadho’’.
೭೭೩.
773.
‘‘ಯಥಾ ಪೇತಂ ಸುಸಾನಸ್ಮಿಂ, ಛಡ್ಡೇತ್ವಾ ಚತುರೋ ಜನಾ।
‘‘Yathā petaṃ susānasmiṃ, chaḍḍetvā caturo janā;
೭೭೪.
774.
‘‘ಅಥ ತ್ವಂ ಕೇನ ವಣ್ಣೇನ, ಕೇನ ವಾ ಪನ ಹೇತುನಾ।
‘‘Atha tvaṃ kena vaṇṇena, kena vā pana hetunā;
ಕೇನ ವಾ ಅತ್ಥಜಾತೇನ, ಅತ್ತಾನಂ ಪರಿಮೋಚಯಿ’’॥
Kena vā atthajātena, attānaṃ parimocayi’’.
೭೭೫.
775.
‘‘ಅತ್ಥಂ ಅತ್ಥೇನ ವೇದೇಹ, ಮನ್ತಂ ಮನ್ತೇನ ಖತ್ತಿಯ।
‘‘Atthaṃ atthena vedeha, mantaṃ mantena khattiya;
೭೭೬.
776.
‘‘ದಿನ್ನಂ ನಿಕ್ಖಸಹಸ್ಸಂ ಮೇ, ಗಾಮಾಸೀತಿ ಚ ಕಾಸಿಸು।
‘‘Dinnaṃ nikkhasahassaṃ me, gāmāsīti ca kāsisu;
ದಾಸೀಸತಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ, ದಿನ್ನಂ ಭರಿಯಾಸತಞ್ಚ ಮೇ।
Dāsīsatāni cattāri, dinnaṃ bhariyāsatañca me;
ಸಬ್ಬಂ ಸೇನಙ್ಗಮಾದಾಯ, ಸೋತ್ಥಿನಾಮ್ಹಿ ಇಧಾಗತೋ’’॥
Sabbaṃ senaṅgamādāya, sotthināmhi idhāgato’’.
೭೭೭.
777.
‘‘ಸುಸುಖಂ ವತ ಸಂವಾಸೋ, ಪಣ್ಡಿತೇಹೀತಿ ಸೇನಕ।
‘‘Susukhaṃ vata saṃvāso, paṇḍitehīti senaka;
ಪಕ್ಖೀವ ಪಞ್ಜರೇ ಬದ್ಧೇ, ಮಚ್ಛೇ ಜಾಲಗತೇರಿವ।
Pakkhīva pañjare baddhe, macche jālagateriva;
೭೭೮.
778.
‘‘ಏವಮೇತಂ ಮಹಾರಾಜ, ಪಣ್ಡಿತಾ ಹಿ ಸುಖಾವಹಾ।
‘‘Evametaṃ mahārāja, paṇḍitā hi sukhāvahā;
ಪಕ್ಖೀವ ಪಞ್ಜರೇ ಬದ್ಧೇ, ಮಚ್ಛೇ ಜಾಲಗತೇರಿವ।
Pakkhīva pañjare baddhe, macche jālagateriva;
ಅಮಿತ್ತಹತ್ಥತ್ತಗತೇ, ಮೋಚಯೀ ನೋ ಮಹೋಸಧೋ’’॥
Amittahatthattagate, mocayī no mahosadho’’.
೭೭೯.
779.
‘‘ಆಹಞ್ಞನ್ತು ಸಬ್ಬವೀಣಾ, ಭೇರಿಯೋ ದಿನ್ದಿಮಾನಿ ಚ।
‘‘Āhaññantu sabbavīṇā, bheriyo dindimāni ca;
ಧಮೇನ್ತು ಮಾಗಧಾ ಸಙ್ಖಾ, ವಗ್ಗೂ ನದನ್ತು ದುನ್ದುಭೀ’’॥
Dhamentu māgadhā saṅkhā, vaggū nadantu dundubhī’’.
೭೮೦.
780.
‘‘ಓರೋಧಾ ಚ ಕುಮಾರಾ ಚ, ವೇಸಿಯಾನಾ ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ।
‘‘Orodhā ca kumārā ca, vesiyānā ca brāhmaṇā;
ಬಹುಂ ಅನ್ನಞ್ಚ ಪಾನಞ್ಚ, ಪಣ್ಡಿತಸ್ಸಾಭಿಹಾರಯುಂ॥
Bahuṃ annañca pānañca, paṇḍitassābhihārayuṃ.
೭೮೧.
781.
‘‘ಹತ್ಥಾರೋಹಾ ಅನೀಕಟ್ಠಾ, ರಥಿಕಾ ಪತ್ತಿಕಾರಕಾ।
‘‘Hatthārohā anīkaṭṭhā, rathikā pattikārakā;
ಬಹುಂ ಅನ್ನಞ್ಚ ಪಾನಞ್ಚ, ಪಣ್ಡಿತಸ್ಸಾಭಿಹಾರಯುಂ॥
Bahuṃ annañca pānañca, paṇḍitassābhihārayuṃ.
೭೮೨.
782.
‘‘ಸಮಾಗತಾ ಜಾನಪದಾ, ನೇಗಮಾ ಚ ಸಮಾಗತಾ।
‘‘Samāgatā jānapadā, negamā ca samāgatā;
ಬಹುಂ ಅನ್ನಞ್ಚ ಪಾನಞ್ಚ, ಪಣ್ಡಿತಸ್ಸಾಭಿಹಾರಯುಂ॥
Bahuṃ annañca pānañca, paṇḍitassābhihārayuṃ.
೭೮೩.
783.
‘‘ಬಹುಜನೋ ಪಸನ್ನೋಸಿ, ದಿಸ್ವಾ ಪಣ್ಡಿತಮಾಗತಂ।
‘‘Bahujano pasannosi, disvā paṇḍitamāgataṃ;
ಪಣ್ಡಿತಮ್ಹಿ ಅನುಪ್ಪತ್ತೇ, ಚೇಲುಕ್ಖೇಪೋ ಅವತ್ತಥಾ’’ತಿ॥
Paṇḍitamhi anuppatte, celukkhepo avattathā’’ti.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ಜಾತಕ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Jātaka-aṭṭhakathā / [೫೪೨] ೫. ಉಮಙ್ಗಜಾತಕವಣ್ಣನಾ • [542] 5. Umaṅgajātakavaṇṇanā