| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય (ટીકા) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
૨. ઊમિભયસુત્તવણ્ણના
2. Ūmibhayasuttavaṇṇanā
૧૨૨. દુતિયે કોધૂપાયાસસ્સેતં અધિવચનન્તિ એત્થ કુજ્ઝનટ્ઠેન કોધો, સ્વેવ ચિત્તસ્સ કાયસ્સ ચ અતિપ્પમદ્દનમથનુપ્પાદનેહિ દળ્હઆયાસટ્ઠેન ઉપાયાસો. અનેકવારં પવત્તિત્વા અત્તના સમવેતં સત્તં અજ્ઝોત્થરિત્વા સીસં ઉક્ખિપિતું અદત્વા ઊમિસદિસતા દટ્ઠબ્બા. યથા હિ બાહિરં ઉદકં ઓતિણ્ણો ઊમીસુ ઓસીદિત્વા મરતિ, એવં ઇમસ્મિં સાસને કોધૂપાયાસે ઓસીદિત્વા વિબ્ભમતિ, તસ્મા કોધૂપાયાસો ‘‘ઊમિભય’’ન્તિ વુત્તો. ઓદરિકત્તસ્સેતં અધિવચનન્તિ યથા હિ બાહિરં ઉદકં ઓતિણ્ણો કુમ્ભીલેન ખાદિતો મરતિ, એવં ઇમસ્મિં સાસને ઓદરિકત્તેન ઓદરિકભાવેન આમિસગેધેન મિચ્છાજીવેન જીવિકકપ્પનેન નાસિતસીલાદિગુણતાય ખાદિતધમ્મસરીરો વિબ્ભમતિ, તસ્મા ઓદરિકત્તં ‘‘કુમ્ભીલભય’’ન્તિ વુત્તં.
122. Dutiye kodhūpāyāsassetaṃ adhivacananti ettha kujjhanaṭṭhena kodho, sveva cittassa kāyassa ca atippamaddanamathanuppādanehi daḷhaāyāsaṭṭhena upāyāso. Anekavāraṃ pavattitvā attanā samavetaṃ sattaṃ ajjhottharitvā sīsaṃ ukkhipituṃ adatvā ūmisadisatā daṭṭhabbā. Yathā hi bāhiraṃ udakaṃ otiṇṇo ūmīsu osīditvā marati, evaṃ imasmiṃ sāsane kodhūpāyāse osīditvā vibbhamati, tasmā kodhūpāyāso ‘‘ūmibhaya’’nti vutto. Odarikattassetaṃ adhivacananti yathā hi bāhiraṃ udakaṃ otiṇṇo kumbhīlena khādito marati, evaṃ imasmiṃ sāsane odarikattena odarikabhāvena āmisagedhena micchājīvena jīvikakappanena nāsitasīlādiguṇatāya khāditadhammasarīro vibbhamati, tasmā odarikattaṃ ‘‘kumbhīlabhaya’’nti vuttaṃ.
અનુપટ્ઠિતાય સતિયાતિ કાયગતં સતિં અનુટ્ઠાપેત્વા. અસંવુતેહીતિ અપિહિતેહિ. પઞ્ચન્નેતં કામગુણાનં અધિવચનન્તિ યથા હિ બાહિરં ઉદકં ઓતિણ્ણો આવટ્ટે નિમુજ્જિત્વા મરતિ, એવં ઇમસ્મિં સાસને પબ્બજિતો પઞ્ચકામગુણાવટ્ટે નિમુજ્જિત્વા વિબ્ભમતિ. કામરાગાભિભૂતો હિ સત્તો ઇતો ચ એત્તો, એત્તો ચ ઇતોતિ એવં મનાપિયરૂપાદિવિસયસઙ્ખાતે આવટ્ટે અત્તાનં સંસારેત્વા યથા તતો બહિભૂતે નેક્ખમ્મે ચિત્તમ્પિ ન ઉપ્પાદેતિ, એવં આવટ્ટેત્વા બ્યસનાપાદનેન કામગુણાનં આવટ્ટસદિસતા દટ્ઠબ્બા.
Anupaṭṭhitāya satiyāti kāyagataṃ satiṃ anuṭṭhāpetvā. Asaṃvutehīti apihitehi. Pañcannetaṃ kāmaguṇānaṃ adhivacananti yathā hi bāhiraṃ udakaṃ otiṇṇo āvaṭṭe nimujjitvā marati, evaṃ imasmiṃ sāsane pabbajito pañcakāmaguṇāvaṭṭe nimujjitvā vibbhamati. Kāmarāgābhibhūto hi satto ito ca etto, etto ca itoti evaṃ manāpiyarūpādivisayasaṅkhāte āvaṭṭe attānaṃ saṃsāretvā yathā tato bahibhūte nekkhamme cittampi na uppādeti, evaṃ āvaṭṭetvā byasanāpādanena kāmaguṇānaṃ āvaṭṭasadisatā daṭṭhabbā.
અનુદ્ધંસેતીતિ કિલમેતિ વિલોલતિ. રાગાનુદ્ધંસિતેનાતિ રાગેન અનુદ્ધંસિતેન. માતુગામસ્સેતં અધિવચનન્તિ. યથા હિ બાહિરં ઉદકં ઓતિણ્ણો ચણ્ડમચ્છં આગમ્મ લદ્ધપ્પહારો મરતિ, એવં ઇમસ્મિં સાસને માતુગામં આરબ્ભ ઉપ્પન્નકામરાગો વિબ્ભમતિ, તસ્મા માતુગામો ‘‘સુસુકાભય’’ન્તિ વુત્તો. માતુગામો હિ યોનિસોમનસિકારરહિતં અધીરપુરિસં ઇત્થિકુત્તભૂતેહિ અત્તનો હાસભાવવિલાસેહિ અભિભુય્ય ગહેત્વા ધીરજાતિકમ્પિ અત્તનો રૂપાદીહિ સમ્પલોભનવસેન અનવસેસં અત્તનો ઉપકારધમ્મે સીલાદિકે સમ્પાદેતું અસમત્થં કરોન્તો અનયબ્યસનં પાપેતિ.
Anuddhaṃsetīti kilameti vilolati. Rāgānuddhaṃsitenāti rāgena anuddhaṃsitena. Mātugāmassetaṃ adhivacananti. Yathā hi bāhiraṃ udakaṃ otiṇṇo caṇḍamacchaṃ āgamma laddhappahāro marati, evaṃ imasmiṃ sāsane mātugāmaṃ ārabbha uppannakāmarāgo vibbhamati, tasmā mātugāmo ‘‘susukābhaya’’nti vutto. Mātugāmo hi yonisomanasikārarahitaṃ adhīrapurisaṃ itthikuttabhūtehi attano hāsabhāvavilāsehi abhibhuyya gahetvā dhīrajātikampi attano rūpādīhi sampalobhanavasena anavasesaṃ attano upakāradhamme sīlādike sampādetuṃ asamatthaṃ karonto anayabyasanaṃ pāpeti.
ઇમાનિ પન ચત્તારિ ભયાનિ ભાયિત્વા યથા ઉદકં અનોરોહન્તસ્સ ઉદકં નિસ્સાય ઉદકપિપાસાવિનયનં સરીરસુદ્ધિપરિળાહૂપસમો કાયઉતુગ્ગાહાપનન્તિ, એવમાદિ આનિસંસો નત્થિ, એવમેવં ઇમાનિ ચત્તારિ ભયાનિ ભાયિત્વા સાસને અપબ્બજન્તસ્સપિ ઇમં સાસનં નિસ્સાય સઙ્ખેપતો વટ્ટદુક્ખૂપસમો, વિત્થારતો પન સીલાનિસંસાદિવસેન અનેકવિધો આનિસંસો નત્થિ. યથા પન ઇમાનિ ચત્તારિ ભયાનિ અભાયિત્વા ઉદકં ઓરોહન્તસ્સ વુત્તપ્પકારો આનિસંસો હોતિ, એવં ઇમાનિ અભાયિત્વા સાસને પબ્બજન્તસ્સપિ વુત્તપ્પકારો આનિસંસો હોતિ. મહાધમ્મરક્ખિતત્થેરો પનાહ ‘‘ચત્તારિ ભયાનિ ભાયિત્વા ઉદકં અનોતરન્તો સોતં છિન્દિત્વા પરતીરં પાપુણિતું ન સક્કોતિ, અભાયિત્વા ઓતરન્તો સક્કોતિ, એવમેવં ભાયિત્વા સાસને અપબ્બજન્તોપિ તણ્હાસોતં છિન્દિત્વા નિબ્બાનપારં દટ્ઠું ન સક્કોતિ, અભાયિત્વા પબ્બજન્તો સક્કોતી’’તિ.
Imāni pana cattāri bhayāni bhāyitvā yathā udakaṃ anorohantassa udakaṃ nissāya udakapipāsāvinayanaṃ sarīrasuddhipariḷāhūpasamo kāyautuggāhāpananti, evamādi ānisaṃso natthi, evamevaṃ imāni cattāri bhayāni bhāyitvā sāsane apabbajantassapi imaṃ sāsanaṃ nissāya saṅkhepato vaṭṭadukkhūpasamo, vitthārato pana sīlānisaṃsādivasena anekavidho ānisaṃso natthi. Yathā pana imāni cattāri bhayāni abhāyitvā udakaṃ orohantassa vuttappakāro ānisaṃso hoti, evaṃ imāni abhāyitvā sāsane pabbajantassapi vuttappakāro ānisaṃso hoti. Mahādhammarakkhitatthero panāha ‘‘cattāri bhayāni bhāyitvā udakaṃ anotaranto sotaṃ chinditvā paratīraṃ pāpuṇituṃ na sakkoti, abhāyitvā otaranto sakkoti, evamevaṃ bhāyitvā sāsane apabbajantopi taṇhāsotaṃ chinditvā nibbānapāraṃ daṭṭhuṃ na sakkoti, abhāyitvā pabbajanto sakkotī’’ti.
ઊમિભયસુત્તવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Ūmibhayasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય • Aṅguttaranikāya / ૨. ઊમિભયસુત્તં • 2. Ūmibhayasuttaṃ
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (અટ્ઠકથા) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ૨. ઊમિભયસુત્તવણ્ણના • 2. Ūmibhayasuttavaṇṇanā
