Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / જાતકપાળિ • Jātakapāḷi

    ૫૨૭. ઉમ્માદન્તીજાતકં (૨)

    527. Ummādantījātakaṃ (2)

    ૫૭.

    57.

    ‘‘નિવેસનં કસ્સ નુદં સુનન્દ, પાકારેન પણ્ડુમયેન ગુત્તં;

    ‘‘Nivesanaṃ kassa nudaṃ sunanda, pākārena paṇḍumayena guttaṃ;

    કા દિસ્સતિ અગ્ગિસિખાવ દૂરે, વેહાયસં 1 પબ્બતગ્ગેવ અચ્ચિ.

    Kā dissati aggisikhāva dūre, vehāyasaṃ 2 pabbataggeva acci.

    ૫૮.

    58.

    ‘‘ધીતા ન્વયં 3 કસ્સ સુનન્દ હોતિ, સુણિસા ન્વયં 4 કસ્સ અથોપિ ભરિયા;

    ‘‘Dhītā nvayaṃ 5 kassa sunanda hoti, suṇisā nvayaṃ 6 kassa athopi bhariyā;

    અક્ખાહિ મે ખિપ્પમિધેવ પુટ્ઠો, અવાવટા યદિ વા અત્થિ ભત્તા’’.

    Akkhāhi me khippamidheva puṭṭho, avāvaṭā yadi vā atthi bhattā’’.

    ૫૯.

    59.

    ‘‘અહઞ્હિ જાનામિ જનિન્દ એતં, મત્યા ચ પેત્યા ચ અથોપિ અસ્સા;

    ‘‘Ahañhi jānāmi janinda etaṃ, matyā ca petyā ca athopi assā;

    તવેવ સો પુરિસો ભૂમિપાલ, રત્તિન્દિવં અપ્પમત્તો તવત્થે.

    Taveva so puriso bhūmipāla, rattindivaṃ appamatto tavatthe.

    ૬૦.

    60.

    ‘‘ઇદ્ધો ચ ફીતો ચ સુવડ્ઢિતો 7 ચ, અમચ્ચો ચ તે અઞ્ઞતરો જનિન્દ;

    ‘‘Iddho ca phīto ca suvaḍḍhito 8 ca, amacco ca te aññataro janinda;

    તસ્સેસા ભરિયાભિપારકસ્સ 9, ઉમ્માદન્તી 10 નામધેય્યેન રાજ’’.

    Tassesā bhariyābhipārakassa 11, ummādantī 12 nāmadheyyena rāja’’.

    ૬૧.

    61.

    ‘‘અમ્ભો અમ્ભો નામમિદં ઇમિસ્સા, મત્યા ચ પેત્યા ચ કતં સુસાધુ;

    ‘‘Ambho ambho nāmamidaṃ imissā, matyā ca petyā ca kataṃ susādhu;

    તદા 13 હિ મય્હં અવલોકયન્તી, ઉમ્મત્તકં ઉમ્મદન્તી અકાસિ’’.

    Tadā 14 hi mayhaṃ avalokayantī, ummattakaṃ ummadantī akāsi’’.

    ૬૨.

    62.

    ‘‘યા પુણ્ણમાસે 15 મિગમન્દલોચના, ઉપાવિસિ પુણ્ડરીકત્તચઙ્ગી;

    ‘‘Yā puṇṇamāse 16 migamandalocanā, upāvisi puṇḍarīkattacaṅgī;

    દ્વે પુણ્ણમાયો તદહૂ અમઞ્ઞહં, દિસ્વાન પારાવતરત્તવાસિનિં.

    Dve puṇṇamāyo tadahū amaññahaṃ, disvāna pārāvatarattavāsiniṃ.

    ૬૩.

    63.

    ‘‘અળારપમ્હેહિ સુભેહિ વગ્ગુભિ, પલોભયન્તી મં યદા ઉદિક્ખતિ;

    ‘‘Aḷārapamhehi subhehi vaggubhi, palobhayantī maṃ yadā udikkhati;

    વિજમ્ભમાના હરતેવ મે મનો, જાતા વને કિમ્પુરિસીવ પબ્બતે.

    Vijambhamānā harateva me mano, jātā vane kimpurisīva pabbate.

    ૬૪.

    64.

    ‘‘તદા હિ બ્રહતી સામા, આમુત્તમણિકુણ્ડલા;

    ‘‘Tadā hi brahatī sāmā, āmuttamaṇikuṇḍalā;

    એકચ્ચવસના નારી, મિગી ભન્તાવુદિક્ખતિ.

    Ekaccavasanā nārī, migī bhantāvudikkhati.

    ૬૫.

    65.

    ‘‘કદાસ્સુ મં તમ્બનખા સુલોમા, બાહામુદૂ ચન્દનસારલિત્તા;

    ‘‘Kadāssu maṃ tambanakhā sulomā, bāhāmudū candanasāralittā;

    વટ્ટઙ્ગુલી સન્નતધીરકુત્તિયા, નારી ઉપઞ્ઞિસ્સતિ સીસતો સુભા.

    Vaṭṭaṅgulī sannatadhīrakuttiyā, nārī upaññissati sīsato subhā.

    ૬૬.

    66.

    ‘‘કદાસ્સુ મં કઞ્ચનજાલુરચ્છદા, ધીતા તિરીટિસ્સ વિલગ્ગમજ્ઝા;

    ‘‘Kadāssu maṃ kañcanajāluracchadā, dhītā tirīṭissa vilaggamajjhā;

    મુદૂહિ બાહાહિ પલિસ્સજિસ્સતિ, બ્રહાવને જાતદુમંવ માલુવા.

    Mudūhi bāhāhi palissajissati, brahāvane jātadumaṃva māluvā.

    ૬૭.

    67.

    ‘‘કદાસ્સુ 17 લાખારસરત્તસુચ્છવી, બિન્દુત્થની પુણ્ડરીકત્તચઙ્ગી;

    ‘‘Kadāssu 18 lākhārasarattasucchavī, bindutthanī puṇḍarīkattacaṅgī;

    મુખં મુખેન ઉપનામયિસ્સતિ, સોણ્ડોવ સોણ્ડસ્સ સુરાય થાલં.

    Mukhaṃ mukhena upanāmayissati, soṇḍova soṇḍassa surāya thālaṃ.

    ૬૮.

    68.

    ‘‘યદાદ્દસં 19 તં તિટ્ઠન્તિં, સબ્બભદ્દં 20 મનોરમં;

    ‘‘Yadāddasaṃ 21 taṃ tiṭṭhantiṃ, sabbabhaddaṃ 22 manoramaṃ;

    તતો સકસ્સ ચિત્તસ્સ, નાવબોધામિ કઞ્ચિનં 23.

    Tato sakassa cittassa, nāvabodhāmi kañcinaṃ 24.

    ૬૯.

    69.

    ‘‘ઉમ્માદન્તિમહં દટ્ઠા 25, આમુત્તમણિકુણ્ડલં;

    ‘‘Ummādantimahaṃ daṭṭhā 26, āmuttamaṇikuṇḍalaṃ;

    ન સુપામિ દિવારત્તિં, સહસ્સંવ પરાજિતો.

    Na supāmi divārattiṃ, sahassaṃva parājito.

    ૭૦.

    70.

    ‘‘સક્કો ચે 27 મે વરં દજ્જા, સો ચ લબ્ભેથ મે વરો;

    ‘‘Sakko ce 28 me varaṃ dajjā, so ca labbhetha me varo;

    એકરત્તં દ્વિરત્તં 29 વા, ભવેય્યં અભિપારકો;

    Ekarattaṃ dvirattaṃ 30 vā, bhaveyyaṃ abhipārako;

    ઉમ્માદન્ત્યા રમિત્વાન, સિવિરાજા તતો સિયં’’ 31.

    Ummādantyā ramitvāna, sivirājā tato siyaṃ’’ 32.

    ૭૧.

    71.

    ‘‘ભૂતાનિ મે ભૂતપતી નમસ્સતો, આગમ્મ યક્ખો ઇદમેતદબ્રવિ;

    ‘‘Bhūtāni me bhūtapatī namassato, āgamma yakkho idametadabravi;

    રઞ્ઞો મનો ઉમ્મદન્ત્યા નિવિટ્ઠો, દદામિ તે તં પરિચારયસ્સુ’’.

    Rañño mano ummadantyā niviṭṭho, dadāmi te taṃ paricārayassu’’.

    ૭૨.

    72.

    ‘‘પુઞ્ઞા વિધંસે અમરો ન ચમ્હિ, જનો ચ મે પાપમિદઞ્ચ 33 જઞ્ઞા;

    ‘‘Puññā vidhaṃse amaro na camhi, jano ca me pāpamidañca 34 jaññā;

    ભુસો ચ ત્યસ્સ મનસો વિઘાતો, દત્વા પિયં ઉમ્મદન્તિં અદટ્ઠા’’.

    Bhuso ca tyassa manaso vighāto, datvā piyaṃ ummadantiṃ adaṭṭhā’’.

    ૭૩.

    73.

    ‘‘જનિન્દ નાઞ્ઞત્ર તયા મયા વા, સબ્બાપિ કમ્મસ્સ કતસ્સ જઞ્ઞા;

    ‘‘Janinda nāññatra tayā mayā vā, sabbāpi kammassa katassa jaññā;

    યં તે મયા ઉમ્મદન્તી પદિન્ના, ભુસેહિ રાજા વનથં સજાહિ’’.

    Yaṃ te mayā ummadantī padinnā, bhusehi rājā vanathaṃ sajāhi’’.

    ૭૪.

    74.

    ‘‘યો પાપકં કમ્મ કરં મનુસ્સો, સો મઞ્ઞતિ માયિદ 35 મઞ્ઞિંસુ અઞ્ઞે;

    ‘‘Yo pāpakaṃ kamma karaṃ manusso, so maññati māyida 36 maññiṃsu aññe;

    પસ્સન્તિ ભૂતાનિ કરોન્તમેતં, યુત્તા ચ યે હોન્તિ નરા પથબ્યા.

    Passanti bhūtāni karontametaṃ, yuttā ca ye honti narā pathabyā.

    ૭૫.

    75.

    ‘‘અઞ્ઞો નુ તે કોચિ 37 નરો પથબ્યા, સદ્ધેય્ય 38 લોકસ્મિ ન મે પિયાતિ;

    ‘‘Añño nu te koci 39 naro pathabyā, saddheyya 40 lokasmi na me piyāti;

    ભુસો ચ ત્યસ્સ મનસો વિઘાતો, દત્વા પિયં ઉમ્મદન્તિં અદટ્ઠા’’.

    Bhuso ca tyassa manaso vighāto, datvā piyaṃ ummadantiṃ adaṭṭhā’’.

    ૭૬.

    76.

    ‘‘અદ્ધા પિયા મય્હ જનિન્દ એસા, ન સા મમં અપ્પિયા ભૂમિપાલ;

    ‘‘Addhā piyā mayha janinda esā, na sā mamaṃ appiyā bhūmipāla;

    ગચ્છેવ ત્વં ઉમ્મદન્તિં ભદન્તે, સીહોવ સેલસ્સ ગુહં ઉપેતિ’’.

    Gaccheva tvaṃ ummadantiṃ bhadante, sīhova selassa guhaṃ upeti’’.

    ૭૭.

    77.

    ‘‘ન પીળિતા અત્તદુખેન ધીરા, સુખપ્ફલં કમ્મ પરિચ્ચજન્તિ;

    ‘‘Na pīḷitā attadukhena dhīrā, sukhapphalaṃ kamma pariccajanti;

    સમ્મોહિતા વાપિ સુખેન મત્તા, ન પાપકમ્મઞ્ચ 41 સમાચરન્તિ’’.

    Sammohitā vāpi sukhena mattā, na pāpakammañca 42 samācaranti’’.

    ૭૮.

    78.

    ‘‘તુવઞ્હિ માતા ચ પિતા ચ મય્હં, ભત્તા પતી પોસકો દેવતા ચ;

    ‘‘Tuvañhi mātā ca pitā ca mayhaṃ, bhattā patī posako devatā ca;

    દાસો અહં તુય્હ સપુત્તદારો, યથાસુખં સામિ 43 કરોહિ કામં’’.

    Dāso ahaṃ tuyha saputtadāro, yathāsukhaṃ sāmi 44 karohi kāmaṃ’’.

    ૭૯.

    79.

    ‘‘યો ઇસ્સરોમ્હીતિ કરોતિ પાપં, કત્વા ચ સો નુત્તસતે 45 પરેસં;

    ‘‘Yo issaromhīti karoti pāpaṃ, katvā ca so nuttasate 46 paresaṃ;

    ન તેન સો જીવતિ દીઘમાયુ 47, દેવાપિ પાપેન સમેક્ખરે નં.

    Na tena so jīvati dīghamāyu 48, devāpi pāpena samekkhare naṃ.

    ૮૦.

    80.

    ‘‘અઞ્ઞાતકં સામિકેહી પદિન્નં, ધમ્મે ઠિતા યે પટિચ્છન્તિ દાનં;

    ‘‘Aññātakaṃ sāmikehī padinnaṃ, dhamme ṭhitā ye paṭicchanti dānaṃ;

    પટિચ્છકા દાયકા ચાપિ તત્થ, સુખપ્ફલઞ્ઞેવ કરોન્તિ કમ્મં’’.

    Paṭicchakā dāyakā cāpi tattha, sukhapphalaññeva karonti kammaṃ’’.

    ૮૧.

    81.

    ‘‘અઞ્ઞો નુ તે કોચિ નરો પથબ્યા, સદ્ધેય્ય લોકસ્મિ ન મે પિયાતિ;

    ‘‘Añño nu te koci naro pathabyā, saddheyya lokasmi na me piyāti;

    ભુસો ચ ત્યસ્સ મનસો વિઘાતો, દત્વા પિયં ઉમ્મદન્તિં અદટ્ઠા’’.

    Bhuso ca tyassa manaso vighāto, datvā piyaṃ ummadantiṃ adaṭṭhā’’.

    ૮૨.

    82.

    ‘‘અદ્ધા પિયા મય્હ જનિન્દ એસા, ન સા મમં અપ્પિયા ભૂમિપાલ;

    ‘‘Addhā piyā mayha janinda esā, na sā mamaṃ appiyā bhūmipāla;

    યં તે મયા ઉમ્મદન્તી પદિન્ના, ભુસેહિ રાજા વનથં સજાહિ’’.

    Yaṃ te mayā ummadantī padinnā, bhusehi rājā vanathaṃ sajāhi’’.

    ૮૩.

    83.

    ‘‘યો અત્તદુક્ખેન પરસ્સ દુક્ખં, સુખેન વા અત્તસુખં દહાતિ;

    ‘‘Yo attadukkhena parassa dukkhaṃ, sukhena vā attasukhaṃ dahāti;

    યથેવિદં મય્હ તથા પરેસં, યો 49 એવં જાનાતિ 50 સ વેદિ ધમ્મં.

    Yathevidaṃ mayha tathā paresaṃ, yo 51 evaṃ jānāti 52 sa vedi dhammaṃ.

    ૮૪.

    84.

    ‘‘અઞ્ઞો નુ તે કોચિ નરો પથબ્યા, સદ્ધેય્ય લોકસ્મિ ન મે પિયાતિ;

    ‘‘Añño nu te koci naro pathabyā, saddheyya lokasmi na me piyāti;

    ભુસો ચ ત્યસ્સ મનસો વિઘાતો, દત્વા પિયં ઉમ્મદન્તિં અદટ્ઠા’’.

    Bhuso ca tyassa manaso vighāto, datvā piyaṃ ummadantiṃ adaṭṭhā’’.

    ૮૫.

    85.

    ‘‘જનિન્દ જાનાસિ પિયા મમેસા, ન સા મમં અપ્પિયા ભૂમિપાલ;

    ‘‘Janinda jānāsi piyā mamesā, na sā mamaṃ appiyā bhūmipāla;

    પિયેન તે દમ્મિ પિયં જનિન્દ, પિયદાયિનો દેવ પિયં લભન્તિ’’.

    Piyena te dammi piyaṃ janinda, piyadāyino deva piyaṃ labhanti’’.

    ૮૬.

    86.

    ‘‘સો નૂનાહં વધિસ્સામિ, અત્તાનં કામહેતુકં;

    ‘‘So nūnāhaṃ vadhissāmi, attānaṃ kāmahetukaṃ;

    ન હિ ધમ્મં અધમ્મેન, અહં વધિતુમુસ્સહે’’.

    Na hi dhammaṃ adhammena, ahaṃ vadhitumussahe’’.

    ૮૭.

    87.

    ‘‘સચે તુવં મય્હ સતિં 53 જનિન્દ, ન કામયાસિ નરવીર સેટ્ઠ;

    ‘‘Sace tuvaṃ mayha satiṃ 54 janinda, na kāmayāsi naravīra seṭṭha;

    ચજામિ નં સબ્બજનસ્સ સિબ્યા 55, મયા પમુત્તં તતો અવ્હયેસિ 56 નં’’.

    Cajāmi naṃ sabbajanassa sibyā 57, mayā pamuttaṃ tato avhayesi 58 naṃ’’.

    ૮૮.

    88.

    ‘‘અદૂસિયં ચે અભિપારક ત્વં, ચજાસિ કત્તે અહિતાય ત્યસ્સ;

    ‘‘Adūsiyaṃ ce abhipāraka tvaṃ, cajāsi katte ahitāya tyassa;

    મહા ચ તે ઉપવાદોપિ અસ્સ, ન ચાપિ ત્યસ્સ નગરમ્હિ પક્ખો’’.

    Mahā ca te upavādopi assa, na cāpi tyassa nagaramhi pakkho’’.

    ૮૯.

    89.

    ‘‘અહં સહિસ્સં ઉપવાદમેતં, નિન્દં પસંસં ગરહઞ્ચ સબ્બં;

    ‘‘Ahaṃ sahissaṃ upavādametaṃ, nindaṃ pasaṃsaṃ garahañca sabbaṃ;

    મમેતમાગચ્છતુ ભૂમિપાલ, યથાસુખં સિવિ 59 કરોહિ કામં’’.

    Mametamāgacchatu bhūmipāla, yathāsukhaṃ sivi 60 karohi kāmaṃ’’.

    ૯૦.

    90.

    ‘‘યો નેવ નિન્દં ન પનપ્પસંસં, આદિયતિ ગરહં નોપિ પૂજં;

    ‘‘Yo neva nindaṃ na panappasaṃsaṃ, ādiyati garahaṃ nopi pūjaṃ;

    સિરી ચ લક્ખી ચ અપેતિ તમ્હા, આપો સુવુટ્ઠીવ યથા થલમ્હા’’.

    Sirī ca lakkhī ca apeti tamhā, āpo suvuṭṭhīva yathā thalamhā’’.

    ૯૧.

    91.

    ‘‘યં કિઞ્ચિ દુક્ખઞ્ચ સુખઞ્ચ એત્તો, ધમ્માતિસારઞ્ચ મનોવિઘાતં;

    ‘‘Yaṃ kiñci dukkhañca sukhañca etto, dhammātisārañca manovighātaṃ;

    ઉરસા અહં પચ્ચુત્તરિસ્સામિ 61 સબ્બં, પથવી યથા થાવરાનં તસાનં’’.

    Urasā ahaṃ paccuttarissāmi 62 sabbaṃ, pathavī yathā thāvarānaṃ tasānaṃ’’.

    ૯૨.

    92.

    ‘‘ધમ્માતિસારઞ્ચ મનોવિઘાતં, દુક્ખઞ્ચ નિચ્છામિ અહં પરેસં;

    ‘‘Dhammātisārañca manovighātaṃ, dukkhañca nicchāmi ahaṃ paresaṃ;

    એકોવિમં હારયિસ્સામિ ભારં, ધમ્મે ઠિતો કિઞ્ચિ અહાપયન્તો’’.

    Ekovimaṃ hārayissāmi bhāraṃ, dhamme ṭhito kiñci ahāpayanto’’.

    ૯૩.

    93.

    ‘‘સગ્ગૂપગં પુઞ્ઞકમ્મં જનિન્દ, મા મે તુવં અન્તરાયં અકાસિ;

    ‘‘Saggūpagaṃ puññakammaṃ janinda, mā me tuvaṃ antarāyaṃ akāsi;

    દદામિ તે ઉમ્મદન્તિં પસન્નો, રાજાવ યઞ્ઞે ધનં બ્રાહ્મણાનં’’.

    Dadāmi te ummadantiṃ pasanno, rājāva yaññe dhanaṃ brāhmaṇānaṃ’’.

    ૯૪.

    94.

    ‘‘અદ્ધા તુવં કત્તે હિતેસિ મય્હં, સખા મમં ઉમ્મદન્તી તુવઞ્ચ;

    ‘‘Addhā tuvaṃ katte hitesi mayhaṃ, sakhā mamaṃ ummadantī tuvañca;

    નિન્દેય્યુ દેવા પિતરો ચ સબ્બે, પાપઞ્ચ પસ્સં અભિસમ્પરાયં’’.

    Nindeyyu devā pitaro ca sabbe, pāpañca passaṃ abhisamparāyaṃ’’.

    ૯૫.

    95.

    ‘‘ન હેતધમ્મં સિવિરાજ વજ્જું, સનેગમા જાનપદા ચ સબ્બે;

    ‘‘Na hetadhammaṃ sivirāja vajjuṃ, sanegamā jānapadā ca sabbe;

    યં તે મયા ઉમ્મદન્તી પદિન્ના, ભુસેહિ રાજા વનથં સજાહિ’’.

    Yaṃ te mayā ummadantī padinnā, bhusehi rājā vanathaṃ sajāhi’’.

    ૯૬.

    96.

    ‘‘અદ્ધા તુવં કત્તે હિતેસિ મય્હં, સખા મમં ઉમ્મદન્તી તુવઞ્ચ;

    ‘‘Addhā tuvaṃ katte hitesi mayhaṃ, sakhā mamaṃ ummadantī tuvañca;

    સતઞ્ચ ધમ્માનિ સુકિત્તિતાનિ, સમુદ્દવેલાવ દુરચ્ચયાનિ’’.

    Satañca dhammāni sukittitāni, samuddavelāva duraccayāni’’.

    ૯૭.

    97.

    ‘‘આહુનેય્યો મેસિ હિતાનુકમ્પી, ધાતા વિધાતા ચસિ કામપાલો;

    ‘‘Āhuneyyo mesi hitānukampī, dhātā vidhātā casi kāmapālo;

    તયી હુતા રાજ મહપ્ફલા હિ 63, કામેન મે ઉમ્મદન્તિં પટિચ્છ’’.

    Tayī hutā rāja mahapphalā hi 64, kāmena me ummadantiṃ paṭiccha’’.

    ૯૮.

    98.

    ‘‘અદ્ધા હિ સબ્બં અભિપારક ત્વં, ધમ્મં અચારી મમ કત્તુપુત્ત;

    ‘‘Addhā hi sabbaṃ abhipāraka tvaṃ, dhammaṃ acārī mama kattuputta;

    અઞ્ઞો નુ તે કો ઇધ સોત્થિકત્તા, દ્વિપદો નરો અરુણે જીવલોકે’’.

    Añño nu te ko idha sotthikattā, dvipado naro aruṇe jīvaloke’’.

    ૯૯.

    99.

    ‘‘તુવં નુ સેટ્ઠો ત્વમનુત્તરોસિ, ત્વં ધમ્મગૂ 65 ધમ્મવિદૂ સુમેધો;

    ‘‘Tuvaṃ nu seṭṭho tvamanuttarosi, tvaṃ dhammagū 66 dhammavidū sumedho;

    સો ધમ્મગુત્તો ચિરમેવ જીવ, ધમ્મઞ્ચ મે દેસય ધમ્મપાલ’’.

    So dhammagutto cirameva jīva, dhammañca me desaya dhammapāla’’.

    ૧૦૦.

    100.

    ‘‘તદિઙ્ઘ અભિપારક, સુણોહિ વચનં મમ;

    ‘‘Tadiṅgha abhipāraka, suṇohi vacanaṃ mama;

    ધમ્મં તે દેસયિસ્સામિ, સતં આસેવિતં અહં.

    Dhammaṃ te desayissāmi, sataṃ āsevitaṃ ahaṃ.

    ૧૦૧.

    101.

    ‘‘સાધુ ધમ્મરુચિ રાજા, સાધુ પઞ્ઞાણવા નરો;

    ‘‘Sādhu dhammaruci rājā, sādhu paññāṇavā naro;

    સાધુ મિત્તાનમદ્દુબ્ભો, પાપસ્સાકરણં સુખં.

    Sādhu mittānamaddubbho, pāpassākaraṇaṃ sukhaṃ.

    ૧૦૨.

    102.

    ‘‘અક્કોધનસ્સ વિજિતે, ઠિતધમ્મસ્સ રાજિનો;

    ‘‘Akkodhanassa vijite, ṭhitadhammassa rājino;

    સુખં મનુસ્સા આસેથ, સીતચ્છાયાય સઙ્ઘરે.

    Sukhaṃ manussā āsetha, sītacchāyāya saṅghare.

    ૧૦૩.

    103.

    ‘‘ન ચાહમેતં અભિરોચયામિ, કમ્મં અસમેક્ખકતં અસાધુ;

    ‘‘Na cāhametaṃ abhirocayāmi, kammaṃ asamekkhakataṃ asādhu;

    યે વાપિ ઞત્વાન સયં કરોન્તિ, ઉપમા ઇમા મય્હં તુવં સુણોહિ.

    Ye vāpi ñatvāna sayaṃ karonti, upamā imā mayhaṃ tuvaṃ suṇohi.

    ૧૦૪.

    104.

    ‘‘ગવં ચે તરમાનાનં, જિમ્હં ગચ્છતિ પુઙ્ગવો;

    ‘‘Gavaṃ ce taramānānaṃ, jimhaṃ gacchati puṅgavo;

    સબ્બા તા જિમ્હં ગચ્છન્તિ, નેત્તે જિમ્હં ગતે સતિ.

    Sabbā tā jimhaṃ gacchanti, nette jimhaṃ gate sati.

    ૧૦૫.

    105.

    ‘‘એવમેવ 67 મનુસ્સેસુ, યો હોતિ સેટ્ઠસમ્મતો;

    ‘‘Evameva 68 manussesu, yo hoti seṭṭhasammato;

    સો ચે અધમ્મં ચરતિ, પગેવ ઇતરા પજા;

    So ce adhammaṃ carati, pageva itarā pajā;

    સબ્બં રટ્ઠં દુખં સેતિ, રાજા ચે હોતિ અધમ્મિકો.

    Sabbaṃ raṭṭhaṃ dukhaṃ seti, rājā ce hoti adhammiko.

    ૧૦૬.

    106.

    ‘‘ગવં ચે તરમાનાનં, ઉજું ગચ્છતિ પુઙ્ગવો;

    ‘‘Gavaṃ ce taramānānaṃ, ujuṃ gacchati puṅgavo;

    સબ્બા ગાવી ઉજું યન્તિ, નેત્તે ઉજું ગતે સતિ.

    Sabbā gāvī ujuṃ yanti, nette ujuṃ gate sati.

    ૧૦૭.

    107.

    ‘‘એવમેવ મનુસ્સેસુ, યો હોતિ સેટ્ઠસમ્મતો;

    ‘‘Evameva manussesu, yo hoti seṭṭhasammato;

    સો સચે ધમ્મં ચરતિ, પગેવ ઇતરા પજા;

    So sace dhammaṃ carati, pageva itarā pajā;

    સબ્બં રટ્ઠં સુખં સેતિ, રાજા ચે હોતિ ધમ્મિકો.

    Sabbaṃ raṭṭhaṃ sukhaṃ seti, rājā ce hoti dhammiko.

    ૧૦૮.

    108.

    ‘‘ન ચાપાહં અધમ્મેન, અમરત્તમભિપત્થયે;

    ‘‘Na cāpāhaṃ adhammena, amarattamabhipatthaye;

    ઇમં વા પથવિં સબ્બં, વિજેતું અભિપારક.

    Imaṃ vā pathaviṃ sabbaṃ, vijetuṃ abhipāraka.

    ૧૦૯.

    109.

    ‘‘યઞ્હિ કિઞ્ચિ મનુસ્સેસુ, રતનં ઇધ વિજ્જતિ;

    ‘‘Yañhi kiñci manussesu, ratanaṃ idha vijjati;

    ગાવો દાસો હિરઞ્ઞઞ્ચ, વત્થિયં હરિચન્દનં.

    Gāvo dāso hiraññañca, vatthiyaṃ haricandanaṃ.

    ૧૧૦.

    110.

    ‘‘અસ્સિત્થિયો 69 રતનં મણિકઞ્ચ, યઞ્ચાપિ મે ચન્દસૂરિયા અભિપાલયન્તિ;

    ‘‘Assitthiyo 70 ratanaṃ maṇikañca, yañcāpi me candasūriyā abhipālayanti;

    ન તસ્સ હેતુ વિસમં ચરેય્યં, મજ્ઝે સિવીનં ઉસભોમ્હિ જાતો.

    Na tassa hetu visamaṃ careyyaṃ, majjhe sivīnaṃ usabhomhi jāto.

    ૧૧૧.

    111.

    ‘‘નેતા હિતા 71 ઉગ્ગતો રટ્ઠપાલો, ધમ્મં સિવીનં અપચાયમાનો;

    ‘‘Netā hitā 72 uggato raṭṭhapālo, dhammaṃ sivīnaṃ apacāyamāno;

    સો ધમ્મમેવાનુવિચિન્તયન્તો, તસ્મા સકે ચિત્તવસે ન વત્તો’’.

    So dhammamevānuvicintayanto, tasmā sake cittavase na vatto’’.

    ૧૧૨.

    112.

    ‘‘અદ્ધા તુવં મહારાજ, નિચ્ચં અબ્યસનં સિવં;

    ‘‘Addhā tuvaṃ mahārāja, niccaṃ abyasanaṃ sivaṃ;

    કરિસ્સસિ ચિરં રજ્જં, પઞ્ઞા હિ તવ તાદિસી.

    Karissasi ciraṃ rajjaṃ, paññā hi tava tādisī.

    ૧૧૩.

    113.

    ‘‘એતં તે અનુમોદામ, યં ધમ્મં નપ્પમજ્જસિ;

    ‘‘Etaṃ te anumodāma, yaṃ dhammaṃ nappamajjasi;

    ધમ્મં પમજ્જ ખત્તિયો, રટ્ઠા 73 ચવતિ ઇસ્સરો.

    Dhammaṃ pamajja khattiyo, raṭṭhā 74 cavati issaro.

    ૧૧૪.

    114.

    ‘‘ધમ્મં ચર મહારાજ, માતાપિતૂસુ ખત્તિય;

    ‘‘Dhammaṃ cara mahārāja, mātāpitūsu khattiya;

    ઇધ ધમ્મં ચરિત્વાન, રાજ સગ્ગં ગમિસ્સસિ.

    Idha dhammaṃ caritvāna, rāja saggaṃ gamissasi.

    ૧૧૫.

    115.

    ‘‘ધમ્મં ચર મહારાજ, પુત્તદારેસુ ખત્તિય…પે॰….

    ‘‘Dhammaṃ cara mahārāja, puttadāresu khattiya…pe….

    ૧૧૬.

    116.

    ‘‘ધમ્મં ચર મહારાજ, મિત્તામચ્ચેસુ ખત્તિય…પે॰….

    ‘‘Dhammaṃ cara mahārāja, mittāmaccesu khattiya…pe….

    ૧૧૭.

    117.

    ‘‘ધમ્મં ચર મહારાજ, વાહનેસુ બલેસુ ચ…પે॰….

    ‘‘Dhammaṃ cara mahārāja, vāhanesu balesu ca…pe….

    ૧૧૮.

    118.

    ‘‘ધમ્મં ચર મહારાજ, ગામેસુ નિગમેસુ ચ…પે॰….

    ‘‘Dhammaṃ cara mahārāja, gāmesu nigamesu ca…pe….

    ૧૧૯.

    119.

    ‘‘ધમ્મં ચર મહારાજ, રટ્ઠેસુ જનપદેસુ ચ…પે॰….

    ‘‘Dhammaṃ cara mahārāja, raṭṭhesu janapadesu ca…pe….

    ૧૨૦.

    120.

    ‘‘ધમ્મં ચર મહારાજ, સમણબ્રાહ્મણેસુ ચ…પે॰….

    ‘‘Dhammaṃ cara mahārāja, samaṇabrāhmaṇesu ca…pe….

    ૧૨૧.

    121.

    ‘‘ધમ્મં ચર મહારાજ, મિગપક્ખીસુ ખત્તિય…પે॰….

    ‘‘Dhammaṃ cara mahārāja, migapakkhīsu khattiya…pe….

    ૧૨૨.

    122.

    ‘‘ધમ્મં ચર મહારાજ, ધમ્મો ચિણ્ણો સુખાવહો;

    ‘‘Dhammaṃ cara mahārāja, dhammo ciṇṇo sukhāvaho;

    ઇધ ધમ્મં ચરિત્વાન, રાજ સગ્ગં ગમિસ્સસિ.

    Idha dhammaṃ caritvāna, rāja saggaṃ gamissasi.

    ૧૨૩.

    123.

    ‘‘ધમ્મં ચર મહારાજ, સઇન્દા દેવા સબ્રહ્મકા;

    ‘‘Dhammaṃ cara mahārāja, saindā devā sabrahmakā;

    સુચિણ્ણેન દિવં પત્તા, મા ધમ્મં રાજ પામદો’’તિ.

    Suciṇṇena divaṃ pattā, mā dhammaṃ rāja pāmado’’ti.

    ઉમ્માદન્તીજાતકં દુતિયં.

    Ummādantījātakaṃ dutiyaṃ.







    Footnotes:
    1. વેહાસયં (સી॰ પી॰)
    2. vehāsayaṃ (sī. pī.)
    3. નયં (સી॰ પી॰), ન્વાયં (સ્યા॰)
    4. નયં (સી॰ પી॰), ન્વાયં (સ્યા॰)
    5. nayaṃ (sī. pī.), nvāyaṃ (syā.)
    6. nayaṃ (sī. pī.), nvāyaṃ (syā.)
    7. સુબાળ્હિકો (પી॰)
    8. subāḷhiko (pī.)
    9. અહિપારકસ્સ (સી॰ પી॰), અભિપાદકસ્સ (ક॰)
    10. ઉમ્માદન્તીતિ (ક॰)
    11. ahipārakassa (sī. pī.), abhipādakassa (ka.)
    12. ummādantīti (ka.)
    13. તથા (સી॰ સ્યા॰ પી॰)
    14. tathā (sī. syā. pī.)
    15. પુણ્ણમાયે (ક॰)
    16. puṇṇamāye (ka.)
    17. કદાસ્સુ મં (સ્યા॰ ક॰)
    18. kadāssu maṃ (syā. ka.)
    19. યથાદ્દસં (પી॰)
    20. સબ્બગત્તં (સી॰ સ્યા॰ પી॰)
    21. yathāddasaṃ (pī.)
    22. sabbagattaṃ (sī. syā. pī.)
    23. કિઞ્ચિનં (ક॰), કિઞ્ચનં (પી॰)
    24. kiñcinaṃ (ka.), kiñcanaṃ (pī.)
    25. દિટ્ઠા (સી॰ સ્યા॰ પી॰ ક॰)
    26. diṭṭhā (sī. syā. pī. ka.)
    27. ચ (સી॰ પી॰)
    28. ca (sī. pī.)
    29. દિરત્તં (પી॰)
    30. dirattaṃ (pī.)
    31. સિયા (સ્યા॰ પી॰)
    32. siyā (syā. pī.)
    33. પાપમિદન્તિ (સી॰ પી॰)
    34. pāpamidanti (sī. pī.)
    35. માયિધ (ક॰)
    36. māyidha (ka.)
    37. કોધ (પી॰)
    38. સદ્દહેય્ય (સી॰)
    39. kodha (pī.)
    40. saddaheyya (sī.)
    41. પાપકં કમ્મ (પી॰)
    42. pāpakaṃ kamma (pī.)
    43. સિબ્બ (સી॰), સીવિ (સ્યા॰)
    44. sibba (sī.), sīvi (syā.)
    45. નુત્તપતે (પી॰)
    46. nuttapate (pī.)
    47. દીઘમાયું (સી॰ સ્યા॰)
    48. dīghamāyuṃ (sī. syā.)
    49. સો (પી॰)
    50. પજાનાતિ (ક॰)
    51. so (pī.)
    52. pajānāti (ka.)
    53. સન્તિ (ક॰)
    54. santi (ka.)
    55. સિબ્બ (સી॰ પી॰), મજ્ઝે (સ્યા॰)
    56. અવ્હયાસિ (ક॰)
    57. sibba (sī. pī.), majjhe (syā.)
    58. avhayāsi (ka.)
    59. સિબ્બ (સી॰ પી॰)
    60. sibba (sī. pī.)
    61. પટિચ્છિસ્સામિ (સી॰ સ્યા॰), પચ્ચુપદિસ્સામિ (પી॰)
    62. paṭicchissāmi (sī. syā.), paccupadissāmi (pī.)
    63. મહપ્ફલા હિ મે (પી॰)
    64. mahapphalā hi me (pī.)
    65. ધમ્મગુત્તો (સી॰)
    66. dhammagutto (sī.)
    67. એવમેવં (પી॰)
    68. evamevaṃ (pī.)
    69. અસ્સિત્થિયો ચ (સી॰)
    70. assitthiyo ca (sī.)
    71. નેતાભિ તા (સી॰)
    72. netābhi tā (sī.)
    73. ઠાના (સી॰)
    74. ṭhānā (sī.)



    Related texts:



    અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ખુદ્દકનિકાય (અટ્ઠકથા) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / જાતક-અટ્ઠકથા • Jātaka-aṭṭhakathā / [૫૨૭] ૨. ઉમ્માદન્તીજાતકવણ્ણના • [527] 2. Ummādantījātakavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact