Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi |
၅. ဦနဝီသတိဝသ္သသိက္ခာပဒံ
5. Ūnavīsativassasikkhāpadaṃ
၄၀၂. ပဉ္စမေ အင္ဂုလိယောတိ ကရသာခာယော။ တာ ဟိ အင္ဂန္တိ ဟတ္ထတော ပဉ္စဓာ ဘိဇ္ဇိတ္ဝာ ဥဂ္ဂစ္ဆန္တီတိ အင္ဂုလိယောတိ ဝုစ္စန္တိ။ လိခန္တသ္သ ဥပာလိသ္သာတိ သမ္ဗန္ဓော။ တေနာတိ ဗဟုစိန္တေတဗ္ဗကာရဏေန။ အသ္သာတိ ဥပာလိသ္သ။ ဥရောတိ ဟဒယံ။ တဉ္ဟိ ဥသတိ စိတ္တတာပော ဒဟတိ ဧတ္ထာတိ ဥရောတိ ဝုစ္စတိ။ ရူပသုတ္တန္တိ ဟေရညိကာနံ ရူပသုတ္တံ, ယထာ ဟတ္ထာစရိယာနံ ဟတ္ထိသုတ္တန္တိ။ အက္ခီနီတိ စက္ခူနိ။ တာနိ ဟိ အက္ခန္တိ ဝိသယေသု ဗ္ယာပီဘဝန္တိ, ရူပံ ဝာ ပသ္သတိ ဣမေဟီတိ အက္ခီနီတိ ဝုစ္စန္တိ။ မကသေန သူစိမုခာနံ ဂဟိတတ္တာ ဍံသေန ပိင္ဂလမက္ခိကာယောဝ ဂဟေတဗ္ဗာတိ အာဟ ‘‘ဍံသာတိ ပိင္ဂလမက္ခိကာယော’’တိ။ ပိင္ဂလမက္ခိကာယော ဟိ ဍံသနဋ္ဌေန ခာဒနဋ္ဌေန ဍံသာတိ ဝုစ္စန္တိ။ ဒုက္ကရော ခမော ဧတာသန္တိ ဒုက္ခာတိ ဒသ္သေန္တော အာဟ ‘‘ဒုက္ခမာန’’န္တိ။ ဝေဒနာနန္တိ သမ္ဗန္ဓော။ အသာတသ္သ ကာရဏံ ဒသ္သေတုံ ဝုတ္တံ ‘‘အမဓုရာန’’န္တိ။ ဣမိနာ အမဓုရတ္တာ န သာဒိတဗ္ဗာတိ အသာတာတိ အတ္ထံ ဒသ္သေတိ။ ပာဏသဒ္ဒဇီဝိတသဒ္ဒာနံ ပရိယာယဘာဝံ ဒသ္သေတုံ ဝုတ္တံ ‘‘ဇီဝိတဟရာန’’န္တိ။ ပာဏံ ဟရန္တိ အပနေန္တီတိ ပာဏဟရာ, တာသံ ဝေဒနာနန္တိ သမ္ဗန္ဓော။
402. Pañcame aṅguliyoti karasākhāyo. Tā hi aṅganti hatthato pañcadhā bhijjitvā uggacchantīti aṅguliyoti vuccanti. Likhantassa upālissāti sambandho. Tenāti bahucintetabbakāraṇena. Assāti upālissa. Uroti hadayaṃ. Tañhi usati cittatāpo dahati etthāti uroti vuccati. Rūpasuttanti heraññikānaṃ rūpasuttaṃ, yathā hatthācariyānaṃ hatthisuttanti. Akkhīnīti cakkhūni. Tāni hi akkhanti visayesu byāpībhavanti, rūpaṃ vā passati imehīti akkhīnīti vuccanti. Makasena sūcimukhānaṃ gahitattā ḍaṃsena piṅgalamakkhikāyova gahetabbāti āha ‘‘ḍaṃsāti piṅgalamakkhikāyo’’ti. Piṅgalamakkhikāyo hi ḍaṃsanaṭṭhena khādanaṭṭhena ḍaṃsāti vuccanti. Dukkaro khamo etāsanti dukkhāti dassento āha ‘‘dukkhamāna’’nti. Vedanānanti sambandho. Asātassa kāraṇaṃ dassetuṃ vuttaṃ ‘‘amadhurāna’’nti. Iminā amadhurattā na sāditabbāti asātāti atthaṃ dasseti. Pāṇasaddajīvitasaddānaṃ pariyāyabhāvaṃ dassetuṃ vuttaṃ ‘‘jīvitaharāna’’nti. Pāṇaṃ haranti apanentīti pāṇaharā, tāsaṃ vedanānanti sambandho.
၄၀၄. ဝိဇာယနကာလတော ပဋ္ဌာယ ပရိပုဏ္ဏဝီသတိဝသ္သော န ဂဟေတဗ္ဗော, ဂဗ္ဘဂဟဏကာလတော ပန ပဋ္ဌာယာတိ ဒသ္သေန္တော အာဟ ‘‘ပဋိသန္ဓိဂ္ဂဟဏတော ပဋ္ဌာယာ’’တိ။ ဂဗ္ဘေ သယိတကာလေန သဒ္ဓိံ ဝီသတိမံ ဝသ္သံ ပရိပုဏ္ဏမသ္သာတိ ဂဗ္ဘဝီသော ပုဂ္ဂလော။ ဟီတိ သစ္စံ။ ယထာဟာတိ ယေနာကာရေန သင္ခ္ယံ ဂစ္ဆတိ, တေနာကာရေန ဘဂဝာ အာဟာတိ ယောဇနာ။ အထ ဝာ ယထာ ကိံ ဝစနံ ဘဂဝာ အာဟာတိ ယောဇနာ။
404. Vijāyanakālato paṭṭhāya paripuṇṇavīsativasso na gahetabbo, gabbhagahaṇakālato pana paṭṭhāyāti dassento āha ‘‘paṭisandhiggahaṇato paṭṭhāyā’’ti. Gabbhe sayitakālena saddhiṃ vīsatimaṃ vassaṃ paripuṇṇamassāti gabbhavīso puggalo. Hīti saccaṃ. Yathāhāti yenākārena saṅkhyaṃ gacchati, tenākārena bhagavā āhāti yojanā. Atha vā yathā kiṃ vacanaṃ bhagavā āhāti yojanā.
ဂဗ္ဘဝီသော ဟုတ္ဝာ ဥပသမ္ပန္နောတိ သမ္ဗန္ဓော။ အမ္ဟီတိ အသ္မိ။ နုသဒ္ဒော ပရိဝိတက္ကတ္ထေ နိပာတော။ ယန္တိ ယာဒိသံ ပဌမံ စိတ္တန္တိ သမ္ဗန္ဓော။ ဣမိနာ ပဋိသန္ဓိစိတ္တံ ဒသ္သေတိ။ ‘‘ပဌမံ ဝိညာဏ’’န္တိ တသ္သေဝ ဝေဝစနံ။ တန္တိ ပဌမံ စိတ္တံ ပဌမံ ဝိညာဏံ။ အသ္သာတိ သတ္တသ္သ။ သာဝ ဇာတီတိ သာ ဧဝ ပဋိသန္ဓိ, ဂဗ္ဘော နာမ ဟောတီတိ သမ္ဗန္ဓော။
Gabbhavīso hutvā upasampannoti sambandho. Amhīti asmi. Nusaddo parivitakkatthe nipāto. Yanti yādisaṃ paṭhamaṃ cittanti sambandho. Iminā paṭisandhicittaṃ dasseti. ‘‘Paṭhamaṃ viññāṇa’’nti tasseva vevacanaṃ. Tanti paṭhamaṃ cittaṃ paṭhamaṃ viññāṇaṃ. Assāti sattassa. Sāva jātīti sā eva paṭisandhi, gabbho nāma hotīti sambandho.
တတ္ထာတိ ပာဠိယံ, ဝိနိစ္ဆယော ဧဝံ ဝေဒိတဗ္ဗောတိ ယောဇနာ။ ယောတိ ပုဂ္ဂလော။ မဟာပဝာရဏာယာတိ အသ္သယုဇပုဏ္ဏမိယံ။ သာ ဟိ ပူဇိတပဝာရဏတ္တာ မဟာပဝာရဏာတိ ဝုစ္စတိ။ တတောတိ ပဝာရဏာယ ဇာတကာလတော။ တန္တိ မဟာပဝာရဏံ။ ပာဋိပဒေ စာတိ ဧတ္ထ စသဒ္ဒော အနိယမဝိကပ္ပတ္ထော, ပဝာရဏဒိဝသပာဋိပဒဒိဝသေသု အညတရသ္မိံ ဒိဝသေ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗောတိ အတ္ထော။ ဟာယနဝဍ္ဎနန္တိ ကုစ္ဆိမ္ဟိ ဝသိတမာသေသု အဓိကေသု ဟာယနဉ္စ ဦနေသု ဝဍ္ဎုနဉ္စ ဝေဒိတဗ္ဗံ။
Tatthāti pāḷiyaṃ, vinicchayo evaṃ veditabboti yojanā. Yoti puggalo. Mahāpavāraṇāyāti assayujapuṇṇamiyaṃ. Sā hi pūjitapavāraṇattā mahāpavāraṇāti vuccati. Tatoti pavāraṇāya jātakālato. Tanti mahāpavāraṇaṃ. Pāṭipade cāti ettha casaddo aniyamavikappattho, pavāraṇadivasapāṭipadadivasesu aññatarasmiṃ divase upasampādetabboti attho. Hāyanavaḍḍhananti kucchimhi vasitamāsesu adhikesu hāyanañca ūnesu vaḍḍhunañca veditabbaṃ.
ပောရာဏကတ္ထေရာ ပန ဥပသမ္ပာဒေန္တီတိ သမ္ဗန္ဓော။ ဧကူနဝီသတိဝသ္သန္တိ အနန္တရေ ဝုတ္တံ ဧကူနဝီသတိဝသ္သံ။ နိက္ခမနီယောတိ သာဝဏမာသော။ သော ဟိ အန္တောဝီထိတော ဗာဟိရဝီထိံ နိက္ခမတိ သူရိယော အသ္မိန္တိ ‘‘နိက္ခမနီယော’’တိ ဝုစ္စတိ။ ပာဋိပဒဒိဝသေတိ ပစ္ဆိမိကာယ ဝသ္သူပဂမနဒိဝသေ။ တံ ဥပသမ္ပာဒနံ။ ကသ္မာတိ ပုစ္ဆာ။ ဧတ္ထ ဌတ္ဝာ ပရိဟာရော ဝုစ္စတေ မယာတိ ယောဇနာ။ ဝီသတိယာ ဝသ္သေသူတိ ဥပသမ္ပန္နပုဂ္ဂလသ္သ ဝီသတိယာ ဝသ္သေသု။ တိံသရတ္တိဒိဝသ္သ ဧကမာသတ္တာ ‘‘စတ္တာရော မာသာ ပရိဟာယန္တီ’’တိ ဝုတ္တံ။ ဥက္ကဍ္ဎန္တီတိ ဧကသ္သ အဓိကမာသသ္သ နာသနတ္ထာယ ဝသ္သံ ဥပရိ ကဍ္ဎန္တိ။ တတောတိ ဆမာသတော အပနေတ္ဝာတိ သမ္ဗန္ဓော။ ဧတ္ထာတိ ‘‘ဧကူနဝီသတိဝသ္သ’’န္တိအာဒိဝစနေ။ ပန-သဒ္ဒော ဟိသဒ္ဒတ္ထော, သစ္စန္တိ အတ္ထော။ ယောတိ ပုဂ္ဂလော။ တသ္မာတိ ယသ္မာ ဂဗ္ဘမာသာနမ္ပိ ဂဏနူပဂတ္တာ ဂဟေတ္ဝာ ဥပသမ္ပာဒေန္တိ, တသ္မာ ဆ မာသေ ဝသိတ္ဝာတိ သမ္ဗန္ဓော။ အဋ္ဌ မာသေ ဝသိတ္ဝာ ဇာတောပိ န ဇီဝတီတိ သုတ္တန္တအဋ္ဌကထာသု (ဒီ. နိ. အဋ္ဌ. ၂.၂၄-၂၅; မ. နိ. အဋ္ဌ. ၃.၂၀၅) ဝုတ္တံ။
Porāṇakattherā pana upasampādentīti sambandho. Ekūnavīsativassanti anantare vuttaṃ ekūnavīsativassaṃ. Nikkhamanīyoti sāvaṇamāso. So hi antovīthito bāhiravīthiṃ nikkhamati sūriyo asminti ‘‘nikkhamanīyo’’ti vuccati. Pāṭipadadivaseti pacchimikāya vassūpagamanadivase. Taṃ upasampādanaṃ. Kasmāti pucchā. Ettha ṭhatvā parihāro vuccate mayāti yojanā. Vīsatiyā vassesūti upasampannapuggalassa vīsatiyā vassesu. Tiṃsarattidivassa ekamāsattā ‘‘cattāro māsā parihāyantī’’ti vuttaṃ. Ukkaḍḍhantīti ekassa adhikamāsassa nāsanatthāya vassaṃ upari kaḍḍhanti. Tatoti chamāsato apanetvāti sambandho. Etthāti ‘‘ekūnavīsativassa’’ntiādivacane. Pana-saddo hisaddattho, saccanti attho. Yoti puggalo. Tasmāti yasmā gabbhamāsānampi gaṇanūpagattā gahetvā upasampādenti, tasmā cha māse vasitvāti sambandho. Aṭṭha māse vasitvā jātopi na jīvatīti suttantaaṭṭhakathāsu (dī. ni. aṭṭha. 2.24-25; ma. ni. aṭṭha. 3.205) vuttaṃ.
၄၀၆. ဒသဝသ္သစ္စယေနာတိ ဥပသမ္ပဒတော ဒသဝသ္သာတိက္ကမေန။ ဥပသမ္ပာဒေတီတိ ဥပဇ္ဈာယော ဝာ ကမ္မဝာစာစရိယော ဝာ ဟုတ္ဝာ ဥပသမ္ပာဒေတိ။ တန္တိ ဥပဇ္ဈာစရိယဘူတံ အနုပသမ္ပန္နပုဂ္ဂလံ။ ကမ္မဝာစာစရိယော ဟုတ္ဝာ ဥပသမ္ပာဒေန္တော တံ မုဉ္စိတ္ဝာ သစေ အညောပိ ကမ္မဝာစာစရိယော အတ္ထိ, သူပသမ္ပန္နော။ သောဝ သစေ ကမ္မဝာစံ သာဝေတိ, နုပသမ္ပန္နော။ ဉတ္ဝာ ပန ပုန အနုပသမ္ပာဒေန္တေ သဂ္ဂန္တရာယောပိ မဂ္ဂန္တရာယောပိ ဟောတိယေဝာတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗန္တိ။ ပဉ္စမံ။
406.Dasavassaccayenāti upasampadato dasavassātikkamena. Upasampādetīti upajjhāyo vā kammavācācariyo vā hutvā upasampādeti. Tanti upajjhācariyabhūtaṃ anupasampannapuggalaṃ. Kammavācācariyo hutvā upasampādento taṃ muñcitvā sace aññopi kammavācācariyo atthi, sūpasampanno. Sova sace kammavācaṃ sāveti, nupasampanno. Ñatvā pana puna anupasampādente saggantarāyopi maggantarāyopi hotiyevāti daṭṭhabbanti. Pañcamaṃ.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / မဟာဝိဘင္ဂ • Mahāvibhaṅga / ၇. သပ္ပာဏကဝဂ္ဂော • 7. Sappāṇakavaggo
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဟာဝိဘင္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ၅. ဦနဝီသတိဝသ္သသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 5. Ūnavīsativassasikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ၅. ဦနဝီသတိဝသ္သသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 5. Ūnavīsativassasikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ၅. ဦနဝီသတိဝသ္သသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 5. Ūnavīsativassasikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / ၅. ဦနဝီသတိဝသ္သသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 5. Ūnavīsativassasikkhāpadavaṇṇanā